Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2015r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Teresa Mróz

Sędziowie: SA Małgorzata Kuracka (spr.)

SO (del.) Marcin Łochowski

Protokolant: sekr. sądowy Agnieszka Pawłowska

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. P.

przeciwko (...) S.A. (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 28 listopada 2013 r.

sygn. akt IV C 359/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie drugim w ten tylko sposób, że zasądza od (...) S.A. (...) w W. na rzecz A. P. kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem renty miesięcznej płatnej do rąk ojca małoletniej J. P. do dnia 10 każdego miesiąca z góry, ustalając początek płatności renty od miesiąca kwietnia 2013 r., wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat po dniu 9 lutego 2015 r.

II.  oddala apelację powódki w pozostałej części;

III.  oddala apelację pozwanej;

IV.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI A Ca 611/14

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 8 kwietnia 2013 r., małoletnia powódka A. P., reprezentowana przez swego przedstawiciela ustawowego, ojca J. P., domagała się zasądzenia od pozwanego (...) S.A. (...) z tytułu zadośćuczynienia kwoty 250.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz z tytułu renty uzupełniającej kwoty 1.000 zł płatnej począwszy od dnia wniesienia powództwa do 10–go dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia płatności którejkolwiek z rat.

Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w całości.

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2013 roku Sąd Okręgowy w Warszawie zasądził od pozwanego na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia kwotę 185.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 8 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty (pkt 1), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (pkt 2), zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 9.250 zł tytułem zwrotu części kosztów sądowych (pkt 3), zniósł wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego (pkt 4).

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 23 lipca 2010 r. w wypadku drogowym śmierć poniosła matka powódki A. W.. Sprawcą wypadku był jej mąż - R. W.. Kierowany przez niego samochód był objęty ochroną obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie. Pismem z dnia 5 stycznia 2013 r. pełnomocnik powódki wystąpił do ubezpieczyciela z: żądaniem likwidacji poniesionej przez powódkę szkody poprzez zapłatę na jej rzecz kwoty 250.000 zł z tytułu zadośćuczynienia i kwoty 1.000 zł tytułem renty uzupełniającej płatnej miesięcznie do 10 dnia każdego miesiąca. Pozwana tylko częściowo uwzględniła żądania powódki przyznając jej 15.000 zł z tytułu zadośćuczynienia i rentę w wysokości 200 zł miesięcznie, płatną kwartalnie. Ponieważ szkoda nie została zlikwidowana zgodnie z oczekiwaniami powódki, w dniu 8 kwietnia 2013r. wystąpiła z niniejszym pozwem. A. W. w chwili śmierci miała 32 lata. Po rozwodzie z ojcem powódki, J. P., zawarła kolejny związek małżeński. Z małżeństwa z R. W. miała jeszcze jedną córkę. Po rozwodzie rodziców powódka zamieszkała z matką i jej nową rodziną. Z ojcem widywała się w weekendy i spędzała z nim część wakacji. Z matką łączyły ją szczególnie bliskie więzi. Spędzały ze sobą dużo czasu, były najlepszymi przyjaciółkami, miały wspólne zainteresowania i pasje (książki, sport, wyjazdy wakacyjne). Matka dbała o rozwój intelektualny A. ,uczyła angielskiego , pomagała w nauce. W chwili śmierci matki A. miała 10 lat. Śmierć matki była dla niej traumatycznym przeżyciem. Straciła najbliższą jej osobę. Po śmierci matki całkowicie zmieniło się jej życie. Zamieszkała z ojcem. Przez długi czas miała lęki, bała się sama zostać w domu, sama spać, ciągle powracała do bolesnych wspomnień. Do dziś boi się jeździć samochodem. Ojciec stara się zaspakajać wszystkie potrzeby córki, ale nie jest to możliwe. Powódka ma obecnie 13 lat. Rola matki dla dziewczynki w wieku dojrzewania jest szczególnie istotna. Powódka boleśnie odczuwa brak matki. Ze wszystkimi tzw. kobiecymi problemami zwraca się do babci, bo rozmowy z ojcem na te tematy są dla niej krępujące. A., która uczestniczyła w wypadku, w którym śmierć poniosła jej matka, również na skutek tego wypadku doznała licznych obrażeń ciała. Następstwem urazu głowy jakiego doznała, jest stwierdzony u niej zespół bólu głowy i padaczka. Z tego powodu powódka jest pod stałą opieką neurologa. Leczy się prywatnie w przychodni (...) w Ż., bierze zalecone jej leki. Jest też pod opieką ortodonty, nosi aparat. A. jest bardzo zdolna. Uczy się bardzo dobrze, ma też wiele pasji i zainteresowań. Uczęszcza na dodatkowe zajęcia z języka angielskiego w (...) w Ż.. Roczny koszt tych zajęć to kwota 500 zł. Mieszka wraz z ojcem w Ż. w mieszkaniu, które ojciec zakupił w kredycie w systemie „rodzina na swoim”. Miesięczna rata kredytu to 1.570 zł, do tego dochodzą opłaty za czynsz w kwocie 500 zł, za wodę ok. 100 zł, ok. 120 za prąd i 106 zł za Internet. A. W. przed śmiercią nie pracowała, przebywając na urlopie wychowawczym. Pomagała mężowi w zarejestrowanej na niego działalności gospodarczej - hurtowni (...). Do 31 grudnia 2006 r. była zatrudniona w Spółce (...). Jej zasadnicze wynagrodzenie wynosiło 2.040 zł brutto. W październiku 2006 otrzymała dodatkowo prowizję w kwocie 1.151 zł i premię w kwocie 1.386 zł, zaś w listopadzie 2006r. prowizję 1.088 zł i premię 1.330 zł, przy czym były to również kwoty brutto. Ojciec powódki J. P. płacił na powódkę alimenty w kwocie 440 zł. Obecnie powódka otrzymuje rentę rodzinną z ZUS w wysokości 648 zł miesięcznie i rentę uzupełniającą od pozwanej w kwocie 200 zł miesięcznie. Ojciec powódki jest z zawodu inż. elektrykiem, zarabia około 5.000 zł miesięcznie.

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części.

Dokonując subsumpcji w płaszczyźnie art. 446 § 4 k.c. Sąd I instancji miał na względzie, że powódkę łączyła z matką silna więź emocjonalna. Matka była dla niej najważniejszą osobą a jej nagła śmierć wskutek wypadku, była najgorszym wydarzeniem w życiu powódki, wydarzeniem z którym do dziś nie może się pogodzić. Utrata matki w wieku dziesięciu lat wywołała u niej wielkie poczucie krzywdy, wyrażające się głównie w cierpieniu psychicznym. Na skutek nagłej śmierci matki została zerwana szczególna więź rodzinna, powódka utraciła wsparcie jakie daje dziecku matka, utraciła oparcie psychiczne i poczucie bezpieczeństwa, stała się przedwcześnie dorosła. Utraciła radość życia, stała się wycofana, pełna lęków, których wcześniej nie miewała, musiała korzystać z pomocy psychologa.

Ustalając wysokość zadośćuczynienia Sąd I instancji miał też na uwadze stopień i czas trwania cierpień psychicznych, trwałość skutków i ich wpływ na przyszłość powódki, a także, że zadośćuczynienie powinno przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość, z jego utrzymaniem w rozsądnych granicach.

Uwzględniając wszystkie te czynniki Sąd Okręgowy uznał za odpowiednie zadośćuczynienie w kwocie 185.000 zł, co łącznie z kwotą 15.000 zł otrzymaną od ubezpieczyciela daje kwotę ,od czasu tzw. kazusu (...) maksymalnie, zdaniem Sądu, przyznawaną z tytułu zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej.

W zakresie żądania ponad tę kwotę Sąd I instancji uznał powództwo jako zbyt wygórowane.

O odsetkach od zasądzonego zadośćuczynienia, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2013 poz. 392), mając na względzie, że powódka zgłosiła roszczenie w dniu 5 stycznia 2013 r., zatem jej żądanie zasądzenia odsetek od zadośćuczynienia od dnia wniesienia pozwu należało uznać za zasadne.

Odnosząc się natomiast do żądania zasądzenia renty, Sąd Okręgowy dokonując subsumpcji na gruncie art. 446 § 2 k.c., miał na uwadze, że podstawowym kryterium ustalenia renty są usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zmarłego, których to okoliczności w ocenie Sądu powódka nie wykazała.

Sąd I instancji wskazał, że twierdzenia ,że sytuacja finansowa A. W. była doskonała i że to ona generowała główne dochody rodziny, nie zostały poparte żadnymi dowodami. Jedyny dowód, jaki został przedstawiony - to zaświadczenie o dochodach uzyskiwanych przez A. W. w okresie od września do listopada 2006. Wykazane dochody nie są na tyle wysokie, aby uzasadniały ustalenie obowiązku alimentacyjnego A. W. na poziomie 1.000 zł. Ponadto Sąd I instancji miał na uwadze, że matka powódki w chwili śmierci miała 32 lata, przebywała na urlopie wychowawczym, zajmowała się domem i dziećmi. Wcześniej pracowała jako przedstawiciel handlowy w firmie kosmetycznej (...), gdzie uzyskiwała niezbyt duże dochody. W aktach sprawy brak natomiast jakichkolwiek dowodów dotyczących prowadzonej przez jej męża działalności gospodarczej, dochodów z tej działalności i udziału A. W. w tych dochodach. W żaden sposób nie wykazany został również związek przyczynowy między jej śmiercią a upadkiem firmy.

Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy podzielił też stanowisko pozwanej co do zawyżenia ponoszonych na powódkę wydatków. Wskazał że niewątpliwie koszt utrzymania 13-letniej obecnie powódki jest wysoki, ale z pewnością nie wynosi 3.910 zł miesięcznie. Ponadto twierdzenia o licznych zajęciach dodatkowych powódki nie zostały poparte żadnymi dowodami, poza zaświadczeniem z (...) w Ż. o uczestnictwie powódki w zajęciach z języka angielskiego za kwotę 500 zł rocznie.

Mając na względzie, że pozwana uznała częściowo roszczenie małoletniej powódki w zakresie renty, przyznając jej z tego tytułu 200 zł miesięcznie, przy uwzględnieniu faktu, że powódka otrzymuje z ZUS-u rentę rodzinną w kwocie 648.03 zł, Sąd Okręgowy uznał, że powyższe kwoty łącznie z udziałem ojca powódki w zaspakajaniu jej potrzeb, w pełni zaspakajają te potrzeby.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożyły obie strony.

Pozwana zaskarżając wyrok w części, tj.: - w punkcie I, co do kwoty 100.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia 08 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty, zarzuciła:

1). Naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść orzeczenia tj.:

a) przekroczenie zasady swobodnej oceny tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów, a mianowicie:

- ustalenie, że materiał dowodowy przedmiotowej sprawy, w tym w szczególności zeznania przedstawiciela ustawowego powódki, a także dokumentacja złożona do pozwu uzasadnia uznanie, że odpowiednią kwotą zadośćuczynienia za krzywdy po śmierci A. W. dla powódki A. P. jest suma 185.000,00 zł, podczas gdy z materiału dowodowego zebranego w sprawie wynika, iż powódka ma oparcie w osobach najbliższych tj. ojca, z którym obecnie zamieszkuje jak również ma osobę najbliższą w postaci babci, a także przybranego ojca i przyrodniej siostry z którymi do czasu śmierci matki zamieszkiwała,

b) art. 299 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c., poprzez:

- przyznanie mocy dowodowej i waloru wiarygodności zeznaniom strony powodowej w sytuacji gdy strona ma interes w osiągnięciu korzystnego dla niej rozstrzygnięcia,

2) Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 446 § 4 k.c., poprzez jego niewłaściwą interpretację, a w konsekwencji przyjęcie w stanie faktycznym niniejszej sprawy, że odpowiednią kwotą zadośćuczynienia po śmierci A. W. dla powódki A. P. jest łączna suma 185.000,00 zł, podczas gdy brak jest uzasadnienia dla takiego stanowiska w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, a zasądzona na rzecz powódki kwota jest rażąco wygórowana i prowadzi do wzbogacenia się powódki.

Podnosząc powyższe pozwana wniosła o zmianę wyroku w punkcie I, poprzez oddalenie powództwa ponad kwotę 85.000,00 zł, a także o zasądzenie od zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem I instancji według norm prawem przepisanych proporcjonalnie do wyniku procesu. Nadto wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Ewentualnie skarżąca wnosiła również o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej.

Z kolei powódka, zaskarżając wyrok w części oddalającej powództwo o zadośćuczynienie ponad kwotę 185.000,00 zł, tj. co do kwoty 65.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 8 kwietnia 2013 r, do dnia zapłaty, a także w części oddalającej powództwo o rentę uzupełniającą, w wysokości 1.000,00 miesięcznie w całości, zarzuciła:

I. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 446 § 4 k.c., poprzez jego błędna wykładnię, polegającą na przyjęciu przez Sąd, że „od czasu tzw. kazusu (...)” maksymalnie zasądzaną przez Sądy kwotą tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej jest kwota 200.000,00 zł, a samo zadośćuczynienie „musi być utrzymane w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom majątkowym w społeczeństwie”;

II. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 446 § 4 k.c., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na zasądzeniu na rzecz małoletniej powódki kwoty 185.000,00 zł (200.000,00 zł łącznie z postępowaniem likwidacyjnym) jako kwoty maksymalnie możliwej do przyznania tytułem, zadośćuczynienia stosownie do dokonanej przez Sąd interpretacji skarżonego przepisu;

III. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 446 § 2 k.c., poprzez jego niezastosowanie i oddalenie powództwa w zakresie renty na rzecz A. P., pomimo istnienia na zmarłej A. W. ustawowego obowiązku alimentacyjnego względem małoletniej córki;

IV. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 i 2 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów spowodowanej dowolną ich interpretacją, przejawiającą się na przyjęciu, że małoletnia powódka otrzymuje z ZUS-u rentę rodzinną w kwocie 648,03 zł w przypadku w którym faktycznie otrzymuje 371 zł, co miało bezpośredni wpływ na orzeczenie w przedmiocie oddalenia renty.

Podnosząc powyższe powódka wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w części oddalającej powództwo, poprzez:

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 250.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 8 kwietnia 2013 r. do dnia zapłaty;

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 1.000,00 zł tytułem renty płatnej miesięcznie do dnia 10–go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacje stron w zakresie dotyczącym roszczenia o zadośćuczynienie okazały się bezzasadne. Sąd Okręgowy dokonał w zakresie podstawy faktycznej tego roszczenia generalnie prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne, z tą korektą, iż roszczenia zostały zgłoszone pozwanemu w dniu 7.02.2013 r., nie zaś 5.01.2013r./k-68 i nast./. Obejmują one okoliczności wstrząsu psychicznego, związanego z wypadkiem, sytuacją rodzinną i w konsekwencji emocjonalną małoletniej, które definiują wysokość krzywdy. Niezasadny okazał się zarzut pozwanej naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. art. 299 k.p.c., w zakresie zeznań J. P.. Dowód ten został właściwie oceniony przez Sąd I instancji, przy czym należy zauważyć, iż koresponduje on z pozostałą dokumentacją zebraną w sprawie, w szczególności znajdującą się w złożonych aktach szkodowych / w tym zdjęciami/, naświetlającą okoliczności wypadku, jak i bardzo bliskie relacje matki z córką. Ocena ta jest zgodna z zasadami doświadczenia życiowego. Relacje osób, które łączą tak bliskie więzi rodzinne, w sytuacji braku nieprawidłowości oraz młodego wieku dziecka, są z istoty rzeczy bardzo głębokie, a ich dramatyczne zerwanie, rodzi sytuację traumatycznego bólu, jaka miała miejsce w niniejszym przypadku. Zarzut apelacji pozwanego zawarty w pkt 1a apelacji nie dotyczy w istocie oceny dowodów, a oceny wielkości krzywdy, a w konsekwencji wysokości zadośćuczynienia na tle konkretnych, niespornych okoliczności sprawy, a zatem jest tożsamy z postawionym zarzutem naruszenia prawa materialnego, w postaci art. 446 § 4 kc.

Przechodząc do oceny tego ostatniego zarzutu, który został również podniesiony w apelacji powódki /błędna wykładnia i niewłaściwe zastosowanie art. 446 §4 k.c./ należy wskazać, iż Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił w świetle powyższych okoliczności wysokość szkody niematerialnej, biorąc pod uwagę wszystkie istotne okoliczności sprawy. Oznacza to, iż postawione zarzuty niewłaściwej wykładni i niewłaściwego zastosowania art.446 § 4 k.c. są chybione. Kwota 200 000zł /suma zasądzona wespół z wypłaconą 15 000 zł przez ubezpieczyciela/ jest adekwatna do rozważanej krzywdy. Przedstawia ona również realną wartość ekonomiczną. Niewątpliwie bowiem tragiczne zdarzenie, jak wskazano wyżej, i co właściwie naświetlił Sąd I instancji, spowodowało wstrząs psychiczny i zespół negatywnych odczuć i cierpień powódki, związanych z utratą osoby najbliższej, brakiem oparcia psychicznego, utratą poczucia bezpieczeństwa i traumą związaną z radykalną zmianą sytuacji życiowej. Z drugiej jednak strony sytuacja życiowa małoletniej uległa pozytywnej stabilizacji, aktualnie mieszka ona z rodziną, tj. z ojcem, w którym znajduje oparcie, został jej stworzony nowy dom , znajduje również pomoc w osobie babci, do której zwraca się ze swoimi problemami. Ma również przyrodnią siostrę i ojczyma. W tej sytuacji kwota zadośćuczynienia nie mogła przekraczać rozsądnych granic, w jakich ma ono zmierzać do naprawy krzywdy, nie zaś nadmiernego wzbogacenia. Natomiast odniesienie wysokości rozważanego świadczenia do innych zdarzeń /katastrof/ nie jest w ogóle zasadne. Sąd w każdej sytuacji dokonuje odrębnych ustaleń, stosownie do okoliczności danego wypadku, konkretnej sytuacji poszkodowanego , która staje się podstawą ustaleń i ocen odnośnie wysokości krzywdy, a zatem inne casusy nie mają bezpośredniego przełożenia na subsumpcję dokonywaną w danej sprawie. Tym bardziej nie powinno być żadną wytyczną, ile wypłacono w ramach naprawy szkód niematerialnych w katastrofach medialnych, zwłaszcza że zawierano tam ugody ze Skarbem Państwa. Brak jest jakichkolwiek podstaw natury jurydycznej do traktowania kwot, na jakie opiewały powyższe ugody, jako „wzorca” czy swoistego „szablonu” do zastosowania w postępowaniu sądowym, gdzie Sąd jest obowiązany, jak wskazano wyżej, dokonać własnych ustaleń i wyprowadzonej z nich subsumpcji, nie zaś ocen, opartych na okolicznościach czynności dyspozytywnych Skarbu Państwa w innych sprawach. W związku z tym również zarzuty apelacji powódki odnośnie naruszenia art. 446 § 4 k.c. należało uznać za bezzasadne.

Zasadna częściowo okazała się natomiast apelacja powódki, w zakresie roszczenia dotyczącego renty. Istotnie Sąd I instancji dokonał częściowo błędnych ustaleń faktycznych, odnośnie wysokości otrzymywanej przez powódkę renty z ZUS-u, jednakże to strona powodowa, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, dopiero do apelacji dołączyła odpis PiT-u za rok 2012 /k. 242/, z którego wynikało, iż renta ta za powyższy rok wynosi niecałe 380 zł miesięcznie. Natomiast w toku postępowania składała pismo, w którym nie zaprzecza twierdzeniom pozwanego, iż renta ta wynosiła 648,03 zł /k. 38/, ani nie komentowała znajdującego się w aktach szkodowych druku ZUS w tym zakresie /k. 107-108/. W związku z tym celem wyjaśnienia tych ewidentnych sprzeczności, uznając, iż okoliczności te mają podstawowe znaczenia dla rozstrzygnięcia, oraz mając na uwadze szczególny przedmiot sprawy, Sąd Apelacyjny wystąpił z urzędu do ZUS-u o wskazanie jaka jest wysokość renty rodzinnej, wypłacanej małoletniej od dnia wypadku i na tej podstawie dokonał stosownych ustaleń uzupełniających. Uzupełnienia wymagały również ustalenia, co do wysokości kwoty niezbędnej do utrzymania powódki. Odnośnie renty okazało się, iż zmieniała się ona w sposób, wskazany w piśmie ZUS-u z dnia 3.02.2015 r. (k. 405) w funkcji czasu. Natomiast w okresie od marca 2013 r./w kwietniu 2013 r. złożono pozew, renty zaś żądano od dnia złożenia powództwa/ wynosi ona około 400 zł miesięcznie (pismo ZUS z dnia 3.02.2015 r. k. 405).

W tej sytuacji, mając na uwadze zeznania przedstawiciela ustawowego małoletniej oraz zasady doświadczenia życiowego, Sąd Apelacyjny dokonał korekty wskazywanej przez niego kwoty kosztów utrzymania powódki, ustalając te koszty na sumę około 1 500 zł miesięcznie. Na kwotę tę składają się koszty wyżywienia w wysokości - 500 zł, ubrań - 125 zł, angielskiego - 50 zł, telefonu - 30 zł, wydatków szkolnych - 150 zł , leków -100 zł, kultury – 100 zł, basenu - 25 zł, 250 zł z tytułu wakacji /podzielonych miesięcznie/, oraz kieszonkowego i innych zajęć, takich jak jazda konna, język niemiecki, gra na gitarze etc. W pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny podziela ustalenia i oceny Sądu I instancji co do dochodów zmarłej, w szczególności prawidłowej oceny kwestii niewykazania udziału jej w prowadzeniu i dochodach firmy męża od stycznia 2007 r. Po odjęciu zatem od kwoty 1 500 zł otrzymywanej renty z ZUS-u i od pozwanego, w łącznej wysokości 600 zł, uzyskuje się kwotę 900 zł. Przy uwzględnieniu udziału w tych kosztach J. P., w wysokości 600zł, który może być mniejszy z uwagi na dokładanie osobistych starań w wychowaniu córki /art. 135 § 2 kro/, otrzymuje się kwotę 300 zł. Podlegała ona zasądzeniu stosownie do treści art. 446 § 2 k.c. Została ona przyznana, zgodnie wnioskiem, od miesiąca w którym wniesiono pozew/ roszczenie zgłoszono pozwanemu 7.02.2013 r. k. 68/, z ustawowymi odsetkami od rat płatnych po dniu 9 lutego 2015 r., z uwagi na to, iż wówczas wpłynęło omawiane pismo z ZUS-u, które pozwoliło dokładnie oszacować właściwą wartość żądania.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. apelacja powódki podlegała częściowemu uwzględnieniu jak w pkt. I, zaś w pozostałej części oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. /pkt. II/. Oddaleniu w całości na podstawie powyższego przepisu podlegała natomiast apelacja pozwanego /pkt III/. W związku z wynikiem rozpoznania apelacji obu stron koszty postępowania apelacyjnego, na podstawie art. 108 §1 k.p.c. w zw. art.100 k.p.c., zostały wzajemnie zniesione.