Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 maja 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Ewa Gregajtys

Sędziowie SA Zbigniew Kapiński

SO (del ) Agnieszka Wysokińska-Walczak ( spr)

Protokolant: sekretarz sądowy Olaf Artymiuk

Przy udziale prokuratora Iwony Zielińskiej

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2018 r.

sprawy

1/ S. M. (1) s. Z. i D. z d. S. urodz. (...) w M.

2/ R. D. (1) s. J. i G. z d. P. urodz. (...) w W.

3/ M. P. (1) s. B. i B. z d. D. ur. (...) w W.

oskarżonych z art. 286§1 kk ( ad. 1-3), art. 286§1 kk w zw. z art. 294§1 kk (ad.1) , art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk ( ad. 1-3) w zw. z art. 91§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawie

z dnia 18 sierpnia 2017 r. sygn. akt XII K 89/16

1.  wyrok w części zaskarżonej wobec oskarżonych S. M. (1), R. D. (1) i M. P. (1) utrzymuje w mocy;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. H. D.-Ś. – (...) Kancelarie Adwokatów i Radców Prawnych w W., adw. M. G.- Kancelaria Adwokacka w W., adw. I. K. – Kancelaria Adwokacka w W. kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) zł, zawierające 23 %VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonych S. M. (1), R. D. (1) i M. P. (1) z urzędu w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym;

3.  zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania odwoławczego w częściach na nich przypadających, w tym z tytułu opłaty:

a/ od oskarżonego S. M. (1) kwotę 18 600 zł ( osiemnaście tysięcy sześćset);

b/ od oskarżonego M. P. (1) kwotę 6 400 zł ( sześć tysięcy czterysta);

c/ od oskarżonego R. D. (1) kwotę 6 400 zł ( sześć tysięcy czterysta).

UZASADNIENIE

W zakresie dotyczącym oskarżonych S. M. (1), M. P. (1) oraz R. D. (1).

S. M. (1) został oskarżony o to, że:

I. w dniu 16 września 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 31.640 zł J. M. (1) w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako krewny pokrzywdzonej zwrócił się do pokrzywdzonej z prośbą o wskazanie jej miejsca zamieszkania i numeru telefonu komórkowego, ponieważ chce do niej przyjechać w ważnej sprawie, następnie inny mężczyzna podając się za funkcjonariusza D. z Komendy przy ul. (...) skontaktował się z pokrzywdzoną informując w/w o prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia grupy oszustów, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonej, polecił J. M. (1) udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy wskutek czego w/w wypłaciła kwotę 31.641,74 zł, z czego kwotę 31.640 zł. odebrał S. M. (1), czym działał na szkodę w/w pokrzywdzonej tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk.

II. w dniu 23 września 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 120.000 zł. W. P. w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako krewny pokrzywdzonego, zwrócił się do pokrzywdzonego z prośbą o pożyczkę pieniędzy w kwocie 75.000. zł., następnie inny mężczyzna podając się za policjanta A. K. (1) z Centralnego Biura Śledczego skontaktował się z pokrzywdzonym informując w/w o prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia grupy oszustów, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonego, polecił W. P. udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy i dokonania przelewu pieniędzy na wskazane konto o numerze (...) należące do S. M. (1), wskutek czego W. P. przekazał mężczyźnie pieniądze w łącznej kwocie 40 tys. zł oraz dokonał przelewu kwoty 80.000 zł. na w/w konto, tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk.

III. w dniu 2 października 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z G. K. i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził J. K. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 150. 000 zł., w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do swojej tożsamości podając się za członka jego rodziny, zwrócił się o pożyczenie pieniędzy, następnie drugi nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienionym pokrzywdzonym i podaniu się za funkcjonariusza policji, A. K. (2) poinformował pokrzywdzonego, iż padł ofiarą oszustów i polecił J. K. (1) udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy oraz dokonania przelewu bankowego na konto A. K. (3), wskutek czego J. K. (1) dokonał dwóch przelewów w kwocie 75. 000 zł. i 25.000 zł. na konto o numerze (...), które wskazał mu nieustalony mężczyzna podający się za funkcjonariusza Policji przekazując w tym celu kartkę z zapisanym przez S. M. (1) numerem w/w konta, a następnie dokonał dwóch wypłat pieniędzy w łącznej kwocie 50 000 zł., które przekazał dwóm mężczyznom w kopertach po 25 000 zł. każda, czym działał na szkodę J. K. (1), tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

IV. w dniu 2 października 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z G. K. i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził B. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci pieniędzy w kwocie 214. 500 zł., w ten sposób, że nieustalony mężczyzna wyzyskując błąd B. K. co do przeprowadzanej przez policję operacji ujęcia oszustów pobierających z kont bankowych pieniądze klientów i wprowadzając w błąd co do swojej tożsamości, podając się za funkcjonariusza policji, polecił B. K. udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy oraz dokonania przelewu bankowego na wskazane przez siebie konto A. K. (3), wskutek czego B. K. dokonała przelewu kwoty 200. 000 zł. na konto o numerze (...), a następnie dokonała wypłaty pieniędzy w kwocie 14 500 zł., które przekazała nieustalonemu mężczyźnie w kopercie, czym działał na szkodę B. K., tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zb. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

V. w dniu 22 października 2014 roku w W., działając w wykonaniu powziętego z góry zamiaru i w krótkich odstępach czasu, wspólnie i w porozumieniu z M. P. (1) i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 20 000 zł. A. A. oraz usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 22.500 zł. A. A. w ten sposób, że:

- nieustalony mężczyzna w rozmowie telefonicznej z A. A., wprowadził w błąd pokrzywdzoną co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako krewny pokrzywdzonej, po czym zwrócił się o pożyczkę pieniędzy w kwocie 50.000 zł., a następnie inny mężczyzna, podając się za funkcjonariusza Centralnego Biura Śledczego o danych A. N., skontaktował się z pokrzywdzoną telefonicznie informując w/w o prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia grupy oszustów, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonej, polecił A. A. udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy wskutek czego A. A. w R. Banku przy Placu (...) w W. wypłaciła pieniądze w kwocie 20 000 zł., które następnie odebrał od niej M. P. (1),

- nieustalony mężczyzna wyzyskując błąd A. A. co do swojej tożsamości i prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia oszustów, polecił jej udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy w kwocie 22.500 zł., i pozostawienie ich w koszu na śmieci przy ul. (...), które zamierzał odebrać osobiście S. M. (1), wskutek czego A. A. pozostawiła w/w pieniądze, jednak zamierzonego celu nie osiągnął w rezultacie podjętych działań policji tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk. w zb. z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk. w zw. z art. 11 § 2 kk. w zw. z art. 12 kk.

VI. w dniu 27 października 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z G. K., K. M., J. M. (2) i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził A. G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 20. 000 zł., w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do swojej tożsamości podając się za członka jego rodziny, zwrócił się o pożyczenie pieniędzy, następnie K. M., po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienionym pokrzywdzonym i podaniu się za funkcjonariusza CBŚP, poinformował pokrzywdzonego o prowadzonej akcji rozpracowywania oszustów i polecił udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy wskutek czego A. G., pozostając w kontakcie telefonicznym z K. M., dokonał w XIV oddziale (...) przy ul. (...) wypłaty pieniędzy w kwocie 20. 000 zł, które S. M. (1), pozostający w kontakcie telefonicznym z J. M. (2), odebrał zapakowane w kopertę, czym działał na szkodę A. G., tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

VII. w dniu 28 października 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z R. D. (1), G. K., J. M. (2), K. M. i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 75.000 zł. T. Ł. w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako policjant A. D. z Centralnego Biura Śledczego i informując w/w, że kasjerka zatrudniona w banku weszła w porozumienie z oszustami, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonego, polecił T. Ł. udanie się do banku w celu dokonania przelewu pieniędzy na wskazane konto o numerze (...) należące do R. D. (1), jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na działania pracownika banku tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk.

VIII. w dniu 29 października 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z G. K., J. M. (2) i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić S. T. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 30. 000 zł., w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym podczas którego wprowadził pokrzywdzonego w błąd co do swojej tożsamości podając się za kuzyna o imieniu H., zwrócił się z prośbą o przekazanie numeru telefonu komórkowego pokrzywdzonego, następnie drugi nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienionym pokrzywdzonym i podaniu się za funkcjonariusza policji, poinformował pokrzywdzonego o prowadzonej akcji rozpracowywania oszustów i polecił udanie się do banku (...) przy ul. (...) w W., w celu wypłaty pieniędzy, gdzie oczekiwał S. M. (1), zamierzonego celu jednak nie osiągnął z uwagi na działania pracownika banku i postawę pokrzywdzonego, tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

IX. w dniu 29 października 2014 roku w W. przy ulicy (...), działając wspólnie i w porozumieniu z G. K., R. D. (1), J. M. (2) i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził H. T. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w 18 000 zł., w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienioną pokrzywdzoną i podaniem się za członka jej rodziny, zwrócił się o pożyczenie pieniędzy, następnie drugi nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienioną pokrzywdzoną i podaniu się za funkcjonariusza policji, A. K. (1) poinformował pokrzywdzoną, iż padła ofiara oszustów i zwrócił się z prośbą o pomoc w ujęciu grupy oszustów, następnie nieustalona kobieta podszywając się za operatora numeru alarmowego 112 potwierdziła tożsamość funkcjonariusza policji A. K. (1), następnie rzekomy funkcjonariusz policji wprowadzając w błąd pokrzywdzoną co do swojej tożsamości poinformował, iż w celu ujęcia oszustów musi ona przekazać mężczyźnie, który podszywa się za jej krewnego pieniądze w kwocie 18 000 zł., po czym R. D. (1), na polecenie S. M. (1), udał się na ulicę (...). (...) w W., gdzie pokrzywdzona przekazała mu pieniądze w wymienionej kwocie, czym działał na szkodę H. T. (1), tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

X. w dniu 29 października 2014 roku w W. przy ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z G. K., K. M. i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić T. T. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 30. 000 zł., w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienioną pokrzywdzoną i podaniem się za członka jej rodziny, zwrócił się o pożyczenie pieniędzy, następnie drugi nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienioną pokrzywdzoną i podaniu się za funkcjonariusza policji, A. K. (1) poinformował pokrzywdzoną, iż padła ofiarą oszustów i zwrócił się z prośbą o pomoc w ujęciu grupy oszustów, następnie kolejny, nieustalony mężczyzna podszywając się za operatora numeru alarmowego 112 potwierdził tożsamość funkcjonariusza policji A. K. (1), następnie rzekomy funkcjonariusz policji wprowadzając w błąd pokrzywdzoną co do swojej tożsamości poinformował, iż w celu ujęcia oszustów musi ona przekazać mężczyźnie, który podszywa się za jej krewnego pieniądze w kwocie 30. 000 zł., po czym pokrzywdzona udała się do banku (...) przy ulicy (...) w celu zaciągnięcia kredytu, w tym czasie zaś S. M. (1) udał się do banku za w/w pokrzywdzoną, od której miał odebrać pieniądze, jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę pracownika banku i zatrzymanie przez funkcjonariuszy Policji, czym działał na szkodę T. T., tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk

R. D. (1) został oskarżony o to, że:

XIX. w dniu 28 października 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z S. M. (1), R. K., J. M. (2) i K. M. oraz innymi nieustalonymi osobami, z powziętym z góry zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 75.000 zł. T. Ł. w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako policjant A. D. z Centralnego Biura Śledczego i informując, w/w, że kasjerka zatrudniona w banku weszła w porozumienie z oszustami, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonego, polecił T. Ł. udanie się do banku w celu dokonania przelewu pieniędzy na wskazane konto o numerze (...) należące do R. D. (1), jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na działania pracownika banku tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk.

XX. w dniu 29 października 2014 roku w W. przy ulicy (...), działając wspólnie i w porozumieniu z G. K., S. M. (1), J. M. (2) i innymi nieustalonymi osobami, w wykonaniu powziętego z góry zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził H. T. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 18 000 zł., w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienioną pokrzywdzoną i podaniem się za członka jej rodziny, zwrócił się o pożyczenie pieniędzy, następnie drugi nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym z wymienioną pokrzywdzoną i podaniu się za funkcjonariusza policji, A. K. (1) poinformował pokrzywdzoną, iż padła ofiarą oszustów i zwrócił się z prośbą o pomoc w ujęciu grupy oszustów, następnie nieustalona kobieta podszywając się za operatora numeru alarmowego 112 potwierdziła tożsamość funkcjonariusza policji A. K. (1), następnie rzekomy funkcjonariusz policji wprowadzając w błąd pokrzywdzoną co do swojej tożsamości poinformował, iż w celu ujęcia oszustów musi ona przekazać mężczyźnie, który podszywa się za jej krewnego pieniądze w kwocie 18 000zł, po czym R. D. (1) na polecenie S. M. (1), udał się na ulicę (...). (...) w W., gdzie pokrzywdzona przekazała mu pieniądze w wymienionej kwocie, czym działał na szkodę H. T. (1) tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

M. P. (1) został oskarżony o to, że:

XXI. w dniu 18 września 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 50. 000 zł. J. K. (2) w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził w błąd pokrzywdzoną co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako krewny pokrzywdzonej zwrócił się o pożyczkę pieniędzy na zakup mieszkania, następnie inny mężczyzna, podając się za funkcjonariusza Centralnego Biura Śledczego o nazwisku P., skontaktował się z pokrzywdzoną telefonicznie informując w/w o prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia grupy oszustów, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonego, polecił J. K. (2) udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy w kwocie dokonania wypłaty pieniędzy w kwocie 20 000 zł. a następnie wzięcia kredytu na kwotę 30 000 zł., wskutek czego J. K. (2) przekazała nieustalonemu mężczyźnie kwotę 20. 000 zł., a następnie M. P. (1) kwotę 30. 000 zł., którą odebrał, czym działał na szkodę pokrzywdzonej tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk.

XXII. w dniu 25 września 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 10.000 zł J. S. w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako krewny pokrzywdzonego zwrócił się do pokrzywdzonego z prośbą o pożyczkę pieniędzy w kwocie 70.000 zł., następnie inny mężczyzna podając się za policjanta A. K. (4) z Centralnego Biura Śledczego skontaktował się z pokrzywdzonym informując w/w o prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia grupy oszustów, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonego, polecił J. S. udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy, wskutek czego J. S. wypłacił pieniądze w kwocie 10.000 zł., które następnie odebrał M. P. (1), czym działał na szkodę pokrzywdzonego, tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk.

XXIII. w dniu 1 października 2014 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z G. K. oraz z innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 100. 000 zł. L. K. w ten sposób, że nieustalony mężczyzna po uprzednim kontakcie telefonicznym, podczas którego wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako krewny pokrzywdzonej o imieniu M. zwrócił się o pożyczkę pieniędzy w kwocie 70. 000 zł, następnie inny mężczyzna, podając się za funkcjonariusza Centralnego Biura Śledczego o nazwisku K., skontaktował się z pokrzywdzoną telefonicznie informując w/w o prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia grupy oszustów, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonego, polecił L. K. udanie się do banku w celu dokonania przelewu pieniędzy w kwocie 100. 000 zł. na wskazane konto o numerze (...) należące do M. P. (1), jednak zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na postawę pokrzywdzonej, tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286§1 kk.

XIV. w dniu 22 października 2014 roku w W., działając w wykonaniu powziętego z góry zamiaru i w krótkich odstępach czasu, wspólnie i w porozumieniu z S. M. (1) i innymi nieustalonymi osobami, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 20. 000 zł A. A. oraz usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 22.500 zł A. A. w ten sposób, że:

- nieustalony mężczyzna w rozmowie telefonicznej z A. A., wprowadził w błąd pokrzywdzoną co do swojej tożsamości, przedstawiając się jako krewny pokrzywdzonej, po czym zwrócił się o pożyczkę pieniędzy w kwocie 50.000 zł, a następnie inny mężczyzna, podając się za funkcjonariusza Centralnego Biura Śledczego o danych A. N., skontaktował się z pokrzywdzoną telefonicznie informując w/w o prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia grupy oszustów, którzy zamierzają pobrać pieniądze pokrzywdzonej, polecił A. A. udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy wskutek czego A. A. w R. Banku przy Placu (...) w W. wypłaciła pieniądze w kwocie 20 000 zł., które następnie odebrał od niej M. P. (1),

- nieustalony mężczyzna wyzyskując błąd A. A. co do swojej tożsamości i prowadzonej akcji zmierzającej do ujęcia oszustów, polecił jej udanie się do banku w celu wypłaty pieniędzy w kwocie 22.500 zł, i pozostawienie ich w koszu na śmieci przy ul. (...), które zamierzał odebrać osobiście S. M. (1), wskutek czego A. A. pozostawiła w/w pieniądze, jednak zamierzonego celu nie osiągnął w rezultacie podjętych działań policji tj. o przestępstwo z art. 286§1 kk. w zb. z art. 13 §1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk. w zw. z art. 11 § 2 kk. w zw. z art. 12 kk.

Wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2017 r., sygn. akt XII K 89/16, Sąd Okręgowy w Warszawie:

1. oskarżonego S. M. (1) uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu aktem oskarżenia w pkt. od I do III i w pkt. V do X, ustalając, że oskarżony przy popełnieniu każdego z tych przestępstw działał zgodnie z przyjętym podziałem ról, oraz w ramach czynu zarzucanego oskarżonemu S. M. (1) w pkt. II ustalił, że wypłacił on pieniądze przelane na jego konto przez W. P. w kwocie 80 000 zł w dniu 24 września 2014 r., w ramach czynu zarzucanego mu w pkt. III ustalił, że oskarżony działał także wspólnie i w porozumieniu z A. K. (3) i A. K. (3) pobrał i przekazał pieniądze w kwocie 100 000 zł G. K. i S. M. (1), z opisu czynów zarzucanych oskarżonemu S. M. (1) w pkt. od VI do X wyeliminował zapis (...), (...) zastępując go słowami „ustalonymi osobami” i „ustaloną osobą”, z opisu czynu zarzucanego oskarżonemu S. M. (1) w pkt. X wyeliminował zapis „z G. K.”, a nadto przyjmując, że oskarżony dopuścił się czynów z pkt. od I do III i od V do X działając w podobny sposób i w krótkich odstępach czasu tj. w ramach ciągu przestępstw opisanego w art. 91 § 1 kk tj. czynów z art. 286 § 1 k.k. i z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 kk i z art. 286 § 1 k.k. w z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i w zw. z art. 91 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. i za czyny te na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 kk skazał oskarżonego S. M. (1) na karę 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył mu grzywnę przyjmując liczbę stawek dziennych na 300 (trzysta), zaś wysokość jednej stawki dziennej określając na 150 (sto pięćdziesiąt) złotych,

2. oskarżonego S. M. (1) uznał za winnego czynu zarzucanego mu w pkt. IV aktu oskarżenia, ustalając, że oskarżony działał zgodnie z przyjętym podziałem ról, działał także wspólnie i w porozumieniu z A. K. (3) oraz że A. K. (3) w dniu 3 września 2014 r. pobrał pieniądze w kwocie 130 000 zł, które przekazał G. K. i S. M. (1) i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zb. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk skazał go, zaś na podstawie art. 294 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył oskarżonemu S. M. (1) karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył mu grzywnę przyjmując liczbę stawek dziennych na 300 (trzysta), zaś wysokość jednej stawki dziennej określając na 150 (sto pięćdziesiąt) złotych,

3. na podstawie art. 85 kk, art. 86 § 1 i 2 kk, art. 91 § 2 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 kk połączył wymierzone oskarżonemu S. M. (1) kary jednostkowe pozbawienia wolności i grzywny i wymierzył mu karę łączną 8 (ośmiu) lat pozbawienia wolności i karę łączną grzywny przyjmując liczbę stawek dziennych na 600 (sześćset), zaś wysokość jednej stawki dziennej określając na 150 (sto pięćdziesiąt) złotych,

4. na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego S. M. (1) środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody: za czyn zarzucany w pkt. II aktu oskarżenia na rzecz W. P. w kwocie 80 000 (osiemdziesiąt tysięcy) złotych, za czyn zarzucany w pkt. III aktu oskarżenia na rzecz J. K. (1) w kwocie 50 000 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych, za czyn zarzucany w pkt. IV aktu oskarżenia na rzecz B. K. w kwocie 65 000 (sześćdziesiąt pięć tysięcy) złotych, za czyn zarzucany w pkt. VI aktu oskarżenia na rzecz A. G. w kwocie 10 000 (dziesięć tysięcy) złotych,

5. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu S. M. (1) okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 29 października 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r.

6. oskarżonego R. D. (1) uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt. XIX i XX aktu oskarżenia, ustalając, że oskarżony przy popełnieniu każdego z tych przestępstw działał zgodnie z przyjętym podziałem ról i z opisu czynów zarzucanych oskarżonemu R. D. (1) eliminuje zapis (...), (...) zastępując słowami „ustalonymi osobami” i „ustaloną osobą”, a nadto przyjął, że oskarżony dopuścił się czynów z pkt. XIX i XX działając w podobny sposób i w krótkich odstępach czasu tj. w ramach ciągu przestępstw opisanego w art. 91 § 1 kk tj. czynów z art. 286 § 1 k.k. i z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 kk i w zw. art. 91 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. i za czyny te na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk skazał oskarżonego R. D. (1) na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył mu grzywnę przyjmując liczbę stawek dziennych na 200 (dwieście), zaś wysokość jednej stawki dziennej określając na 150 (sto pięćdziesiąt) złotych,

7. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu R. D. (1) okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 29 października 2014 r. do dnia 11 maja 2015 r., od dnia 21 czerwca 2015 r. do dnia 28 września 2015 r., od dnia 20 października 2015 r. do dnia 23 listopada 2015 r. i od dnia 7 października 2015 r. do dnia 30 grudnia 2015 r.

8. oskarżonego M. P. (1) uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu aktem oskarżenia w pkt. od XXI do XXIV z tym że ustalił, że oskarżony przy popełnieniu każdego z tych przestępstw działał zgodnie z przyjętym podziałem ról, a nadto przyjął, że oskarżony dopuścił się czynów z pkt. XXI do XXIV działając w podobny sposób i w krótkich odstępach czasu tj. w ramach ciągu przestępstw opisanego w art. 91 § 1 kk, tj. czynów z art. 286 § 1 k.k. i z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 kk i z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk i w zw. z art. 91 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. i za czyny te na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 kk skazał oskarżonego M. P. (1) na karę 4 (czterech) lat pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 i 3 kk wymierzył mu grzywnę przyjmując liczbę stawek dziennych na 200 (dwieście), zaś wysokość jednej stawki dziennej określając na 150 (sto pięćdziesiąt) złotych,

9. na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego M. P. (1) środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody: za czyn zarzucany w pkt. XXI aktu oskarżenia na rzecz J. K. (2) w kwocie 30 000 (trzydziestu tysięcy) złotych, za czyn zarzucany w pkt. XXII aktu oskarżenia na rzecz J. S. w kwocie 10 000 (dziesięć tysięcy) złotych, za czyn z pkt. XXIV aktu oskarżenia na rzecz A. A. w kwocie 20 000 (dwadzieścia tysięcy) złotych,

10. na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu M. P. (1) okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie – zatrzymania w dniu 15 września 2015 r.

Orzekł o dowodach rzeczowych oraz o kosztach obrońców z urzędu.

Nadto zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe:

a. S. M. (1) kwotę tytułem opłaty kwotę 18 600 (osiemnaście tysięcy sześćset) złotych oraz wydatki poniesione przez Skarb Państwa w częściach na niego przypadających,

c. M. P. (1) kwotę 6 400 (sześć tysięcy czterysta) złotych tytułem opłaty oraz wydatki poniesione przez Skarb Państwa w częściach na niego przypadających,

d. R. D. (1) kwotę 6 400 (sześć tysięcy czterysta) złotych tytułem opłaty oraz wydatki poniesione przez Skarb Państwa w częściach na niego przypadających

Apelację od wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych S. M. (1), M. P. (1) i R. D. (1).

Obrońca oskarżonego S. M. (1) zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., z uwagi na przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i ich błędną ocenę, a to:

a) w zakresie zarzucanego czynu nr I – dowodu z zeznań świadka A. Z. (1) i uznania ich za wiarygodne w zakresie w jakim świadek ten wskazał, że osobą która odbierała pieniądze od J. M. (1) i A. Z. (1) był S. M. (1), mimo że świadek Z. nie był od początku pewny co do rozpoznania osoby oskarżonego, nadto w jego depozycjach są rozbieżności co do wyglądu i cech charakterystycznych oskarżonego, a oskarżony nie przyznał się do zarzucanego czynu, co skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego i niesłusznym przyjęciem wyłącznie na podstawie tego dowodu, iż to S. M. (1) odebrał pieniądze od pokrzywdzonej;

b) w zakresie zarzucanego czynu nr II - dowodów z wyjaśnień oskarżonego S. M. (1) złożonych w trakcie postępowania przygotowawczego, w zakresie w jakim oskarżony przyznał się do wypłacenia środków pieniężnych z rachunku bankowego (...) oraz treści dokumentacji bankowej i historii rachunku bankowego oskarżonego M., polegającego na ustaleniu na ich podstawie, że oskarżony M. świadomie działał na szkodę W. P., mimo że z powyższych dowodów ani żadnego innego przeprowadzonego dowodu taka okoliczność nie wynika i w konsekwencji błędnego ustalenia stanu faktycznego przez Sąd meriti, że wobec wypłacenia pieniędzy z założonego przez siebie rachunku bankowego oskarżony miał zamiar dokonania oszustwa na szkodę W.;

c) w zakresie zarzucanych czynów nr III i IV - dowodów z wyjaśnień i zeznań A. K. (3) oraz dowodu z zapisu nr rachunku bankowego należącego do A. K. (3) na kartce wręczonej pokrzywdzonemu J. K. (1), w zakresie w jakim Sąd przyjął na ich podstawie, że S. M. (1) uczestniczył świadomie w procederze oszustwa na szkodę B. i J. K. (3) i obejmował to swoim zamiarem podczas gdy z depozycji świadka wynika, iż organizacją i urzeczywistnianiem całego przedsięwzięcia mającemu służyć popełnieniu przestępstw - tj. zakładaniu przez A. K. (3) rachunków bankowych i następczego wypłacania z nich pieniędzy pochodzących z oszustwa zajmował się G. K., a M. wyłącznie towarzyszył tym czynnościom bez świadomości znaczenia i skutku tych działań, nadto z okoliczności, iż kartka została zapisana pismem oskarżonego M. i wręczona przez nieustalonego mężczyznę J. K. (1) nie sposób w ogóle przyjąć, że w chwili jej zapisywania przewidywał, że zostanie użyta do popełnienia przestępstwa i w konsekwencji powyższych błędów wadliwym ustaleniem stanu faktycznego, w zakresie w jakim Sąd przyjął, iż S. M. (1) działał w ramach podziału ról i obejmował swoim zamiarem popełnienie przestępstwa na szkodę B. i J. K. (3);

d) w zakresie zarzucanych czynów V, VI, VII, VIII, X-dowodu z wyjaśnień oskarżonego M. i rozmów nagranych w ramach kontroli operacyjnej (...), w zakresie w jakim Sąd meriti na ich podstawie ustalił okoliczność, że oskarżony wiedział, iż bierze udział w popełnieniu przestępstwa na szkodę pokrzywdzonych, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego i nieuzasadnionego przypisania oskarżonemu zamiaru oszustwa, podczas gdy ze wskazanych dowodów taka okoliczność nie wynika, nadto oskarżony wyjaśnił, iż odbiór pieniędzy został mu zlecony przez zatrudniającego go mężczyznę i nie wiedział, że bierze udział w popełnieniu przestępstwa;

e) w zakresie zarzutu IX -dowodu z wyjaśnień R. D. (1) i rozmów nagranych w ramach kontroli operacyjnej (...), w zakresie w jakim Sąd meriti, ustalił że oskarżony M. świadomie działał w ramach podziału ról i przekazując rozmówcy telefonicznemu numer telefonu do R. D. (1) celowo umożliwił popełnienie przestępstwa na szkodę H. T. (1), podczas gdy z analizy wspominanych dowodów nie wynika aby S. M. (1) miał w ogóle świadomość, iż dochodzi do popełnienia czynu zabronionego na szkodę H. T. (1), nadto R. D. (1) zaprzeczył aby popełniał przestępstwa wspólnie z S. M. (1), co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w zakresie w jakim Sąd przyjął, że oskarżony świadomie działał w ramach podziału ról przy popełnieniu czynu zabronionego.

Niezależnie od powyższych zarzutów podniósł także:

- zarzut rażącej niewspółmierności kary orzeczonej wobec oskarżonego, z uwagi na okoliczność iż Sąd meriti nie wziął pod uwagę stopnia winy oskarżonego, stopnia i sposobu jego zaangażowania w proceder przestępczy, a także właściwości osobistych oskarżonego.

Mając na uwadze zarzuty, w pierwszej kolejności wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od wszystkich zarzucanych mu czynów, zaś na wypadek nieuwzględnienia tego wniosku wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary w łagodniejszym wymiarze.

Obrońca oskarżonego R. D. (1) zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, w całości co do czynów opisanych w pkt 12 orzeczenia (pkt XIX i XX aktu oskarżenia) w zakresie orzeczenia o winie zawartego w tym punkcie wyroku na korzyść oskarżonego. Wyrokowi zarzucił: I. obrazę przepisów prawa materialnego w postaci art. 286 k.k. poprzez niezasadne przyjęcie, iż rzekome wejście przez oskarżonego w porozumienie z pozostałymi oskarżonymi i założenie rachunku bankowego, na który pokrzywdzony T. Ł. miał dokonać wpłaty kwoty 75.000,00 zł wypełniało znamiona czynu opisanego w pkt XIX aktu oskarżenia w sytuacji gdy działania takie stanowią jedynie „tworzenie warunków" do przedsiębrania późniejszych czynów, a zatem mogą stanowić jedynie przygotowanie (art. 16 k.k.);

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie czynu opisanego w pkt XX aktu oskarżenia mający wpływ na treść orzeczenia poprzez niezasadne przyjęcie, iż oskarżony miał żądać od pokrzywdzonej H. T. (1) „pieniędzy" w sytuacji gdy domagał się on od pokrzywdzonej jedynie wydania paczki „przesyłki" nie zaś „pieniędzy" bowiem znajdował się w błędzie co do faktu polegającym na rozbieżności pomiędzy fragmentem rzeczywistości (przekazanie pieniędzy w kopercie), a wyobrażeniem o nim oskarżonego (przesyłka lub paczka z nieznaną zawartością).

Ponadto na podstawie art. 447 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił

III. rażącą niewspółmierność (surowość) orzeczonej kary pozbawienia wolności oraz grzywny przy zastosowaniu wadliwych kryteriów jej wymiaru.

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o:

1. Zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie i orzeczenie odmiennie co do istoty sprawy poprzez uniewinnienie oskarżonego od czynów opisanych w pkt 12 zaskarżonego wyroku (pkt XIX i XX aktu oskarżenia);

Względnie wniósł o:

2. Uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego M. P. (1) , na podstawie art. 444 i 425 § 1, 2 i 3 k.p.k., powyższy wyrok zaskarżył w części tj. pkt. 14, 15, 16 oraz 20 c. w zakresie dotyczącym oskarżonego M. P. (1), tj. w zakresie przypisanej mu winy oraz wymierzonej kary oraz obowiązku zapłaty kosztów sądowych (w tym opłaty) - na korzyść oskarżonego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, a dokładnie art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, szczególnie w kwestii wyjaśnień oskarżonego M. P. (1), czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych i błędne uznanie przez Sąd I instancji, iż wymienione w wyroku czyny nr XXI - XXIV popełnione zostały przez oskarżonego przy znacznym stopniu winy, w zamiarze umyślnym, bezpośrednim, kierunkowym, z premedytacją i wyrachowaniem, kiedy ustalenia te stoją w rażącej sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonego, jak również nie znajdują potwierdzenia w materiale dowodowym;

2) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, a dokładnie art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych i błędne uznanie iż oskarżony G. K. koordynował i nadzorował działania M. P. (1), oraz że obaj ww. oskarżeni utożsamiali się ze wspólnym celem, jakim miało być odbieranie pieniędzy od starszych osób pod pretekstem uczestnictwa w akcji policyjnej, co stoi w opozycji z wyjaśnieniami osk. G. K. oraz osk. M. P. (1);

3) na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, a dokładnie art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych i błędne uznanie iż oskarżony M. P. (1) był w pełni świadomy w jakim celu udaje się po przesyłki do banku lub inne miejsca do których był kierowany, kiedy ustalenia te stoją w oczywistej sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonego, jak również nie znajdują potwierdzenia w materiale dowodowym;

4) na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, a dokładnie art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, w szczególności poprzez nie uznanie za wiarygodne znacznej części wyjaśnień oskarżonego M. P. (1), w sytuacji, gdy zeznania te były logiczne, spójne, konsekwentne, bardzo szczegółowe i zasługiwały na uznanie ich za wiarygodne, w konsekwencji czego doszło błędnych ustaleń faktycznych;

5) na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych poprzez błędne uznanie, iż oskarżony jako osoba młoda i zdrowa miał możliwość podjęcia zatrudnienia, w sytuacji gdy jego stan zdrowia (brak ręki) świadczy w sposób nie budzący wątpliwości o kalectwie oskarżonego;

6) na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia, a dokładnie art. 624 § 1 k.p.k., poprzez jego niezastosowanie i niezwolnienie oskarżonego od obowiązku zapłaty kosztów sądowych (w tym opłaty w wysokości 6.400 zł) pomimo, iż sytuacja rodzinna, majątkowa i możliwości zarobkowe oskarżonego przemawiają za zwolnieniem go od obowiązku uiszczenia ww. kosztów

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, w sytuacji nie podzielenia jego stanowiska zawartego w powyższych punktach, przedmiotowemu wyrokowi zarzucił:

7) orzeczenie w stosunku do oskarżonego kary rażąco niewspółmiernie surowej przy wymiarze której sąd I instancji pominął szereg okoliczności łagodzących, takich jak wyrażenie skruchy, sposób zachowania się oskarżonego, który od początku współpracował z organami ścigania, za każdym razem składał obszerne wyjaśnienia i czynnie przychylił się do szybkiego zakończenia sprawy zaś jego prognozę kryminologicznie należy ocenić w sposób pozytywny;

Mając na uwadze powyższe zarzuty, wniósł o:

- zmianę przedmiotowego wyroku w zaskarżonej części i uniewinnienie oskarżonego z zarzucanych mu w akcie oskarżenia czynów,

- ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacje obrońców oskarżonych okazały się bezzasadne i jako takie nie mogły skutkować uwzględnieniem zawartych w nich wniosków o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonych, ewentualnie o obniżenie wymierzonych kar czy też uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku, jak i akt sprawy wskazuje bowiem na to, że postępowanie zarówno w sferze gromadzenia jak i oceny dowodów zostało w przedmiotowej sprawie przeprowadzone należycie, a Sąd Okręgowy nie dopuścił się błędów zarówno natury proceduralnej jak i faktycznej.

Co do podnoszonych przez obrońców oskarżonych S. M. (1) ( zarzut II- 1 a-e ) oraz M. P. (1) ( zarzut II 1-4 ) zarzutów obrazy przepisów art. 410 kpk oraz art. 7 kpk polegających ich zdaniem na dowolnej ocenie materiału dowodowego czego konsekwencją było dokonanie przez sąd nieprawidłowych ustaleń faktycznych, zarzuty te nie zasługują na uwzględnienie. Sąd I instancji, rozpoznając sprawę, przeprowadził postępowanie dowodowe starannie, miał na uwadze wszystkie zebrane dowody, poddał je należytej i wszechstronnej ocenie. Sąd wskazał, którym dowodom, w jakiej części i dlaczego daje wiarę, względnie wiary odmawia. Wbrew stwierdzeniu skarżących ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonych treścią art. 7 kpk Zgodnie z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem Sądu Najwyższego, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 kpk pod warunkiem, że:

- jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy,

- stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego,

- jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku.

Obrońcy obu oskarżonych nie wykazali w swoich apelacjach by którykolwiek z powyższych warunków nie został dotrzymany.

W przedmiotowej sprawie wydając zaskarżone orzeczenie Sąd Okręgowy rozważył wynikające z materiału dowodowego wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Należycie uzasadnił dlaczego poszczególnym dowodom i w jakim zakresie dał wiarę, dlaczego innym tej wiarygodności i w jakim zakresie odmówił, sporządzając uzasadnienie zgodnie z wymogami określonymi w art. 424 § 1 i 2 kk.

W apelacji, obrońca oskarżonego S. M. (1) zarzucił Sądowi Okręgowemu przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i ich błędną ocenę w zakresie m.in. oceny zeznań świadka A. Z. (1), w szczególności w jakim świadek ten wskazał na S. M. (1) jako na osobę odbierającą pieniądze od J. M. (1). Jak wynika z akt sprawy świadek ten rozpoznał oskarżonego S. M. (1) w dniu 24 listopada 2014 r. ( 2 miesiące po zdarzeniu) i nie ma racji apelujący, by było to rozpoznanie budzące zasadnicze wątpliwości, świadek nie miał pewności co do rozpoznania oskarżonego przed sądem a taka postawa była wyrazem jego ostrożności i rozsądku na co zwrócił uwagę sąd meriti ( str. 9 uzasadnienia). Sąd wskazał dlaczego uznał, że zeznania A. Z. zasługują na wiarygodność i nie ma w tej ocenie żadnego błędu logicznego. To, że świadek A. Z. (1) nie zwrócił uwagi na tatuaże na szyi oskarżonego nie czyni zeznań świadka niewiarygodnym, zwłaszcza iż S. M. (1) na szyi nosił wówczas niewielki tatuaż ( k. 110A t. I), który jest już niewidoczny przy zapiętym kołnierzyku koszuli ( k. 111 t. II). Natomiast jak wynika z opisu dotyczącego wyglądu oskarżonego S. M. (1) faktycznie posiada tatuaże, na przedramionach, co koreluje z zeznaniami A. Z.. To, iż świadek określił je jako tatuaże w „chińskie wzory”, a zdaniem obrońcy nie mają one takiego charakteru nie ma znaczenia dla faktu rozpoznania, zwłaszcza, iż opierało się także na rozpoznaniu oskarżonego po rysach twarzy, a dodatkowo podane przez świadka w czasie przesłuchania w dniu 17 września 2016 r. dane co do wieku sprawcy czy jego wyglądu zewnętrznego ( brak zarostu, krótkie ciemne włosy, wzrost 170-175 cm, szczupła budowa ciała) korelują z faktycznym wyglądem oskarżonego S. M. ( k. 110 A, k. 113).

Odnośnie zarzutów obrońcy oskarżonego S. M. (1) zawartych w pkt I – 1 b-e to stwierdzić należy, że są one bezpodstawne i chybione. Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie trafnych ustaleń odnośnie tego, że oskarżony S. M. (1) brał udział w oszustwach dokonanych metodą „na wnuczka”. Podstawą tych ustaleń był bowiem całokształt materiału dowodowego, nie zaś pojedyncze zachowania oskarżonego jak np. sporządzenie zapisu na kartce. Oczywistym jest, że np. sporządzenie zapisów na kartce samo w sobie nie wypełnia znamion czynu zabronionego oszustwa, ale powiązanie tego zachowania z całokształtem materiału dowodowego zebranego w sprawie, z innymi opisanymi przez Sąd Okręgowy działaniami oskarżonego typu - odbieranie pieniędzy od pokrzywdzonych, wypłacanie pieniędzy z konta na które uprzednio jeden z pokrzywdzonych przelał swoje oszczędności, a dodatkowo z treścią rozmów zarejestrowanych w ramach kontroli operacyjnej, dowodzą w pełni świadomości oskarżonego S. M. (1) w jakim procederze uczestniczył. Dlatego też, ustalenia sadu meriti odnośnie udziału oskarżonego S. M. (1) w przypisanych mu przestępstwach, tak jak Sąd ustalił w ramach podziału ról, są prawidłowe jako oparte na rzetelnie ocenionych dowodach.

Podobnie należy uznać za chybione zarzuty obrońcy oskarżonego M. P. (1) z pkt II 1-4. Apelujący w tym miejscu zarzuca, iż Sąd Okręgowy nieprawidłowo ustalił, iż M. P. był w pełni świadomy w jakim procederze uczestniczy, zwłaszcza iż się nie przyznał, a ustalenia sądu w zakresie winy nie znajdują potwierdzenia w materiale dowodowym. Apelujący wywodzi z tego, iż skoro wyjaśnienia oskarżonego M. P. były logiczne, spójne, szczegółowe i konsekwentne i z tego powodu zasługiwały na walor wiarygodności, ustalenia poczynione wbrew tym wyjaśnieniom były nieprawidłowe ( zarzut nr II -4). Odnosząc się do tego zarzutu podnieść należy, że Sąd Okręgowy w Warszawie wydając zaskarżony wyrok rozważył wszystkie wynikające z ujawnionego w sprawie materiału dowodowego istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Żadna norma postępowania karnego nie nakazuje, by sąd miał opierać swoje ustalenia faktyczne, zgodnie z oczekiwaniami obrońcy, na dowodach najkorzystniejszych dla oskarżonego, w sytuacji gdy te są niewiarygodne. Reasumując, zaprezentowana przez apelującego teza jest jedynie polemiką z prawidłową oceną wyjaśnień oskarżonego dokonaną przez sąd. Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wyjaśnił dlaczego uznał wyjaśnienia oskarżonego za niewiarygodne i tok rozumowania logicznie i prawidłowo uzasadnił. Odnosząc się do zarzutów z pkt II 1-3 apelacji obrońcy oskarżonego M. P. to jak wynika z treści uzasadnienia wyroku podstawą ustaleń co do udziału w poszczególnych zdarzeniach jak również co do świadomości oskarżonego M. P. w jakim procederze uczestniczył były także inne dowody, jak chociażby zapisy rozmów telefonicznych czy wyniki przeszukania mieszkania zajmowanego przez współoskarżonych M. i K., gdzie odnaleziono m.in. dokumenty powiązane z oskarżonym M. P.. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż podobnie jak w przypadku oskarżonego S. M. (1) jedynie całokształt materiału dowodowego, nie zaś wyrwane z kontekstu zachowania oskarżonego M. P. dają wiedzę o jego zamiarze i świadomości co do tego w jakim procederze uczestniczył. Z analizy uzasadnienia wyroku nie wynika, by Sąd Okręgowy utożsamiał zachowania oskarżonego M. P. z zachowaniem oskarżonego S. M. (1), jak sugerował obrońca w swojej apelacji. Wprawdzie obu oskarżonych sąd ten zakwalifikował do grupy tzw. „ odbieraczy” ( str. 89 uzasadnienia) jednak pełna i całościowa analizy pisemnego uzasadnienia wyroku wskazuje, iż zaangażowanie oskarżonego S. M. (1) było silniejsze w całym procederze aniżeli oskarżonego M. P., co znalazło odzwierciedlenie w wymierzonych oskarżonym karach. Zupełnie niezrozumiałe jest cytowanie przez obrońcę oskarżonego w treści uzasadnienia apelacji stwierdzeń o usytuowaniu oskarżonego M. P. na tym samym poziomie „w hierarchii grupy przestępczej” co oskarżonego S. M. ( str. 17 apelacji), skoro zarzutu z art. 258 kk ( udziału w grupie przestępczej) nie miał ani oskarżony S. M. (1) ani oskarżony M. P. (1).

Odnosząc się do zarzutu obrazy prawa materialnego (art. 286 kk) podnoszonego przez obrońcę oskarżonego R. D. (1) (zarzut I) to także nie zasługuje on na uwzględnienie. Podobnie jak w przypadku oskarżonego M. P. czy S. M. jedynie całokształt materiału dowodowego dotyczącego udziału oskarżonego R. D. w przypisanych mu przestępstwach wykazuje faktyczną świadomość oskarżonego, tj. że brał on udział w „oszustwach na wnuczka” zaś w przypadku czynu XIX a/o nie jedynie w fazie przygotowania w rozumieniu art. 16 §1 kk co sugerował apelujący, ale w formie usiłowania. Jego działanie w zakresie czynu XIX a/o polegające, jak wynika z ustaleń Sądu Okręgowego, na dostarczeniu własnego numeru rachunku bankowego na który to T. Ł. zgodnie z poleceniem innego współsprawcy miał przelać kwotę 75 000 zł wykraczało poza ramy przygotowania, którym jest jedynie podjęcie czynności mających stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do dokonania przestępstwa i zwykle polegających na uzyskiwaniu lub przysposabianiu środków, zbieraniu informacji czy sporządzaniu planów działania. W związku z tym, iż w przypadku T. Ł. jedynie postawa pracownika banku uchroniła pokrzywdzonego od straty kwoty 75 000 zł, faza czynu zabronionego wkroczyła w fazę usiłowania przestępstwa oszustwa w rozumieniu art. 13§1 kk bowiem realne było zagrożenie dla prawnie chronionego dobra, jakim w tym przypadku było mienie pokrzywdzonego ( podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 września 1999 r. III KKN 704/98 „ Wyjaśnienie różnicy między przygotowaniem a usiłowaniem sprowadza się do ustalenia, czy zachowanie sprawcy było abstrakcyjnym, czy też konkretnym zagrożeniem dla chronionego prawem dobra. [...] Usiłowanie jest zatem bardziej konkretne niż przygotowanie, a zagrożenie dobra chronionego staje się realne" ). Sąd meriti wskazał, że współsprawca nie musi osobiście realizować wszystkich znamion czynu zabronionego (w tym przypadku przestępstwa oszustwa), wystarczającym jest by podejmował działania, które łącznie z działaniem innego uczestnika porozumienia zmierzało do dokonania przestępstwa. W związku z tym, że opisane przez sąd meriti zachowania oskarżonego R. D. polegały na fizycznym wykonywaniu części znamion przestępstwa z art. 286 kk, zatem bezpośrednio wspierał on realizację zespołu znamion oszustwa realizowaną wspólnie z innymi osobami w ramach istniejącego między nimi porozumieniu (o istnieniu takiego porozumienia świadczą m.in. zapisy rozmów telefonicznych) przyjęta przez sąd kwalifikacja prawna jest prawidłowa. W świetle podniesionych okoliczności wykluczone jest by zachowanie oskarżonego R. D., tak przypadku zdarzenia z pkt XIX jak i czynu z pkt. XX aktu oskarżenia, mogło być zakwalifikowane jako zachowanie pomocnika w rozumieniu art. 18 §3 kk., którego działanie polega jedynie na ułatwianiu innej osobie popełnienia czynu zabronionego np. przez dostarczenie informacji czy narzędzi i odbywa się w stadium poprzedzającym wykonanie czynu zabronionego. Nie znajduje uzasadnienia kolejny zarzut apelującego, by oskarżony R. D. znajdował się, w zakresie czynu z pkt XX aktu oskarżenia, w błędzie co do faktu polegającym na rozbieżności pomiędzy fragmentem rzeczywistości (przekazanie pieniędzy w kopercie), a wyobrażeniem o nim oskarżonego (przesyłka lub paczka z nieznaną zawartością). W świetle przeprowadzanych przez sąd meriti dowodów, treści rozmów prowadzonych między oskarżonymi, w tym oskarżonym R. D. (1), wyjaśnień samego oskarżonego R. D. ( zapis z protokołu rozprawy z dnia 10.10.2016 r. –„ Chciałbym przyznać się do zarzutu odebrania 18 000 zł od pani H. T. (1) ( …) „ Te pieniądze były zapakowane w kopertę albo w kartkę białą „ (…) „ Nie mam pojęcia w jakim wieku była kobieta która przekazała mi pieniądze” ) nie ulega wątpliwości, iż oskarżony zdawał sobie sprawę co zawiera odbierana przez niego paczka. Brak takiego błędu co do faktu potwierdza także jego zachowanie wobec pokrzywdzonej H. T. polegające na wyrwaniu jej koperty, w chwili gdy ta zawahała się co do jej przekazania oskarżonemu.

Przechodząc do rozstrzygnięcia o karach, to chybione są zarzuty podnoszone przez wszystkich obrońców oskarżonych o rażącej niewspółmierności kar wymierzonych oskarżonym. W tym miejscu przypomnieć należy, że z racji na ocenny charakter zasad wymiaru kary i zgodnie z regulacją art. 438 pkt 4 kpk, niewspółmierność kary musi być natury zasadniczej, czyli rażąca w stopniu nie dającym się zaakceptować. Rażąca niewspółmierność kary, uzasadniająca uwzględnienie zarzutu z art. 438 pkt 4 k.p.k., występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo. Faktycznie kary wymierzone oskarżonym są karami surowymi nie oznacza to jednak, by mając na uwadze wszystkie okoliczności sprawy ( szczegółowo wymienione w treści uzasadnienia na str. 93-102) były one karami rażąco niewspółmiernymi. Sąd Okręgowy w pełni i bardzo szczegółowo podał jakie okoliczności przemawiały za orzeczeniem takich kar mając na uwadze prewencję ogólną i szczególną, a Sąd Apelacyjny w pełni tę argumentację podziela. Finalnie należy podkreślić, że orzeczone wobec oskarżonych kary pozbawienia wolności i kary grzywny mają za zadanie spełnienie dyrektyw prewencji ogólnej, wzbudzenie w społeczeństwie przekonania o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra. Jak podnosi Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 9 maja 2002 r. w sprawie II Aka 526/01 - " Istota prewencyjnego oddziaływania kary polega na wpływaniu - także poprzez jej niezbędną, to jest konieczną surowość - na kształtowanie postaw moralnych, organizujących społeczeństwa, wiarę w nie i ufność w celowość przestrzegania norm systemy te tworzących (zob. KZS 3/91 poz. 8). Orzeczona kara winna zatem mieć także wpływ na każdego, kto w jakikolwiek sposób dowiedział się o przestępstwie i zapadłym orzeczeniu. (...) Kara jest również jednym z ważnych środków zwalczania przestępczości, tak w sensie funkcji odstraszającej, jak i w zakresie kształtowania społecznie pożądanych postaw. Chodzi bowiem o to, aby nawet osoby skazane wdrażać do poszanowania zasad współżycia społecznego oraz do przestrzegania porządku prawnego i tym samym przeciwdziałać powrotowi do przestępstwa". Pogląd taki znajduje potwierdzenie w ugruntowanym i zachowującym swą aktualność orzecznictwie Sądu Najwyższego (patrz: wyrok składu 7 sędziów z dnia 25 lutego 1981 r. w sprawie V KRN 343/80; wyrok z dnia 30 grudnia 1977 r. w sprawie V KR 190/77; wyrok z dnia 15 października 1982 r. w sprawie IV KR 249/82) i w pełni aprobuje go sąd odwoławczy orzekający w powyższej sprawie. Nie znajduje potwierdzenia zarzut sformułowany przez obrońcę oskarżonego M. P., by sąd nie wskazał jakimi motywami kierował się wymierzając oskarżonemu kary. Pełna analiza pisemnych motywów uzasadnienia wyroku, a zwłaszcza str. 93-102 wyjaśnia jakie okoliczności sąd wziął pod uwagę wymierzając kary pozbawienia wolności oraz kary grzywny. Obrońca oskarżonego M. P. podniósł, iż nie zostały przez Sąd Okręgowy wzięte pod uwagę przy wymiarze mu kary takie okoliczności jak wyrażenie skruchy, czy fakt złożenia przez oskarżonego M. P. obszernych wyjaśnień, które przyczyniły się do szybkiego zakończenia sprawy. Faktycznie podnoszone przez obrońcę okoliczności nie zostały wzięte pod uwagę ponieważ nie wynikają one z akt sprawy. Wprawdzie oskarżony M. P. przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i złożył obszerne wyjaśnienia, jednak owo „przyznanie się” było jedynie formalne, skoro z treści dalszych depozycji oskarżonego wynikało, że negował on swój w pełni świadomy udział w oszustwach, a jego obszerne wyjaśnienia zostały uznane przez sąd za niewiarygodne. Tymczasem przyznanie własnego "sprawstwa" w zakresie zarzucanego czynu (zarzucanych czynów) oznacza taką wypowiedź oskarżonego, złożoną w ramach uprawnienia do składania wyjaśnień, w której uznaje on za prawdziwą daną okoliczność faktyczną związaną z jego osobą, mającą - z uwagi na przedmiot prowadzonego postępowania karnego - podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, co oznacza zarazem, że oskarżony taki przyznaje, iż zrealizował określone zachowanie opisane w zarzucie (zarzutach) aktu oskarżenia ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 12 lutego 2014 r. II AKa 112/13). Nie nosi cech rażącej niewspółmierności orzeczona wobec oskarżonego kara grzywny, zaś wysokość ustalonej jednej stawki dziennej grzywny na poziomie 150 zł, w sytuacji gdy wysokość stawki dziennej może wynosić do 2.000 zł, niewątpliwie uwzględnia sytuację majątkową oskarżonego i jego możliwości zarobkowe. Sąd Okręgowy, wbrew temu co zarzuca apelujący, analizował możliwości zarobkowe oskarżonego, nie pomijając faktu jego inwalidztwa, ale podkreślając jego młody wiek oraz możliwość wykonywania przez niego wyuczonego zawodu ( portiera - dozorcy). Odnosząc się natomiast do zarzutu obrońcy oskarżonego R. D. (1), iż Sąd Okręgowy nie wziął jako okoliczności łagodzących dla tego oskarżonego wyrażonej przez niego skruchy oraz przeproszenia pokrzywdzonej H. T. na terminie rozprawy, to wskazać należy, że skoro owe okoliczności nie znajdują potwierdzenia w aktach sprawy, w tym zapisach protokołu rozprawy z dnia 12 października 2016 r. w czasie której zeznania składała H. T. nie mogły być jednymi z elementów decydujących o wymiarze kary. Wbrew temu co twierdzi obrońca oskarżonego S. M. (1), Sąd wymierzając temu oskarżonemu karę grzywny prawidłowo rozważył okoliczności wymienione w art. 53 kk oraz 33§3 kk (98 strona uzasadnienia). Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia wskazał na okoliczności mające wpływ na wymiar kary i trafnie ocenił ich natężenie w realiach rozpoznawanej sprawy. Dodatkowo podnieść należy, iż pomimo braku wykształcenia oskarżony S. M. jest osobą młodą, nie ma przeciwwskazań do wykonywania pracy zarobkowej a decydując się na wejście w konflikt z prawem winien liczyć się z koniecznością poniesienia tego konsekwencji, również w wymiarze finansowym. To, iż oskarżony obecnie jest pozbawiony wolności nie niweczy samo w sobie możliwości wywiązania się z zapłaty grzywny np. w systemie ratalnym przy możliwym jego zatrudnieniu w trakcie przebywania w ZK. Odnośnie zaś zarzutu dotyczącego zasądzenia od oskarżonych M. P. oraz S. M. kosztów procesu to także nie zasługuje on na uwzględnienie zwłaszcza, iż z przepisów kpk wynika, iż regułą winno być obciążenie skazanych kosztami procesu, zaś czymś wyjątkowym zwolnienie od ponoszenia tych kosztów. Obecna sytuacja życiowa, rodzinna oraz majątkowa obu oskarżonych, ich możliwości zarobkowe nie wskazują, by uiszczenie tych kosztów byłoby zbyt uciążliwe. Nawet wymierzenie oskarżonym długoterminowej kary pozbawienia wolności (jak również przebywanie oskarżonego S. M. w warunkach izolacji) całkowicie nie

niweczy możliwości poniesienia kosztów sądowych. Ewentualne zatrudnienie w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności sprawia bowiem, że wykonanie przez taką osobę obowiązku związanego z uiszczeniem opłaty i zwrotem wydatków poniesionych przez Skarb Państwa będzie jak najbardziej realne.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono zaś na podstawie art. 624§1 kpk mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonych oraz ich możliwości zarobkowe.