Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 41/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 15 czerwca 2023 r., sygn. akt XII K 125/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd Apelacyjny nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

apelacja Obrońcy oskarżonego

Lp.

Zarzut

I.

Naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 7 i 410 k.p.k., które mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, polegające na dokonaniu oceny zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności zaś wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań pokrzywdzonego w sposób sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, które doprowadziły do błędnego ustalenia stanu faktycznego w sprawie i w konsekwencji uznania, iż oskarżony J. M. nie działał w warunkach obrony koniecznej dokonanej w warunkach art. 25§2a k.k. ewentualnie art. 25§2 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji obrońcy bezprzedmiotowy wobec stwierdzenia przez Sąd Odwoławczy bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., obligującej do uchylenia zaskarżonego wyroku z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów.

Lp.

Zarzut

II.

Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 148§4 k.k. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy z ustalonego przez Sąd Okręgowy stanu faktycznego wynika, iż podjęte przez oskarżonego działania sprawcze w stosunku do pokrzywdzonego, jak również podjęty zamiar miały charakter nagły i zostały podjęte pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji obrońcy bezprzedmiotowy wobec stwierdzenia przez Sąd Odwoławczy bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., obligującej do uchylenia zaskarżonego wyroku z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów.

Wniosek

W związku z zarzutem z pkt I. apelacji:

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a)  uniewinnienie oskarżonego J. M. od popełnienia zarzucanego mu czynu zgodnie z dyspozycją art. 25§1 k.k.

ewentualnie

b)  w przypadku uznania, iż oskarżony przekroczył granice obrony koniecznej o uniewinnienie oskarżonego zgodnie z dyspozycją art. 25§2a k.k.

ewentualnie

c)  w przypadku uznania, iż działaniem swoim oskarżony przekroczył granice obrony koniecznej w warunkach art. 25§2 k.k. o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie oskarżonego za winnego czynu z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 148§1 k.k. w zb. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 25§2 k.k. i wymierzenie mu kary 3 lat pozbawienia wolności;

W przypadku nie podzielenia zarzutu z pkt I. apelacji, wobec zarzutu z pkt II. apelacji:

d)  o uznanie oskarżonego za winnego popełnienia czynu z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 148§4 k.k. w zb. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. i wymierzenie mu kary 3 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec konieczności uchylenia wyroku z przyczyn wskazanych w art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. wnioski powiązane bezpośrednio z zarzutami apelacji – na obecnym etapie bezprzedmiotowe.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Stwierdzenie bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Apelacja wniesiona w sprawie przez obrońcę oskarżonego J. M. okazała się skuteczna w tym znaczeniu, że wobec ujawnienia się bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439§1 pkt 2 k.p.k., związanej z wadliwie ukształtowanym składu sądu I instancji, doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie sygn. akt XII K 125/22.

W ocenie sądu odwoławczego wadliwość zaskarżonego wyroku związana z bezwzględną przyczyną odwoławczą, o której mowa w art. 439§1 pkt 2 k.p.k. dotyczy udziału w składzie sądu I instancji sędziego K. M..

Już na wstępie wskazać należy, że w odniesieniu do tego sędziego został on już w przeszłości poddany przez tut. Sąd Apelacyjny tzw. testom bezstronności i niezależności, których wyniki były negatywne (przykładowo: sprawy sygn. II AKa 461/23 oraz II AKa 65/24). Ocenę tę podziela również Sąd Apelacyjny w obecnym składzie, stąd zachowuje ona pełną aktualność na gruncie niniejszej sprawy.

Sąd Apelacyjny odwołuje się w tym zakresie do uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (...) I-4110-1/20 wskazując, że „nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439§1 pkt 2 k.p.k. (zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych ustaw, jeżeli wadliwość procesu powołania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.” W odniesieniu do sędziów sądów powszechnych wadliwość procedury nominacyjnej nie powoduje wprawdzie automatycznie, że sąd z udziałem sędziego powołanego w takiej procedurze jest sądem nienależycie obsadzonym – jeżeli jednak ujawnione zostaną przez strony albo staną się Sądowi Odwoławczemu znane z urzędu okoliczności wskazujące na wątpliwości co do bezstronności sędziego rozwiać je może albo potwierdzić szczegółowe ich badanie, do którego sąd ten jest uprawniony i zobowiązany zarazem.

Stanowisko powyższe znalazło wzmocnienie w uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r. w sprawie sygn. akt I KZP 2/22 szeregu judykatach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz w Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (m.in. przedstawione w wyrokach TSUE z 19 listopada 2019 r. wydanym w połączonych sprawach C 585/18, 624/18 i C 625/18; z 2 marca 2021 r, C 824/18; z 15 lipca 2021 r., C-791/19; z 6 października 2021 r. C 487/19; z 16 listopada 2021 r. C-748/19 do C-754/19 oraz w wyrokach ETPC z 22 lipca 2021 r., skarga nr (...) R. przeciwko Polsce; z 8 listopada 2021 r., skargi nr (...) i (...) D.-F. i O. przeciwko Polsce; z 3 lutego 2022 r., skarga nr (...) A. P. przeciwko Polsce; z 15 marca 2022 r. skarga nr (...) G. przeciwko Polsce, wyrok z 6 października 2022 r. skarga nr (...) J. p-ko Polsce, a także w wyroku z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie (...) W. przeciwko Polsce) – w których trafnie wskazano, że Krajowa Rada Sądownictwa ukształtowana w trybie przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. (Dz. U. 2018, poz. 3) nie jest już organem tożsamym z organem konstytucyjnym, którego skład i sposób wyłaniania reguluje Konstytucja RP, w szczególności art. 187 ust. 1, a nadto, że zmiana ustawy o KRS praktycznie usunęła dotychczasowy system przedstawicielski, ale także gwarancje niezależności sądownictwa w tym zakresie, co w rezultacie umożliwiło to władzy wykonawczej i ustawodawczej bezpośrednią lub pośrednią ingerencję w procedurę powoływania sędziów, z której to możliwości władze te skorzystały (tak przykładowo: ETPC w wyroku Wielkiej Izby z dnia 15 marca 2022 r. w sprawie G. p-ko Polsce, skarga nr (...)).

Powołania w Polsce sędziów wszystkich szczebli z udziałem KRS w znowelizowanym w 2017 r. kształcie (vide m.in. pkt 329 wyroku z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie (...) W. przeciwko Polsce) są obarczone wadą systemową, która umożliwiła władzy wykonawczej i ustawodawczej bezpośrednią lub pośrednią ingerencję w procedurę powoływania sędziów, tym samym systematycznie podważając legitymację sądu złożonego z tak powołanych sędziów (vide m.in. pkt 321 i 322 wyroku z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie (...) W. przeciwko Polsce). Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie w pełni aprobuje oceny prawne wyrażone w wymienionych judykatach przez co ich szczegółowe przytaczanie jest zbędne.

Zauważenia także w tym miejscu wymaga, że postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 lutego 2021 r. o powołaniu sędziego K. M. na urząd sędziego sądu okręgowego oraz nominacja w dniu 23 lutego 2021 r. nie ma mocy konwalidującej wadliwą procedurę awansową przeprowadzoną przez niekonstytucyjnie powołaną Krajową Radę Sądownictwa i nie uzdrawia skażonego procesu nominacyjnego sędziów. Akt nominacji musi opierać się na sumie niezbędnych etapów gwarantujących obiektywny i transparentny wybór najlepszych, niezależnych, kandydatów do służby sędziowskiej. W etapach wyboru sędziów, po 2018 r., pominięto oceny sędziowskich zgromadzeń, protestujących przeciwko nowemu modelowi kształtowania kadry. Staranną i obiektywną procedurę oceny kandydatów do awansu zastąpiono konkursem przed grupą osób w przeważającej części wyraźnie powiązaną z Ministrem Sprawiedliwości i realizującą politykę kadrową nadzorowaną przez władzę polityczną. Oprócz odnoszących się do tej wadliwości licznych orzeczeń Trybunału Europejskiego i Sądu Najwyższego RP, należy zwrócić uwagę na znamienny fakt jednogłośnego wykluczenia, w dniu 28 października 2021 r. w W., polskiej Krajowej Rady Sądownictwa z (...), sieci tworzonej przez demokratyczne państwa szanujące praworządność w kształcie zapisanym w traktatach i konwencjach chroniących prawa obywatelskie, w tym prawo do niezależnego sądu. Podstawowym zarzutem do polskiej KRS był brak niezależności od ówczesnej władzy politycznej.

Równocześnie jednak w dotychczasowym orzecznictwie Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, że sam fakt, iż w składzie orzekającym zasiada sędzia sądu powszechnego powołany na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 3) nie powoduje jeszcze kwalifikowanej wady prawnej wydanego przez ten sąd orzeczenia, a niezbędne jest przeprowadzenie tzw. „testu bezstronności”. W przywołanej już uchwale Sądu Najwyższego w sprawie I KZP 2/22 wskazano bowiem, że "Najistotniejszym skutkiem dopuszczenia do funkcjonowania, w przestrzeni obejmującej swoim zasięgiem proces nominacyjny sędziego, organu powołanego w sposób sprzeczny z Konstytucją RP, jest obalenie funkcjonującego dotąd in gremio i a priori domniemania niezawisłości tak powołanego sędziego. Nie istnieje ono już w stosunku do kandydatów, którzy przystąpili do konkursów sędziowskich po dniu 17 stycznia 2018 r. Nie oznacza to samo w sobie stwierdzenia ich stronniczości, lecz nie ma wobec opisanego wyżej «skażenia» procesu nominacyjnego, możliwości prostego odwołania się do tego domniemania".

Oznacza to, że brak bezstronności i niezawisłości sądu, w składzie którego zasiadał sędzia sądu powszechnego, który uzyskał nominację w wadliwym procesie przed Krajową Radą Sądownictwa od 17 stycznia 2018 r., należy ustalić „ in concreto”.

Oprócz wadliwości samego procesu nominacyjnego sędziego, istotną rolę w tej ocenie powinny odgrywać m.in.: równoczesność (lub zbliżony czas) uruchomienia drogi awansowej z objęciem ważnego stanowiska w administracji sądowej w drodze arbitralnej decyzji Ministra Sprawiedliwości, utajnienie obrad KRS w zakresie danej kandydatury, jednoznacznie negatywna opinia zgromadzenia ogólnego sędziów, porównanie osiągnięć zawodowych kandydata z doświadczeniem zawodowym i poparciem środowiska dla kontrkandydatów, fakt uzyskania nominacji na stanowiska funkcyjne pozostające w dyskrecjonalnej kompetencji władzy politycznej, udział w pracach gremiów powiązanych z władzą polityczną, wykonywanie określonych zadań lub funkcji na podstawie arbitralnych decyzji władzy politycznej, co obejmuje również tzw. delegacje ministerialne, dodatkowe zatrudnienie w jednostkach bezpośrednio podporządkowanych władzy politycznej, charakter sprawy, do której rozstrzygnięcia ukształtowano dany skład sądu, a także działalność publiczna i wypowiedzi danego sędziego, wykraczające poza gwarantowane przez Konstytucję ramy udziału w debacie publicznej, a wskazujące na zaangażowanie w realizację określonych celów politycznych władzy wykonawczej (zob.m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2022 r. II KS 32/21, z dnia 30 maja 2023 r., II KK 23/22 i z dnia 26 września 2023 r., II KK 288/23).

W tym aspekcie w kontekście rzeczonego „testu bezstronności” niebagatelnego znaczenia nabierają niewątpliwie następujące okoliczności odnoszące się do osoby Pana sędziego K. M., które zostały ustalone już i wcześniej, przy czynieniu analiz w zakresie realizacji standardów bezstronności w przywołanych powyżej sprawach tut. Sądu o sygn. akt II AKa 461/23 oraz II AKa 65/24:

1)  Pan K. M. od 17 września 2001 r. do 2 grudnia 2003 r. był asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w W. i orzekał w II Wydziale Karnym, a następnie od dnia 16 grudnia 2003 r. pełnił urząd na stanowisku sędziego Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. orzekając w wydziałach: III Karnym i VIII Karnym; od 1 czerwca 2006 r. do 31 maja 2011 r. pracował równocześnie w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości na stanowisku asystenta naukowego; w latach 2006-2009 był delegowany do orzekania na pojedynczych sesjach w Sądzie Okręgowym w Warszawie, gdzie orzekał w X Wydziale Karnym Odwoławczym; w okresie od 08.06.2012r. do 08.07.2012 r. był delegowany do Sądu Rejonowego dla Warszawy Ż. w W., a następnie był delegowany do Sądu Rejonowego dla Warszawy W. w W.: w okresie od 01.08.2013 r. do 31.01.2015 r. w wymiarze dwóch sesji w miesiącu, zaś w okresie od 01.07.2014 r. do 31.07.2014 r. w wymiarze trzech sesji w miesiącu; Pan sędzia K. M. w okresie od 01.07.2008 r. do 22.02.2021 r. pełnił funkcję Kierownika Sekcji Postępowania Przygotowawczego w XIV Wydziale Karnym w Sądzie Rejonowym dla Warszawy - Mokotowa w W., a na okres od dnia 20.06.2022 r. do 19.06.2026 r. został powołany do pełnienia funkcji Wizytatora ds. Karnych w Sądzie Okręgowym w Warszawie.

2)  Uchwałą Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 26 marca 2018 r. w sprawie powołania komisarzy wyborczych Pan K. M. z dniem 3 kwietnia 2018 r. objął pięcioletnią funkcję Komisarza Wyborczego w okręgu S. II – obok m.in. powołanych w okręgach wyborczych na terenie woj. (...) jako komisarzy wyborczych J. O. (W. III), E. D. (P. I), Ł. K. (Radom I). Następnie Uchwałą Państwowej Komisji Wyborczej Nr 16/2023 Pan K. M., wówczas już sędzia SO w Warszawie, z dniem 4 kwietnia 2023 został ponownie powołany na pięcioletnią kadencję jako Komisarz Wyborczy (S. II) – obok m.in. Ł. K. (W. I), I. S. (W. II), J. O. (W. III).

3)  Pan sędzia K. M. zgłosił się na jedno spośród 67 wolnych stanowisk sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w Warszawie w Monitorze Polskim z dnia 16 marca 2018 r., poz. 291.

4)  Z oceny kwalifikacji kandydata ubiegającego się o stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie wydanej w tym postępowaniu nominacyjnym przez Opiniującego wizytatora ds. penitencjarnych wynika, że analiza spraw poddanych ocenie, tak wskazanych w opinii głównej, jak i uzupełniającej, wskazuje na bardzo dobrą znajomość prawa karnego procesowego i materialnego przez SSR K. M.. Zauważa jednak Opiniujący, że sprawy rozpoznawane przez Opiniowanego nie cechują się szczególną zawiłością, ani co do stanu prawnego, ani okoliczności faktycznych. Sprawy te dotyczyły przeważnie jednego oskarżonego, któremu zarzucono jedno przestępstwo. Stwierdzone uchybienie w sprawie, w której wyrok został uchylony, zdaniem opiniującego SSO Arkadiusza Makowskiego, nie miało charakteru rażącego i było przypadkiem odosobnionym, nie rzutującym na bardzo dobrą stabilność orzecznictwa. W Jego opinii całokształt okoliczności podlegających ocenie wskazuje, że Pan sędzia K. M. sprosta obowiązkom sędziego Sądu Okręgowego orzekającego w sprawach Karnych. Uwzględniając także 15-letni staż orzeczniczy sędziego K. M. – w ocenie Opiniującego kandydat zasłużył na ogólną ocenę wg 4-stopniowej skali: pozytywna.

5)  Uchwałą Nr 870/2019 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 1 października 2019 r. w przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na sześćdziesiąt jeden spośród sześćdziesięciu siedmiu wolnych stanowisk sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w Warszawie, ogłoszonych w Monitorze Polskim z 2018 r., poz. 291, na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 84, ze zm.), Krajowa Rada Sądownictwa przedstawiła Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o powołanie m.in. Pana K. M. do pełnienia urzędu sędziego sądu Okręgowego w Warszawie. Tą samą uchwałą rekomendację do awansu uzyskali również m.in. E. D., Ł. K., J. O., A. R., S. Z..

6)  Z uzasadnienia uchwały Nr 870/2019 Krajowej Rady Sądownictwa wynika, że na posiedzeniu podejmując decyzję dotyczącą rekomendacji kandydatów „kierował się kryteriami wymienionymi w art. 35 ust. 2 ustawy o KRS i uwzględnił uzyskane przez kandydatów oceny kwalifikacji, staż orzeczniczy i doświadczenie zawodowe, opinie Kolegium Apelacyjnego w W., opinie przełożonych, rekomendacje oraz inne dokumenty dołączone do kart zgłoszenia, jak też miał na uwadze zapotrzebowanie kadrowe w zakresie pionów, do których zostały zgłoszone”. W wyniku głosowania zespołu członków Krajowej Rady Sądownictwa Pan K. M. uzyskał: 0 głosów „za”, 6 głosów „przeciw”, 6 głosów „wstrzymujących”. KRS nie podzieliła stanowiska powołanego przez Radę zespołu członków w zakresie m.in. kandydatury Pana K. M. i postanowiła, że pomimo braku jego rekomendacji z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie Okręgowym w Warszawie zostanie przedstawiona Jego kandydatura (tożsame stanowisko Rada zajęła m.in. wobec nierekomendowanych do awansu przez powołany przez Radę zespół członków kandydatur m.in. E. D., Ł. K., J. O.). W wyniku głosowania tajnego mającego miejsce w dniu 1 października 2019 r. Pan K. M. uzyskał: 8 głosów „za”, 0 głosów „przeciw”, 7 głosów „wstrzymujących się” i 1 głos „nieważny”.

7)  Odnotować także należy, że wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 2020 r., I NO 70/20 uchwała Nr 870/2019 Krajowej Rady Sądownictwa częściowo została uchylona, z uwagi to, że „choć do wyłącznej kompetencji Rady należy wprawdzie wybór decydującego kryterium spośród wymienionych w ustawie, które przesądza o wskazaniu kandydatów i umożliwia dokonanie oceny, który z kandydatów okaże się spełniać to kryterium w stopniu wyższym od pozostałych, to jednak w konsekwencji takiego wyboru konieczne jest zastosowanie go wobec wszystkich kandydatów uczestniczących w konkursie nominacyjnym” (vide uzasadnienie uchwały Nr 630/2021 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 8 czerwca 2021 r.)

8)  W dniu 15 lutego 2021 r. Pan K. M. został przez Prezydenta RP powołany na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie, a w dniu 23 lutego 2021 r. Pan sędzia odebrał od Prezydenta RP tę nominację (postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Nr 1130.19.2021 z dnia 15 lutego 2021 r., M.P. poz. 424).

Dokona analiza przedstawionych powyżej okoliczności wskazuje, że nominacja Pana K. M. wiąże się bezspornie z wadliwością samej procedury awansu stosowanej przez niekonstytucyjną KRS ukształtowaną przepisami ustawy nowelizującej z dnia 8 grudnia 2017 r., z pominięciem oceny zgromadzeń sędziowskich. Jedyne poparcie środowiskowe dla awansu zawodowego Pan sędziego stanowił wynik głosowania Kolegium Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 marca 2019 r., którym został on jednogłośnie pozytywnie zaopiniowany.

Nie można również tracić z oglądu przywołanej już okoliczności, że wyrokiem z dnia 30 grudnia 2020 r., I NO 70/20 uchwała Nr 870/2019 Krajowej Rady Sądownictwa częściowo została uchylona z powodu braku zastosowania przez Radę tożsamych kryteriów ocen wobec wszystkich kandydatów uczestniczących w konkursie nominacyjnym. Zważywszy zatem na treść głosowań zespołu członków KRS i braku wstępnej pozytywnej rekomendacji tego gremium dla kandydatury Pana sędziego, a także odmienne w tym zakresie ostateczne stanowisko KRS wyrażone w głosowaniu tajnym z dnia 1 października 2019 r. – uprawnione są dodatkowe wątpliwości w zakresie rzetelności przeprowadzonej procedury konkursowej zwieńczonej uchwałą KRS nr 870/2019.

Przeciwko niekonstytucyjnemu powołaniu KRS i jej funkcjonowaniu protestował, od 2017 r., samorząd sędziowski, w tym zgromadzenia sędziów sądów okręgowych i apelacyjnych (por. Uchwała Nr 1 Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów O. Sądu Okręgowego w Warszawie z 20 września 2018 r., Uchwała Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Warszawskiej z dnia 12 grudnia 2018 r., Uchwała Nr 1 Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Warszawskiej z dnia 14 maja 2019 r., Uchwała Nr 1 Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Warszawskiej z dnia 26 czerwca 2019 r. i Uchwała Nr 1 Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji Warszawskiej z dnia 29 sierpnia 2019 r. – przy czym (...) SA w W. z 12 grudnia 2018 r. i 29 sierpnia 2019 r. odnosiły się bezpośrednio do nowej procedury wyboru sędziów i kandydatów, którzy zgłosili się na M.P. Nr 291 z 2018 r.).

Należy również przypomnieć, że KRS już w dniu 17 września 2018 r. została zawieszona w członkostwie w (...) (jej wykluczenie nastąpiło 28 października 2021 r.).

Wszystkie powyższe okoliczności były Panu sędziemu K. M. doskonale znane – a mimo to, nie zaprzestał starań o awans i nie wycofał swojego zgłoszenia. Startując do konkursu przed organem wadliwie ukształtowanym, którego członkowie objęli funkcje w wyniku przerwania kadencji członków Krajowej Rady Sądownictwa w kształcie przed nowelizacją, zostali wybrani głosami polityków ówcześnie rządzącej partii, przy sprzeciwie środowiska sędziowskiego, w oparciu o listy poparcia, które nie tylko początkowo były utajnione, ale też za żądanie ujawnienia których sędziowie byli ścigani dyscyplinarnie – wziął udział w konkursie legalizując ten organ, wbrew orzecznictwu Trybunałów (...) i uchwałom Sądu Najwyższego, a także wbrew uchwałom zgromadzeń sędziowskich apelacji (...) i okręgu (...) z 2018r. i 2019 r., wzywającym sędziów do nieuczestniczenia w wadliwej procedurze nominacyjnej przed takim organem.

Nie można również nie dostrzec, że w trakcie uruchomienia drogi awansowej kariera zawodowa Pana sędziego K. M. wyraźnie przyspieszyła.

Mianowicie zgłoszenie o awans na stanowisko sędziego sądu okręgowego ogłoszone w Monitorze Polskim z dnia 16 marca 2018 r. – jest zbieżne czasowo z powołaniem Pana sędziego K. M. z dniem 3 kwietnia 2018 r. do pełnienia pięcioletniej funkcji Komisarza Wyborczego w okręgu wyborczym S. II (uchwała PKW z dnia 26 marca 2018 r.).

Odnotować w tej przestrzeni należy, że przepisy ustawy Kodeks wyborczy były wielokrotnie nowelizowane w okresie po 2017 r. , w tym co do składu i trybu powoływania stałych organów wyborczych jakimi są Państwowa Komisja Wyborcza oraz Komisarze Wyborczy. Ustawą z dnia 11 stycznia 2018 r. dokonano zmiany m.in. art. 166§ 3 ustawy Kodeks wyborczy i na tej podstawie od dnia 31 stycznia 2018 r. komisarze wyborczy są powoływani przez Państwową Komisje Wyborczą na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Pan sędzia K. M. nieprzerwanie jest komisarzem wyborczym od dnia 3 kwietnia 2018 r. – bowiem, już jako sędzia SO w Warszawie, z dniem 4 kwietnia 2023 został ponownie powołany na 5 letnią kadencję jako Komisarz Wyborczy.

Tymczasem funkcję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w okresie od dnia 9 stycznia 2018 r. do dnia 3 czerwca 2019r. pełnił J. B., zaś od dnia 14 sierpnia 2019 r. do dnia 27 listopada 2023 r. pełnił M. K..

Powyższe świadczy o ponadprzeciętnym zaufaniu jakim obdarzona został ten Sędzia przez przedstawicieli władzy wykonawczej.

Zauważenia przy tym wymaga, że rekomendację do pełnienia funkcji Komisarza Wyborczego na tożsame kadencje co Pan sędzia otrzymali w tym samym trybie również J. O., E. D. i Ł. K., którzy nota bene byli kontrkandydatami w procedurze zakończonej uchwałą KRS nr 870/2019 i podobnie jak Pan sędzia nie uzyskali wstępnej rekomendacji do awansu na wyższe stanowisko sędziowskie od członków powołanego przez Radę zespołu – uzyskując je dopiero w wyniku głosowań tajnych KRS z dnia 1 października 2019 r.

W całokształcie ustaleń niebagatelnego znaczenia nabiera również i ta okoliczność, że Pan sędzia K. M. od dnia 20.06.2022 r. do 19.06.2026 r. został powołany do pełnienia funkcji Wizytatora ds. Karnych w Sądzie Okręgowym w Warszawie – jeśli zważy się, że funkcję Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie od listopada 2020 r. do lipca 2022 r pełnił P. S. – od 30 maja 2018r. pełniący również funkcję rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych. Funkcję wiceprezesa Sądu Okręgowego w Warszawie w tym czasie pełnił P. R. – będący równocześnie zastępcą rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych. Sędzia Piotr Schab w lipcu 2022 r. kolejną arbitralną decyzją ówczesnego Ministra Sprawiedliwości objął funkcję Prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie – a w trakcie swojego urzędowania z jego rekomendacji funkcje wiceprezesów tego Sądu objęły Panie E. D. (wcześniej pracująca w biurze rzecznika dyscyplinarnego sądów powszechnych a obecnie powołana przez niego na funkcję zastępcy rzecznika dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Warszawie) oraz A. R..

Funkcje objęte przez sędziego K. M., wskazane powyżej, wiązały się z uzyskaniem przez niego dodatków finansowych i innych obciążeniem w ramach indywidualnego podziału czynności.

Z kolei fakt, że po otrzymaniu nominacji do Sądu Okręgowego w Warszawie na przełomie 2021r. i 2022 r., sędzia K. M. (obok P. R., M. L., A. R., Ł. K. i in.) podpisał się na liście poparcia kandydata do neo KRS drugiej kadencji S. Z., który na podstawie uchwały sejmu z 12 maja 2022 r. zajął w R. funkcję Wiceprzewodniczącego – po raz kolejny skłania ku wnioskowi, że otrzymanie awansu przez Pana Sędziego do Sądu Okręgowego Warszawie dzięki tej samej Uchwale KRS z 1 października 2019 r. co kontrkandydaci S. Z., J. O., E. D., Ł. K. i A. R. nie wynikało wyłącznie z kompetencji merytorycznych. Trudno bowiem nie nabrać wątpliwości w tym zakresie z pozycji „zewnętrznego obserwatora” (por. uzasadnienie uchwały SN z dnia 2 czerwca 2022 r. I KZP 2/22) dostrzegając, że ścieżka zawodowa i awanse ww. osób nie tylko przebiegały wręcz w tożsamy sposób, ale także nieprzerwanie drogi zawodowe tychże nieprzerwanie się krzyżowały. Ignorować powyższego nie można, zwłaszcza, że awanse z tego okresu dotyczyły przede wszystkim osób, które swoją postawą wyrażały jednoznaczną deklarację o akceptacji dokonywanych w tym czasie przez władzę ustawodawczą i wykonawczą zmian oddziaływujących destrukcyjnie na polskie sądownictwo.

„Otrzymanie (…) awansu w okolicznościach wskazujących na sprzyjanie władzy politycznej ograniczającej odrębność i niezależność sądownictwa, wywołuje uzasadnione wątpliwości co do niezawisłości sędziego. Sędzia, który w opisanych warunkach, zabiegał o uzyskanie albo utrzymanie profitów zawodowych (awans, pozycja, funkcje) i finansowych, zależnych od władzy zewnętrznej, może być w odbiorze ogólnym postrzegany jako osoba zależna, o skłonnościach do sprzyjania innym podmiotom i innym wartościom niż te, którym ma obowiązek rzeczywiście służyć. Sama tylko obawa społeczna z tym związana, powoduje, że sąd straci wiarygodność. Awanse sędziowskie, po 2017 r., osłabiają zaufanie do sądownictwa i uzasadniają obawy co do decyzji sądowych. Wątpliwości te, poparte analizą czasu, procesu i okoliczności awansu sędziego, wywołują obawę wpływu takiego powołania na rozstrzygane sprawy” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie sygn. akt II AKa 461/23) .

Wszystkie tu naprowadzone okoliczności, w ocenie Sądu Apelacyjnego, prowadzą do jednoznacznego wniosku, że skład Sądu Okręgowego z udziałem Pana sędziego K. M. nie dawał gwarancji sądu niezależnego i bezstronnego, a więc realizującego standard określony w Konstytucji RP (art. 45 ust. 1), jaki i w Karcie Praw Podstawowych (art. 47), czy Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (art. 6 ust. 1).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Wydane orzeczenie zapadło w nienależytym składzie w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Omówione w punkcie 4. Uzasadnienia.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Wobec zaistnienia w postępowaniu przed Sądem I instancji bezwzględnej podstawy odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k., konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania. Procedując powtórnie Sąd ten rozpozna sprawę w składzie nie rodzącym wątpliwości co do jego niezależności, niezawisłości i bezstronności, a więc w składzie spełniającym wymóg "sądu ustanowionego ustawą".

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. G., Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 1476 (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć) złotych wraz z należnym 23 % VAT – z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu J. M. w postępowaniu odwoławczym.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

W związku z faktem, że wydany w niniejszej sprawie wyrok Sądu Apelacyjnego nie ma charakteru orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, nie zamieszczono w nim rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu (zob. art. 626 § 1 k.p.k.).

7.  PODPIS

Ewa Gregajtys Dorota Tyrała Rafał Kaniok