Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 70/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 02 08 2019r, sygn.. akt V K 115/17

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Vide pkt 1,3-4 apelacji obrońcy, zasadny co do czynu z pkt II wyroku

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Wniosek

Vide apelacja prokuratora pkt I, II, III

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

Art. 439par. 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 par. 1 pkt 6 kpk

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna, natomiast zarzuty apelacji prokuratora nie są trafne i nie mogły w realiach rozpoznawanej sprawy wywołać postulowanych we wniosku końcowym środka zaskarżenia skutków.

Jako, że przesłanki z art. 439 kpk mają w procedurze karnej skutek wyprzedzający, na wstępie wyjaśnić należy powody ustalenia, że czyn zarzucany oskarżonemu Z. w pkt I a/o , a przypisany w pkt. I zaskarżonego wyroku jest w dacie orzekania przez sąd odwoławczy czynem co do którego nastąpiło przedawnienie karalności. Zgodnie z art. 101 par. 1 pkt 2 kk karalność przestępstwa , gdy czyn stanowi inną niż opisana w art. 148 kk zbrodnię, przedawnia się po latach 20 od daty jego popełnienia. W sytuacji wszczęcia postępowania w okresie, o którym mowa w opisanym powyżej przepisie, co miało miejsce w niniejszej sprawie, okres karalności przestępstwa ustaje z upływem kolejnych 10 lat ( art. 102kk). Nie ulega wobec tego wątpliwości, że co do czynu zarzuconemu oskarżonemu i przypisanemu w pkt I zaskarżonego wyroku, karalność ustała w dniu 01 marca 2023r. W ocenie Sądu odwoławczego normy tzw. ustawy covidowej nie wchodzą w zakres rozpoznawanej sprawy w kontekście badania okresu przedawnienia karalności, ale dla kompletności wywodu przypomnieć trzeba , że uchylony już przepis art. 15zzr ust. 6 tej ustawy stanowił co prawda, że w okresie, o którym mowa w ust. 1 (tj. w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19) nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia. Niemniej ustanawiając przedmiotowy przepis ustawodawca nie wprowadził regulacji nakazującej stosowanie tego unormowania do czynów popełnionych przed dniem jego wejścia w życie (tak jak to uczynił np. w art. 7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2021 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 1023)). Z tego powodu nie można mieć wątpliwości, mając na uwadze stanowcze brzmienie regulacji intertemporalnej określonej w art. 4 k.k., której stosowanie nie zostało w tej sytuacji wyłączone, że norma wynikająca z art. 15zzr ust. 6 odnosiła się tylko do przestępstw popełnionych w okresie od dnia wejścia życie statuującego ją przepisu do dnia jego uchylenia. Na marginesie nadmienić należy, iż niezasadny jest zarzut apelacji wskazujący na wcześniejszą datę przedawnienia karalności, a to z uwagi na treść art. 607e par. 1 kpk, oraz sytuację procesową oskarżonego, wobec którego, w dacie opisanych w apelacji czynności procesowych nie stosowano w niniejszej sprawie tymczasowego aresztowania ani żadnego innego środka polegającego na pozbawieniu wolności. Podkreślić także należy, iż wobec zwrotu akt z Sądu Najwyższego w lutym 2023r po uchyleniu poprzedniego orzeczenia tutejszego sądu w wyniku kasacji, nie było możliwym rozpoznanie w postępowaniu apelacyjnym sprawy przed upływem terminu przedawnienia czynu z pkt I wyroku. Wystąpienie przesłanki bezwzględnej obligowało Sąd Apelacyjny do uchylenia w tym zakresie zaskarżonego wyroku i na podstawie art. 439 par 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 par. 1 pkt 6 kpk umorzenie postępowania w tej części. Przechodząc do kolejnych zarzutów apelacji (prokurator apelował wyłącznie w części dotyczącej pkt II zaskarżonego orzeczenia) stwierdzić należy, iż w sytuacji procesowej z jaką mamy w tej sprawie do czynienia, gdy kasacja została wniesiona na korzyść skazanego, to po uchyleniu wyroku i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania ma zastosowanie art. 443 k.p.k. Niezależnie od tego zapatrywania, Sąd Apelacyjny dokonał dokładnej analizy postępowania w tej sprawie i z należytą wnikliwością podszedł do zarzutów sformułowanych przez strony tego postępowania, zarzuty dotyczące czynu przypisanego przez sąd meriti w pkt II zaskarżonego orzeczenia znajdujące się w apelacji prokuratora okazały się niezasadne, zaś rację ma obrońca wskazując na niedoskonałość wywodów sądu okręgowego , które stały u podstaw skazania oskarżonego za przypisany w tym punkcie czyn.

Suma wątpliwości dotyczących depozycji świadka koronnego S. S. (1) odnoszących się do opisu czynu związanego z napadem rabunkowym dokonanym w miejscowości S.-W. na osobach K. i W. S., w trakcie którego sprawcy zabrali w celu przywłaszczenia pieniądze, złote monety, zegarki, biżuterię, figurki porcelanowe oraz inne przedmioty o łącznej wartości 363.000 zł, posługując się bronią palną, w wyniku użycia której zastrzelono oboje pokrzywdzonych, jest tak duża , że nie może prowadzić do wniosków przeciwnych niż ten, że w przyjętym stanie faktycznym opisano inne przestępstwo, niż to zarzucane oskarżonemu. Taką analizę porównawczą dość łatwo przeprowadzić, bowiem w aktach są dane dotyczące podobnego przestępstwa dokonanego w Niemczech w miejscowości E. z dnia 3 września 1993r na osobach M. M. i jego żony. Depozycje świadka S., będące podstawą czynionych ustaleń faktycznych, zarówno w trakcie śledztwa, po przekazaniu stronie polskiej z Niemiec materiałów prowadzonych tam postępowań, jak i czynności przed sądem okręgowym, winny być bardziej starannie ocenione. W tym miejscu przypomnieć należy , że dowód z pomówienia należy oceniać ze szczególną wnikliwością i ostrożnością, mając na uwadze: czy informacje tak uzyskane są przyznane przez pomówionego; czy są potwierdzone innymi dowodami, choćby w części; czy są spontaniczne, złożone wkrótce po przeżyciu objętych nimi zaszłości, czy też po upływie czasu umożliwiającego bezpodstawne pomówienie; czy pochodzą od osoby bezstronnej, czy też zainteresowanej obciążeniem pomówionego; czy są konsekwentne i zgodne co do zasady oraz szczegółów w kolejnych relacjach składanych w różnych fazach postępowania; czy też zawierają informacje sprzeczne, wzajemnie się wykluczające bądź inne niekonsekwencje; czy pochodzą od osoby nieposzlakowanej czy też przestępcy, zwłaszcza obeznanego z mechanizmami procesu karnego; czy udzielający informacji sam siebie również obciąża, czy też tylko przerzuca odpowiedzialność na inną osobę, by siebie uchronić przed odpowiedzialnością. Poza powyższymi okolicznościami niewątpliwie należy ocenić te zeznania czy wyjaśnienia w kontekście całości zgromadzonego materiału dowodowego, a przede wszystkim kierując się dyrektywami prawidłowej, swobodnej oceny dowodów opisanych w art. 7 kpk. Tymczasem lektura pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia wskazuje na bezkrytyczne niemal przyjęcie tezy stawianej w akcie oskarżenia, poza kwestią przypisania oskarżonemu zabójstwa pokrzywdzonych, co stało u podstaw zmiany kwalifikacji prawnej na art. 280 par 2 kk. Tymczasem suma nieścisłości w depozycjach świadka S., niewątpliwie nie pozwala, w ocenie Sądu Apelacyjnego, na przypisanie oskarżonemu sprawstwa w dokonaniu czynu z pkt II wyroku ( ani tym bardziej w postulowanej przez prokuratora postaci). Punktem wyjścia rozważań winno być stwierdzenie, iż rozbieżności tych nie można wyjaśnić tak jak uczynił to sąd okręgowy, a mianowicie stwierdzeniem, że świadek pomylił zdarzenia, a to dlatego, że jak wynika z jego wszystkich oświadczeń brał udział tylko w jednym „napadzie” na terenie Niemiec. Różnice pomiędzy depozycjami świadka S., a stanem faktycznym związanym z sumą obiektywnych okoliczności dokonania zbrodni w S.-W. (dokumenty procesowe zgromadzone w postępowaniu przez organy niemieckie) są olbrzymie i co najważniejsze dotyczą istotnych elementów. Świadek inaczej opisuje miejsce dokonania czynu ( vide szkice i fotografie k 2659), podaje wielokrotnie inny czas dojazdu do domu pokrzywdzonych ( przy ustaleniu odległości na 60 km i 270 km), odmienny modus operandi sprawców, inny wiek pokrzywdzonych ( 50 lat , 90 lat)w jednym przypadku sprawcy dostali się przez okno do sypialni na I piętrze, w innym przez drzwi na parterze, opór ofiar opisany jako słaby i jako bardzo intensywny, rodzaj i ilość zrabowanego mienia ( w jednym domu pieniądze, w drugim precjoza, obrazy, wazy, szpady itd.)w domu S. nie było sejfu, a M. mieli sejf, wreszcie czynności dokonane przez sprawców bezpośrednio przed wejściem do domu, opisane przez świadka S. obezwładnienie nieznanego mężczyzny przy wiacie na śmieci niewątpliwie przypisane do napadu na dom M. (obiektywne czynności procesowe organów niemieckich), zaś przez S. do zabójstwa w S.-W.. Podkreślić wobec tego należy, iż dokładna analiza stanu faktycznego ustalonego przez sąd okręgowy wskazuje ewidentnie na brak obiektywnych możliwości uznania depozycji świadka S. za wiarygodne co do udziału i sprawstwa oskarżonego w czynie przypisanym mu w pkt II zaskarżonego wyroku, co czyni zarzuty obrońcy oskarżonego zgłoszone do tej części rozstrzygnięcia sądu I instancji za zasadne.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Brak, wobec treści wyroku

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

Pkt III wyroku

7.  PODPIS

Ewa Jethon Małgorzata Janicz Ewa Gregajtys

Marzanna A. Piekarska-Drążek Dorota Tyrała