Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 77/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2020 roku,

sygn. akt XVIII K 223/20 w sprawie oskarżonych R. D. i R. V.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

obrazy prawa procesowego: art. 350a k.p.k.

obrazy prawa procesowego: art. 350a k.p.k. w zw. z art. 394 § 4 k.p.k. oraz art. 177 § 1b pkt 2 k.p.k.

obrazy prawa procesowego: art. 170 k.p.k.

☐zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Niezasadny jest zarzut naruszenia przez sąd art. 350a k.p.k., jak również art. 177 § 1b pkt 2 k.p.k. Natomiast w art. 394 k.p.k. nie ma jednostki redakcyjnej – czwartego paragrafu.

2.  Art. 350a k.p.k. stwarza dwie możliwości zaniechania wzywania i odczytania zeznań świadków w sytuacji, gdy 1) przebywają za granicą; 2) mają stwierdzić okoliczności, które nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie ich przesłuchanie na rozprawie, w szczególności takie, którym oskarżony w swoich wyjaśnieniach nie zaprzeczył.

3.  O ile jedną z zasad postępowania karnego jest zasada bezpośredniości, o tyle procedura karna przewiduje od niej wyjątki. Jednym z nich jest możliwość podjęcia decyzji o zaniechanie wezwania świadka na rozprawę w sytuacji, gdy został przesłuchany w toku postępowania i przebywa za granicą. W takim przypadku protokół przesłuchania świadka podlega odczytaniu na rozprawie na podstawie art. 391 § 1 k.p.k.

4.  Decyzja sądu pierwszej instancji o odczytaniu protokołu przesłuchania J. Ł. (1) w trybie art. 394 § 2 k.p.k., nie art. 391 § 1 k.p.k. pozostaje bez wpływu na treść wyroku, gdyż zeznania tego świadka zostały ujawnione w toku rozprawy.

5.  Sugestie obrońcy o konieczności podjęcia przez sąd czynności mających na celu ustalenie miejsca pobytu świadka są niezasadne. Jak wynika z akt sprawy J. Ł. (1) został wezwany na rozprawę e-mailem, zatem kontakt z nim nie był niemożliwy i nie wymagał podjęcia dodatkowych czynności. Natomiast świadek nie stawił się na rozprawę, a z jego zeznań, jak i akt sprawy XVIII K 78/20 (sprawa wyłączona pozostałych współsprawców) wynikało, że przebywa na stałe za granicą. W takiej sytuacji sąd był uprawniony do podjęcia decyzję o zaniechaniu ponownego wzywania tego świadka i odczytaniu jego zeznań.

6.  Faktem jest, że zeznania J. Ł. (1) stanowią dowód obciążający oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu. Niemniej jednak nie jest to jedyny dowód, nie sposób uznać go za kluczowy. Sprawstwo oskarżonego zostało ustalone również na podstawie częściowo wyjaśnień oskarżonego R. V. oraz występujących w tej sprawie w charakterze świadków prawomocnie skazanych współsprawców to jest zeznań B. B. (1), częściowo zeznań J. T.. Jednym z dowodów jest również nagranie z monitoringu ze sklepu (...).

7.  Sąd pierwszej instancji zasadnie dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego J. Ł. (1), który nie tylko opisał przebieg zdarzenia, ale także jego uczestników, w tym szczegółowo wygląd oskarżonego R. D.. Jego zeznania są zbieżne z zeznaniami B. B. (1), J. T., a co do przebiegu zdarzenia także z zabezpieczonymi w niniejszej sprawie nagraniami z monitoringu.

8.  B. B. (1), będąca jedną ze współsprawców rozboju, opisała przebieg zdarzenia oraz rolę, jaką każdy w nim odegrał. Podała, że to oskarżony D. wyciągnął z kieszeni kartę i 20 zł, następnie wrócił do pokrzywdzonego, gdy zapomnieli numer pin. Również drugi oskarżony w tej sprawie R. V. przyznając się do popełnienia zarzuconego mu czynu, w postępowaniu przygotowawczym rozpoznał R. D. na okazanej tablicy poglądowej jako jednego ze sprawców rozboju na pokrzywdzonym J. Ł. (1). Czwarty współsprawca J. T. również przyznał się do udziału w przedmiotowym zdarzeniu, rozpoznał siebie oraz współsprawców na okazanych mu nagraniach z monitoringu. Nie jest zatem tak, jak sugeruje obrońca, że tylko pokrzywdzony mógł wskazać na udział oskarżonego R. D. w przypisanym mu rozboju. Z uwagi na znajomość z oskarżonym to pozostali współsprawcy byli istotnymi osobami, którzy go zidentyfikowali.

9.  Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy, sąd słusznie uznał, że bezpośrednie przesłuchanie pokrzywdzonego nie jest konieczne. Tryb określony w art. 350a k.p.k. nie jest przewidziany jedynie w sytuacjach, gdy przesłuchanie świadka nie jest możliwe. Można go bowiem zastosować, gdy jego przesłuchanie jest możliwe, ale z uwagi na miejsce pobytu (za granicą) nie jest niezbędne. Wobec niestawiennictwa J. Ł. (1) na rozprawę sąd słusznie odwołał się do uregulowań stanowiących wyjątki od zasady bezpośredniości i odczytał jego zeznania. W sytuacji podjęcia takiej decyzji dezaktualizuje się konieczność przesłuchania świadka w obecności konsula, tym samym nie mogło dojść do obrazy art. 177 § 1b pkt 2 k.p.k.

10.  Obrońca kwestionując nieprzesłuchanie świadka na rozprawie, w zasadzie skupia się na abstrakcyjnej argumentacji dotyczącej szybkości postępowania kosztem jego jakości, rzetelności, prawa do obrony. W żaden sposób nie wskazuje z jakiego powodu, niezbędnym było przesłuchanie świadka na rozprawie, wskazując enigmatycznie na jego zeznania złożone w toku postępowania przygotowawczego i sugerując, że świadek mógłby nie rozpoznać oskarżonego. Lektura zeznań J. Ł. (1) nie wskazuje, by świadek wykazywał jakiekolwiek wątpliwości co do przebiegu zdarzeń i osób w nich uczestniczących.

11.  Nie było również konieczności, wbrew twierdzeniom obrońcy, czynienia ustaleń co do hipotetycznego udziału pokrzywdzonego w nieustalonych bójkach. Faktem jest, że pokrzywdzony tego samego dnia został uderzony w klatkę piersiową przez nieustalonego mężczyznę. Oskarżonemu przypisano natomiast spowodowanie u J. Ł. (1) obrażeń w postaci urazu głowy - bez utraty przytomności, urazu twarzoczaszki ze znacznymi krwiakami 11 mm i 13 mm w powiece dolnej lewego oka oraz w powiece górnej oka prawego, skutkujące naruszeniem czynności ciała i rozstrojem zdrowia na okres powyżej 7 dni. Ustalanie sprawcy i okoliczności wcześniejszego uderzenia pokrzywdzonego nie ma tym samym znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, gdyż hipotetyczne obrażenia spowodowane uderzeniem nie obejmowały obszaru działania oskarżonych. Teoria obrońcy o możliwej ewentualności nałożenia się obrażeń jest niepoparta jakimkolwiek racjonalnym argumentem. Natomiast wnioskowanie o „awanturniczym trybie życia” pokrzywdzonego tylko z tego powodu, że tego samego dnia został uderzony bez powodu przez nieustaloną osobę, co zgłosił na Policji, a następnie pobity przez oskarżonych w trakcie rozboju należy pozostawić bez komentarza. Wnioskowanie takie w kontekście pokrzywdzenia dwoma czynami mającymi charakter przestępczy jest nieuprawnione i krzywdzące.

Lp.

Zarzut

2.

obrazy prawa procesowego: art. 177 § 1a

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Zgodnie z treścią art. 177 § 1a k.p.k. przesłuchanie świadka może nastąpić przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie tej czynności na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. W miejscu przebywania świadka przesłuchiwanego w sposób określony w § 1a, zamiast osób wskazanych w tym przepisie, może być obecny funkcjonariusz Służby Więziennej - jeżeli świadek przebywa w zakładzie karnym lub areszcie śledczym.

2.  Na rozprawie w dniu 17 grudnia 2020 roku B. B. (1) i J. T. zostali przesłuchani w charakterze świadków, gdyż przebywali w Zakładzie Karnym W. G. i w Zakładzie Karnym w I..

3.  W trakcie przesłuchania obu świadków w miejscu ich przebywania obecni byli funkcjonariusze służby więziennej. Na sali sądowej oprócz sądu obecni byli (co najmniej) oskarżeni, ich obrońcy oraz prokurator.

4.  Tożsamość świadków nie była kwestią sporną na rozprawie, zostali doprowadzeni do miejsca przesłuchania w pomieszczeniu zakładu karnego przez funkcjonariuszy Służby Więziennej, podali dane osobowe przed przesłuchaniem. Wobec braku jakiejkolwiek reakcji obrońcy, przed jak i w trakcie przesłuchania, zarzuty odnoszące się do „utrudnionej identyfikacji” należy określić jako całkowicie gołosłowne, skoro uznać należy, że pojawiły się dopiero na etapie sporządzania apelacji.

5.  Przesłuchanie świadka J. T. sprowadziło się jedynie do potwierdzenia przez niego wcześniejszych wyjaśnień, gdyż odmówił składania zeznań na podstawie art. 182 § 2 k.p.k. Natomiast z protokołu rozprawy nie wynika, by świadek B. B. (1) nie miała możliwości swobodnej relacji przebiegu zdarzenia. W żadnym momencie, gdyż nie zostało to zaprotokołowane, nie wskazała by ktoś ją rozpraszał, bądź nie mogła skupić się na zeznaniu. Te twierdzenia pozostają zatem jedynie domysłami obrońcy oskarżonego, zresztą niewyartykułowanymi w trakcie przesłuchania świadka.

6.  Natomiast wszelkie wątpliwości obrońcy co do rozpoznania oskarżonego, jeżeli rzeczywiście miały miejsce, należało usunąć w trakcie czynności przesłuchania. Własna bierność procesowa, na którą powołuje się obrońca w apelacji nie sposób uznać za uchybienie sądu.

Lp.

Zarzut

4.

błąd w ustaleniach faktycznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  Sąd pierwszej instancji rozstrzygał w oparciu o kompletny materiał dowodowy, który z poszanowaniem reguł procesu karnego ujawnił w toku rozprawy głównej. Zgromadzone dowody ocenił z uwzględnieniem wskazań wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego a w następstwie w ten sposób dokonanej oceny prawidłowo ustalił stan faktyczny. W uzasadnieniu wyroku, sąd odniósł się do całokształtu materiału dowodowego sprawy wskazując, które dowody, ewentualnie w jakiej części, uznał za wiarygodne, a którym atrybutu takiego odmówił. Argumentacja sądu w tym zakresie jest rzeczowa, logiczna i zasługuje na aprobatę, tym bardziej, że skarżąca nie sformułowała takich zarzutów, które mogłyby skutecznie zakwestionować zarówno ocenę materiału dowodowego, jak i poczynione na jego podstawie ustalenia faktyczne.

2.  Obrońca nie zakwestionowała w żaden sposób wiarygodności materiału dowodowego będącego podstawą ustaleń faktycznych, tym samym nie sposób uznać, by te poczynione przez sąd były błędne. Żaden natomiast dowód, za wyjątkiem wyjaśnień oskarżonego nie wskazuje, by nie brał udziału w przypisanym mu rozboju a jedynie spotkał współsprawców i pokrzywdzonego w sklepie spożywczym. A te w tym zakresie zostały uznane za niewiarygodne.

3.  Co więcej wszystkie pozostałe dowody – wyjaśnienia R. V. z postępowania przygotowawczego, zeznania B. B. (2), częściowo zeznania J. T., ale także zeznania pokrzywdzonego J. Ł. (2) i nagrania z dwóch monitoringów – wersji takiej bezpośrednio przeczą.

Lp.

Zarzut

4.

rażąca niewspółmierność kary – oskarżony R. D. i R. V.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1.  R. D., kara w dolnych granicach zagrożenia, była rażąco niewspółmierną. Biorąc pod uwagę okoliczności obciążające i łagodzące jest to kara łagodna. Nie sposób nie zauważyć, że pokrzywdzony wcześniej sam dobrowolnie kupował oskarżonemu i jego towarzyszom alkohol i papierosy, co stało się przyczynkiem do dokonania rozboju, celem zdobycia pieniędzy.

2.  Rację ma sąd pierwszej instancji wskazując, że oskarżony jest osobą wielokrotnie karaną (k. 363 – 365), co wyjątkowo obciążająco wpływa na wymiar kary.

3.  Przestępstwo, którego się dopuścił wspólnie i w porozumieniu z trzema osobami było brutalne. O ile nie był głównym agresorem, sam nie zadawał pokrzywdzonemu najdotkliwszych ciosów, o tyle akceptował zachowania pozostałych, w tym użycie noża.

4.  Poza powyższym wybór drogi życiowej – pozostawanie bez stałej pracy, bez stałego miejsca zamieszkania, pomieszkiwanie u członków swojej rodziny, nadużywanie alkoholu i związana z tym agresywność działania, ograniczenie władzy rodzicielskiej w stosunku do najmłodszego dziecka, nie wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego wobec dzieci nie wskazują, by oskarżony rokował pozytywnie, bez przejścia procesu resocjalizacji w warunkach pozbawienia wolności.

5.  Nie sposób także uznać kary 6 lat pozbawienia wolności wymierzonej R. V. za rażąco niewspółmierną. Sąd nie zmarginalizował przesłanek wskazanych przez obrońcę, to jest przyznania się do popełnienia zarzucanego czynu, złożenia wyjaśnień, czy też nie pominął właściwości i warunków osobistych oskarżonego. Obrońca kwestionując wysokość wymierzonej kary, w zasadzie nie precyzuje konkretnych uchybień sądu, posługując się ogólnikami. Sąd karny uprawniony jest do wymierzenia kary wedle swego uznania w granicach przewidzianych przez ustawę. Zgodnie z treścią art. 53 k.k. wymierzając karę należy mieć na uwadze, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Decydując o wymiarze kary sąd uwzględnia także rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, motywację i sposób zachowania się sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu. Udowodnione ustalenia faktyczne, rozpatrywane jako całość, w powiązaniu z dyrektywami zawartymi w art. 53 k.k., wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego decydują, jakiego wyboru należy dokonać, by kara była uznana za sprawiedliwą, nie przekraczała stopnia winy, ale też spełniła wszystkie swoje cele.

6.  Stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego R. V. jest wysoki, a sposób i okoliczności jego popełnienia wskazują, że jest osobą niebezpieczną. Jak słusznie ustalił sąd meriti to oskarżony był inicjatorem czynu, rozpoczął akcję przestępczą powalając pokrzywdzonego na ziemię, był najbardziej agresywnym uczestnikiem zdarzenia, zadawał najbrutalniejsze ciosy. O stopniu demoralizacji oskarżonego i nieskuteczności procesu resocjalizacji świadczy także jego kryminalna przeszłość, a także popełnienie zarzuconego mu czynu w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64 § 1 k.k.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego R. D., ewentualny o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

o zmianę wyroku i orzeczenie niższej kary R. V.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność apelacji kwestionującej winę oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu. Skarżąca, w świetle postawionych zarzutów, czy też treści art. 437 § 1 zdanie drugie k.p.k. nie uzasadniła w żaden sposób, z jakiego powodu sprawa oskarżonego winna być rozpoznana po raz kolejny przez sąd pierwszej instancji. Niezasadność apelacji obrońcy oskarżonego R. V.

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji prawidłowe, zarzuty apelacji obrońcy niezasadne.

Zwięźle o powodach zmiany

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2., 3.

Sąd Apelacyjny zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońców z urzędu adw. M. K. oraz adw. P. K. kwoty po 738 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonym w postępowaniu odwoławczym, w tym podatek VAT.

6. Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4.

Sąd apelacyjny zwolnił oskarżonych od ponoszenia koszów sądowych za postępowanie przed sądem odwoławczym.

7.  PODPIS

Anna Kalbarczyk

Izabela Szumniak Przemysław Filipkowski

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego R. D.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego R. V.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana