Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 173/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 27 stycznia 2022 r., sygn. V Ko 182/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – pełnomocnik wnioskodawcy

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie – wniosek ewentualny

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Sąd odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  Naruszenia art. 552 § 1 k.p.k. poprzez niezastosowanie i niezasądzenie zadośćuczynienia na rzecz M. S., pomimo że osadzony odbył karę pozbawienia wolności, w tym w warunkach gorszych niż obecnie odbywa, zaczął ją odbywać wcześniej, prowadząc do pozbawienia możliwości spędzania wolnego czasu m.in. z rodziną, wykonywania pracy, a także prowadząc do uciążliwości związanych z dozorem kuratorskim, co w konsekwencji winno prowadzić do uwzględnienia wniosku, a nie oddalenia;

2.  Naruszenia arb 410 k.p.k. poprzez niezastosowanie i pominięcie okoliczności wcześniejszego trafienia do zakładu karnego, uciążliwości związanej z działalnością kuratora przed osadzeniem względem M. S. oraz jego rodziny, uciążliwości związanej z osadzeniem, niemożliwości wykonywania pracy, co doprowadziło do błędów w ustaleniach faktycznych., a tym samym oddalenia wniosku, zamiast jego uwzględnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Art. 552 § 1 k.p.k., z którego wnioskodawca wywodzi swoje roszczenie, stanowi, iż oskarżonemu, który w wyniku wznowienia postępowania, kasacji lub skargi nadzwyczajnej został uniewinniony lub skazany na łagodniejszą karę, służy od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wykonania względem niego w całości lub w części kary, której nie powinien był ponieść. Równocześnie w doktrynie nie budzi wątpliwości, iż orzeczenie jakiejkolwiek kwoty na rzecz wnioskodawcy możliwe jest w razie zaistnienia czterech przesłanek:

- prawomocnego orzeczenia kary,

- wykonania jej w całości albo w części,

- poniesienia w związku z jej wykonaniem kary szkody lub krzywdy,

- uniewinnienia lub skazania poszkodowanego na łagodniejszą karę albo umorzenia postępowania na podstawie okoliczności, która nie została uwzględniona we wcześniejszym postępowaniu w wyniku postępowania kasacyjnego, postępowania zainicjowanego skargą nadzwyczajną albo wznowieniem postępowania.

Ustalenia faktyczne przeprowadzone przez Sąd I instancji, których nie kwestionował wnoszący apelację, doprowadziły do przyjęcia, iż wobec skazanego doszło do prawomocnego orzeczenia kary 7 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej na okres 5 lat próby, na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 19 listopada 2014 r., sygn. II K 1006/11, zaś wykonanie tej kary zostało zarządzone przez Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim postanowieniem z dnia 28 lipca 2016 r., sygn. akt II Ko 1348/16. Bez wątpienia również na skutek wznowienia - postępowanie w tej sprawie zostało umorzone (wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2018 r.,sygn. VI Ko 77/18).

Abstrahując od tego, że do wznowienia postępowania nie doszło na skutek ujawnienia się nowych faktów i dowodów, uprzednio nieznanych, a dokonania odmiennych ustaleń przez Sąd Okręgowy w zakresie wartości mienia, co skutkowało uznaniem czynu przypisanego wnioskodawcy nie za przestępstwo, a za wykroczenie, to nie można jednak podzielić stanowiska skarżącego, iż wskutek wykonania kary pozbawienia wolności wnioskodawca poniósł jakąkolwiek krzywdę.

Pamiętać należy bowiem, iż zarządzeniem Sędziego Penitencjarnego Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 5 września 2018 r. sygn. akt. V Pen 1510/18 zmieniono kolejność wykonywania kar pozbawienia wolności, w ten sposób, iż od dnia 24 stycznia 2017 jako pierwszą wskazano do odbycia karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 30 marca 2017 r. sygn. akt II K 106/17, w kolejnych zaś okresach kary, na które skazano wnioskodawcę jeszcze w innych postępowaniach. Oznacza to, iż okres rzeczywistego pozbawienia wolności od 24 stycznia 2017 r. do dnia 30 marca 2017 r. został zaliczony na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie, niż objęta wnioskiem w niniejszym postępowaniu, należy zatem przyjąć, iż wnioskodawca w praktyce nie odbył kary pozbawienia wolności w sprawie II K 1006/11.

Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów sytuacja taka ogranicza żądania w zakresie odszkodowania (vide art. 553a k.p.k.), nie wyklucza jednakże wystąpienia z wnioskiem o zadośćuczynienie (art. 445 k.c.), rozumianym jako ekwiwalent za cierpienia fizyczne lub psychiczne.

Występując z wnioskiem o zadośćuczynienie pełnomocnik powołał się na odbywanie przez M. S. początkowo kary pozbawienia wolności w warunkach gorszych niż następnie i to we wcześniejszym okresie, co miało doprowadzić do pozbawienia możliwości spędzania wolnego czasu m.in. z rodziną i wykonywania pracy. Istnienia krzywdy w związku z zaistnieniem tych okoliczności skarżący jednak w toku postępowania nie wykazał, nie dostrzega ich również Sąd odwoławczy.

Po pierwsze, jakkolwiek nie można odmówić wnioskodawcy prawa do klasyfikowania warunków, w jakich odbywa kary pozbawienia wolności, na lepsze i gorsze, to równocześnie brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż będąc osadzonym po dniu 30 marca 2017 r. M. S. trafiłby od razu do zakładu dysponującego „lepszymi” warunkami. Więźniowie są bowiem osadzani, a następnie relokowani w zależności od aktualnych potrzeb i możliwości jednostek penitencjarnych, a zatem nie można w sposób nie budzący wątpliwości założyć (ani tym bardziej udowodnić), iż będąc przyjętym do zakładu karnego w jakimkolwiek innym dniu skazany zostałby umieszczony w innej jednostce, w której miałby zapewniony większy komfort.

Po drugie, skarżący nie wykazał krzywdy związanej z osadzeniem wnioskodawcy w styczniu 2017 r., której ten nie doznałby będąc osadzonym trzy miesiące lub jeszcze później. W życiu M. S. i jego najbliższych nie zaszły bowiem w tym okresie żadne szczególne okoliczności, które wymagałyby jego pobytu na wolności, nie wskazano również żadnych wydarzeń o charakterze majątkowym, czy towarzyskim, w których uczestnictwa skarżący byłby pozbawiony. Nietrafny jest zatem argument, iż wnioskodawca nie mógł spędzać czasu z rodziną, zwłaszcza że na podstawie kolejnych wprowadzanych do wykonania wyroków okres jego pobytu w zakładzie karnym wydłużył się do 19 marca 2023 r. Z tych samych względów nie można uwzględnić żądania na podstawie pozbawienia w tym okresie możliwości wykonywania pracy, w szczególności, iż w świetle doświadczenia życiowego nie można przyjąć, że przez te 66 dni M. S. zarobiłby środki wystarczające na zapewnienie bytu jego rodzinie przez kolejnych 6 lat; okoliczności umożliwiających zarobek w tak nadzwyczajnej kwocie nie wskazał również jego obrońca.

Z kolei uciążliwości związane z wcześniejszym dozorem kuratorskim nie podlegają ocenie, ponieważ w utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, że wykonywana – w całości lub części – kara, która warunkuje zasadność roszczeń odszkodowawczych (art. 552 § 1 k.p.k.), to kara pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności. Równocześnie „gdy została orzeczona kara pozbawienia wolności, ale jej wykonanie warunkowo zawieszono, a następnie wyrok taki został wzruszony w wyniku kasacji lub wznowienia postępowania albo w trybie skargi nadzwyczajnej, oskarżony zaś następnie został uniewinniony, to wobec niewykonywania kary pozbawienia wolności nie jest możliwe dochodzenie roszczeń, byłoby to bowiem dochodzenie roszczeń z tytułu „orzeczenia” kary, a nie w związku z „wykonaniem” kary” (tak K. Dudka (red.) Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. 3, komentarz do art. 552 k.p.k. autorstwa J. Matrasa).

Reasumując, na podstawie przedstawionych przez wnioskodawcę argumentów i w świetle doświadczenia życiowego nie można przyjąć, iż wnioskodawca doznał krzywdy na skutek wykonywania kary orzeczonej w sprawie sygn. II K 1006/11, a zatem przyznanie mu zadośćuczynienia w niniejszym postępowaniu doprowadziłoby do jego oczywiście niesłusznego wzbogacenia. Zadośćuczynienie pieniężne pełni bowiem przede wszystkim funkcję kompensacyjną, uwzględniającą cierpienia już doznane, te, które poszkodowany nadal odczuwa oraz które odczuwać będzie w przyszłości. Wobec braku wykazania tychże przez wnioskodawcę i nie dostrzeżenia ich przez Sąd na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, orzeczenie Sądu I instancji należało utrzymać w mocy.

Wniosek

- o zmianę wyroku Sądu I i zasądzenie zadośćuczynienia,

- ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania w całości zarzutów apelacyjnych za niezasadne - także wnioski uznać należało w całości za niezasadne .

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie wystąpiły.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w zaskarżonej części.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wobec nieuwzględnienia apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy.

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy.

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Kosztami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa

7.  PODPIS

Anna Zdziarska Rafał Kaniok Ewa Jethon

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 27 stycznia 2022 r., sygn. V Ko 182/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie – wniosek ewentualny

☒

zmiana