II AKa 181/19 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2020-02-20

Sygn. akt II AKa 181/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSA Anna Zdziarska

Sędziowie SA Ewa Gregajtys

SO del. Katarzyna Capałowska (spr.)

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Rucińska

przy udziale prokuratora Hanny Gorajskiej – Majewskiej

oraz oskarżyciela posiłkowego M. G. (1)

po rozpoznaniu 20 lutego 2020 r.

sprawy R. B. (1) urodzonego w dniu (...) w W.

syna S. i D. z domu R.

oskarżonego z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 23 stycznia 2019 r. sygn. XII K 89/17;

1.  zaskarżony wyrok wobec oskarżonego R. B. (1) utrzymuje w mocy;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. B. kwotę 738 ( siedemset trzydzieści osiem) zł w tym 23 % VAT tytułem obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. kwotę 738 ( siedemset trzydzieści osiem) zł w tym 23 % VAT tytułem pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżycielowi posiłkowemu w postępowaniu odwoławczym;

4.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym 300 ( trzysta) zł z tytułu opłaty.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 181/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2019 r. sygn. XII K 89/17

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1/Obrazy przepisów prawa procesowego:

1) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., mającą wpływ na treść orzeczenia, poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, przez dokonanie nieprawidłowej oceny dowodów, sprzecznie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a ponadto wyprowadzenia wniosków niewynikających z przeprowadzonych dowodów polegających na:

a) błędnym przyjęciu, że z porozumienia inwestycyjnego, a także zeznań świadka R. J. (1) wynika, że A. J. (1) i O. H. przekazali R. J. (1) pieniądze w wysokości 105 000,00 zł na inny cel niż zakup lokalu mieszkalnego pokrzywdzonego w sytuacji, gdy z zeznań R. J. (1) jednoznacznie wynika, że środki ww. osób zostały zaangażowane w komercjalizację lokalu mieszkalnego pokrzywdzonego, co w konsekwencji doprowadziło do nieuzasadnionej odmowy uznania wyjaśnień oskarżonego R. B. (1) za wiarygodne,

b) błędnym przyjęciu, że dopiero w momencie, gdy R. J. (1) nie wywiązał się z zobowiązań wobec A. J. (1) i O. H. to oskarżony wpadł na plan, aby zaspokoić ww. osoby z środków pochodzących ze sprzedaży lokalu mieszkalnego należącego do M. G. (1) w sytuacji, gdy już z samego porozumienia inwestycyjnego wynikało, że środki ww. osób zaangażowane zostały w komercjalizację tego a nie innego lokalu, a nie jak ustalił to Sąd I Instancji, że środki z porozumienia inwestycyjnego miały być na inną inwestycję, która nie doszła do skutku,

c) błędnym przyjęciu, że oskarżony chcąc zaspokoić roszczenia swoich bliskich znajomych, którym R. J. (1) nie był w stanie zwrócić pieniędzy wykorzystał udzielone mu pełnomocnictwo do wejścia w posiadanie środków pieniężnych ze sprzedaży mieszkania M. G. (1) i ich rozdysponowaniu z całkowitym pominięciem pokrzywdzonego w sytuacji, gdy z materiału dowodowego wynika, że M. G. (1) otrzymał środki już przy podpisaniu umowy przedwstępnej (które pochodziły z zawartego porozumienia inwestycyjnego),

d) bezpodstawnym przyjęciu, że M. G. (1) nie otrzymał pieniędzy, których odbiór pokwitował w umowie przedwstępnej sprzedaży w sytuacji, gdy jego zeznania w całości nie zasługiwały na wiarę, a nie tylko w części, jak to uznał Sąd I Instancji,

e) odmówieniu wiarygodności wyjaśnieniom R. B. (1) w zakresie, w którym oskarżony wyjaśniał, że to R. J. (1) był pomysłodawcą i zleceniodawcą wszelkich działań dotyczących mieszkania należącego do M. G. (1), pomimo, że wyjaśnienia oskarżonego były logiczne, spójne i konsekwentne, a nadto znajdowały potwierdzenie w materiale dowodowym tj. wydruków email, z których jasno wynikało, że to R. J. (1) wydawał polecenia oskarżonemu, tym samym to świadek R. J. (1) posiadał odpowiednie wykształcenie, wiedzę i doświadczenie, a nadto został skazany za przywłaszczenie środków należących do innych osób,

f) pominięciu okoliczności wynikającej zarówno z urnowy przedwstępnej sprzedaży lokalu mieszkalnego M. G. (1), jak i z wyjaśnień oskarżonego, że pokrzywdzony pokwitował przyjęcie gotówki z tytułu ceny od O. H. w treści tej umowy, w konsekwencji oskarżony miał prawo przypuszczać, że z punktu widzenia M. G. (1) sprzedaż została rozliczona, tym samym nie sposób przypisać mu zamiaru przywłaszczenia;

a) pominięciu okoliczności, że oskarżony uzyskaną cenę za lokal rozdysponował między stronami porozumienia inwestycyjnego, w tym R. J. (1), a część środków finansowych przeznaczył na pokrycie zobowiązań R. J. (1) wobec jego osoby, co jednoznacznie wskazuje na to, że nie sposób oskarżonemu przypisać działania z zamiarem przywłaszczenia środków pieniężnych, tym bardziej, iż z okoliczności sprawy wynikało, że M. G. (1) uprzednio otrzymał już środki pieniężne za sprzedaż lokalu mieszkalnego,

b) pominięciu okoliczności, że z treści 3 umowy przedwstępnej sprzedaży lokalu mieszkalnego z 02 sierpnia 2012 r. wynikało, że M. G. (1) w dacie podpisania tejże umowy otrzymał środki finansowe w kwocie 220 000 zł, tym samym oskarżony znając zapisy umowy przedwstępnej był przekonany, że dokonuje jedynie czynności technicznej sprzedaży, bowiem M. G. (1) otrzymał już środki za sprzedaż lokalu, tym samym został już spłacony — w konsekwencji nieuzasadnionym przyjęciu przez Sąd I Instancji, że oskarżonemu można przypisać działanie z zamiarem przywłaszczenia.

2/ Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na bezzasadnym przyjęciu, że:

1) M. G. (1) odniósł szkodę w wysokości 261.000 zł, tj. w kwocie równej cenie sprzedaży lokalu, podczas gdy po pierwsze R. J. (1) dokonał spłaty długów, które obciążały lokal pokrzywdzonego w wysokości kilkudziesięciu tysięcy złotych, a ponadto pokrzywdzony otrzymał pozostałą część kwoty należną mu z tytułu sprzedaży lokalu, co znajduje potwierdzenie zarówno w treści zeznań pokrzywdzonego „Te 20.000 zł S. przekazał mi za zamianę mieszkania z ul. (...) na ul. (...). On mi osobiście ich nie dał, byliśmy razem w banku (...) i one zostały wpłacone na moje konto. Nie brał ode mnie żadnego pokwitowania. Ja mu nic nie podpisywałem. Ja te pieniądze miałem ze dwa dni, znowu dałem się komuś oszukać, wypłaciłem pieniądze, potem znalazłem się na P. i ocknąłem się na K." jak i w treści umowy przedwstępnej zawartej przez pokrzywdzonego z O. H..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

1/ Zarzuty obrazy prawa procesowego podniesione w apelacji okazały się niezasadne.

Odnośnie podniesionych w obrońcy zarzuty obrazy prawa procesowego a mianowicie art. 410 kpk i art. 7 kpk należy stwierdzić, co następuje:

Przede wszystkim normy zawartej w art. 410 kpk nie można rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych na rozprawie głównej dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Byłoby to w wielu wypadkach w istocie niemożliwe ze względu na wzajemną sprzeczność okoliczności wynikających z różnych dowodów. Sam fakt, że tak dokonana ocena dowodów nie satysfakcjonuje autora apelacji nie oznacza, że jej kwestionowanie należy uznać za skuteczne, zwłaszcza że skarżący nie przedstawia przekonujących i merytorycznych argumentów podważających dokonaną przez Sąd meriti ocenę dowodów.

Sąd Okręgowy dokonując ustaleń faktycznych w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu wskazał w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku konkretne dowody, które stanowiły podstawę tych ustaleń, dokonując jednocześnie logicznej, prawidłowej i zgodnej z treścią art. 7 k.p.k. oceny tych dowodów, które uznał za wiarygodne i przekonujące.

Tak dokonana ocena materiału dowodowego zaowocowała również, zmianą kwalifikacji w czynie przypisanym oskarżonemu w sentencji wyroku. Wywody i zarzutu apelacji dotyczące obrazy prawa procesowego, dotyczą zachowań innych osób ( R. J., O. E.-H., A. J.), które nie były oskarżonymi w niniejszym postępowaniu. Czyn zarzucony i przypisany dotyczył zdarzeń mających miejsce na przestrzeni od 14 sierpnia 2012 r. do 7 listopada 2012 r. Uzasadnienie wyroku - w związku z tym, iż akt oskarżenia dotyczył R. B. (1) - dotyczyło przede wszystkim oceny ujawnionych dowodów w odniesieniu do osoby oskarżonego i jego zachowań w odniesieniu do pokrzywdzonego M. G. i posiadanego przez niego lokalu. Jednakże przy ocenie całokształtu materiału dowodowego nie pominięto w tej argumentacji Sądu pierwszej instancji także dowodów dotyczących zdarzeń z udziałem R. J., O. E.-H., A. J..

Zwrócić należy uwagę, iż to R. B. (1) poinformował R. J. (1), że istnieje możliwość „załatwienia sprawy mieszkania M. G. (1)”.

W dniu 14 sierpnia 2012 r. pokrzywdzony M. G. (1) stawił się w Kancelarii Notarialnej przy Al. (...) (...) i przed notariuszem A. K. złożył oświadczenie o udzieleniu R. B. (1) pełnomocnictwa (akt notarialny Repertorium A nr 4943/2012 k. 641-642) do reprezentowania go we wszelkich czynnościach faktycznych i prawnych zmierzających do przekształcenia przysługującego mu prawa do lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...) przy ul. (...) w odrębną własność, zawarcia w jego imieniu ze Spółdzielnią (...) umowy ustanowienia odrębnej własności tego lokalu mieszkalnego i przeniesienia jego własności na jego rzecz jako członka tej Spółdzielni, sprzedaży w jego imieniu przedmiotowego lokalu mieszkalnego dowolnym osobom, za cenę i na warunkach według uznania pełnomocnika, odbioru i kwitowania wszelkich kwot pieniężnych na poczet umówionej ceny za przedmiot umowy sprzedaży.

R. J. (1) nie wiedział o tej czynności. Sąd pierwszej instancji oceniając dowody i ustalając winę oskarżonego, zasadnie dał wiarę oskarżonemu w tej części jego wyjaśnień, gdy

podał, że udzielił B. J. swój numer rachunku bankowego, bo była obawa, że J. ponownie nie rozliczy się z O. H. i A. J. (1): „było to tak załatwione, by z obiegu tych pieniędzy wyeliminować J., nie wiem kiedy wpadłem na taki pomysł”. Powyższe dowody świadczą ( o czym również wypowiedział się Sad Okręgowy w uzasadnieniu do wyroku) iż oskarżony R. B. działał samodzielnie, a w rozliczeniach rozłącznie od finansów R. J.. w odniesieniu do dysponowania pieniędzmi uzyskanymi ze sprzedaży lokalu mieszkalnego należącego do pokrzywdzonego M. G. (1).

2/ W świetle powyższej konkluzji (że oskarżony R. B. działał samodzielnie, a w rozliczeniach rozłącznie od finansów R. J., w odniesieniu do dysponowania pieniędzmi uzyskanymi ze sprzedaży lokalu mieszkalnego należącego do pokrzywdzonego M. G. (1)) - Sąd Apelacyjny w odniesieniu do przeprowadzonych i ocenionych dowodów w postepowaniu nie stwierdził, aby Sąd Okręgowy popełnił błąd czyniąc ustalenia faktyczne. Zeznania M. G. (1) zostały wnikliwie przeanalizowane przez Sąd pierwszej instancji i skonfrontowane z pozostałym materiałem dowodowym (vide: str. 12-14 uzasadnienia do wyroku). Sąd pierwszej instancji szczegółowo bowiem odniósł się do zeznań pokrzywdzonego i wskazał, które z nich uznał na wiarygodne, a jakiej części odmówił waloru zgodności z prawda. Wobec powyższego zasadną była konstatacja Sądu Okręgowego, że . oskarżony zawarł umowę sprzedaży mieszkania, w której znalazł się zapis, że kupująca ma zapłacić 261.000 zł na rzecz M. G. (1). Oskarżony nie wykonał pełnomocnictwa oraz zapisów umowy notarialnej sprzedaży mieszkania (przy czym przed notariuszem w dniu 7 listopada 2012 r. złożył przecież oświadczenie, że nie tylko jego pełnomocnictwo nie wygasło, ale że działa w granicach umocowania). Rozdysponowując następnie uzyskane od B. J. pieniądze pomiędzy siebie, O. H. i A. J. (1) sprzeniewierzył tę kwotę. Kwota ta została mu powierzona przez kupującą celem przekazania jej właścicielowi mieszkania. Oskarżony zaś postąpił z przedmiotowymi pieniędzmi tak, jakby stanowiły jego własność.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek apelacji o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego okazał się niezasadny. Dalsze rozważania zawarto w pkt. 5.1.1 niniejszego tabelarycznego uzasadnienia, dla uniknięcia powtarzania tej samej argumentacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie o winie R. B. (1) i zakwalifikowanie czynu oskarżonego z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k oraz wymiar kary, a nadto orzeczenie przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. - na podstawie art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 lipca 2015 r. zobowiązujące oskarżonego do naprawienia wyrządzonej szkody.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zebrał, ujawnił i ocenił materiał dowodowy, na podstawie zeznań świadków, (w tym częściowo depozycji pokrzywdzonego) nadto na podstawie częściowo wyjaśnień oskarżonego oraz dołączonych dokumentów wywiódł logiczne wnioski, które należycie uzasadnił. Ponieważ zarzuty zawarte w apelacji obrońcy okazały się niezasadne, zatem nie było przyczyny dla uwzględnienia wniosku zawartego w apelacji. Nie doszło do obrazy art. 410 kpk bowiem nie każdy z przeprowadzonych na rozprawie głównej dowodów miał stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Tym bardziej, że ocena dowodów dokonana przez Sad Okręgowy w uzasadnieniu judykatu była szczegółowa, zgodna z zasadami logiki i wolna od błędów, zatem zgodna z zasadną swobodnej oceny dowodów wyrażoną w art. 7 kpk. Przeprowadzone postepowania rozpoznawcze wykazało, że oskarżony nie wykonał pełnomocnictwa oraz zapisów umowy notarialnej sprzedaży mieszkania (przy czym przed notariuszem w dniu 7 listopada 2012 r. złożył przecież oświadczenie, że nie tylko jego pełnomocnictwo nie wygasło, ale że działa w granicach umocowania), a rozdysponowując następnie uzyskane od B. J. pieniądze pomiędzy siebie, O. H. i A. J. (1) sprzeniewierzył tę kwotę 261 000 zł – która została mu powierzona przez kupującą w określonym celu przekazania jej właścicielowi mieszkania.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4.

Kosztami postępowania na zasadzie art. 627 kpk Sąd obciążył oskarżonego, który jest osobą zdolną do wykonywania pracy zarobkowej i uiszczenia tychże kosztów.

7.  PODPIS

Katarzyna Capałowska Anna Zdziarska Ewa Gregajtys

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o karze łącznej w wyroku łącznym.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Piotr Grodecki
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Zdziarska,  Ewa Gregajtys
Data wytworzenia informacji: