II AKa 194/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2023-12-14
Sygn. akt II AKa 194/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 grudnia 2023 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA – Małgorzata Janicz (spr.)
Sędziowie SA - Rafał Kaniok
- Anna Zdziarska
Protokolant: – Wiktoria Siporska
przy udziale Prokuratora Marka Deczkowskiego
po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2023 r.
sprawy z wniosku J. Ś.
o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z niewątpliwie niesłusznego zatrzymania, na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 3 marca 2023 r . sygn. akt XVIII Ko 158/21
1. zmienia zaskarżony wyrok w ten tylko sposób, iż z części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku w pkt 1 i 3 eliminuje określenie „statio fisci Komendy Wojewódzkiej Policji w Ł.”;
2. utrzymuje w mocy wyrok w pozostałej części;
3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz J. Ś. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym;
4. wydatkami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 194/23 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
3 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 3 marca 2023 r., sygn. akt XVIII K 158/21 |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
||||||||||||||||||||||
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek nie został uwzględniony z uwagi na niezasadność zarzutów |
||||||||||||||||||||||
Zarzuty sformułowane w apelacji prokuratora |
||||||||||||||||||||||
☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek niezasadny z uwagi na bezzasadność zarzutów |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Wyrok SO w Warszawie , sygn.. akt XVIII Ko 158/21 |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje: Apelacja prokuratora złożona w tej sprawie okazała się o tyle skuteczna, że spowodowała kontrolę instancyjną i wydanie wyroku reformatoryjnego , nie ukierunkowanego wszak na postulowaną we wnioskach apelacji zmianę. Przechodząc do kwestii istotnych dla rozpoznania wniesionej apelacji, podkreślić należy na wstępie, iż zarzut dotyczący błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający, zdaniem skarżącego, wpływ na jego treść, a polegający na błędnym przyjęciu, iż rozmiar doznanej przez wnioskodawcę krzywdy spowodowanej niesłusznym zatrzymaniem jest adekwatny do zasądzonej kwoty zadośćuczynienia tj. 2500 zł, nie jest zasadny. Przypomnieć skarżącemu należy, iż odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania opiera się na zasadzie ryzyka. W ocenie Sądu Apelacyjnego niewątpliwie niesłuszne, w rozumieniu art. 552 § 4 k.p.k., jest takie zatrzymanie, które było stosowane z obrazą przepisów dotyczących zatrzymania oraz w sytuacji, gdy zatrzymanie powoduje dolegliwość, których dana osoba nie powinna doznać, w świetle całokształtu okoliczności ustalonych w sprawie. Przenosząc powyższe na realia sprawy rozpoznawanej, stwierdzić należy, iż wnioskodawca zatrzymany został 18 listopada 2020r. o godz. 21:00, podczas spontanicznego zgromadzenia w celu wyrażenia sprzeciwu wobec treści wyroku TK z dnia 22 X 2020r. Po przewiezieniu do Komendy Rejonowej Policji Warszawa 1 i wykonaniu czynności (vide k 3 pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia) został zwolniony w dniu 19 listopada 2020r o godz. 2:40. Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie po rozpoznaniu zażalenia na zatrzymanie, uznał , że było ono bezzasadne i nieprawidłowe, choć legalne. Powyższe daje podstawy do wystąpienia z wnioskiem o zadośćuczynienie , czego też skarżący nie kwestionuje. Podzielić należy wywody Sądu meriti dotyczące podstaw miarkowania kwoty przyznanego zadośćuczynienia, zawierające poczucie krzywdy wywołane zatrzymaniem, które bez wątpienia było niezasadne i niewątpliwie niesłuszne, miało miejsce wobec osoby do tej pory nie karanej, nigdy nie zatrzymywanej, wobec której zastosowano środki przymusu bezpośredniego w postaci użycia siły fizycznej i kajdanek, które były użyte ponad czas niezbędny, także w trakcie czynności procesowych z udziałem J. Ś.. Na tle tych ustaleń ( vide k 22 pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia) przypomnieć jeszcze wypada, iż zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny tylko wtedy, gdy zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania tego zadośćuczynienia, a więc gdy uwzględniono niewłaściwe lub nie uwzględniono właściwych elementów mających istotne znaczenie dla określenia wysokości kwoty zadośćuczynienia. Jak wykazano powyżej w sprawie rozpoznawanej taka sytuacja nie zaistniała, dlatego też kwotę zasądzonego zadośćuczynienia uznać należy za adekwatną do doznanej przez wnioskodawcę krzywdy. Na marginesie jednak stwierdzić należy, iż adekwatność ta stwierdzona być może wobec kierunku złożonej apelacji, zaś legitymacją do tego typu refleksji Sądu Apelacyjnego niech będzie ogromna ilość tego typu zasadnych wniosków złożonych w ostatnim czasie. O ile zarzut apelacji prokuratora okazał się niezasadny, to kontrola instancyjna spowodowała reformę wyroku Sądu I instancji polegającą na eliminacji określenia statio fisci z części rozstrzygającej wyroku Sądu Okręgowego, albowiem Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym tę sprawę nie podziela poglądu o konieczności wskazywania precyzyjnie w rozstrzygnięciu jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa zobowiązanej do wypłaty zasądzonego zadośćuczynienia. Przytoczyć tu wystarczy ugruntowane już orzecznictwo , także tego Sądu Apelacyjnego . Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku. |
||||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
Koszty postepowania ponosi Skarb Państwa |
||||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||||||||||||||||||
Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
||||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||||||||||||||||||
Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
||||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
3 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Małgorzata Janicz, Rafał Kaniok
Data wytworzenia informacji: