Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 210/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 25 marca 2019 r., sygn. akt XVIII 310/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelację od wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżając w zakresie kary łącznej i zarzucając mu:

I.  obrazę przepisów postępowania, tj. art. 410 oraz art. 7 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez przyjęcie nietrafnych kryteriów oceny tego, czy przy łączeniu kar jednostkowych zastosowanie zasady pełnej absorpcji zasługiwało na uwzględnienie w okolicznościach przedmiotowego przypadku, co sprowadzało się do nienadania właściwej wagi takim okolicznością jak bardzo ścisły związek zachodzący pomiędzy czynami z pkt. I i II aktu oskarżenia, w tym powiązania funkcjonalne pomiędzy nimi;

II.  rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności poprzez połączenie kar jednostkowych na zasadzie zbliżonej do kumulacji, w sytuacji gdy w realiach rozpoznawanej spraw zasadnym było połączenie kar na zasadzie pełnej absorpcji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnośnie do zarzutu opisanego w punkcie I apelacji.

Aby zarzut naruszenia art. 7 k.p.k. okazał się trafny, wymaga on wykazania wad w ocenie konkretnych dowodów, prowadzących do wniosku, iż ocena ta przekracza granice oceny swobodnej i jest dowolna (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2006 r., WA 38/05, OSNwSK 2006, nr 1, poz. 178). Apelujący ani nie wskazuje, których konkretnych dowodów ma dotyczyć jego zarzut, ani nie wykazuje konkretnych wad w ocenie tych dowodów, jaką w uzasadnieniu przedstawił sąd pierwszej instancji. Sąd ad quem nie jest zobowiązany do poszukiwania argumentów mających uzupełnić lapidarne twierdzenia apelującego, który jest podmiotem kwalifikowanym. Apelującego obciąża wykazanie formułowanych twierdzeń. Tak sformułowany zarzut obrazy art. 7 k.p.k. jest gołosłowny.

Nie można także stwierdzić uchybienia art. 410 k.p.k., do którego także odwołuje się apelujący. Przepis art. 410 k.p.k. nie nakłada na sąd obowiązku przywołania w uzasadnieniu wyroku wszystkich dowodów bez wyjątku, gdyż oceny wymagają tylko te, które według sądu miały znaczenie dla wydanego orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2018 r., SNO 7/18, LEX nr 2531297). Zatem omówienie wybranych dowodów jest dopuszczalne, o ile mają one znaczenie dla wyrokowania, tak jak w warunkach niniejszej sprawy. Nie stanowi naruszenia przepisu art. 410 k.p.k. dokonanie oceny dowodu przeprowadzonego lub ujawnionego na rozprawie (np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2002 r., sygn. V KKN 34/01, LEX nr 53912), która w przedmiotowej sprawie miała miejsce.

Odnośnie do zarzutu opisanego w punkcie II apelacji.

Chybiony jest także zarzut rażącej niewspółmierność kary, który ma polegać na wymierzeniu skazanemu kary łącznej w wymiarze 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Zdaniem obrońcy z uwagi na okoliczności niniejszej sprawy wystraczające jest orzeczenie kary łącznej na zasadzie absorpcji.

Wbrew wywodom autora apelacji, orzeczona kara łączna, nie może być uznana za niewspółmierną i to w takim stopniu, który uzasadniałby jej korektę na podstawie art. 438 pkt. 4 k.p.k. Przypomnieć należy, że rażąca niewspółmierność kary nie oznacza każdej ewentualnej różnicy w ocenach co do wymiaru kary, ale różnicę ocen tak zasadniczej natury, że karę dotychczas wymierzoną można byłoby nazwać "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować (por. wyr. SN z dnia 11 października 2017 r., SNO 30/17, Legalis). Chodzi przy tym o dysproporcję znaczną, a nie o ewentualne drobne różnice w ocenach sądu pierwszej instancji i skarżącego (por. post. SN z dnia 6 lutego 2017 r., V KK 385/16, Legalis). W niniejszej sprawie powyższe okoliczności nie występują.

O rażącej niewspółmierności kary, o której mowa w art. 438 pkt. 4 k.p.k., można mówić tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na jej wymiar, należałoby przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica między karą orzeczoną przez sąd pierwszej instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania zasad jej wymiaru.

Ogólne dyrektywy wymiaru kary łącznej określa art. 85a k.k. Stosownie do tego przepisu, orzekając karę łączną, sąd ma obowiązek uwzględnić przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Ustawodawca zatem wskazuje w art. 85a k.k. na konieczność uwzględnienia dyrektywy prewencji indywidualnej oraz dyrektywy prewencji generalnej.

Stosownie do art. 85a k.k., wymierzona kara łączna ma spełniać cele zapobiegawcze, a zatem ma zapobiec popełnieniu przestępstwa przez skazanego w przeszłości, oraz wychowawcze, czyli ma ukształtować w taki sposób osobowość skazanego, aby przestrzegał porządku prawnego po odbyciu kary. Osiągnięcie tych założeń w stosunku do oskarżonego jest możliwe poprzez wykonanie kary łącznej o odpowiednim wymiarze. Wymiar ten musi uświadamiać skazanemu nieopłacalność popełniania przestępstw. Kara łączna, która byłaby wymierzona na zasadzie absorpcji, w niniejszej sprawie nie pozwalałaby na zrealizowanie tych postulatów.

Za wymierzeniem kary łącznej w wysokości oscylującej w granicach sumy kar przemawia także zawarta w art. 85a k.k. dyrektywa prewencji generalnej. Ten rodzaj prewencji polega na odstraszaniu od popełnienia przestępstw. Skuteczność tej prewencji zależy od surowości wymierzonej kary. Jej wymiar musi stanowić odpowiednio mocny sygnał dla społeczeństwa, który powstrzymywać będzie innych od popełniania przestępstw.

Wniosek

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 3 części dyspozytywnej poprzez połączenie kar jednostkowych wymierzonych oskarżonemu i wymierzenie mu kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na niezasadność zarzutów apelacyjnych, nie jest zasadny wniosek apelacji o zmianę kary łącznej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Błąd sądu pierwszej instancji, polegający na braku precyzji w określeniu w treści czynu przypisanego oskarżonemu wartości mienia stanowiącego przedmiot przestępstwa, poprzez posłużenie się przyimkiem „około” obok kwoty 164.820 zł., którego stwierdzenie rodziło konieczność zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego na podstawie art. 440 k.p.k. (rażąca niesprawiedliwość orzeczenia).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Wartość mienia nie może być określona przez sąd w wyroku skazującym poprzez posłużenie się przyimkiem „około”, który nadaje danemu określeniu charakter przybliżony (vide M. Szymczak [red.], Słownik języka polskiego, t. 2, Warszawa 1995, s. 484). Na sądzie pierwszej instancji spoczywa obowiązek ustalenia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący wartości mienia, które stanowi przedmiot przestępstwa, i jej wskazania w opisie czynu, który zostaje przypisany oskarżonemu. Powyższa uwaga ma szczególnie istotne znaczenie w wypadku przestępstw przeciwko mieniu, które mogą być popełnione w typie uprzywilejowanym, podstawowym albo kwalifikowanym.

Użycie przez sąd okręgowy w czynie przypisanym oskarżonemu przyimka „około”, a zatem „mniej więcej, orientacyjnie, w przybliżeniu”, obok liczby wskazującej na wartość mienia, klasyfikuje zaskarżony wyrok jako orzeczenie rażąco niesprawiedliwe w rozumieniu art. 440 k.p.k. Rozstrzygnięcie tej treści godzi w prawdę ustaleń faktycznych, z których jednoznacznie wynika wartość przedmiotowego mienia. Wyrok tej treści narusza także w istotny sposób społeczne poczucie sprawiedliwości, gdyż nie tylko, że nie pozwala na odczytanie wartości mienia, stanowiącego przedmiot przestępstwa, ale rodzi domniemywanie, że ta wartość może być wyższa. W ten sposób orzeczenie takiej treści godzi w prawa oskarżonego, który jest pozbawiony przekonania o pewności treści sądowego rozstrzygnięcia i narażony na niebezpieczeństwo przypisywania mu w wymiarze społecznym przestępstwa skierowanego w stosunku do mienia o wyżej wartości.

Z uwagi na powyższe dokonano stosowniej zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego i eliminacji przyimka „około”, tak aby wartość mienia odpowiadała treści wynikającej z materiału dowodowego.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkt 3 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność zarzutów apelacji opisana wyżej (punkt 3 uzasadnienia).

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana punktu 1 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z treści opisu czynu przypisanego oskarżonemu przyimka „około”.

Zwięźle o powodach zmiany

Błąd sądu pierwszej instancji, polegający na braku precyzji w określeniu w treści czynu przypisanego oskarżonemu wartości mienia stanowiącego przedmiot przestępstwa, poprzez posłużenie się przyimkiem „około” obok kwoty 164.820 zł. Stwierdzenie tego błędu rodziło konieczność zmiany zaskarżonego wyroku na korzyść oskarżonego na podstawie art. 440 k.p.k. (rażąca niesprawiedliwość orzeczenia) poprzez eliminację przyimka „około” (szerzej opisano to zagadnienie w punkcie 4 uzasadnienia).

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adwokata P. M. kwoty 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych w tym z 23 % VAT tytułem kosztów obrony sprawowanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym (art. 618 § 1 pkt11 k.p.k. i § 17 ust. 2 pkt 5 in fine rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu).

Zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze z uwagi na stan majątkowy i tym samym obciążenie wydatkami Skarbu Państwa (art. 624 § 1 k.p.k.).

7.  PODPIS

Dorota Tyrała

Rafał Kaniok Dariusz Drajewicz (spr.)

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

punkt 3 wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana