II AKa 276/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2022-01-27
Sygn. akt II AKa 276/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 stycznia 2022 roku
Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA – Anna Zdziarska
Sędziowie: SA – Przemysław Filipkowski
SO (del.) – Anna Nowakowska (spr.)
Protokolant: – st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber
przy udziale Prokuratora - Gabrieli Marczyńskiej-Tomali
po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2022 roku
sprawy:
A. R. (1), urodzonego w dniu (...) w Ł., syna T. i E. z domu L.
oskarżonego o czyny z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 23 marca 2021 roku sygn. akt XVIII K 204/20
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
- za podstawę skazania za czyn z punktu 1 przyjmuje art. 284 § 2 k.k. w
zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. – w brzmieniu tych przepisów obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. , a karę pozbawienia wolności orzeczoną na podstawie art. 294 § 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. obniża do 2 (dwóch) lat,
- w punkcie 2 wyroku jako podstawę orzeczonej kary grzywny
przyjmuje przepis art. 33 § 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. ;
II. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. – w brzmieniu tych
przepisów obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k., wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego A. R. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 5 (pięciu ) lat próby;
III. na podstawie art. 72 § 1 pkt 4 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do
dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zobowiązuje oskarżonego do wykonywania pracy zarobkowej;
IV. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
V. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2300 zł (dwa
tysiące trzysta złotych) tytułem opłaty oraz wydatki poniesione przez Skarb Państwa za postępowanie w sprawie.
UZASADNIENIE
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 276/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 marca 2021 r., |
Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać fakt. |
Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód. |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Wskazać fakt |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu. |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzuty |
|
1-6 |
1.obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść wyroku, tj.: art. 7 k.p.k. i 410 k.p.k. poprzez zaniechanie analizy wyjaśnień A. R., zeznań A. S. (1) oraz pokwitowań odbioru pieniędzy przez A. R. w zakresie tego jaka była faktycznie pobrana przez oskarżonego z oddziałów (...) kwota pieniędzy oraz częściowego ich zwrotu pokrzywdzonemu przez A. R. a w następstwie tych uchybień oparcie wyroku jedynie na części materiału dowodowego czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku w zakresie tego jakie kwoty zostały przez A. R. faktycznie pobrane z oddziałów firmy (...), w jakiej wysokości zostały przez niego zwrócone czego następstwem było nieuprawnione uznanie, że nie zamierzał on rozliczyć i zwrócić pokrzywdzonemu pobranych kwot a tym samym dążył do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego przypisania mu zamiaru popełnienia czynu zabronionego. 2. obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść wyroku, tj.: art. 7 k.p.k. i 410 k.p.k. poprzez zaniechanie analizy zeznań A. S. (1) w zakresie tego czy firma (...) wiedziała o pobieraniu przez oskarżonego z jej oddziałów pieniędzy a w następstwie tych uchybień oparcie wyroku jedynie na części materiału dowodowego czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez nieuprawnione przyjęcie, że firma (...) nie wiedziała o pobieraniu z jej oddziałów określonych kwot pieniędzy przez A. R. a A. R. nie miał prawa zakładać, że (...) wie o jego działaniach czego następstwem było bezzasadne uznanie, że nie zamierzał on rozliczyć i zwrócić pobranych kwot pokrzywdzonemu a tym samym dążył do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego przypisania mu zamiaru popełnienia czynu zabronionego. 3. obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść wyroku, tj.: art. 7 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zeznań M. P., A. O., S. S. dotyczących tego czy firma (...) wiedziała o pobieraniu przez oskarżonego z jej oddziałów pieniędzy i bezzasadne uznanie ich za niewiarygodne w sytuacji gdy świadkowie jednoznacznie wskazywali, że (...) miała wiedzę o podejmowanych przez A. R. działaniach a prawidłowa analiza spójnych zeznań świadków wskazuje na to, że zeznawali oni zgodnie z rzeczywistością czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez uznanie, że (...) nie wiedziała, iż A. R. podejmuje pieniądze z konta i nie wpłaca ich do banku a w następstwie tego ustalenia przyjęcie, że nie zamierzał on rozliczyć i zwrócić pokrzywdzonemu pobranych kwot a tym samym dążył do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego przypisania mu zamiaru popełnienia czynu zabronionego. 4. obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść wyroku, tj.: art. 410 k.p.k. poprzez pominięcie przy dokonywaniu ustaleń faktycznych istotnych okoliczności wynikających z uznanych za wiarygodne zeznań pracowników spółki (...) – świadków D. S., A. M., E. D., B. K., K. G., G. B. a dotyczących przeznaczania przez A. R. kwot na działalność prowadzonych przez niego oddziałów firmy (...) a w następstwie tych uchybień oparcie wyroku jedynie na części materiału dowodowego czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na nieuprawnionym uznaniu, że A. R. nie przeznaczał pobranych z firmy (...) pieniędzy na funkcjonowanie oddziałów i nie zamierzał on rozliczyć i zwrócić pobranych kwot pokrzywdzonemu a tym samym dążył do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego przypisania mu zamiaru popełnienia czynu zabronionego. 5. obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść wyroku, tj.: art. 7 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę zeznań S. S. i R. B. na okoliczność funkcjonowania spółki (...) oraz tego czy A. R. dokonywał jakichkolwiek wpłat na działalność tej spółki pomimo jednoznacznych i spójnych zeznań świadków w tym zakresie oraz brak wyjaśnienia dlaczego uznał je za niewiarygodne choć prawidłowa analiza tych dowodów prowadzi do wniosków odmiennych czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez uznanie, że brak jest dowodów pozwalających na ustalenie czy spółka (...) prowadziła działalność konkurencyjną dla spółki (...) i wyjaśnienie źródeł finansowania spółki (...) co doprowadziło do nieuprawnionego przyjęcia, że A. R. nie zamierzał rozliczyć i zwrócić pobranych kwot pokrzywdzonemu a tym samym dążył do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego przypisania mu zamiaru popełnienia czynu zabronionego. 6. obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść wyroku, tj.: art. 7 k.p.k. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę wyjaśnień oskarżonego w zakresie jego faktycznego zamiaru dla którego pobierał pieniądze z firmy (...), ich przeznaczenia oraz woli zwrotu nie uwzględniając w tym zakresie całości zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności uznanych za wiarygodne zeznań A. S., M. P. oraz wskazanych w zarzucie 4 pracowników Spółki (...) i pokwitowań odbioru przez A. R. (1) pieniędzy przy jednoczesnym braku jakichkolwiek ustaleń co do rzeczywistych wydatków Spółki (...) na funkcjonowanie prowadzonych oddziałów a w następstwie tych uchybień bezzasadnego uznania, iż są one niewiarygodne choć prawidłowa analiza tych wyjaśnień we wzajemnym powiązaniu z całokształtem zebranych dowodów prowadzi do wniosku przeciwnego czego konsekwencją był błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez nieuprawnione przyjęcie, że A. R. nie zamierzał rozliczyć i zwrócić pobranych kwot pokrzywdzonemu a tym samym dążył do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności co w konsekwencji doprowadziło do bezzasadnego przypisania mu zamiaru popełnienia czynu zabronionego. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne |
Zwięźle o powodach uznania zarzutów za zasadne lub niezasadne. |
||
Postawione w apelacji zarzuty obrazy przepisów prawa procesowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych nie są zasadne i nie zasługują na uwzględnienie. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie w sposób prawidłowy. Na wstępie należy podnieść, że wbrew twierdzeniom autora apelacji, Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się obrazy wymienionych w zarzutach przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. Nie można zaakceptować stanowiska skarżącego, że Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy art. 7 k.p.k. w zakresie oceny wyjaśnień oskarżonego oraz zeznań świadków oraz uznać, że ocena tych dowodów jest dowolna. Zdaniem Sądu odwoławczego twierdzenia obrońcy oskarżonego w omawianym zakresie są gołosłowne, bezpodstawne i mają charakter wyłącznie polemiczny i nie zostały poparte merytorycznymi argumentami wykazującymi rzeczywistą dowolność Sądu meriti w zakresie oceny wymienionych dowodów. Sąd Apelacyjny mając zatem na uwadze tę część pisemnych motywów zaskarżonego wyroku, która odnosi się do analizy i oceny kwestionowanych dowodów, a jednocześnie zarzutów i wywodów skarżącego zawartych w uzasadnieniu apelacji, uznał, że nie zostało wykazane w sposób przekonujący, że dokonana przez Sąd meriti ocena dowodów nosi cechy dowolności w rozumieniu art. 7 k.p.k. Skuteczne zakwestionowanie oceny określonego dowodu wymaga bowiem od skarżącego wykazania, że Sąd pierwszej instancji przy tej ocenie dopuścił się błędu natury faktycznej lub logicznej lub też że nie respektowano zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się również obrazy art. 410 k.p.k., gdyż dokonał analizy i oceny wszystkich dowodów zgromadzonych w przedmiotowej sprawie, które miały znaczenie dla jej rozstrzygnięcia i te dowody, które zostały uznane za wiarygodne, stały się podstawą dokonanych ustaleń faktycznych. Bezpodstawne są również zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku zawarte w petitum apelacji. Ustalenia Sądu Okręgowego mają pełne oparcie w materiale dowodowym zgromadzonym w przedmiotowej sprawie. Brak jest zatem podstaw do ich zakwestionowania w zakresie okoliczności wskazanych w apelacji. Apelacja obrońcy, choć rozbudowana, w istocie sprowadza się do próby zakwestionowania stanowiska Sądu pierwszej instancji, że działaniu oskarżonego towarzyszył animus rem sibi habendi, tj. zamiar zatrzymania rzeczy dla siebie bez żadnego ku temu tytułu i ekwiwalentu. Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w tym zakresie. Odnosząc się in concreto należy wskazać, że Sąd odwoławczy nie podzielił zasadności zarzutu obrazy przepisów postępowania - art. 7 i 410 k.p.k. wskazanych w punkcie 1 apelacji albowiem skarżący odwoływał się do okoliczności, wynikających z niektórych dowodów, że oskarżony A. R. pobierał gotówkę z kasy Spółki (...) S.A. już w 2010r., a zatem do okoliczności, które miały mieć miejsce w okresie, którego nie obejmuje skarga prokuratora. Bowiem czyny zarzucane i czyn przypisany, zamykają się w ramach czasowych, obejmujących okres od 31 grudnia 201r. do 23 sierpnia 2012r. Kwotę sprzeniewierzonych pieniędzy w tym okresie czasu Sąd Okręgowy jednoznacznie ustalił na 1 065 000 zł (m.in. w oparciu o niekwestionowaną opinię biegłego sądowego z zakresu rachunkowości), jak też to, że ta kwota pieniędzy stanowiła część utargu Spółki i zgodnie z umową o współpracy, powinna być w całości przekazana do firmy (...) S.A. Z tej kwoty oskarżony A. R. nie zwrócił pokrzywdzonej Spółce żadnej sumy pieniędzy. Tym samym Sąd pierwszej instancji, nie dopuścił się zarzucanego błędu w ustaleniach faktycznych i zasadnie przyjął, że oskarżony dążył do definitywnego pozbawienia osoby uprawnionej jej własności. Bowiem zgodnie z utrwalonymi już poglądami doktryny i orzecznictwa, dla przywłaszczenia w rozumieniu art. 284 § 2 k.k. nie wystarcza samo rozporządzenie cudzym mieniem jak własnym, lecz musi temu towarzyszyć tzw. animus rem sibi habendi, tj. zamiar zatrzymania rzeczy dla siebie bez żadnego ku temu tytułu i ekwiwalentu. Zaś o zamiarze przywłaszczenia może świadczyć analiza okoliczności przedmiotowych – gdy sprawca nie podejmuje żadnych działań zmierzających do umożliwienia właścicielowi odzyskania rzeczy, zabranie rzeczy itp. (vide Duże Komentarze Becka pod red. Prof. A. Wąska, 2 wydanie). Trafnie też oparł się Sąd pierwszej instancji m.in. o orzeczenie z którego wynika, cyt: ”Istotą przywłaszczenia jest zamiar nie bezprawnego władania cudzą rzeczą, nie bezprawne nią dysponowanie, czy nawet bezprawne zatrzymanie, lecz trwałe włączenie przez sprawcę przedmiotu przestępstwa do własnego majątku. Skutek zaś w postaci utraty przez właściciela rzeczy powstaje z chwilą rozporządzenia rzeczą przez sprawcę z wyłączeniem osoby upoważnionej, a więc gdy wola rozporządzenia rzeczą zostaje uzewnętrzniona poprzez zachowanie sprawcy.” (vide wyrok SA w Katowicach z dnia 8.05.2014r. II AKa 83/14). Bezzasadny także okazał się zarzut skarżącego obrońcy zawarty w punkcie 2 apelacji albowiem Sąd pierwszej instancji wypowiedział się jednoznacznie, że niewiarygodne były wyjaśnienia oskarżonego A. R., że (...) S.A. miała wiedzę o pobieranych przez niego „zaliczkach”, opierając się na zeznaniach świadków A. S. i M. P., z których wynika, że (...) nie akceptowała praktyki pobierania zaliczek przez agentów. Skoro Sąd pierwszej instancji uznał zeznania świadka A. S. za wiarygodne w całości i dowód ten stanowił podstawę ustalenia faktów, to jednoznacznie dał wyraz temu, że akceptuje wszystko, co wynikało z depozycji tego świadka. Odnosząc się do wskazywanych wad uzasadnienia – uchybień treści art. 424 k.p.k., nie można podzielić ich zasadności. Skarżący nie dostrzega bowiem, że uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, a tym wymogom Sąd Okręgowy zdecydowanie sprostał. Zasadnie zatem skonstatował Sąd pierwszej instancji, że bez znaczenia dla ustalenia zamiaru oskarżonego A. R. pozostawała kwestia, czy (...) S.A., miała możliwość kontrolowania oskarżonego tak by wcześniej wykryć jego przestępcze działania. Apelacja, która zarzuca wybiórczą ocenę materiału dowodowego, sama nie jest wolna od takich wad. Skarżący pomija bowiem, że z depozycji m.in. świadka A. S. wynika, że Spółka darzyła oskarżonego - jako wieloletniego pracownika firmy zaufaniem, oraz, że początkowo w jego działalności (prowadzonej od 2008r.) nie było nieprawidłowości, współpraca odbywała się bez zarzutu. Dopiero w późniejszym okresie współpracy oskarżony pobierał gotówkę z utargu Spółki do swojej dyspozycji, do czego nie był upoważniony oraz, że czynił szereg skomplikowanych zabiegów aby ukryć nieprzekazywanie (...) S. A. całości utargu, tak że kontrole nie wykazywały nieprawidłowości. W ramach współpracy z (...) S.A. tworzył fikcyjnych klientów i polecał wystawianie na nich dokumentacji WZ. Zaś w sytuacji dostrzeżenia braków magazynowych dokonywał korekty poprzez wpisywanie w systemie informatycznym zwrotów od tych fikcyjnych klientów. O dokonanym przywłaszczeniu mienia i zamiarze kierunkowym, dobitnie świadczy także to, że A. R. nie zamierzał uregulować należności wobec Spółki (...) S.A., stwierdzając, że Spółka dopuściła się wobec niego licznych nieprawidłowości w zakresie przysługującego mu wynagrodzenia. Nie znalazł akceptacji zarzut skarżącego obrońcy dowolnej oceny zeznań świadków: M. P., A. O., S. S. – punkt 3 apelacji, albowiem nie sposób odmówić słuszności stanowisku Sądu Okręgowego n/t powodów nieuwzględnienia przy ustalaniu faktów depozycji tych osób, w zasadniczej ich części. Sąd odwoławczy nie znajduje powodów powielania tych ocen. Warto jedynie jeszcze raz podkreślić, że gdyby oskarżony A. R. rzeczywiście miał przekonanie, że Spółka (...) akceptuje pobieranie przez niego należnych jej pieniędzy z utargu, to nie byłoby uzasadnienia dla jego wielu zabiegów, które niewątpliwie czynił (o czym wyżej), aby te fakty ukryć. Oskarżony, pracując przez wiele lat w pokrzywdzonej Spółce, zapewne znał wewnętrzne mechanizmy jej działania (w tym kontroli) i wykorzystywał tę wiedzę w przestępczym procederze, przez co wcześniejsze ujawnienie tych jego działań przez pokrzywdzoną Spółkę było utrudnione. Nie znalazł akceptacji Sądu odwoławczego także zarzut zawarty w punkcie 4 apelacji, albowiem Sąd pierwszej instancji nie pominął przy dokonywaniu ustaleń faktycznych istotnych okoliczności wynikających z uznanych za wiarygodne zeznań pracowników Spółki (...) – świadków: D. S., A. M., E. D., B. K., K. G., G. B., a dotyczących przeznaczania pobranych przez A. R. kwot na działalność oddziałów firmy (...) S.A. z/s w G.. Z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia wprost bowiem wynika, że Sąd uznał za całkowicie niewiarygodną wersję oskarżonego, że pobrane środki pieniężne, przeznaczane były w całości na funkcjonowanie prowadzonych przez oskarżonego oddziałów, a stanowisko swoje konkretnie i logicznie uzasadnił. Zaś potrzeba odniesienia się do tych kwestii przez Sąd pierwszej instancji wynikała z konieczności analizy i oceny wyjaśnień oskarżonego, odnoszących się do tych kwestii. Natomiast wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Okręgowy przesądził jednak, że bez znaczenia dla przypisania oskarżonemu sprawstwa czynu pozostaje kwestia, czy część pobranych przez oskarżonego kwot mogła zostać przeznaczona na funkcjonowanie oddziałów albowiem to oskarżony miał pokrywać zasadnicze koszty przedstawicielstwa, ich ponoszenie w całości nie należało do oskarżycielki posiłkowej i nie powinno być pokrywane z jej środków. Ponadto gdyby nawet przyjąć, że taka sytuacja miała miejsce, to oskarżony działał na korzyść reprezentowanej przez niego Spółki cywilnej, która była odrębnym podmiotem prawa – tym samym wyczerpał znamiona występku sprzeniewierzenia. Odnosząc się do zarzutu z punktu 5 apelacji skarżącego obrońcy, warto przypomnieć, że zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, znajdującą oparcie w przepisie art. 7 k.p.k., ocena wiarygodności i mocy dowodów należy do sądu, który te dowody przeprowadził. Ocena dowodów jest zresztą podstawowym zadaniem sądu meriti, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego, przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału. Nie zdołał skarżący skutecznie podważyć stanowiska Sądu meriti, że - skąpość materiału dowodowego dotyczącego kwestii Spółki (...), założonej w przeszłości przez oskarżonego, S. S. i B. B., źródeł jej finansowania, zwłaszcza tego czy A. R. mógł spółkę (...) dokapitalizować ze środków (...) S.A., tego czy (...) prowadziła konkurencyjną działalność wobec (...) oraz wzajemne powiązania oskarżonego oraz ww. świadków, przy braku możliwości ich zweryfikowania - nie mogły doprowadzić do poczynienia ustaleń faktycznych. Skoro Sąd Okręgowy nie dał wiary depozycjom ww. osób, to nie mógł czynić na ich podstawie ustaleń faktycznych. Jednakże słuszne było postąpienie Sądu pierwszej instancji, który wskazał, że obiektywna niemożność poczynienia ustaleń faktycznych w tym zakresie, pozostawała bez znaczenia dla przypisania oskarżonemu sprawstwa czynu. Odnosząc się do 6 zarzutu apelacji, nie sposób zgodzić się ze skarżącym obrońcą, że dokonana przez Sąd pierwszej instancji ocena dowodu z wyjaśnień oskarżonego dotknięta jest błędem dowolności. Bowiem wyjaśnienia te zostały ocenione w kontekście całokształtu dowodów, w ich wzajemnym powiązaniu, w szczególności pod kątem ustalenia zamiaru oskarżonego. Nie znajduje akceptacji twierdzenie obrońcy, że sam fakt wystawiania pracownikom pokwitowań odbioru gotówki z kasy, przeczy tezie o przestępczym charakterze działań oskarżonego A. R.. Nie jest trudno sobie wyobrazić, że bez tych pokwitowań, oskarżony mógłby nie pozyskać tak łatwo - na przestrzeni 8 miesięcy ponad 1 mln zł bez powiadomienia przez pracowników pokrzywdzonej Spółki, że wydają oskarżonemu pieniądze z utargu bez dowodu tych operacji, dodatkowo w znacznych kwotach, np. po kilkadziesiąt tysięcy złotych. Wbrew temu co podnosi skarżący obrońca, pokwitowania odbioru gotówki z kasy nie mogą być dowodem przeznaczenia tych środków na funkcjonowanie oddziałów. Są przecież jedynie dowodem tego co wynika z ich treści – pobrania przez oskarżonego określonych kwot pieniędzy z kasy Spółki, a nie sposobu ich wydatkowania. Na takie okoliczności oskarżony musiałby przedstawić inne dowody, czego nigdy nie uczynił. Słusznie uznał Sąd Okręgowy, że pobrane tak znaczne kwoty pieniędzy – na przestrzeni kilku miesięcy, a w niektórych oddziałach nawet dni, poddają w wątpliwość czy rzeczywiście tylko ten cel, z tych środków został zrealizowany. Myli się skarżący, co do braku rozważań Sądu Okręgowego dlaczego oskarżony chciałby popełnić ten czyn, gdyż odpowiedź na tę wątpliwość obrońcy jest zawarta w uzasadnieniu wyroku. Uzasadniając podstawę wymiaru kary grzywny, Sąd pierwszej instancji wskazał, że oskarżony dopuścił się popełnienia czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Sąd Okręgowy, rozpoznający niniejszą sprawę w I instancji, spełnił stojące przed nim zadanie w sposób, którego nie można kwestionować. Przede wszystkim bardzo dokładnie i wnikliwie zbadał wszystkie zaoferowane dowody, a następnie – stojąc w obliczu ich wzajemnej sprzeczności – uwzględnił tylko te, które wedle jego oceny, osadzonej na tle materiału, brzmiały najbardziej wiarygodnie. Należy jednocześnie podkreślić, że zarówno metody pozwalające Sądowi na rekonstrukcję stanu faktycznego, jak i poszczególne jego odniesienia do konkretnych dowodów, zostały przedstawione w pisemnym uzasadnieniu, przy czym Sąd szczegółowo również wyjaśnił, którym dowodom - i dlaczego – odmawia mocy. Apelujący posłużył się ww. argumentami i podjął próbę wykazania, że to wersja przebiegu zdarzeń proponowana przez skarżącego, a nie ustalona przez Sąd Okręgowy powinna stanowić podstawę rozstrzygnięcia co do istoty sporu, co nie znalazło akceptacji Sądu Apelacyjnego. Skarżący obrońca zdaje się nie brać pod rozwagę, że o ile ocena i ustalenia Sądu stanowią efekt wszechstronnego ujęcia całości materiału dowodowego, o tyle oskarżony A. R. prezentuje najkorzystniejszy dla niego obraz stanu faktycznego. Poza tym nie może przekonywać wywód, który – oparty na zarzucie wybiórczości i stronniczości oceny – sam nie jest wolny od tych właściwości. Reasumując, Sąd Apelacyjny nie podzielił zasadności żadnego z wyżej powołanych zarzutów skarżącego obrońcy. |
||
Wnioski |
||
o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie A. R. (1) |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny. |
||
Trafność i prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu w zakresie winy oraz bezpodstawność podniesionych w apelacji zarzutów skutkowała uznaniem zawartego w petitium apelacji wniosku końcowego za niezasadny. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności. |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 marca 2021r. sygn. akt XVIII K 204/20 w punktach 1 i 2 w części oraz w punkcie 3 w całości. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy. |
|
Trafność i prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji co do winy, przy jednoczesnym uznaniu zawartych w apelacji zarzutów i wniosku końcowego za bezpodstawne, skutkowała utrzymaniem w mocy zaskarżonego wyroku w tej części. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1.p |
Przedmiot i zakres zmiany |
zaskarżony wyrok: I. został zmieniony w ten sposób, że: - za podstawę skazania za czyn z punktu 1 przyjęto art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. – w brzmieniu tych przepisów obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r., a karę pozbawienia wolności orzeczoną na podstawie art. 294 § 1 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. obniżono do 2 (dwóch) lat, - w punkcie 2 wyroku jako podstawę orzeczonej kary grzywny przyjęto przepis art. 33 § 2 k.k. – w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.; II. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. – w brzmieniu tych przepisów obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k., wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego A. R. (1) kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 5 (pięciu ) lat próby; III. na podstawie art. 72 § 1 pkt 4 k.k. - w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. zobowiązano oskarżonego do wykonywania pracy zarobkowej. |
|
Zwięźle o powodach zmiany. |
|
Sąd odwoławczy podzielił pogląd Sądu pierwszej instancji, który uznał, że stopień winy oskarżonego, jak i stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, był wysoki. Oskarżony miał niczym niezakłóconą zdolność do rozpoznania znaczenia swego czynu. Jednak należy podnieść, że Sąd Okręgowy nie nadał właściwego znaczenia wszystkim okolicznościom mającym znaczenie dla wymiaru kary, dotyczącym osoby tego sprawcy. Stąd orzeczenie co do kary wymagało korekty Sądu Odwoławczego. I tak, choć dostrzegł, że oskarżony figuruje jako osoba niekarana, nie nadał tej okoliczności właściwego znaczenia. Także nie dostrzegając warunków z art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 4 k.k., nie dość uwzględnił, aby dolegliwość wymierzonej kary nie przekraczała stopnia winy, uwzględniała stopień społecznej szkodliwości czynu oraz brała pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Należy bowiem podnieść, że już samo wszczęcie i przeprowadzenie tego postępowania, pozostawanie przez kilka lat w stanie oskarżenia, a w konsekwencji orzeczenie skazujące, niewątpliwie powinno oskarżonemu uświadomić nieopłacalność popełnionego czynu i zapobiec powrotowi do przestępstwa. Dotychczasowa postawa życiowa 52-letniego oskarżonego - nie karanego, prowadzącego ustabilizowany tryb życia wskazuje, że czyn ten – od którego upłynęło niemal 10 lat - miał incydentalny charakter i nie powinien się powtórzyć. Zatem w świetle całokształtu okoliczności sprawy i osoby sprawcy, oczywistym jest, że wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa, będzie warunkowe zwieszenie jej wykonania. Sąd odwoławczy na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., tj. w brzmieniu tych przepisów obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r., wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary 2 lat pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 5 lat próby. Oskarżony nie jest osobą zdemoralizowaną, wobec której należałoby obecnie podejmować działania resocjalizacyjne w jednostce penitencjarnej. Takiemu rozstrzygnięciu nie sprzeciwia się również wzgląd na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. Okres 5 lat próby winien być właściwy dla sprawdzenia trafności, istniejącej po stronie sprawcy pozytywnej prognozy, że będzie przestrzegał porządku prawnego, a zwłaszcza, że ponownie w konflikt z prawem nie wejdzie. Sąd odwoławczy nałożył na oskarżonego obowiązek wykonywania pracy zarobkowej, co winno umożliwić mu także spłatę zobowiązań finansowych, jakie na nim ciążą, a wynikają z popełnienia przypisanego mu tym wyrokiem przestępstwa. Nic nie stoi na przeszkodzie aby oskarżony pracował, gdyż ma 52 lata, wyższe wykształcenie i jest zdrowy. Sąd odwoławczy dokonał także korekty podstawy prawnej orzeczonej kary grzywny, kierując się ugruntowanymi już poglądami doktryny i orzecznictwa, z których wynika, że „…nie jest dopuszczalne orzekanie częściowo na podstawie przepisów ustawy obowiązującej poprzednio, a częściowo na podstawie przepisów nowej ustawy” (vide teza 41 do art. 4. Kodeks karny. Komentarz pod red. A. Wróbel, A. Zoll, wyd. 5 i tam powołane). Sąd musi dokonać wyboru między konkurującymi ustawami i zastosować całościowo tylko jedną z nich, tj. tę, która in concreto jest względniejsza dla sprawcy (vide wyrok SN z 3.01.2002r. II KN 303/99, Prok. i Pr.-wkł. 2002, nr 9, poz.6). Niewątpliwym jest, że przepisy obowiązujące w dacie popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu – w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r., skoro umożliwiały warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności w orzeczonym wobec oskarżonego wymiarze, były względniejsze, niż aktualnie obowiązujące, gdzie z tej instytucji nie mógłby skorzystać. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
Konieczność umorzenia postępowania |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia. |
||||
4. |
Konieczność warunkowego umorzenia postępowania |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania. |
||||
5. |
||||
Zwięźle o powodach uchylenia. |
||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku |
||||
Lp. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
||
6. Koszty Procesu |
Wskazać oskarżonego. |
Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku. |
Przytoczyć okoliczności. |
A. R. (1) |
pkt V |
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. art. 627 k.p.k. w zw. z art. 636 k.p.k., a o opłacie na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych. Oskarżonego obciążono obowiązkiem ich uiszczenia albowiem powstały one w związku z jego udziałem w sprawie, a oskarżony pozostaje na wolności, jest zdolny do pracy i brak jakichkolwiek podstaw do zwolnienia od tych należności. |
7. PODPIS |
Przemysław Filipkowski Anna Zdziarska Anna Nowakowska |
1.3 Granice zaskarżenia |
|||||||
Wpisać kolejny numer załącznika 1 |
|||||||
Podmiot wnoszący apelację |
obrońca oskarżonego |
||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
całość wyroku |
||||||
1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
1.3.2 Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
1.4. Wnioski |
|||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Anna Zdziarska, Przemysław Filipkowski
Data wytworzenia informacji: