Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 280/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

I

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 12 maja 2020 r., sygn. akt V K 218/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Sąd Apelacyjny nie przeprowadzał postępowania dowodowego

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.

a)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę zaskarżonego wyroku polegający na błędnym przyjęciu, że czyny przypisane oskarżonemu cechują się wysokim stopniem społecznej szkodliwości czynu, podczas gdy uwzględnienie wszystkich okoliczności wynikających z art. 115§2 k.k., rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia i nadanie im właściwego znaczenia powinno skutkować uznaniem, że czyny oskarżonego cechuje niższy stopień społecznej szkodliwości czynu;

b)  w zakresie czynów opisanych w punkcie I wyroku, błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia poprzez nieuprawnione przyjęcie negatywnej prognozy kryminologicznej oskarżonego, a w konsekwencji rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary 7 lat pozbawienia wolności za czyny opisane w punkcie I wyroku, a przez to pozostającą rezultatem przypisania nadmiernego znaczenia okolicznościom obciążającym takim jak wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu oraz pominięcia istotnych okoliczności, w szczególności faktu, że oskarżony – co tylko dostrzega Sąd I instancji, a nie daje temu należytego wyrazu przy wymiarze kary – nie tylko przyznał się do winy, ale w postępowaniu przygotowawczym złożył obszerne wyjaśnienia, w których szczegółowo opisał okoliczności związane z popełnieniem przestępstwa oraz mechanizm jego postępowania;

c)  w zakresie czynu opisanego w punkcie II wyroku, błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść wydanego orzeczenia, poprzez nieuprawnione przyjęcie negatywnej prognozy kryminologicznej oskarżonego, a w konsekwencji rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności za czyn opisany w punkcie I wyroku, a przez to pozostającą rezultatem przypisania nadmiernego znaczenia okolicznościom obciążającym takim jak wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu oraz pominięcia istotnych okoliczności, w szczególności faktu, że oskarżony – co tylko dostrzega Sąd I instancji, a nie daje temu należytego wyrazu przy wymiarze kary – nie tylko przyznał się do winy, ale w postępowaniu przygotowawczym złożył obszerne wyjaśnienia, w których szczegółowo opisał okoliczności związane z popełnieniem przestępstwa oraz mechanizm jego postępowania;

d)  w zakresie punktu III wyroku, błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść orzeczenia, poprzez nieuprawnione przyjęcie negatywnej prognozy kryminologicznej oskarżonego, bez uwzględnienia osobistych okoliczności dot. sprawcy (podjęcie pracy przed osadzeniem, narodziny dziecka, dla którego oskarżony chce być aktywnym ojcem), a w konsekwencji rażącą surowość orzeczonej kary łącznej siedmiu lat pozbawienia wolności, będącą następstwem braku właściwej analizy charakteru jednostkowych czynów i wskutek tego orzeczenie nieadekwatnie surowej kary łącznej siedmiu lat pozbawienia wolności będącej następstwem braku właściwej analizy charakteru jednostkowych czynów i wskutek tego orzeczenie kary nieadekwatnie surowej w stosunku do rzeczywistej wagi czynu i nieodpowiadającej poczuciu sprawiedliwości.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jak wynika z treści uzasadnienia apelacji całość argumentacji w niej zawartej w istocie sprowadza się do polemiki z treścią ustaleń Sądu.

Przede wszystkim stwierdzić należy, że przebieg rozprawy przed Sądem Okręgowym i treść obszernego uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazują, że Sąd ten prawidłowo, nie naruszając zasady obiektywizmu wyrażonej w art. 4 k.p.k. ocenił materiał dowodowy przyjmując za podstawę orzeczenia całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej odpowiadających treści zebranych dowodów, zaś uzasadnienie wyroku sporządził zgodnie z wymogami art. 424 k.p.k. szczegółowo podając przesłanki z art. 53 k.k., jakimi kierował się przy orzekaniu w zakresie kar jednostkowych pozbawienia wolności za przypisane oskarżonemu czyny oraz kary łącznej. I tak:



Wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy Sąd meriti uwzględnił wszystkie okoliczności z art. 115§2 k.k. determinujące ocenę stopnia społecznej szkodliwości. Na powyższą ocenę wpływają tak okoliczności przedmiotowe (do nich należą: rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar grożącej lub wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności działania, waga naruszonych obowiązków), jak i podmiotowe (tj. postać zamiaru, motywacja), jednakże wszystkie związane są z czynem sprawcy. Motywacja i postać zamiaru, mają również wpływ na stopień winy. Natomiast na stopień społecznej szkodliwości czynu nie mają wpływu - jak wynika to z treści art. 115 § 2 k.k. - okoliczności dotyczące sprawcy niezwiązane z czynem przestępczym. Do tych zaś niewątpliwie nie należą pojawiające się w treści apelacji obrońcy argumenty związane z aktualną sytuacją rodzinną oskarżonego.



Trafnie Sąd meriti powołał się na okoliczność, że stopień społecznej szkodliwości przypisanych w pkt I wyroku czynów jest znaczny – i to nie tylko z uwagi na rodzaj naruszonego dobra, jakim jest obok mienia także zdrowie, wolność i nietykalność człowieka co znajduje wyraz w ustawowym zagrożeniu przewidzianym za zbrodnię z art. 280§2 k.k. – ale także słusznie mając na względzie błahe pobudki, jakimi kierował się oskarżony chcąc łatwo zdobyć środki finansowe.



Prawidłowo Sąd I instancji uwzględnił, że przypisane oskarżonemu w punkcie I wyroku trzy czyny z art. 280§2 k.k. zostały popełnione w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64§2 k.k. oraz w warunkach ciągu przestępstw z art. 91§1 k.k. - co wpływa tak na postać zamiaru, jak też stanowi okoliczność obciążającą mającą wpływ na wymiar kary. Wszak „ciąg przestępstw" określony w art. 91 k.k. charakteryzuje się tym, że składają się nań powtarzające się czyny zabronione pozostające w zbiegu realnym, a każdy z nich zrealizowany jest w wyniku na nowo powziętego zamiaru przy wykorzystaniu każdej nadarzającej się okazji” (tak przykładowo: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2010 r., IV KK 214/09;



Podobnie w odniesieniu do czynu przypisanego w punkcie II wyroku – Sąd Okręgowy zadeklarował, że przy ocenie czynu z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. uwzględnił okoliczności strony przedmiotowej i podmiotowej czynu, oraz dyrektywy sądowego wymiaru kary określone w art. 53 k.k. Również w zakresie tego czynu argumentacja zawarta w apelacji obrońcy oskarżonego w sposób skuteczny nie podważyła konstatacji Sądu I instancji, iż cechuje go wysoki stopień społecznej szkodliwości.



Nie można zgodzić się z twierdzeniem obrońcy, że Sąd I instancji przy ustalaniu stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych w wyroku skupił się na okolicznościach przedmiotowych – których de facto skarżący nie zakwestionował – a pominął pozostałe wynikające z treści art. 115§2 k.k., które w ocenie skarżącego umniejszają stopnień tej szkodliwości. Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd uwzględnił jako okoliczność wpływającą na korzyść oskarżonego jego przyznanie się do winy. Niemniej zauważenia wymaga, że dostrzegając powyższe – Sąd meriti krytycznie ocenił tak podawane w wyjaśnieniach motywy działania oskarżonego, jak i szczegóły zdarzeń z czynów zarzuconych w akcie oskarżenia i przypisanych w wyroku (vide strona 10 -11 uzasadnienia wyroku) w efekcie uznając, że nie zasługują one w pełni na wiarę. Tejże oceny obrońca nie podważył – a tym samym nieuprawnione są twierdzenia apelacji, iż złożenie przez oskarżonego „obszernych wyjaśnień, w których szczegółowo opisał okoliczności związane z popełnieniem przestępstw oraz mechanizmem jego działania” winno znaleźć wyraz przy wymiarze kary.



Wcześniejsza karalność wskazująca na popełnienie przestępstw z art. 280§2 k.k. w warunkach powrotu do przestępstwa z art. 64§2 k.k. oraz w warunkach ciągu przestępstw z art. 91§1 k.k., a także czynu z art. 278§1 k.k. popełnionego w warunkach art. 64 § 1 k.k. - przeczą pozytywnej prognozie kryminologicznej. Wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy dla skutecznego podważenia powyższej oceny nie są wystarczające okoliczności takie jak odbywanie przez oskarżonego stażu z Urzędu Pracy, posiadanie rodziny, dziecka i jego deklaracje, chce być „ojcem nie tylko z nazwy”.

Konkludując stwierdzić należy, że kontrola odwoławcza dokonana przez Sąd Apelacyjny nie potwierdziła zarzutu obrońcy jakoby Sąd Okręgowy dopuścił się błędu co do oceny stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu w wyroku – czego skutkiem miała być rażąca niewspółmierność kar jednostkowych, jak i kary łącznej orzeczonej w skarżonym wyroku.

Odnosząc się do tej części zarzutów apelacji stwierdzić należy, że niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar wymierzona za przypisane oskarżonemu przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynów oraz nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary określonych w art. 53 k.k. Obrońca oskarżonego kwestionując tak kary jednostkowe, jak i karę łączną w swoim wywodzie koncentruje się przede wszystkim na płaszczyźnie „stopnia społecznej szkodliwości czynów”, a tymczasem przepis art. 53 k.k. określa cztery ogólne dyrektywy wymiaru kary, tj. :

- dyrektywę stopnia społecznej szkodliwości ma sprzyjać wymierzeniu kary sprawiedliwej i powinna nie tylko wyznaczyć górny pułap kary współmiernej do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, ale i przeciwdziałać wymierzeniu kary zbyt łagodnej w przypadku znacznej społecznej szkodliwości czynu;

- dyrektywę winy - sąd przy wymiarze kary zobowiązany jest baczyć, aby jej dolegliwość "nie przekraczała stopnia winy;

- dyrektywę prewencji indywidualnej, tj. uwzględnienie celów zapobiegawczych lub wychowawczych, które ma kara osiągnąć w stosunku do sprawcy. Kara wymierzona zgodnie z dyrektywą prewencji indywidualnej powinna osiągnąć cel zapobiegawczy, a zatem zapobiec popełnieniu w przyszłości przestępstwa przez sprawcę;

- dyrektywę prewencji ogólnej, tj. "kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa". Jest to dyrektywa pozytywnej prewencji ogólnej, która nie może być pojmowana wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa, a więc wymierzanie konkretnemu sprawcy surowej kary, nawet ponad stopień winy. Tylko, bowiem kara sprawiedliwa, współmierna do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, a przy tym wymierzona w granicach winy sprawcy, może mieć pozytywny wpływ na społeczeństwo, budzić aprobatę dla wymierzonych kar oraz zaufanie do wymiaru sprawiedliwości - i w ten sposób stwarzać warunki do umacniania i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

(tak przykładowo: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 11 lipca 2019 r., II AKa 125/19).

Wówczas zatem orzeczona kara spełnia wymogi art. 53 k.k. gdy uwzględnia wszelkie konsekwencje w kontekście wszystkich ogólnych dyrektyw jej wymiaru. Temu zadaniu Sąd meriti sprostał.

Podkreślenia dodatkowo wymaga, że orzeczone kary pozbawienia wolności za poszczególne czyny tj. w wymiarze 7 lat pozbawienia wolności za ciąg przestępstw popełnionych w warunkach art. 91§1 k.k. a wyczerpujących dyspozycję art. 280§2 k.k. w zw. z art. 64§2 k.k., a nadto w wymiarze 1 (jednego) roku pozbawienia wolności za czyn z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. – de facto mieszczą się w dolnym progu ustawowego zagrożenia czynów i jej wymiar nie jest dotknięty rażącą niewspółmiernością.

Podobnie orzeczona na podstawie art. 86§1 kk w zw. z art. 91§2 k.k. kara łączna w wymiarze 7 (siedmiu) lat pozbawienia wolności tj. przy zastosowaniu zasady pełnej absorbcji nie jest rażąco niewspółmierna.

Reasumując, Sąd I instancji - wymierzając karę - miał na uwadze, niezależnie od stopnia szkodliwości społecznej, również czynniki wpływające na stopień zawinienia oskarżonego oraz pozostałe dyrektywy wymiaru kary. Przy wymiarze kary oskarżonemu nie zostały przekroczone granice swobodnego uznania sędziowskiego, zatem nie można mówić o rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. Skoro nie została wykazana taka nietrafność orzeczenia o karze, która uzasadniałaby jego zmianę - to zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

Wniosek

1.  zmianę zaskarżonego w części, tj. w zakresie pkt I poprzez orzeczenie kary 3 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności;

2.  zmianę zaskarżonego w części, tj. w zakresie pkt II poprzez orzeczenie kary 3 miesięcy pozbawienia wolności;

3.  zmianę zaskarżonego w części, tj. w zakresie pkt III poprzez orzeczenie kary 3 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek skarżącego obrońcy oskarżonego bezpodstawny wobec bezzasadności podniesionych zarzutów apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Brak okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy wyrok w zaskarżonej części w stosunku do oskarżonego Z. S..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok jest prawidłowy. Kontrola odwoławcza dokonana w sprawie nie potwierdziła zasadności zarzutów przedstawionych w apelacji obrońcy. Kara wymierzona oskarżonemu – jest sprawiedliwa i nie nosi cech rażącej surowości.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

Nie dotyczy

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. W., Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych – w tym zawierającą 23 % VAT – z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu Z. S. w postępowaniu odwoławczym.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

zwolniono oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania odwoławczego, wydatkami obciążając Skarb Państwa - w oparciu o art. 624§1 k.p.k. uznając, iż ich uiszczenie byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe z uwagi na sytuację osobistą i majątkową oskarżonego, w tym fakt iż orzeczona kara pozbawienia wolności jest długoterminowa, co ma wpływ na możliwość i wysokość osiąganych przez niego dochodów.

7.  PODPIS

Dorota Tyrała Marzanna A. Piekarska – Drążek Przemysław Filipkowski

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

I

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Okręgowego Warszawa –Praga w Warszawie z dnia 12 maja 2020 r., sygn. akt VK 218/19

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana