Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2013r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Barbara Lubańska-Mazurkiewicz (spr.)

Sędziowie: SA – Mirosława Strzelecka

SA – Jan Krośnicki

Protokolant: – sekr. sąd. Kazimiera Zbysińska

przy udziale Prokuratora Gabrieli Marczyńskiej - Tomali

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2013 r.

sprawy K. W.

oskarżonego z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w. W.

z dnia 19 lutego 2013 r. sygn. akt VIII K 146/12

- zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uznaje, iż przypisany K. W. czyn wypełnia dyspozycję art. 297 § 1 k.k. i na podstawie tego przepisu skazuje go na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności; na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza, ustalając okres próby na 4 (cztery) lata;

- utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części, w tym co do orzeczonego środka karnego;

- zasądza od K. W. na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów sądowych w sprawie, w tym 180 zł (sto osiemdziesiąt) zł tytułem opłaty;

- zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. Z. Ł. – Kancelaria Adwokacka w W. 738 (siedemset trzydzieści osiem) zł, w tym 23 % VAT za nieopłaconą obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

K. W. został oskarżony o to, że:

- w okresie od 15 maja 2009 r. do 10.06.2009 r. w W., doprowadził (...) Bank S.A. zs. w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w kwocie 7.000.000 zł w ten sposób, że działając jako Prezes Zarządu (...) Ltd Sp. z o.o. zs. w W., w dniu 06.05.2009 r. w imieniu w/wym. podmiotu zawarł z (...) Bank S.A. umowę nr (...) o kredyt nieodnawialny do kwoty 7.000.000 zł celem sfinansowania przyszłego przedsięwzięcia gospodarczego określonego umową ramową z dnia 23 kwietnia 2009 r. Nr (...) zawartą pomiędzy (...) Ltd Sp. z o.o. i (...) S.A. zs. w G., wprowadzając przedstawicieli Banku w błąd, co do rzeczywistego zamiaru wykorzystania części środków pochodzących z udzielonego wsparcia finansowego oraz zatajając fakt, iż to samo przedsięwzięcie gospodarcze finansowane było przez (...) Bank S.A. na podstawie umowy z (...) LTD Sp. z o.o. z dnia 28 kwietnia 2009 r. Nr 02/081/09/Z/LI o kredyt odnawialny do kwoty 1.500.000 zł, a jednym z zabezpieczeń tej umowy były wierzytelności przysługujące (...) Ltd Sp. z o.o. od (...) S.A. wynikające z umowy Nr (...), tj. te same wierzytelności, które stanowiły jedno z zabezpieczeń umowy nr (...), dokonując przy tym nierzetelnego pisemnego oświadczenia, że w/wym. wierzytelności nie były przedmiotem przelewu na rzecz innych wierzycieli, co stanowiło okoliczności o istotnym dla przedstawicieli (...) Bank S.A. znaczeniu w chwili podjęcia decyzji o wypłacie środków pochodzących z wymienionego wyżej wsparcia finansowego,

tj. o czyn z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w. W. wyrokiem z dnia 19 lutego 2013 r. sygn. akt VIII K 146/12:

I.  K. W. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 297 § 1 kk w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał, a na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 2 ( dwóch ) lat pozbawienia wolności;

II.  na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k., 70 §1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec K. W. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił ustalając okres próby na 4 (cztery) lata;

III.  na mocy art. 46 § 1 k.k. orzekł, wobec K. W. obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz A. Bank kwoty (...),50 (trzy miliony pięćset czterdzieści dwa tysiące dziewięćdziesiąt sześć) zł;

IV.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. Z. Ł. kwotę 960 zł tytułem obrony z urzędu;

V.  obciążył K. W. kosztami postępowania w sprawie.

Wyrok ten zaskarżył w całości obrońca oskarżonego i zarzucił:

I.  obrazę prawa materialnego polegającą na tym, że Sąd orzekający niezasadnie przyjął, że oskarżony W. swoim działaniem wypełnił dyspozycje art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 286 §1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

II.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na treść wyroku polegający na tym że

1. Sąd nie przyjął w swoich ustaleniach, że cesja wierzytelności podpisana została w dniu 15 05.2009 r. i że tego samego dnia spłacony został kredyt w (...) Banku a tym samym zobowiązanie wygasło,

2. Sąd nie uwzględnił dowodu przelewu środków do (...) Banku. W dniu 12 sierpnia 2009 r. (...) Bank zamknął dopiero umowę kredytową. Należało uznać, że umowa ramowa wolna była od innych obciążeń.

3. kwota zabezpieczenia wg umowy po spłacie wystarczała i pozostawał jeszcze zapas finansowy 700.000 zł.,

4. Sąd nie uwzględnia, że płatność do F. była jedną z wielu płatności z tego kredytu i jedyna, która została zablokowana bez wydania sprzętu. Uznać należy, że oskarżony nie jest odpowiedzialny za działania F.

5. Sąd przyjmuje, że w akcie notarialnym oskarżony zobowiązał się do spłaty zobowiązania do F. do dnia 20 maja 2009 r., ale z tego dowodu Sąd błędnie ustala, że oskarżony wiedział ,że w tej dacie A. Bank wypłaci z kredytu środki finansowe do F., a tym bardziej błędnie Sąd przyjmuje, że mógł przewidzieć ,że F. zablokuje wydanie towaru,

6. błędnie Sąd ustala na stronie 6 uzasadnienia, że spółka oskarżonego w roku 2008 miała 8 milionów obrotu, bo miała 200 milionów,

7. błędnie Sąd ustala działalność oskarżonego na rok 1999, bo działalność oskarżony prowadził od 1996 r.,

8. na stronie 7 uzasadnienia Sąd ustala, że W. podpisało i przesłało cesje wierzytelności tego samego dnia co oskarżony tj. 15 maja 2009 r., ale Sąd nie podaje, że od tej daty też stanowiła ona wyłączne zabezpieczenie dla A. Banku,

9. błędnie Sąd ustala konieczność informowania F. o zobowiązaniach, bo spółka oskarżonego posiadała wiele zobowiązań, a A. Bank wymagał jedynie podawania ogólnej kwoty zobowiązań, co spółka uczyniła,

10. na stronie 8 uzasadnienia Sąd przyjmuje kwotę 890.323,87 która jest wartością brutto od kwoty 729.773,50 a różnica w stosunku do wartości przelanej przez A. Bank miała być pokryta z innych wpływów, ale wobec zablokowania przez F. wydanie towaru dalsze działanie stało się bezprzedmiotowe,

11. na stronie 9 uzasadnienia Sąd ustala, że nie było dostaw na rzecz W., ale były dokonywane płatności, które spowodowały spłatę połowy kredytu w A. Banku.

12. stwierdzenia Sądu na stronie 10 uzasadnienia są sprzeczne z dowodami zawartymi w sprawie , bo oskarżony doprowadził spółkę do obrotu 200 milionów złotych i zapłacił podatek około 30 milionów złotych

13. błędnie Sąd ustala na stronie 11 uzasadnienia, że oskarżony wprowadził w błąd A. Bank co do kondycji finansowej, bo wg. dokumentów przekazanych bankowi zabezpieczenie kredytu przekraczało 10.000.000 zł i wykorzystane było w 100% zgodnie z umową,

14. błędnie Sąd przyjmuje, że spłata kredytu nastąpiła w dniu 11 sierpnia 2009 r., bo tego dnia nastąpiło jedynie zamknięcie umowy kredytowej, co nie jest to tożsame ze spłatą kredytu. Sąd nie uwzględnia dowodu z przelewu do (...) banku w wysokości 1.500.000 zł z dnia 15 maja 2009 r.,

15. błędnie Sąd ustala, że spółka oskarżonego miała obowiązek posiadania kontraktów w momencie zawierania umowy z A. bankiem na stronie 12 uzasadnienia.

Nie wynika to z umowy z bankiem, a umowa ramowa z W. miała jedynie stanowić zabezpieczenie, a spółka mogła realizować dowolne kontrakty bez posiadania ich w dniu podpisania umowy. Uznać należy, że brak jest winy oskarżonego, że bank wyraził zgodę na zaciągnięcie kredytu pod umowę ramową.

W oparciu o powyższe zarzuty wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie

ewentualnie

2. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jest niezasadna a zmiana wyroku nastąpiła niezależnie do zarzutów środka odwoławczego.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu z pkt II stwierdzić należy, iż Sąd orzekający nie dopuścił się, wymienionych w nim, błędów w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, mających wpływ na jego treść.

Nie jest prawdą, że cesja wierzytelności na rzecz A. Bank została podpisana 15 maja 2009 r., gdyż umowa dotycząca tej kwestii została zawarta dnia 6 maja 2009 r. (k. 183 – 185 t. I). Nie jest prawdą, że 15maja 2009 r. że został spłacany kredyt w (...) BANKU a w dniu 12 sierpnia
2009 r. nastąpiło tylko zamknięcie umowy kredytowej. Obrońca w ten sposób chce wykazać, że w dacie podpisania umowy o przelew wierzytelności (którą błędnie oznacza na 15 maja 2009 r.) na rzecz A. Bank, wygasło zobowiązanie wobec (...) BANKU, a tym samym, że umowa ramowa była wolna od obciążeń (zarzut II pkt 1 i 2 i 14). Tymczasem z pisma z k. 351 t. II wyraźnie wynika, że spłata kredytu udzielonego przez (...) BANK na sfinansowanie tej samej umowy ramowej nastąpiła w dniu 11 sierpnia 2009 r. Zatem w dniu zawierania umowy kredytowej z A. Bank oraz umowy o przelew wierzytelności, co miało miejsce w dniu 6 maja 2009 r. (k. 171 – 175, k. 183 – 185), spółka oskarżonego miała kredyt w (...) BANKU na sfinansowanie tego samego kontraktu i wcześniej, bowiem w dniu 29 kwietnia 2009 r. zawarła z tym bankiem umowę o cesję należności z tego kontraktu (k. 33 – 34 t. I). Odnośnie zarzutu z pkt II ppkt 3, 4 , 5 i 10 stwierdzić należy, że prawidłowo Sąd orzekający ustalił okoliczności związane ze spłatą wcześniejszego zobowiązania wobec F. i trafnie ocenił, że oskarżony wiedział, że z otrzymanego kredytu od A. Banku (...) pokryje zaległości z tytułu niezapłaconej faktury z dnia 28 sierpnia 2008 r. Trudno w apelacji obrońcy znaleźć argumenty, które mogły zakwestionować stanowisko Sądu orzekającego w tej kwestii. Logiczne jest, że wierzyciel w pierwszej kolejności wpłacone środki finansowe zaliczy na poczet długu, a nie na realizację nowego kontraktu. Nadto przedmiotowa faktura była tylko fakturą pro forma, która nie została skonkretyzowana podpisaną umową na rzekomy zakup 337 notebooków, a nadto wymieniona w niej kwota nie wystarczałaby na taką transakcję, natomiast nieprzypadkowo równa była zaległość wobec F. z tytułu wcześniejszego zobowiązania.

Odnośnie zarzutu z pkt II ppkt 6 i 7 stwierdzić należy, że protokoły przesłuchania oskarżonego ze śledztwa i z rozprawy zawierają odmienne daty co do rozpoczęcia przez oskarżonego działalności gospodarczej i co do wysokości obrotów w 2008 r. (8 mln jest kwotą nieprzekonywującą), jednak ustalenia w tych kwestiach a także objętej zarzutem pkt II ppkt 12 nie miały wpływu na treść wyroku.

Odnośnie zarzutu z pkt II ppkt 8 to apelujący niezgodnie z materiałem dowodowym twierdzi, że od 15 maja 2009 r. cesja wierzytelności stanowiła wyłącznie zabezpieczenie dla A. Banku, gdyż jak to już wyżej Sąd Apelacyjny podniósł kredyt w (...) BANKU został spłacony dopiero
11 sierpnia 2009 r., a więc dopiero od tej daty umowa przelewu wierzytelności stanowiła wyłączne zabezpieczenie na rzecz A. Banku.
W tym miejscu podnieść należy, że w czasie kiedy cesja przelewu wierzytelności z tej samej umowy ramowej stanowiła zabezpieczenie obu kredytów tj. najpierw udzielonego przez (...) BANK, a później udzielonego przez A. Bank, oskarżony w okresie od 20 maja – 10 czerwca 2009 r. dał dyspozycję przelewu z A. Bank całej kwoty udzielonego kredytu tj. 7 mln. zł (k. 314 – 317 t. II).

Zarzut z pkt II ppkt 9 jest niezrozumiały a ponieważ nie jest umotywowany w pisemnym środku odwoławczym, a w tym nie wykazano jego wpływu na treść wyroku, to Sąd Apelacyjny nie może się do niego odnieść.

Odnośnie zarzutu z pkt II ppkt 11, 13 i 15 stwierdzić należy, że trafnie Sąd orzekający ocenił kondycję finansową spółki oskarżonego, który przecież sam wyjaśniał, że najpierw zamierzał spłacić przeterminowane zobowiązania a potem zaciągać nowe, co częściowo zostało zrealizowane. Problem w tym, że kredyt nie miał być przeznaczony na spłatę zaległych zobowiązań tylko na sfinansowanie nowych kontraktów, zawieranych w związku z umową z (...). Umowa ta miała charakter ramowy a kontrakty na jej podstawie zawarte nie osiągnęły wartości 7 mln. zł kredytu który wykorzystał oskarżony. Na poczet zadłużenia spółki oskarżonego wpłynęły do A. Bank od (...), z tytułu cesji wierzytelności środki w łącznej kwocie 3.457.703,40 zł (k. 312, 313). Pozostała kwota, stanowiąca obecnie zadłużenie oskarżonego, została przeznaczona na cele niezgodne z umową kredytową a zatem nie podlegała zabezpieczeniu umową z (...) o przelew wierzytelności. Wbrew zarzutowi skarżącego, nie stwierdził
Sąd orzekający, że spółka miała obowiązek posiadania kontraktów w momencie zawierania umowy z A. Bank. Sąd Okręgowy stwierdził tylko, że w momencie zawierania tej umowy oskarżony nie miał zapewnionych kontraktów ale przecież kredyt miał być przeznaczony na sfinansowanie przyszłego przedsięwzięcia gospodarczego, określonego umową ramową, a nie konkretnymi umowami.

Apelujący w pkt I apelacji sformułował zarzut obrazy prawa materialnego, polegający na niezasadnym przyjęciu, że oskarżony swoim działaniem wypełnił dyspozycję art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.
Tak sformułowany zarzut jest oczywiście bezzasadny, gdyż z jego treści a także z treści zarzutu z pkt II wynika, że skarżący kwestionuje winę oskarżonego. Tymczasem zarzut naruszenia prawa materialnego można stawiać tylko wtedy, gdy nie kwestionuje się ustaleń faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, mających wpływ na jego treść, a zatem tylko wtedy, gdy ustalenia są bezbłędne zaś ich subsumpcja pod przepis ustawy karnej jest niewłaściwa.

Sąd Apelacyjny nie podzielił zatem zarzutów apelacji a tym samym nie uwzględnił jej wniosku podstawowego o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego jak i ewentualnego o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny, dokonując kontroli zaskarżonego wyroku, niezależnie od podniesionych zarzutów, działając na podstawie art. 440 k.p.k., zmienił zaskarżony wyrok na korzyść oskarżonego. Sąd I instancji, uznając K. W. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, nie dostrzegł, że opisany w akcie oskarżenia zarzut nie zawiera znamienia działania „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”, niezbędnego do przypisania mu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. Brak tego znamienia ustawowego przez przytoczenie wyżej wymienionego sformułowania kodeksowego czy też przez taki opis czynu, który wskazywałby na osiągnięcie korzyści majątkowej przez sprawcę, nie zezwala na uznanie, iż przestępstwo wyczerpuje dyspozycję art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. Niewystarczające jest poruszenie kwestii osiągnięcia korzyści majątkowej przez oskarżonego w motywach wyroku. Niemożliwa jest też zmiana wyroku w instancji odwoławczej wobec niezaskarżenia wyroku przez prokuratora.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, iż doszło do naruszenia prawa materialnego w postaci art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., gdyż brak znamienia z pierwszego przepisu doprowadził do niewłaściwej subsumpcji czynu pod te przepisy ustawy karnej. Sąd Apelacyjny zmienił zatem zaskarżony wyrok i uznał, iż czyn K. W. wypełnia tylko znamiona art. 297 § 1 k.k. W zakresie tej kwalifikacji prawnej, Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu orzekającego co do dokonania tzw. oszustwa kredytowego w sposób opisany w zarzucie.

Pisemne nierzetelne oświadczenie złożone przez oskarżanego, że wierzytelności przysługujące spółce od (...), wynikające z tej samej umowy ramowej nie były przedmiotem przelewu na rzecz innych wierzycieli, stanowiło okoliczność o istotnym znaczeniu dla przedstawicieli A. Bank przy zawieraniu umowy kredytowej i uruchomieniu środków kredytowych.

Sąd Apelacyjny wymierzył oskarżonemu za czyn ten karę 1 roku pozbawienia wolności, uwzględniając jego dotychczasową niekaralność oraz stopień zawinienia.

Powyższa kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest stosowna do dotychczasowego prawidłowego trybu życia oskarżonego, który przedtem nie wchodził w kolizję z prawem. Jednocześnie umożliwi oskarżonemu, który rozpoczął już nową działalność gospodarczą, na wywiązanie się z obowiązku naprawienia szkody.

Na podstawie art. 627 k.p.k., Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz Skarbu Państwa od K. W. koszty sądowe w sprawie. Nadto zasądził do Skarbu Państwa na wniosek obrońcy koszty nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym, w stawce podstawowej, powiększonej o podatek VAT.

Z tych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.