Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 327/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2021 r. w sprawie VIII K 21/21

Podmiot wnoszący apelację

☒ prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ n treść orzeczenia tj. art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. polegającą na nie uwzględnieniu okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonego oraz wydaniu orzeczenia w oparciu o dowolną , a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, wbrew zasadom prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych, mających wpływ na treść orzeczenia polegającym na przyjęciu, iż oskarżony Z. H. nie był świadomy, jakiego czynu zabronionego miał być współsprawcą, jak też brak było pomiędzy nim a nieustalonymi osobami więzi niezbędnej dla przyjęcia współsprawstwa, tj. istnienia porozumienia zachodzącego miedzy współsprawcami co do realizacji całości ustawowych znamion przestępstwa, podczas gdy uwzględnienie wszystkich zebranych dowodów, tj. zeznań E. S. (1), treści przedłożonych w dniu 9 stycznia 2020 r. przez Z. H. dokumentów, wyników opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego, w zestawieniu z wyjaśnieniami oskarżonego Z. H., ocenionych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzi do wniosków, iż oskarżony popełnił zarzucany czyn albowiem w ramach uprzednio zawartego z nieustalonymi osobami porozumienia w okresie od 16 grudnia 2019 r. do 9 stycznia 2020 . podejmował on, w zakresie zleconych mu zadań, szereg działań polegających na uzyskaniu dokumentów oraz informacji z urzędów w celu uzyskania zaświadczenia o niezaleganiu przez A. G. (1) ze składkami KRUS, zmierzających do popełnienia na szkodę A. G. (1) przestępstwa oszustwa,

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Nie sposób podzielić zapatrywań Sądu I instancji odnośnie oceny czynu zarzucanego w punkcie I, od którego popełnienia Z. H. uniewinnił.

Argumentacja Sądu w tej mierze zasadza się na twierdzeniu o braku świadomości czynu i zamiaru oskarżonego do wzięcia w nim udziału. Wnioski takie jednak zostały wyprowadzone z dowolnie, selektywnie wskazanych okoliczności przedstawionych bez wzajemnego powiazania, w izolacji od siebie. Tym samym analiza Sądu I instancji nie spełnia warunków określonych w ar. 7 k.p.k., słusznie więc stwierdził skarżący, że stanowi dowolną a nie swobodną ocenę dowodów.

Nietrafne też odnośnie współdziałania z głównymi sprawcami zdarzenia zostały przedstawione wnioski z pominięciem szeregu wynikających z uznanych za wiarygodne dowodów.

Już z wyjaśnień oskarżonego wynika fakt, że on sam wskazał, że był zadłużony i wpisany w BIK, więc jak sam stwierdził „na siebie nic by nie dostał” (k.162). Oznacza to, że od początku zdawał sobie sprawę, że nie będzie działał oficjalnie, czyli pod swoim nazwiskiem. Takie przekonanie potwierdza fakt, że otrzymał od poznanych mężczyzn pieniądze na zrobienie zdjęć do dowodu osobistego. Co oczywiste nie chodziło o legalny dokument, skoro miały się tym zająć owe nieustalone osoby. Musiał wiec wiedzieć, że zdjęcie jego zostanie użyte w taki właśnie sposób. Zrobione i przekazane tym osobom zdjęcie zostało tak właśnie użyte - do sfabrykowania fałszywego dowodu osobistego, na nazwisko M. D. (1). Osoba ta bowiem swojego dokumentu nie utraciła. Poza obszarem analizy wyjaśnień oskarżonego pozostał także fakt przekazania mu telefonu do kontaktu z tymi osobami.

Z zeznań świadków pracownic (...) Urzędu Wojewódzkiego K. P. i K. G. wynika, że w dniu 31 października 2019 roku w Biurze Podawczym urzędu złożone zostało pismo, gdzie jako adresat figurował A. G. (1) z wnioskiem o przekierowanie korespondencji na adres ul. (...) w B..

Na ten już adres przesłano zawiadomienie oraz odpis operatu szacunkowego niezbędnego w sprawie o odszkodowanie, której stroną był A. G. (1). Dokumenty te pod tym adresem w dniu 16 grudnia 2019 r. i 18 grudnia 2019 roku odebrał Z. H.. Na obu złożył podpis za A. G. (1).

Fakt odbioru przez Z. H. tych dokumentów udowodniony został opinią biegłego z zakresu badania pisma i dokumentów. Biegły stwierdził, że podpisy zostały nakreślone przez oskarżonego Z. H..

Wskazać też trzeba odnośnie świadomości oskarżonego, że na pokwitowaniu, obok miejsca gdzie podpisał się za A. G. (1) widnieje nadawca Wydział Skarbu Państwa i (...) Urzędu Wojewódzkiego.

Z faktów tych, poza stwierdzeniem, że są sprzeczne z wyjaśnieniem oskarżonego, Sąd Okręgowy także nie wysnuł żadnych wniosków.

Wspomniany wcześniej dowód osobisty na nazwisko M. D. (1), lecz ze swoim zdjęciem, oskarżony posiadał, gdy w dniu 7 stycznia 2020 r. zapłacił w Agencji (...) przy ul. (...) zobowiązanie za A. G. (1), z tytułu zaległej składki KRUS w kwocie ponad 7 tys. zł. Z tym dokumentem zapłaty udał się po zaświadczenie z KRUS.

Wiedział przy tym do czego miało służyć zaświadczenie, co wynika z zeznań świadka E. S. (2) pracownicy KRUS, z którą prowadził na ten temat rozmowę. Potwierdziła, że ok. godz. 13 tego samego dnia w siedzibie KRUS zjawił się mężczyzna po uzyskanie zaświadczenia w imieniu A. G. (1), który według relacji tego mężczyzny, nie stawił się osobiście gdyż miał ulec wypadkowi. Poinformowała mężczyznę, że zaświadczenie wydawane jest osobie zainteresowanej lub innej z odpowiednim upoważnieniem, na co mężczyzna powiedział, że zjawi się następnego dnia z owym upoważnieniem. Świadek opisała także wydarzenia z dnia 9 stycznia 2020 roku, tj. zjawienia się ponownie tego samego, co 7 stycznia mężczyzny, tym razem z podaniem podpisanym przez A. G. (1) z prośbą o wydanie zaświadczenia do zdjęcia hipoteki nałożonej wobec zaległości z tytułu zaległych składek ubezpieczeniowych. Mężczyzna przedstawił upoważnienie oraz dowód osobisty na dane M. D. (2). Mężczyzną podającym się za M. D. (2) okazał się Z. H..

Czynności, których osobiste wykonanie zostało oskarżonemu udowodnione, wzajemnie uzupełniały się z innymi działaniami, których mu nie udowodniono, jak kontaktowanie się telefoniczne z pracownikami KRUS, czy korespondencją uprzedzająca odebranie dokumentów z (...) Urzędu Wojewódzkiego, jak też sfałszowaniem dokumentów w tym pełnomocnictwa i dowodu osobistego z wklejonym jego zdjęciem na nazwisko M. D. (1).

Nie ulga jednak wątpliwości, że podając się za A. G. (2), za którego odebrał korespondencję dotyczącą nieruchomości, płacąc jego zobowiązania i podając się za jego pełnomocnika, posługując nazwiskiem M. D. (1), wykonywał bardzo istotne z punktu widzenia powodzenia procederu działania. Rację ma więc prokurator twierdząc, że bez jego udziału popełnienie przestępstwa nie byłoby możliwe. Co istotne, nie występował on pod własnym nazwiskiem, co oznacza, że wobec ziszczenia się planu pozostałby, jak pozostali sprawcy nieujawiony.

Słusznie zarzuca skarżący wadliwość oceny wyjaśnień oskarżonego, w kontekście przytoczonych faktów. Oskarżony przyznał się do podjęcia czynności, co do których został ujęty na gorącym uczynku. Zaprzeczył jednak wcześniej podjętym działaniom jak potwierdzeniu odbioru w dniach 16 i 18 grudnia 2019 roku zawiadomienia i pisma z kopią operatu szacunkowego od (...) Urzędu Wojewódzkiego. Fałszywość tych twierdzeń zweryfikował biegły, który stwierdził, że podpisy o treści (...) oraz (...) na tych dokumentach złożył oskarżony.

Nie ma też racji Sąd, twierdząc w uzasadnieniu, że brak jest dowodów na przyjęcie współsprawstwa, czy też innej zjawiskowej formy popełnienia przestępstwa. Przestępcze porozumienie bowiem może być zawarte zarówno przed przystąpieniem do realizacji wspólnego wykonania przestępstwa, jak i w trakcie wykonywania go, a najpóźniej w momencie realizacji działań sprawczych. Nie jest warunkiem współdziałania wiedza o szczegółach całego procederu, ale o charakterze czynu.

Oskarżony zaś miał świadomość wspólnego wykonywania czynu zabronionego i zdawał sobie sprawę, że podejmowane kolejno czynności składają się na realizację wykonywanej całości przedsięwzięcia.

Należy jednak ocenić w zgodzie z dyrektywami art.7k.p.k. i art.410 k.p.k., jaki był zakres jego udziału w przestępstwie zatrzymanym w fazie usiłowania, wobec ujęcia oskarżonego.

Poza rozważaniami pozostała także kwestia wynagrodzenia, jako istotna dla oceny roli oskarżonego. Trudno uznać, w zgodzie z zasadami logiki i doświadczenia, że uzyskana kwota na zdjęcia i dodatkowo 100 zł (k 789) stanowiły faktyczną zapłatę, jeśli się zważy na ilość podjętych przez Z. H. działań i zaangażowanie czasowe.

Rozważenia wymaga, czy poszczególne udowodnione oskarżonemu czynności w powiązaniu z działaniami składającymi się na cały proceder pozwalają na przyjęcie przestępczego współdziałania, czy też mogą stanowić ułatwienie popełnienia przestępstwa przez inną osobę, w znaczeniu pomocnictwa.

Wniosek

O uchylenie rozstrzygnięcia z punktu I zaskarżonego wyroku, tj. w zakresie czynu zarzucanego w punkcie I i przekazanie spawy do ponownego rozpoznania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Zasadność zarzutu wskazywała na konieczność uchylenia wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

Zgodnie z treścią art. 454§1 k.p.k., statuującego zasadę ne peius, Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który w został uniewinniony w pierwszej instancji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Zasadność zarzutu wskazywała na konieczność uchylenia zaskarżonego przekazanie spawy do ponownego rozpoznania. Zgodnie z treścią art. 454§1 k.p.k. statuującego zasadę ne peius, Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który w został uniewinniony w pierwszej instancji.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Okręgowy dokona ponownie oceny dowodów, w tym w szczególności wyjaśnień oskarżonego, w sposób uwzględniający wyżej przedstawione rozważania. Oznacza to konieczność uwzględnienia wszystkich podjętych przez oskarżonego czynności i oceny ich we wzajemnym powiazaniu ze wszystkimi zaistniałymi faktami. Dopiero pełny obraz podjętych przez oskarżonego działań pozwoli na ocenę jego roli a w konsekwencji także zamiaru.

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

7.  PODPIS

Anna Zdziarska Ewa Jethon Marzanna A. Piekarska-Drążek