II AKa 359/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2017-12-12
Sygn. akt II AKa 359/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 grudnia2017r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący SSA Marek Motuk
Sędziowie: SA Grzegorz Salamon (spr.)
SO (del.) Grzegorz Miśkiewicz
Protokolant st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber
przy udziale Prokuratora Karoliny Niemczyk
po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2017r.
sprawy 1. A. S. s. M. i T. z d. S., urodz. (...) w S. w Rosji,
oskarżonego o czyny z art. 258 § 3 kk i art. 264 § 3 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 § 1 kk,
2. J. S. (1) s. P. i E. z d. M., urodz. (...) w W.,
3. J. B. s. M. i B. z d. M. urodz. (...) w W.,
oskarżonych o czyny z art. 258 § 1 kk i art. 264 § 3 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 § 1 kk,
4. A. J. (1) s. R. i A. z d. P., urodz. (...) w W.,
5. M. K. (1) s. M. i K. z d. L., urodz. (...) w W.,
oskarżonych o czyn z art. 264 § 3 kk,
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych oraz prokuratora,
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 29 maja 2017r.
sygn. akt XII K 4/17
I. utrzymuje wyrok w zaskarżonej części w mocy,
II. zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłaty za drugą instancję:
- -
-
od A. S. 1.500 (jeden tysiąc pięćset) złotych,
- -
-
od J. S. (1) 300 (trzysta) złotych,
- -
-
od A. J. (1) 620 (sześćset dwadzieścia) złotych,
- -
-
od M. K. (1) 980 (dziewięćset osiemdziesiąt) złotych,
a nadto obciąża ich pozostałymi kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze w częściach na każdego z nich przypadających,
III. kosztami postępowania odwoławczego w części dotyczącej oskarżonego J. B. obciąża Skarb Państwa,
IV. zasądza od Skarbu Państwa kwoty po 738 złotych , w tym 23% VAT, na rzecz adwokat M. B. (1) Kancelaria Adwokacka w W. tytułem nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego A. S. w postępowaniu odwoławczym oraz adwokata T. R. Kancelaria Adwokacka w W. tytułem nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego M. K. (1) w postępowaniu odwoławczym.
UZASADNIENIE
A. S. (1) oskarżony został o to, że:
I. w okresie od 30 grudnia 2014 roku do 17 kwietnia 2015 roku w W., innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściach granicznych w Ś. i O. w województwie (...), kierował zorganizowaną grupą przestępczą, w skład której wchodził J. S. (1), J. B. oraz ustalona osoba, co do której materiały wyłączono do odrębnego rozpoznania, mającej uprzednio określony sposób działania, komunikowania się i przestępczego rozliczania finansowego, której celem było popełnianie przestępstw polegających na organizowaniu, z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, przekraczania granic Rzeczypospolitej Polskiej, obywatelom Rosji nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym w ramach założonego planu działania, zakładającego podział ról i korzyści uzyskanych z przestępstw, werbował cudzoziemców celem przerzutu do krajów Europy Zachodniej, instruował o sposobie postępowania od momentu przekraczania granicy w T. do czasu opuszczenia granic Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności w przypadku kontroli lub zatrzymania przez organy ścigania, organizował cudzoziemcom przejazdy przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przejazd przez granicę polsko-niemiecką wykorzystując do tego inne osoby,
tj. o czyn z art. 258 § 3 k.k.
II. w okresie od 30 grudnia 2014 roku do 17 kwietnia 2015 roku w W., innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściach granicznych w Ś. i O. w województwie (...), kierując zorganizowaną grupą przestępczą, wspólnie i w porozumieniu z J. S. (1), J. B. oraz ustaloną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego rozpoznania, a także innymi niżej wymienionymi osobami, niedziałającymi w strukturach grupy przestępczej, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz czyniąc sobie z popełniania przestępstw stałe źródło dochodu, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, co najmniej siedmiokrotnie zorganizował obywatelom Rosji przekroczenie granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ten sposób, że odbierał cudzoziemców z T., po złożeniu przez nich wniosku o nadanie statusu uchodźcy, przewoził przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zapewniał środki transportu, wskazywał miejsca i terminy przekraczania granicy, a także ustalał koszty takiego transportu i miejsca docelowe na terenie Europy Zachodniej i tak:
1. w dniu 30 grudnia 2014 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu obywatelom Rosji, narodowości czeczeńskiej, to jest: S. P., S. K., M. A., M. M., M. R., nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których J. S. (1) samochodem marki T. (...) o nr rej. (...) miał zawieźć do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec, po przekroczeniu granicy w Ś., jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż samochód wraz z kierowcą i pasażerami został zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Granicznej,
2. w dniu 22 marca 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, czterem nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki V. (...) o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł, po przekroczeniu granicy w miejscowości O., woj. (...), w dniu 23 marca 2015 roku, do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec,
3. w dniu 26 marca 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki V. (...) o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł, po przekroczeniu granicy w miejscowości O., woj. (...), w dniu 27 marca 2015 roku do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec,
4. w dniach 2-3 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, nieustalonym samochodem, którego kierowcą był M. K. (1),
5. w dniu 8 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których A. J. (1) samochodem marki F. o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł do Belgii,
6. w dniu 8 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, trzem obywatelom Rosji, to jest: K. M., M. I., A. I., nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których samochodem marki V. (...) o nr rej. (...) P. P. (2) miał zawieźć do B., na terenie Republiki Federalnej Niemiec, lecz zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż samochód wraz z kierowcą i pasażerami został zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Granicznej,
7. w dniu 17 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, czterem obywatelom Rosji, to jest: Z. A., R. S., P. S. i R. S., nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki T. (...) o nr rej. (...) miał zawieźć do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż na przejściu granicznym w O. samochód wraz z kierowcą i pasażerami został zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Granicznej,
tj. o czyn z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
J. S. (1) oskarżony został o to, że:
III. w okresie od 30 grudnia 2014 roku do 17 kwietnia 2015 roku w W., innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściach granicznych w Ś. i O. w województwie (...), brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej, kierowanej przez A. S., w skład której wchodzili J. B. oraz ustalona osoba, co do której materiały wyłączono do odrębnego rozpoznania, mającej uprzednio określony sposób działania, komunikowania się i przestępczego rozliczania finansowego, której celem było popełnianie przestępstw polegających na organizowaniu, z zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, przekraczania granic Rzeczypospolitej Polskiej, obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym w ramach założonego planu działaniu, zakładającego podział ról i korzyści uzyskanych z przestępstw, odbierał i przewoził obywateli Rosji na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, werbował kierowców, zapewniał środki transportu, którymi przekraczano granicę oraz kierowców, a także pilotował transporty do krajów Europy Zachodniej,
tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.
IV. w okresie od 22 marca 2015 roku do 17 kwietnia 2015 roku w W., w innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściach granicznych w Ś. i O. w województwie (...), działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, kierowanej przez A. S. wspólnie i w porozumieniu z J. B. oraz ustaloną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego rozpoznania, a także niżej wymienionymi osobami, niedziałającymi w strukturach grupy przestępczej, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz czyniąc sobie z popełniania przestępstw stałe źródło dochodu, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, co najmniej sześciokrotnie zorganizował obywatelom Rosji przekroczenie granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ten sposób, że odbierał cudzoziemców ze wskazanych miejsc, a następnie organizował środki transportu i kierowców celem przewiezienia ich przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do miejsca docelowego na terenie Europy Zachodniej i tak:
1. w dniu 22 marca 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, czterem nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki V. (...) o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł, po przekroczeniu granicy w miejscowości O., woj. (...), w dniu 23 marca 2015 roku do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec,
2. w dniu 26 marca 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki V. (...) o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł, po przekroczeniu granicy w miejscowości O., woj. (...) w dniu 27 marca 2015 roku do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec,
3. w dniach 2-3 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, nieustalonym samochodem, którego kierowcą był M. K. (1),
4. w dniu 8 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których A. J. (1) samochodem marki F. o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł do Belgii,
5. w dniu 8 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, trzem obywatelom Rosji, to jest: K. M., M. I., A. I., nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których samochodem marki V. (...) o nr rej. (...) P. P. (2) miał zawieźć do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec, lecz zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż został zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Granicznej,
6. w dniu 17 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, czterem obywatelom Rosji, to jest: Z. A., R. S., P. S. i R. S., nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki T. (...) o nr rej. (...) miał zawieźć do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż na przejściu granicznym w O. został zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Granicznej,
tj. o czyn z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
J. B. oskarżony został o to, że:
V. w okresie od 22 marca 2015 roku do 17 kwietnia 2015 roku w W., innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściach granicznych w Ś. i O. w województwie (...), brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej, kierowanej przez A. S., w skład której wchodzili J. S. (1) oraz ustalona osoba, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania, mającej uprzednio określony sposób działania, komunikowania się i przestępczego rozliczania finansowego, której celem było popełnianie przestępstw polegających na organizowaniu, zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, przekraczania granic Rzeczypospolitej Polskiej, obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym w ramach założonego planu działania, zakładającego podział ról i korzyści uzyskanych z przestępstw, organizował środki transportu, którymi przekraczano granicę i werbował osoby kierujące pojazdami,
tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.
VI. w okresie od 22 marca 2015 roku do 17 kwietnia 2015 roku w W., innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściach granicznych w Ś. i O. w województwie (...), działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, kierowanej przez A. S., wspólnie i w porozumieniu z J. S. (1) oraz ustaloną osobą, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania, a także niżej wymienionymi osobami, niedziałającymi w strukturach grupy przestępczej, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz czyniąc sobie z popełniania przestępstw stałe źródło dochodu, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, co najmniej czterokrotnie zorganizował obywatelom Rosji przekroczenie granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ten sposób, że odbierał cudzoziemców ze wskazanych miejsc, a następnie organizował środki transportu i kierowców celem przewiezienia ich przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do miejsca docelowego na terenie Europy Zachodniej i tak:
1. w dniu 22 marca 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, czterem nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki V. (...) o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł, po przekroczeniu granicy w miejscowości O., woj. (...), w dniu 23 marca 2015 roku do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec,
2. w dniu 26 marca 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki V. (...) o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł, po przekroczeniu granicy w miejscowości O., woj. (...) w dniu 27 marca 2015 roku do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec,
3. w dniu 8 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których A. J. (1) samochodem marki F. o nieustalonych numerach rejestracyjnych zawiózł do Belgii,
4. w dniu 17 kwietnia 2015 roku brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, czterem obywatelom Rosji, to jest: Z. A., R. S., P. S. i R. S., nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, których W. W. samochodem marki T. (...) o nr rej. (...) miał zawieźć do B. na terenie Republiki Federalnej Niemiec, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż na przejściu granicznym w O. został zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Granicznej,
tj. o czyn z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.
A. J. (1) oskarżony został o to, że:
VII. w dniu 8 kwietnia 2015 roku w W., innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściu granicznym w O. w województwie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z J. B., brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, pięciu nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, w ten sposób, że odebrał te osoby ze wskazanego miejsca w W. i następnie samochodem marki F. o nieustalonych numerach rejestracyjnych przewiózł przez teren Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie przez przejście graniczne w miejscowości O., woj. (...), zawiózł tychże obywateli Rosji do Belgii,
tj. o czyn z art. 264 § 3 k.k.
M. K. (1) oskarżony został o to, że:
VIII. w dniach 2-3 kwietnia 2015 roku, w W., innych miejscowościach na terenie województw (...) oraz (...), a także na przejściu granicznym w O. w województwie (...), działając wspólnie i w porozumieniu z J. S. (1) brał udział w zorganizowaniu przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, wbrew przepisom Ustawy z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej, nieustalonym obywatelom Rosji, nieposiadającym dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, w ten sposób, że odebrał te osoby ze wskazanego miejsca w W. i następnie samochodem nieustalonej marki przewiózł przez teren Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie przez przejście graniczne w miejscowości O., woj. (...), zawiózł tychże obywateli Rosji do Republiki Federalnej Niemiec,
tj. o czyn z art. 264 § 3 k.k.
Wyrokiem z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie XII K 4/17 Sąd Okręgowy w Warszawie:
I uniewinnił A. S. od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie I aktu oskarżenia;
II uznał A. S. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia, z tym że z opisu czynu wyeliminował wskazanie „kierując zorganizowaną grupą przestępczą”, „nie działającymi w strukturach grupy przestępczej” oraz „co najmniej”, a w odniesieniu do czynu wskazanego w punkcie II.6 aktu oskarżenia, wskazał, że opisanych w tym zarzucie obywateli Rosji samochodem marki V. (...) o nr rej. (...) miała zawieźć do Belgii ustalona osoba, tj. za winnego popełnienia czynu z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za ten czyn go skazał, a na podstawie art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz 120 (sto dwadzieścia) stawek dziennych grzywny po 50 (pięćdziesiąt) złotych stawka;
III na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej w punkcie II kary pozbawienia wolności zaliczył A. S. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 31 maja 2016 roku do 29 maja 2017 roku;
IV uniewinnił J. S. (1) od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie III aktu oskarżenia;
V uznał J. S. (1) za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie IV aktu oskarżenia, z tym że z opisu czynu wyeliminował wskazanie „działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, kierowanej przez A. S.”, „nie działającymi w strukturach grupy przestępczej” oraz „co najmniej”, a w odniesieniu do czynów wskazanego w punkcie IV.5 aktu oskarżenia, wskazał, że opisanych w tym zarzucie obywateli Rosji samochodem marki V. (...) o nr rej. (...) miała zawieźć do Belgii ustalona osoba, tj. za winnego popełnienia czynu z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za ten czyn skazał go, a na podstawie art. 264 § 3 k.k. w zw. z art 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 1 (roku) i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 100 (sto) stawek dziennych grzywny po 50 (pięćdziesiąt) złotych stawka;
VI uniewinnił J. B. od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie V aktu oskarżenia;
VII uznał J. B. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie VI aktu oskarżenia, z tym że z opisu czynu wyeliminował wskazanie „działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, kierowanej przez A. S.”, „nie działającymi w strukturach grupy przestępczej” oraz „co najmniej”, tj. za winnego popełnienia czynu z art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za ten czyn skazał go, a na podstawie art. 264 § 3 kk w zw. z art. 65 § 1 k.k. i art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz 100 (sto) stawek dziennych grzywny po 50 (pięćdziesiąt) złotych stawka;
VIII uznał A. J. (1) za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie VII aktu oskarżenia, wskazując że działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wyczerpującego ustawowe znamiona art. 264 § 3 k.k. i za ten czyn na podstawie art. 264 § 3 k.k. skazał go, a na podstawie art. 264 § 3 k.k. w zw. z art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 50 (pięćdziesiąt) złotych stawka, na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 i § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., tj. w brzmieniu tych przepisów obowiązujących w czasie popełnienia przypisanego A. J. (1) czynu warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności na okres 2 (dwóch) lat próby;
IX uznał M. K. (1) za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie VIII aktu oskarżenia, wskazując że działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wyczerpującego ustawowe znamiona art. 264 § 3 k.k. i za ten czyn na podstawie art. 264 § 3 k.k. skazał go, a na podstawie art 264 § 3 k.k. w zw. z art. 33 § 2 k.k. wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 80 (osiemdziesiąt) stawek dziennych grzywny po 50 (pięćdziesiąt) złotych stawka, a na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 i § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., tj. w brzmieniu tych przepisów obowiązujących w czasie popełnienia przypisanego M. K. (1) czynu warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności na okres 3 (trzech) lat próby;
X na podstawie art. 45 § 1 k.k. orzekł wobec A. S. przepadek równowartości kwoty 350 (trzysta pięćdziesiąt) euro, wobec J. S. (1) przepadek równowartości kwoty 300 (trzysta) euro, wobec J. B. przepadek równowartości kwoty 200 (dwieście) euro, wobec A. J. (1) przepadek równowartości kwoty 50 (pięćdziesiąt) euro oraz wobec M. K. (1) przepadek równowartości kwoty 50 (pięćdziesiąt) euro tj. korzyści majątkowych osiągniętych przez nich z popełnienia przypisanych im przestępstw;
XI zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. (2) kwotę 960 (dziewięćset sześćdziesiąt) złotych, powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu przed Sądem I Instancji osk. A. S.;
XII zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw.T. R. kwotę 960 (dziewięćset sześćdziesiąt) złotych, powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu przed Sądem I Instancji osk. M. K. (1);
XIII kosztami postępowania obciążył oskarżonych.
Apelacje od tego wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych A. S., J. S. (1), A. J. (1) i M. K. (1) oraz prokurator na niekorzyść oskarżonych A. S., J. S. (1) i J. B..
Obrońca A. S. zaskarżył wyrok w części orzeczenia o karze pozbawienia wolności, grzywny oraz środka karnego zarzucając rażącą ich niewspółmierność. Wniósł o zmianę wyroku przez orzeczenie łagodniejszych kar pozbawienia wolności i grzywny i nieorzekanie środka karnego.
Obrońca J. S. (1) zaskarżył wyrok w zakresie kar pozbawienia wolności i grzywny oraz środka karnego. Zarzucił rażącą ich niewspółmierność. Wniósł o zmianę wyroku przez obniżenie kary pozbawienia wolności do jednego roku oraz warunkowe zawieszenie jej wykonania na okres 5 lat.
Obrońca J. J. zaskarżył wyrok w całości zarzucając obrazę przepisów postępowania – art. 4, 2 § 2 i 7 kpk przez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego, art. 17 § 1 pkt 3 kpk przez uznanie, że przypisany oskarżonemu czyn cechuje stopień społecznej szkodliwości wyższy niż znikomy, oraz błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść wyroku. Wniósł o jego zmianę i uniewinnienie oskarżonego od dokonania zarzucanego mu czynu.
Obrońca M. K. (1) zaskarżył wyrok w całości, zarzucając obrazę przepisów postępowania – art. 7 i 5 § 2 kpk oraz błąd w ustaleniach faktycznych. Wniósł o jego zmianę przez uniewinnienie oskarżonego od dokonania zarzucanego mu czynu, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Prokurator zaskarżył wyrok dot. pkt. I, IV i VI zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
Sąd Apelacyjny zważył co następuje.
Żadna z wniesionych apelacji nie okazała się zasadna, co niezasadnym czyniło także wnioski skarżących o zmianę wyroku, lub jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Jeśli chodzi o apelacje obrońców oskarżonych A. S. i J. S. to charakteryzuje je ten sam zakres zaskarżenia (kwestionowane są wymierzone oskarżonym kary oraz środki karne) oraz bardzo zbliżona, momentami wręcz tożsama argumentacja. Powodowało to, że w znacznym zakresie do apelacji tych można było, a dla uniknięcia powtórzeń wręcz należało, odnieść się łącznie.
W tym miejscu zaznaczyć należy, że w pewnym zakresie nie można odmówić racji obrońcy J. S., gdy kwestionuje ustalenie sądu meriti, że motywacja działania oskarżonych zasługuje na szczególne potępienie. Zdaniem sądu wskazywało na to działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i uczynienie sobie z przestępstw stałego źródła dochodów. Nie wnikając tu głębiej w istotę motywacji zasługującej na szczególne potępienie, stwierdzić należało, że rację ma skarżący, że te dwie okoliczności same w sobie (a na żadne inne sąd w uzasadnieniu wyroku się nie powołuje) nie upoważniały do takiego ustalenia. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie oznaczało to jednak, że zarzut rażącej niewspółmierności kary w stosunku do któregokolwiek z oskarżonych stał się zasadny.
Obaj skarżący wydają się bagatelizować wagę i znaczenie czynów przypisanych ww. oskarżonym, które nie są tak niewielkie, jak próbują tego dowieść ich obrońcy. W tym miejscu celowym będzie odniesienie się także do apelacji obrońcy A. J., który w swej skardze idzie jeszcze dalej, domagając się ustalenia, że czyn tego ostatniego cechuje wręcz znikomy stopień społecznej szkodliwości. Przypomnieć należy, że przedmiotem ochrony art. 264 § 3 kk jest niezwykle istotne w chwili obecnej dobro jakim jest ochrona porządku prawnego w zakresie reglamentacji prawa przekraczania granicy państwa polskiego. Bardzo mocno należy w tym miejscu zaakcentować, że przepis ten nabrał szczególnego znaczenia z dniem 21.12.2007r., a więc z dniem wejścia Polski do tzw. strefy Schengen. Z tą chwilą Polska wzięła na siebie odpowiedzialność za ochronę wszystkich krajów europejskich należących do tej strefy przed nielegalną migracją, a element tej ochrony stanowią także krajowe regulacje prawne z zakresu prawa karnego. Dodać należy, że nowelizacją art. 264 § 3 kk, która weszła w życie z dniem 1.05.2004r. ustawodawca znacznie zaostrzył odpowiedzialność karną za stypizowane w tej normie przestępstwo, podnosząc dolny próg zagrożenia ustawowego z 3 do 6 miesięcy, a górny z 5 do 8 lat pozbawienia wolności. Jeśli do powyższego dołoży się już bardzo wysokie, a ciągle rosnące, zagrożenie krajów europejskich terroryzmem, twierdzenie, że stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych A. S. i J. S. jest na tyle niskie, aby znacząco obniżyć wymierzone im kary i środki karne, czy wręcz warunkowo zawiesić wykonanie kar pozbawienia wolności, należało uznać za oczywiście bezzasadne. Tym bardziej jeśli uwzględni się fakt, że przestępstwa przypisane ww. nie tylko nie miały charakteru incydentalnego, a wręcz były dość rozległym i dobrze zorganizowanym procederem. Wobec powyższego wręcz kuriozalne było domaganie się obrońcy A. J. uznania, że stopień społecznej szkodliwości jego czynu był wręcz znikomy. Nawet jeśli działanie jego miało charakter jednorazowy.
Zawarte w pisemnych motywach wyroku rozważania sądu I instancji cechuje wystarczająca wszechstronność. Najistotniejsze przy tym jest to, że okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonych, w tym ich przyznanie się do dokonania zarzucanych im czynów oraz skrucha, uwzględnione zostały w odpowiednim stopniu do okoliczności obciążających.
W powyższej sytuacji należało zatem jedynie odpowiedzieć na pytanie czy znaczenie jakie nadał sąd I instancji przeciwstawnym okolicznościom zostało należycie wyważone. Na tak postawione pytanie należało odpowiedzieć zdecydowanie twierdząco. W szczególności prawidłowo oceniony stopień społecznej szkodliwości czynów przypisanych A. S. i J. S. oraz zakres ich przestępnej działalności, wykluczał możliwość wymierzenia im niższych kar pozbawienia wolności i grzywny, nawet przy uwzględnieniu okoliczności przemawiających na ich korzyść, na które powołują w apelacjach ich obrońcy.
Przeprowadzona przez Sąd Apelacyjna kontrola odwoławcza skarżonej części wyroku prowadzi do jednoznacznego wniosku, że okoliczności przemawiające na niekorzyść oskarżonych mają w sprawie niniejszej znaczenie dominujące, a te, które mają wymowę łagodzącą, nie są w stanie ich zrównoważyć.
Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny uznał, iż waga ustalonych okoliczności obciążających, uzupełniająco oceniona przez sąd II instancji, wywarła prawidłowy wpływ na wymiar kar, wyważony, zgodnie z dyrektywami zawartymi w art. 53 kk. W świetle tych okoliczności, ale także przy uwzględnieniu okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonych, nie noszą one cech kar niesprawiedliwych, w szczególności rażąco niewspółmiernie surowych. Są to kary stosunkowo surowe, ale w sprawie niniejszej takiej właśnie kary wymagały zarówno waga i znaczenie czynów jak i wzgląd na jej aspekty wychowawcze i zapobiegawcze. Domaganie się przez skarżących odstąpienia od orzeczenia przepadku korzyści uzyskanej z przestępstwa było oczywiście niezasadne wobec obligatoryjności orzeczenia, o którym mowa w art. 45 § 1 kk.
Przed przedstawieniem szczegółowych rozważań odnoszących się do argumentacji przedstawionej w apelacjach obrońców A. J. i M. K. poczynić należało kilka uwag o charakterze ogólnym dotyczących zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego. Na wstępie stwierdzić należy, że zebrany w sprawie niniejszej materiał dowody poddany został przez sąd I instancji wszechstronnej ocenie, na co wskazuje treść pisemnego uzasadnienia orzeczenia. Wszechstronność owej analizy polegała m. in. na tym, że poddane jej zostały wszystkie dowody mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, a więc również te, które według skarżącego przemawiały na korzyść oskarżonych. To, iż te korzystne dla oskarżonego dowody, w tym częściowo ich wyjaśnienia, zostały przez sąd meriti pozbawione waloru wiarygodności nie upoważniało jeszcze do stawiania temu sądowi zarzutu braku obiektywizmu przez rozstrzyganie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego, do których odwołuje się obrońca M. K..
Dodać należy, że analiza zarówno dowodów jak i ustalonych faktów zaprezentowana w pisemnych motywach wyroku jest jasna, logiczna i kompletna, a tym samym przekonująca. Rozumowaniu sądu z pewnością nie można skutecznie postawić zarzutu sprzeczności z regułami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego. Tym samym podlega ono ochronie z art. 7 kpk.
Przypomnieć w tym miejscu należy, że dla skutecznego podniesienia zarzutu obrazy art. 7 kpk nie wystarczy, aby skarżący zanegował wyniki dokonanej przez sąd meriti analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w to miejsce przedstawił własną analizę dowodów. Trzeba bowiem pamiętać, że prowadząca do ustaleń faktycznych, będących podstawą orzeczenia ocena dowodów, skutecznie podważona może zostać wtedy i tylko wtedy, gdy kwestionująca je strona postępowania wykaże jej obiektywną sprzeczność z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczeniem życiowym. Dość oczywistym przy tym jest, że jeśli na dowody spojrzy się w sposób tendencyjny, a jednocześnie w sposób wybiórczy dokona ich selekcji pod kątem określonej tezy (w szczególności założenia o niewinności oskarżonego), to możliwe będzie tą drogą zakwestionowanie każdego ustalenia sądu. Tyle tylko, że to właśnie taki sposób postępowania będzie pozostawał w oczywistej sprzeczności z regułami zawartymi przez ustawodawcę w dyspozycji art. 7 kpk. Wprawdzie przepis ten, zakazujący dowolności podczas analizy dowodów, poprzez sprzeczność z logiką i doświadczeniem życiowym, adresowany jest do orzekającego sądu, nie oznacza to jednak, że z obowiązku dochowania tych reguł zwolniona jest strona skarżąca wyrok. A zatem skarżący orzeczenie nie może powoływać się wyłącznie na własne koncepcje co do wiarygodności poszczególnych dowodów, bez jednoczesnego wskazania, że rozumowanie sądu dotknięte jest dowolnością poprzez kolizję z logiką i doświadczeniem życiowym.
Jak wyżej zaakcentowano, Sąd Okręgowy nie pominął w swych rozważaniach dowodów korzystnych dla A. J. i M. K., w tym przede wszystkim tej części ich wyjaśnień, w której kwestionowali oni swą świadomość tego, że przewożeni przez nich obywatele Czeczenii nie mieli uprawnień do przekroczenia granic Polski i wjazdu do krajów strefy S., która to okoliczność była także przedmiotem zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych. Za trafnością ustaleń sądu I instancji w tej kwestii przemawiała elementarna logika i doświadczenie życiowe. Przede wszystkim fakt, że Polska jest krajem tranzytowym dla nielegalnie przekraczających granice Unii Europejskiej obywateli Rosji, w szczególności narodowości czeczeńskiej, jest powszechnie znany i trudno sobie wyobrazić, że oskarżeni nie mieli tego świadomości. Okoliczności w jakich mieli oni przewozić te osoby do Niemiec i innych krajów Unii też były co najmniej zastanawiające. Wszak, gdyby osoby te miały uprawnienia do przekraczania granic Polski w kierunku zachodnim, wówczas, choćby z uwagi na koszty transportu publicznego (kolej, połączenia autobusowe), wybierałyby te formę poruszania się, a nie zdecydowanie kosztowniejsze przejazdy prywatnymi środkami transportu, oferowanymi przez oskarżonych. W realiach sprawy niniejszej nie ulega natomiast najmniejszej wątpliwości, że pełną świadomość nielegalności przekraczania granicy polskiej osób wskazanych w zarzutach aktu oskarżenia mieli ci z oskarżonych, którzy byli organizatorami całego powtarzającego się przedsięwzięcia, a więc A. S., A. J. i J. B.. Warunkiem powodzenia poszczególnych transportów, a więc uniknięcia kontroli polskich służb granicznych czy choćby policji, było poruszanie się takimi trasami i przekraczanie granicy w takich miejscach, aby ryzyko ujawnienia przez te służby było najmniejsze. Trudno więc sobie wyobrazić, aby ww. ryzykowali powierzając poszczególne transporty osobom niewtajemniczonym w cały proceder, które przez brak ostrożności mogłyby doprowadzić do dekonspiracji. Zresztą z wyjaśnień J. S. wynikało, że instruował on M. K. w jakim miejscu ma przekraczać granicę wioząc cudzoziemców. Z kolei J. B. wyjaśniał, że kierowcy wiedzieli, iż przewożeni Czeczeni nie mieli uprawnień do przekroczenia granicy, oraz, że instruował kierowców jak mają się zachowywać (zaprzeczać swą świadomość o braku uprawnień pasażerów do przekroczenia granicy) w razie kontroli. Te dowody trafnie ocenił i uwzględnił przy dokonywaniu kwestionowanych przez obrońców ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy. Autorzy omawianych w tym momencie apelacji ani tych ocen, ani ustaleń nie byli w stanie swą argumentacją podważyć.
Praktycznie poza rozważaniami sądu odwoławczego pozostały zarzuty obrońcy A. J. dotyczące obrazy art. 4 i 2 § 2 kpk. W orzecznictwie funkcjonuje powszechni akceptowany przez praktykę pogląd, że przedmiotem uchybień, zarzucanych w skardze apelacyjnej lub kasacyjnej, mogą być tylko konkretne normy nakazujące (lub zakazujące) dokonywania określonych czynności w określonej sytuacji procesowej. Tak więc zarzut obrazy art. 4 k.p.k., tak zresztą, jak i zarzut obrazy innej normy o charakterze ogólnym, a to art. 2 § 1 k.p.k. , nie może sam przez się stanowić podstawy apelacji lub kasacji. (postanowienie Sądu Najwyższego z 13.05.2002r., V KKN 90/01 LEX nr 53913). Tej reguły autor apelacji najwyraźniej nie dostrzega, podnosząc ogólnie zarzut naruszenia podstawowych zasad procesu karnego.
Sąd Apelacyjny nie znalazł także podstaw do uwzględnienia apelacji oskarżyciela publicznego wniesionej w zakresie części uniewinniającej oskarżonych A. S., J. S. (1) i J. B.. Skarżący nie przedstawił praktycznie żadnych argumentów, które podważyłby ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące zarzutów z art. 258 § 1 i § 3 kk. Uzasadnienie apelacji zawiera co najwyżej własne oceny skarżącego co do relacji wiążących oskarżonych. W sposób oczywisty nie podważają one ani ocen, ani ustaleń sądu meriti. Sąd ten w uzasadnieniu wyroku zawarł spójną, wyczerpującą i przekonującą argumentację, którą sąd apelacyjny w pełni podziela. W sprawie niniejszej można co najwyżej mówić o istnieniu grupy osób, które działając wspólnie i w porozumieniu dopuszczały się przestępstw, które jednak nie tworzyły odpowiednio zorganizowanej i zhierarchizowanej grupy o określonych trwałych więzach organizacyjnych, które funkcjonowałyby także poza momentami dokonywania kolejnych przestępstw. Oczywistym było, że oskarżeni wytworzyli pewne mechanizmy i sposoby porozumiewania się, rozdzielali role do wypełnienia, niezbędne dla pochodu przestępstwa. To, że mechanizmy te powtarzały się w trakcie kolejnych czynów zabronionych nie oznaczało jeszcze, że tworzyło z oskarżonych grupę przestępczą w rozumieniu art. 258 kk. Można było co najwyżej mówić o grupie przestępców, połączonych wspólnie dokonywanymi przestępstwami, w ramach których realizowali swoje role. Ich kontakty praktycznie ograniczały się do zaplanowania, zorganizowania i wykonania kolejnych nielegalnych przerzutów emigrantów przez granice Polski. Takie zachowania, nawet jeśli miały charakter powtarzalny, nie tworzyły jeszcze z oskarżonych zorganizowanej grupy przestępczej. Czyniło to apelację prokuratora niezasadną w stopniu oczywistym.
Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w części dyspozytywnej.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk, a kosztach nie opłaconej obrony z urzędu na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z 26.05.1982r. o adwokaturze (Dz. U. nr 16, poz. 124) i § 19 i 14 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie...(Dz. U. nr 163, poz. 1348, z późn. zm.).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Marek Motuk, Grzegorz Miśkiewicz
Data wytworzenia informacji: