Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 371/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 18 września 2018r. sygn. akt V Ko 85/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

W sprawie dopuszczono dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości, (...), na okoliczność ustalenia aktualnej kwoty odpowiadającej realnej wartości dochodu utraconego przez wnioskodawcę.

Opinia biegłego określiła kwotę – nie kwestionowaną przez strony.

Opinia biegłego sądowego

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

. Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowości, (...) z dnia 23 czerwca 2021r.

Opinia została przeprowadzona na mocy postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 czerwca 2021r. Opinia odpowiada na pytanie sądu, którego celem było ustalenie, według kryterium inflacyjnego, jaka aktualnie kwota odpowiada realnej wartości dochodu utraconego przez wnioskodawcę. Opinia została zaliczona do materiału dowodowego na rozprawie w dniu 15 marca 2023r. Strony otrzymały odpis opinii i nie miały pytań do biegłej, nie wnosiły o jej uzupełnienie. Na rozprawie w dniu 15 marca 2023r. także nie wnoszono o uzupełnienie opinii biegłej, bądź wezwanie na termin rozprawy odwoławczej. Opinia jest zupełna, albowiem odpowiada na pytania zawarte w postanowieniu, jak też oparta jest na wszelkich dostępnych materiałach źródłowych, a w jej części sprawozdawczej opisane zostały wyniki. Jest też jasna i pozwala na ustalenie i zrozumienie wyrażonych w niej ocen.

Opinia została zaliczona do materiału dowodowego.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut zawarty w apelacji w zakresie dotyczącym konieczność waloryzacji kwoty odszkodowania. Jak i związany z pierwotnym zarzutem, obrazy art. 361 § 1 i § 2 kc w zw. z art. 558 kpk poprzez niewłaściwą wykładnię skutkującą przyjęciem, iż wskutek tymczasowego aresztowania wnioskodawca nie doznał szkody.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W tym miejscu należy przypomnieć chronologię wydawanych orzeczeń w sprawie wnioskodawcy A. Ś. (1).

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w sprawie o sygn. akt V Ko 85/18 w wyroku z dnia 18 września 2018r. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz A. Ś. (1) kwotę 60 000 złotych (sześćdziesiąt tysięcy złotych) wraz z odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia, w pozostałym zakresie odnośnie zadośćuczynienia oraz w zakresie odszkodowania wniosek oddalił, kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Od przedmiotowego wyroku została wniesiona apelacja przez pełnomocnika wnioskodawcy.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w dniu 17 maja 2019r. w sprawie o sygn. akt II AKa 462/18 zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził od Skarbu Państwa na rzecz A. Ś. (1) kwotę 15.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, z tytułu odszkodowania za poniesioną szkodę wynikłą z niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, a w pozostałej zaskarżonej części utrzymał wyrok w mocy.

Od powyższego wyroku została wniesiona kasacja przez pełnomocnika wnioskodawcy.

Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 20 listopada 2020r. w sprawie o sygn. akt II KK 295/19 uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego wyłącznie w zakresie w jakim przy określeniu wysokości odszkodowania nie uwzględniono kwestii waloryzacji i w tej części przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania, a w pozostałym zakresie oddalił kasację jako oczywiście bezzasadną.

Sąd II instancji przy ponownym rozpoznaniu sprawy pozostał zobowiązany wyłącznie do określenia wysokości odszkodowania dla A. Ś. (1), za poniesioną szkodę związaną z niewątpliwie, niesłusznym tymczasowym aresztowaniem, w zakresie w jakim nie uwzględniono waloryzacji.

Niewątpliwie w sprawie zachodziła konieczność przyznania odszkodowania wnioskodawcy z tytułu utraconych zarobków w związku z niesłusznym tymczasowym aresztowaniem. W sprawie jak ustalono należne wnioskodawcy odszkodowanie za 15 miesięcy wynosi 15 000 złotych. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 1992 r. III CZP 136/92 art. 358 ¹ § 3 k.c. nie ma zastosowania do ustalenia samej wysokości odszkodowania, a w sprawie co nie jest obecnie kwestionowane kwota odszkodowania wynosi 15 tysięcy złotych, albowiem zakres rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2020r. dotyczył wyłącznie określenia kwestii waloryzacji przedmiotowej kwoty. Przypomnieć należy jedynie prawidłowe ustalenia Sądu Apelacyjnego, z których wynika, że A. Ś. w chwili zatrzymania, w dniu 13 maja 2003 r., miał stałą pracę jako operator wózka widłowego w magazynie. Na podstawie umowy o pracę zarabiał 6 zł za 1 godzinę (brutto), co dawało około 1 tys. zł netto miesięcznie. Do dnia 31 lipca 2004 r. przebywał w areszcie śledczym, tj. 14 miesięcy i 17 dni, z tym, że przez 8 dni odbywał karę zastępczą. W izolacji, uprawniającej go do żądania odszkodowania, przebywał więc 14 miesięcy i 9 dni, w czasie których osiągnąłby dochód z pracy zarobkowej ok. 15.000 zł netto. Niewątpliwie od czasu stosowania tymczasowego aresztowania upłynęło sporo czasu, a zatem doszło do zmiany istotnej siły nabywczej pieniądza. Zgodzić należy się z tezą Sądu Najwyższego orzekającego w dniu 20 listopada 2020r., że powoływanie się na brak denominacji, czy zmiany waluty jako przesłanek braku wystąpienia istotnych zmian siły nabywczej pieniądza, były nieprawidłowe. W sprawie faktycznie ma zastosowanie klauzula waloryzacyjna z art. 358 ¹ § 3 kc, jak czytelnie wskazano w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego. Niewątpliwie waloryzacja to przywracanie wartości, czy ustalenie wysokości istniejących zobowiązań pieniężnych przy zmianie systemu pieniężnego. Jej celem jest urealnienie wartości istniejącym zobowiązaniom, w tym wierzytelnościom. Niezbędne jest odwołanie się także do innych, w miarę zobiektywizowanych kryteriów, np. wskaźnika inflacji, zmian wysokości przeciętnych zarobków czy zmiany kursu złotego w stosunku do innych stabilnych walut. W tym miejscu należy zauważyć, że zasadą jest przyjęcie, iż jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej. Jednak zgodnie z art. 358 ¹ § 3 kc w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie. Waloryzacja sądowa nie jest dokonywana przez sąd z urzędu, tylko na wniosek strony, tak jak wskazano w rozpoznawanej sprawie. Umiejscowienie art.358 ¹ § 3 kc oraz jego treść przesądzają o tym, że waloryzacja sądowa dotyczy wyłącznie zobowiązań, o których mowa w art. 358 ¹ § 1kc, a zatem zobowiązań pieniężnych. W rozpoznawanej sprawie, ostatecznie strona złożyła wniosek o waloryzację kwoty ustalonego odszkodowania przy wskazaniach wynikających z opinii biegłego. Jak wynika z wyliczeń biegłej zwaloryzowana kwota utraconego przez wnioskodawcę dochodu w okresie 13 maja 2003 -31 lipca 2004 odpowiadającego w badanym okresie kwocie 15 tys. złotych, wynosi obecnie 22.232,14 złotych. Zarzut pełnomocnika i wniosek wobec powyższych rozważań, należało uwzględnić i orzec jak w wyroku.

Wniosek

Wniosek o zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zasądzenia odszkodowania, dodatkowo sprecyzowany na rozprawie w dniu 15 marca 2023r. Na rozprawie pełnomocnik wnioskodawcy poparła złożoną apelację w zakresie wskazującym na konieczność orzeczenia odszkodowania przy przyjęciu waloryzacji kwoty odszkodowania, wskazując dodatkowo na treść opinii dołączonej do akt sprawy.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, wniosek pełnomocnika wnioskodawcy jest zasadny i spowodował zmianę zaskarżonego orzeczenia w części, z uwzględnieniem waloryzacji ustalonej kwoty 15 000 złotych, przy przyjęciu jako prawidłowej kwoty 22.232,14 złotych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nie dotyczy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 18 września 2018r. w sprawie o sygn. akt V Ko 85/18, zmieniony wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 maja 2019r., sygn. akt II AKa 462/18, w zaskarżonej części, w zakresie rozstrzygnięcia z pkt 2, zmieniono w ten tylko sposób, iż zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz A. Ś. (1) kwotę 22.232,14 złotych (dwadzieścia dwa tysiące dwieście trzydzieści dwa złote czternaście groszy), wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, z tytułu odszkodowania za poniesioną szkodę wynikłą z niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania w sprawie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie sygn. akt V K 1205/07

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana wynikała, z konieczności wskazania właściwej kwoty z uwzględnieniem kryterium inflacyjnego, odpowiadającej realnej wartości dochodu utraconego przez wnioskodawcę w okresie od 13 maja 2003r. do 31 lipca 2004r. Sąd Apelacyjny przez ponownym rozpoznaniu sprawy, w zakresie wskazanym w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2020r. II KK 295/19, uwzględnił kwestię waloryzacji.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd Apelacyjny orzekł o zwrocie A. Ś. (1) kosztów ustanowienia pełnomocnika.

7.  PODPIS

Anna Nowakowska Katarzyna Wróblewska Dorota Radlińska

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika ☒

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy A. Ś. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 18 września 2018r. sygn. akt V Ko 85/18

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana