Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II AKa 391/19 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2021-05-12

Sygn. akt II A Ka 391/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2021r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys (spr.)

Sędziowie Sądu Apelacyjnego Marzanna A. Piekarska-Drążek

Sądu Apelacyjnego Katarzyna Capałowska

Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Zdanowska

przy udziale Prokuratora Ewy Domagalskiej-Szulewicz oraz oskarżycieli posiłkowych (...) sp. z o.o. z siedzibą w (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 maja 2021r.

sprawy M. G. urodzonego (...)w W., syna M. i M.

oskarżonego z art. 296 § 1, 2 i 3 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonego i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 maja 2019r. w sprawie sygn. akt XVIII K 92/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcia z pkt. 3 wydane na podstawie art. 46 § 1 kk,

2.  wyrok w pozostałej części utrzymuje w mocy,

3.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania apelacyjnego, w tym kwotę 10.300 (dziesięć tysięcy trzysta) zł z tytułu opłaty.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Sygnatura akt

II AKa 391/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 20 maja 2019r. w sprawie XVIII K 92/18.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońcy

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości – obrońcy

☒ w części

co do winy

co do kary – pełnomocnik

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja adwokata P. U. – obrońcy oskarżonego:

Obraza art. 196 § 3 kpk w zw. z art. 204 § 3 kpk wynikająca z przesłuchania na rozprawie w dniu 12 października 2018r. świadków A. R. (1) i J. L. w obecności tłumacza języka angielskiego M. K. (1), który zawodowo był związany ze świadkami i zarządzanymi przez nich podmiotami, nie został powołany ani wezwany przez Sąd, co stanowiło podstawę do wyłączenia tłumacza od udziału w czynności i miała wpływ na kierunek i treść wyroku.

Obraza art. 197 § 2 kpk w zw. z art. 204 § 3 kpk poprzez nieodebranie na przywołanym terminie rozprawy od tłumacza M. K. (1) oświadczenia o powołaniu się na złożone przyrzeczenie, co miało wpływ na kierunek i treść wyroku.

Obraza art. 193 § 1 kpk w zw. z art. 204 § 3 kpk poprzez ujawnienie i odczytanie przeprowadzonych z udziałem tłumaczy języka angielskiego protokołów przesłuchania świadków A. R. (1) i J. L.–obywateli Królestwa Hiszpanii, jak też przesłuchanie tych świadków na rozprawie z udziałem tłumacza tego języka, przy braku odebrania od świadków oświadczeń o chęci i możliwości zeznawania w języku angielskim, w urzędowym języku polskim lub urzędowych językach Królestwa Hiszpanii, tj. hiszpańskim, baskijskim lub katalońskim poprzez tłumacza któregoś z tych języków, co miało wpływ na nieważność tychże dowodów poprzez niezachowanie formy oraz niemożności stwierdzenia oświadczenia woli świadków oraz oceny treści i wiarygodności ich zeznań, a w konsekwencji

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia wynikający z ustalenia stanu faktycznego na przywołanych wyżej protokołach z przesłuchań świadków.

Apelacja adwokat M. K. (2)-obrońcy oskarżonego.

Obraza art. 296 § 1 kk poprzez błędną wykładnię znamienia „umowy”.

Obraza art. 204 § 3 kpk w zw. z art. 190 § 1 kpk i art. 191 § 1 kpk przy przeprowadzeniu czynności z udziałem tłumacza przysięgłego M. K. (1), co skutkowało błędnymi ustaleniami faktycznymi.

Obraza art. 204 § 3 kpk w zw. z art. 196 § 3 kpk poprzez przeprowadzenie czynności z udziałem tłumacza pomimo ujawnienia się okoliczności osłabiających zaufanie do niego, co skutkowało błędnymi ustaleniami faktycznymi.

Obraza art. 7 kpk przy ocenie dowodu z wyjaśnień oskarżonego, zeznań świadków A. R. (1) i J. L., co miało wpływ na treść wyroku poprzez poczynienie błędnych ustaleń faktycznych.

Obraza art. 167 kpk w zw. z art. 193 § 1 kpk poprzez samodzielne ustalenie wysokości szkody wyrządzonej pokrzywdzonym spółkom.

Obraza art. 413 § 2 pkt 1 kpk poprzez niedokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu.

Obraza art. 415 § 1 kpk poprzez orzeczenie obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonych w sytuacji, gdy roszczenia spółek są przedmiotem toczącego się postępowania cywilnego co doprowadziło do wadliwego zastosowania art. 46 § 1 kk.

Błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w postaci:

- przyjęcia, że oskarżony był zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi pokrzywdzonych spółek,

- przyjęcia, że oskarżony nie umówił się A. R. (1) na wynagrodzenie od sukcesu,

- pominięciu, że należności z tego tytułu kancelaria oskarżonego rozliczyła w dokumentacji skarbowej,

- pominięcia, że oskarżony podpisywał w imieniu pokrzywdzonych dokumenty dotyczące relacji z jego kancelarią,

- pominięciu okoliczności, że współpraca oskarżonego (jego kancelarii) z pokrzywdzonymi spółkami opierał się na ustaleniach ustnych,

- dowolnym ustaleniu, że oskarżony wyrządził pokrzywdzonym szkody majątkowe,

- dowolnym ustaleniu, że oskarżony jest osobą zdemoralizowaną.

Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności i grzywny.

Niesłuszne orzeczenie środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu radcy prawnego oraz zajmowania stanowiska prokurenta.

Apelacja adwokata O. P. – obrońcy oskarżonego.

Obraza przepisu postępowania – art. 413 § 2 pkt 1 kpk polegająca na pominięciu w opisie czynów przypisanych oskarżonemu wskazania, na podstawie jakiego przepisu ustawy oskarżony był zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi spółek (...).

Obraza art. 410 kpk w zw. z art. 7 kpk przy ocenie dowodów z zeznań A. R. (1), J. L., M. M. (2) i E. K. i pominięcie wynikających z nich a korzystnych dla oskarżonego okoliczności.

Obraza art. 410 kpk w zw. z art. 7 kpk przy ocenie dowodów z zeznań A. R. (1), J. L., P. Ż. poprzez przyjęcie, że dokonanie czynności w kształcie, o którym mowa w zarzutach stanowiło nadużycie uprawnień wynikających z prokury, gdy z zeznań A. R. (2), P. Ż. i wyjaśnień oskarżonego wynika, że ze strony A. R. (1) istniała zgoda na wynagrodzenie od sukcesu, zaś moment jego realizacji i wysokość mieściły się w granicach udzielonych kompetencji.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że poprzez zawarcie ujętych w zarzutach umów oraz podpisanie aktów o poddaniu się egzekucji oskarżony wyrządził spółkom szkody, podczas gdy same oświadczenia woli szkody nie wywołują a kwoty tych działań stanowiły element wynagrodzenia.

Obraza art. 167 kpk, art. 366 § 1 kpk w zw. z art. 193 kpk poprzez zaniechanie powołania biegłego celem ustalenia rzeczywistego wymiaru potencjalnej szkody w majątku pokrzywdzonych spółek.

Obraza art. 296 § 1 kk w zw. z art. 109 1 kc poprzez wyrażenie poglądu prawnego, że obowiązek oskarżonego do zajmowania się sprawami majątkowymi spółek (...) wynika z faktu udzielenia mu prokury a zatem kształtowany jest treścią przepisów normujących tę instytucję.

Rażąca niewspółmierność kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, gdy prawidłowa ocena okoliczności sprawy powinna skutkową jej niższym wymiarem z warunkowym zawieszeniem wykonania.

Niesłuszne zastosowanie środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu radcy prawnego, gdy oskarżony w ramach przypisanego mu sprawstwa nie wykorzystał wykonywanego zawodu a wyrok obejmuje działanie w ramach prokury, która była niezależna od wykształcenia prokurenta.

Rażąco niewspółmierność środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu radcy prawnego oraz zajmowania stanowiska prokurenta w wymiarze 8 lat gdy prawidłowa ocena okoliczności sprawy uzasadnia jego orzeczenie w niższym wymiarze oraz z warunkowym zawieszeniem wykonania.

Obraza art. 415 kpk poprzez jego niezastosowanie w wyniku błędnego przyjęcia, że do spełnienia ujętych tam warunków zachodzi wyłącznie wtedy, gdy we wcześniej wszczętym postępowaniu roszczenie zostało uwzględnione w prawomocnym wyroku.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia a polegający na przyjęciu braku tożsamości podmiotowej pomiędzy rozpoznawaną sprawą a postępowaniem XXVI GC 268/19 zawisłym przed Sądem Okręgowym w Warszawie.

Apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych.

Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na nadaniu zbyt małej rangi okolicznościom z art. 115 § 2 kk i skutkujący rażącą niewspółmiernością kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze roku i 6 miesięcy.

Obraza art. 296 § 1 kk poprzez wadliwe przyjęcie, że nakład na mienie w postaci opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu nie wchodzi w skład szkody, gdy pokrzywdzony pozbawiony był możliwości swobodnego dysponowania nieruchomością z powodu postępowania egzekucyjnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z uwagi na tożsamość podstaw apelacji obrończych, w których skarżący podnoszą te same uchybienia, niekiedy różnie kwalifikując je w oparciu o podstawy z art. 438 kpk, zarzuty tych apelacji podlegają łącznemu omówieniu.

Zarzuty kierowane wobec prawidłowości czynności przesłuchania świadków z udziałem tłumaczy przysięgłych.

Zastrzeżenia skarżących w tym zakresie dotyczą sposobu przesłuchania głównych świadków oskarżenia - A. R. (1) i J. L..

Przywołane osoby są cudzoziemcami, obywatelami Hiszpanii i nie władają językiem polskim. Zarówno w śledztwie, jak i na rozprawie, zostali przesłuchani z udziałem tłumaczy przysięgłych języka angielskiego i wbrew stanowisku obrońców, wybór tego języka wynikał z oświadczenia świadków. W tym zakresie wskazać należy na zapis protokołu rozprawy z k. 1825v, gdzie reprezentujący pokrzywdzone spółki pełnomocnik wniósł o przesłuchanie obu świadków w języku angielskim wskazując, że tym właśnie językiem posługują się na co dzień. Dla Sądu oczywistym pozostaje, że oświadczenie pełnomocnika było wyrazem woli świadków. Co przy tym istotne, przywołane oświadczenie zostało złożone w obecności oskarżonego i obrońcy a także tłumacza przysięgłego języka hiszpańskiego. Oskarżony i obrońca ani wówczas, ani w toku czynności przesłuchania każdego ze świadków, nie wskazywali, by z tego powodu czynność była wadliwa. Paradoksalnie, przesłuchanie świadków w języku angielskim miało istotne znaczenie dla obrony oskarżonego, także tej realizowanej osobiście, skoro oskarżony tym językiem biegle się posługuje. Z akt sprawy, w tym zabezpieczonej i przywołanej przez Sąd Okręgowy korespondencji mailowej, wynika nadto, że pracując w spółkach (...), z tym pokrzywdzonym, jak również ze świadkiem J. L., oskarżony komunikował się w języku angielskim. Wskazać w końcu należy, że obrońca oskarżonego, za zgodą Sądu nagrał przesłuchanie obu świadków (k. 1880v).

W takich warunkach próba wykazywania, że Sąd uchybił normom prawa procesowego ze skutkiem wskazanym w art. 438 pkt 2 kpk nie przesłuchując świadków w ich języku ojczystym, jest chybione i to w stopniu oczywistym. Oskarżony uczestnicząc na rozprawach w przesłuchaniach świadków, miał możliwość na bieżąco weryfikować jakość pracy tłumacza przysięgłego a skoro w czasie tych czynności ani on, ani jego obrońca nie składali żadnych zastrzeżeń, nie ma podstaw do przyjęcia, by czynność była przeprowadzona w sposób wadliwy.

Trudno nie zgodzić się z obrońcami gdy wskazują, że czynności z udziałem tłumaczy M. F. i M. K. (1) nie zostały poprzedzone odebraniem od nich pełnych danych (art. 204 § 3 kpk w zw. z art. 191 § 1 kpk w zw. z art. 197 § 3 kpk) a nadto od M. K. (1) Sąd nie odebrał oświadczenia o powołaniu się na złożone przyrzeczenie (art. 197 § 2 kpk). Uchybienia w tym zakresie mają jednak formalny charakter i nie mogły znaleźć żadnego przełożenia na treść rozstrzygnięcia.

Niezależnie od argumentów przywołanych wyżej, w odpowiedzi na wezwanie Sądu Apelacyjnego, oboje tłumacze nadesłali zaświadczenia o wpisie na listę tłumaczy przysięgłych wraz z oświadczeniami, że świadkowie, w których przesłuchaniach uczestniczyli, są dla nich osobami obcymi i nie zachodziły okoliczności do ich wyłączenia od udziału w czynności (k. 2256, 2257, 2260-2267).

Nie może stanowić skutecznej podstawy zarzutu zmierzającego do podważenia bezstronności tłumacza twierdzenie, że M. K. (1) jest osobiście znany oskarżonemu jako tłumacz wykonujący usługi dla świadków i pokrzywdzonych spółek. Niezależnie od tego, że z treści apelacji adwokata P. U. wprost wynika, że okoliczność ta musiała być znana oskarżonemu od początku procesu, to dla niego i obrońców nie stanowiła przeszkody dla udziału tłumacza w czynności bowiem nie tylko nie złożyli wniosku o wyłącznie tłumacza, ale okoliczności tej strony nie wskazały na rozprawie.

Podnieść w końcu należy, że rola tłumacza przysięgłego sprowadza się do przekładu wypowiedzi na język docelowy, charakter pracy tłumacza, choć procesowo sytuuje go w sposób zbliżony do biegłego, jest inny. Oskarżony biegle włada językiem angielskim, co sprawia, że przeprowadzenie czynności w tym właśnie języku umożliwiało mu nie tylko rozumienie wypowiedzi świadków, ale także bieżącą ocenę czynności tłumacza, a w tym zakresie żadnych zastrzeżeń nie zgłaszał.

Wobec tych wszystkich okoliczności, podnoszona przez obronę – dopiero w apelacji - znajomość zawodowa tłumacza tak ze świadkami, jak i oskarżonym i to wynikająca wyłącznie z wykonywania czynności tłumacza nie może osłabiać zaufania do jego osoby, skoro według kryteriów obiektywnych nie wpływa na rzetelność jego pracy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 lipca 2015r, IV KK 114/15, LEX 1794321).

Bezzasadność omówionych zarzutów wyklucza wnioski skarżących, by z tych powodów Sąd poczynił wadliwe ustalenia faktyczne.

Zarzuty dotyczące oceny materiału dowodowego sprawy.

Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku w sposób wyczerpujący odniósł się do wszystkich dowodów. Każdy z nich indywidualnie, ale także we wzajemnym powiązaniu, poddał ocenie przy uwzględnieniu kryteriów ujętych w przywołanym przepisie a w następstwie tak dokonanej oceny ustalił stan faktyczny nie zawierający błędów.

Sąd prawidłowo ocenił wyjaśnienia oskarżonego jedynie w części obdarzając je walorem wiarygodności. Argumentacja zaprezentowana w uzasadnieniu jest rzeczowa i logiczna a jako taka korzysta z ochrony w instancji odwoławczej (str. 16-20). Podzielając ją w całej rozciągłości powtórzyć jedynie wypada, że relacji oskarżonego nie można uznać za wartościowy dowód skoro przeczą jej zeznania świadków i okoliczności wynikające z dokumentów. Co istotne, wiarygodność oskarżonego w zakresie twierdzeń zasadniczych dla przedmiotu postępowania, a to stanowiska, że umowy o przyznanie dodatkowego wynagrodzenia od sukcesu zostały zawarte za zgodą A. R. (1), skutecznie podważa sam sposób jego działania odzwierciedlony w tychże umowach a następnie aktach notarialnych, co słusznie wskazał Sąd Okręgowy.

Wskazać zatem należy, że zgodnie z zapisami obu umów, dodatkowe wynagrodzenie było płatne w terminie 14 dni od daty wyroku Sądu Apelacyjnego. Umowy zostały zawarte, odpowiednio, w sprawie spółki (...) w dniu 24 listopada 2011r., a w sprawie D. – dnia 17 września 2013r. Wyroki Sądu Apelacyjnego w Warszawie datowane są natomiast na 1 grudnia 2011r. (S.) i 15 października 2013r. (D.). W takich okolicznościach stwierdzić należy, że w dacie zawarcie drugiej z umów, spółka (...) od 22 miesięcy zalegała oskarżonemu z wypłatą rzekomo ustalonego dodatkowego wynagrodzenia. Oskarżony w tym czasie uzyskał dokumenty niezbędne do wszczęcia egzekucji (akt notarialny z 11.04.2012r. o poddaniu spółki egzekucji w trybie art. 777 kpk, i postanowienie Sądu z 7.08.2012r. o nadaniu klauzuli wykonalności, k. 111-115), jednocześnie nie podjął żadnych czynności, wskutek których zarząd spółki, bądź jakikolwiek jej pracownik powziąłby wiedzę, że spółkę z tego tytułu obciąża zobowiązanie. Taki sposób postępowania jednoznacznie świadczy o tym, że wszystkie działania oskarżonego ukierunkowane na powstanie po stronie S. zobowiązania na rzecz jego kancelarii z tytułu dodatkowego wynagrodzenia od sukcesu, były przez niego podejmowane poza wiedzą i świadomością zobowiązanej, a zatem przede wszystkim zarządu. Oskarżony nadużył uprawnień prokurenta a w konsekwencji w warunkach przestępczych wykreował dokumenty, z których wynikało rzekome zobowiązanie spółki i podstawa do wszczęcia egzekucji. Przyjęcie, by w takich warunkach faktycznych, w dniu 17 września 2013r. za wiedzą i zgodą zarządu spółki D. (czyli A. R. (1) zarządzającego oboma podmiotami) doszło do zawarcia kolejnej umowy o dodatkowe wynagrodzenie od sukcesu, jest nieracjonalne. Tak przeterminowane, a zważywszy na jego tytuł, także bardzo wysokie zobowiązanie, w przypadku zawarcia przez te same strony kolejnej umowy, skutkuje ustaleniami co do warunków spłaty długu, co jednak ma miejsce przy rzeczywistych a nie wykreowanych czynnościach.

Nie wspiera zarzutu apelacji odwoływanie się przez obronę do protokołów zeznań złożonych przez oskarżonego w postępowaniach cywilnych a także w tej sprawie na etapie śledztwa. Nie dość, że nie mogą one stanowić dowodu w postępowaniu karnym przeciwko oskarżonemu (art. 389 § 1 kpk umożliwia ujawnienie wyłącznie protokołów wyjaśnień), to trudno uznać za argument przywołanie spraw cywilnych, które zakończyły się w sposób dla oskarżonego niekorzystny. Przypomnieć bowiem należy, że przedmiotem postępowania XXVI GC 1093/15 Sądu Okręgowego w Warszawie było oddalone roszczenia kancelarii oskarżonego o odsetki (k. 513-538). Ten sam Sąd, w sprawie XXVI GC 1059/15, a także to postępowanie przywołuje obrońca, wyrokiem z 9 grudnia 2016r. uchylił nakaz zapłaty odsetek wydany 9 października 2015r. w sprawie XXVI GNc 672/15 (k. 119, 476-494).

Chybione i to w stopniu oczywistym jest twierdzenie, że wyjaśnienia oskarżonego nie były sprzeczne z żadnym innym dowodem z wyjątkiem zeznań świadków A. R. (1) i J. L.. Sąd Okręgowy przeprowadził w sprawie szerokie postępowanie dowodowe obejmujące także dowody osobowe. Poza przywołanymi świadkami przesłuchał pracowników pokrzywdzonych spółek, w tym prokurentów. Osoby te zgodnie wskazały, że spółki nie praktykowały zawierania umów o dodatkowe wynagrodzenie od sukcesu, jak i to, że przy umowach o współpracę nie stosowano trybu z art. 777 kpc, który był wykorzystywany wyłącznie przy wydawaniu nieruchomości, bądź płatnościach na rzecz generalnych wykonawców (tak np. k. 303v, 304, 655; 1892v zeznania M. M. (2); k. 1894-1895 zeznania P. S.). W takich warunkach twierdzenie, by wyjaśnienia oskarżonego nie były sprzeczne z innymi dowodami, jest chybione i to w stopniu oczywistym.

Sąd Okręgowy poddał analizie załączoną do akt korespondencję mailową, jednak wbrew stanowisku obrony, jej treść nie uprawnia do takich wniosków, jakie formułują skarżący. M. przeczą temu, by A. R. (1) kiedykolwiek wyraził zgodę na zawarcie z oskarżonym umów na dodatkowe wynagrodzenie. Podnieść należy, że umowa taka, w przypadku spółki (...) została zawarta w dniu 17 września 2013r. a termin wynikającej z niej płatności upływał w dniu 29 października 2013r. Nie sposób zatem przyjąć, by maile ze stycznia 2014r, w szczególności dotyczący zgody świadka na wypłatę dla oskarżonego kwoty 22.000zł z tytułu bonusu za D., świadczyły o tym, że umowy, każda opiewająca na ponad milion złotych, rzeczywiście zostały zawarte. W podobnych warunkach ocenić należy przywołaną w apelacji dokumentację skarbową, bowiem wpłaty tam wykazane służyły wyłącznie stworzeniu pozorów rzeczywistego charakteru obu umów.

Powyższe, w połączeniu z wyczerpującą argumentacją Sądu Okręgowego dotyczącą wartości wyjaśnień oskarżonego, wyklucza skuteczność zarzutów apelacji w tym zakresie.

Nie jest także słuszne stanowisko obrońców, by Sąd uchybił kryteriom art. 7 kpk przy ocenie dowodów z zeznań A. R. (1) i J. L..

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że próba podważania wartości zeznań tych świadków poprzez wskazywanie, że treść ich wypowiedzi została źle przełożona przez tłumacza, przeczy zasadom logiki. Zeznania A. R. (1) w powiązaniu z treścią dokumentów wskazują, że zawiadomienia o popełnieniu przestępstw na szkodę obu spółek zostały złożone bezpośrednio po tym, gdy wymieniony świadek powziął informację o rzekomo zawartych z oskarżonym umowach o dodatkowe wynagrodzenie, co miało miejsce w czasie, gdy na tej podstawie wobec spółek oskarżony zainicjował postępowania egzekucyjne.

Sąd Okręgowy opierając się na zeznaniach przywołanych świadków słusznie ustalił, że oskarżony w rozmowach z nimi domagał się dodatkowego wynagrodzenia za sukces - korzystne dla spółek orzeczenia w sprawach opłat za użytkowanie wieczyste - to nigdy nie uzyskał zgody na powyższe, tym samym na zawarcie umów w tym przedmiocie. Wbrew twierdzeniu obrońców, relacje obu świadków co do powyższej okoliczności są spójne a co istotne, działania oskarżonego zrekonstruowane przez Sąd a dotyczące okoliczności zawartych umów – czasu ich rzekomego podpisania, warunków a w szczególności sposobu zawarcia i egzekwowania - ustalenie to wspiera. Powtórzyć należy, że w umowach o dodatkowe wynagrodzenie, a także kolejnych obejmujących uznanie roszczeń, w tym o odsetki, które oskarżony zawarł z własną kancelarią, on sam reprezentował obie spółki jako prokurent. Także w tym charakterze, złożył w formie aktu notarialnego oświadczenia o poddaniu spółek egzekucji. W czasie, gdy pokrzywdzone podmioty zakończyły współpracę z oskarżonym, przekazując na ich żądanie dokumenty, tych które są ujęte w zarzutach, nie wydał. Nadto, wezwanie do zapłaty kierowane od wspólnika oskarżonego, w imieniu spółki (...) on sam odebrał.

W tym kontekście podkreślenia wymaga, że egzekucję należności oskarżony rozpoczął w lipcu 2015r. a zatem w znacznym przedziale czasowym od dat ich wymagalności, po odwołaniu prokur, gdy jego współpraca z pokrzywdzonymi z inicjatywy tych ostatnich została zakończona. Nie ulega w końcu wątpliwości, że obie spółki dowiedziały się o należnościach z tzw. umów o sukces, w tym ich tytułach prawnych wówczas, gdy podjął on działania egzekucyjne.

Tak szczegółowe przytoczenie okoliczności zawarcia jak i realizacji umów o dodatkowe wynagrodzenie, doprowadziło Sąd Okręgowy do słusznego wniosku, że umowy te zostały zawarte bez wiedzy, i co istotne, wbrew woli zarządów obu spółek w osobie A. R. (1). Wszelkie działania w tym zakresie oskarżony organizował tak, by ani wskazany świadek, ani pracownicy spółek nie mieli świadomości podejmowanych czynności. Ponownie przywołać należy relacje M. M. (4) i P. S., prokurentów spółek. Świadek M. M. (5) wprost zeznała w spółce nigdy nie było informacji, aby została zawarta umowa z panem G. dotycząca wynagrodzenia od sukcesu (k. 303v, 18930 a w konsekwencji wszyscy byli zaskoczeni, że takie wynagrodzenie miałoby być należne i że miała istnieć taka umowa (k. 1892v). Obaj świadkowie podali także, że trybu z art. 777 kpc nie stosowano wobec współpracowników spółek. Tym samym, niezależnie od ich relacji, uwzględniając zasady – praktykę - obowiązujące w spółkach, sam charakter obu umów, w tym przyjęte tam warunki dodatkowego wynagrodzenia, wyklucza stanowisko skarżących, by zostały one zawarte za zgodą zarządów spółek w osobie A. R. (1).

W omówionych warunkach, przy uwzględnieniu argumentacji Sądu Okręgowego, stanowisko obrony, że zeznania wskazanych świadków są tendencyjne, nie wytrzymuje krytyki. Podnieść przy tym należy, że świadkowie nie kwestionowali tego, że to zarzut podniesiony przez oskarżonego skutkował pozytywnym rozstrzygnięciem w sprawach opłat za użytkowanie wieczyste, wskazywali jednak, w szczególności A. R. (2), że oskarżony był młodym prawnikiem, wynagradzanym ryczałtowo i nie planował, by zasady tej współpracy zmienić. Istotę stanowiska przywołanego świadka stanowi jego wypowiedź z rozprawy, gdy wskazał to jest science fiction, jestem ekonomistą i nigdy bym się na coś takiego nie zgodził (k. 1881), co znajduje wsparcie w całokształcie okoliczności sprawy, w tym zeznaniach innych świadków zatrudnionych w obu spółkach. Podnoszenie przez obronę, że skoro świadkowie nie będący prawnikami powoływali się w swoich zeznaniach na art. 777 kpk, to znaczy, że wyuczyli się zeznań. Zważywszy na to, w jakich warunkach spółki uzyskały informacje o roszczeniach oskarżonego i jakie były tego skutki, nie sposób zarzucać świadkom brak spontaniczności wypowiedzi na tej podstawie, że przywołują tryb, którego zastosowanie spowodowało tak daleko idące skutki dla funkcjonowania obu spółek, w szczególności D. (zeznania A. R. k. 660 umowy pierwszy raz zobaczyłem w momencie, kiedy pokazali mi je moi prawnicy; k. 1883 dowiedzieliśmy się o sprawie, gdy w trybie art. 777 kpc zajęto nam konta; zeznania J. L. k. 1887v uwierzyć, że A. poddał się egzekucji z art. 777 kpc, kiedy płacił G. zryczałtowaną kwotę co miesiąc jest rzeczą niedorzeczną).

Wobec powyższego, te okoliczności, które skarżący oceniają jako sprzeczność w zeznaniach świadków, nie dość, że do takiego wniosku nie uprawniają, to nie podważają ustaleń Sądu, bowiem te, które dotyczą istoty odpowiedzialności oskarżonego, mają charakter jednoznaczny i pewny.

Zarzuty dotyczące ustalenia wysokości szkód.

Nie mają racji obrońcy, że Sąd Okręgowy przy ustalaniu wysokości szkód uchybił przepisom prawa procesowego, w szczególności regulacji art. 167 kpk w zw. z art. 193 § 1 kpk. W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy nie sposób przy tym uznać, jaka okoliczność w tym zakresie wymaga wiadomości specjalnych a tym samym opinii biegłego.

Wysokość szkód, które wskutek działania oskarżonego zostały wyrządzone spółkom, prawidłowo została odzwierciedlona w opisie czynów. Każdy ujęty tam element szkody wynika z konkretnego dokumentu - umów a także aktów notarialnych, w których oskarżony, jako prokurent pokrzywdzonych, w trybie art. 777 kpc, poddał spółki egzekucji wskazanych tam kwot. Sąd prawidłowo ustalił, że w warunkach art. 296 kk oskarżony nie tylko dokonał wskazanych czynności, ale egzekwował wynikające z nich kwoty. Co przy tym istotne, sama chronologia zdarzeń, wobec treści dokumentów, także tych dotyczących postępowań egzekucyjnych, nie była kwestionowana przez strony (k. 105-110, 197-207). Przedmiot sporu obejmował ustalenie, czy działania oskarżonego były legalne, nie zaś to, czy miały miejsce.

W takich warunkach zbędnym jest powielanie ustaleń Sądu w tym zakresie i ponowne wyszczególnianie kwot prawidłowo przyjętych w opisach czynów, tym bardziej, że kwoty te nie wynikają z matematycznych działań, samodzielnych wyliczeń Sądu a treści wskazanych tam dokumentów. Oskarżony nie tylko wytworzył dokumenty mające uzasadnić jego roszczenia, ale doprowadził do egzekwowania wynikających z nich kwot, co skutkowało zajęciami komorniczymi składników majątku obu spółek, zasadniczo rachunków bankowych, a w przypadku spółki (...) także nieruchomości (k. 105-110, 197-207, 216-217, 231). Sąd prawidłowo ustalił, że w przypadku S. komornik wyegzekwował z jej rachunku bankowego kwotę 1.224.818,66zł. Co do spółki (...), komornik dokonał zajęcia rachunków bankowych i nieruchomości w celu zaspokojenia należności w kwocie 1.135.329, 95zł (należność z umowy o dodatkowe wynagrodzenie wraz z odsetkami) oraz 43.671,32zł (z tytułu umowy z dnia 31.10.2014r. o uznaniu odsetek). W przypadku spółki (...) z jej rachunku bankowego wyegzekwowano 47.779,66zł (k. 230), kwota ta nie stanowi jednak o wysokości szkody, bo na tą składają się zajęcia na majątku spółki do kwoty egzekwowanej należności, czyli 1.179.001,27zł, która wynika z sumy trzech kwot wskazanych wyżej.

Nie może zatem budzić wątpliwości, że odzwierciedlone w zarzutach działania oskarżonego, dla każdej z pokrzywdzonych spółek skutkowały wyrządzeniem szkody majątkowej w wielkich rozmiarach w rozumieniu art. 296 § 3 kk.

Zarzuty wobec opisu czynów przypisanych oskarżonemu – obraza art. 413 § 2 pkt 1 kpk.

Obrona słusznie podnosi, że egzekucja należności z umów o dodatkowe wynagrodzenie miała miejsce we wrześniu 2015r. a ten okres nie został objęty datami zarzutów. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie skutkuje to jednak zdekompletowaniem znamion przypisanych oskarżonemu przestępstw.

Z ustaleń faktycznych odzwierciedlonych w opisach czynów wprost wynika, że oskarżony swoim działaniem wyrządził szkody a zatem Sąd przypisał jemu realizację skutku stanowiącego znamię przestępstwa z art. 296 kk. Zdarzenia historyczne opisane w zarzutach, a one wyznaczają granice, w jakich Sąd rozstrzyga, obejmują wytworzenie przez oskarżonego, w wyniku nadużycia uprawnień prokurenta spółek, określonych dokumentów i przy ich wykorzystaniu wyrządzenie każdej z pokrzywdzonych szkody kwalifikowanej jej wysokością. Opisy obu czynów są w tym zakresie jednoznaczne i każdy obejmuje komplet znamion występku z art. 296 § 1, 2 i 3 kk.

Wyrok skazujący, zgodnie z art. 413 § 2 pkt 1 kpk powinien zawierać dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu to zaś obejmuje jego czas i miejsce. Czas przestępstwa, co do zasady, określany jest wskazaniem daty, nie jest to jednakże jedyny sposób zakreślenia czasowych ram przestępstwa. W rozpoznawanej sprawie zostały one oznaczone czynnościami oskarżonego, w których ujęto także skutek w postaci wyrządzenia szkody. Z opisu czynów przypisanych oskarżonemu wynika, że udowodnione jemu działania odpowiadają wszystkim cechom przestępstw odzwierciedlonych w ich kwalifikacji prawnej. W takich warunkach, choć samo określenie daty czynu nie jest prawidłowe, to jednak powyższe nie powoduje dekompletyzacji ustawowych znamion przestępstw. Tym samym, dostrzegając ułomności opisu czynów przypisanych oskarżonemu w zakresie przyjętych tam ram czasowych, nie ulega wątpliwości, że obejmują one skutki w postaci wyrządzenia szkód majątkowych o wartości ujętej w § 3 art. 296 kk.

Obrona podnosi, że z przyjętych w wyroku opisów czynów wynika, że dla Sądu Okręgowego obowiązek zajmowania się przez oskarżonego sprawami majątkowymi pokrzywdzonych spółek wynikał jednocześnie z ustawy i umowy. W opisach czynów rzeczywiście przywołane są oba źródła umocowania, jednak nie może budzić wątpliwości, że podstawę odpowiedzialności oskarżonego Sąd wywodzi z prokury a nie ustawy. Wprost na to wskazuje ustalenie, że oskarżony nadużył uprawnień przysługujących mu z racji pełnienia funkcji prokurenta samoistnego, przy czym wbrew stanowisku obrony, ustalenie to wynika z treści wyroku, a nie wyłącznie jego sfery motywacyjnej. W uzasadnieniu wyroku, Sąd Okręgowy odwołując się do przepisów kodeksu cywilnego omówił istotę prokury i niewątpliwie w tym kontekście w opisach obu czynów znajduje się odwołanie do ustawy (strona 25). W konsekwencji stwierdzić należy, że opisy czynów przyjęte w wyroku, jeżeli nawet dotknięte są uchybieniami, to mają one wyłącznie redakcyjny charakter a skoro obejmują wszystkie cechy – znamiona - przestępstw z art. 296 kk, nie mogą powodować takich skutków procesowych, jak wywodzą skarżący.

Zarzuty dotyczące oceny zachowania oskarżonego jako przestępstw z art. 296 § 1, 2 i 3 kk.

Kwestionując realizację przez oskarżonego znamion przypisanych mu przestępstw nadużycia zaufania, zarzuty w tym zakresie skarżący opierają zarówno na podstawie art. 438 pkt 1 kpk, jak i pozostałych, z wyłączeniem pkt 4, względnych przesłankach odwoławczych. Niezależnie od ich kwalifikacji, także te zarzuty są bezpodstawne.

Sąd Apelacyjny podziela tym samym stanowisko Sądu Okręgowego także w tym zakresie.

Wbrew twierdzeniom obrońców, uprawnienia oskarżonego wynikające z udzielonej mu prokury przesądzają o jego odpowiedzialności za przestępstwo z art. 296 kk. Ujęte w tym przepisie znamię zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą obejmuje zachowania polegające na rozstrzyganiu w takich sprawach, współdziałaniu w nich lub wpływaniu na rozstrzygnięcia, w tym na rozporządzaniu mieniem, dokonywaniu czynności prawnych dotyczących mienia lub spraw majątkowych, wreszcie, na udzielaniu rady, jeśli jest się do tego z jakiegokolwiek tytułu zobowiązanym (Kodeks karny. Część szczególna - komentarz, pod red. A. Zolla, Zakamycze 1999r., A. Zientara, Przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 kodeksu karnego, Warszawa 2010r.). Powyższe odnieść należy do zakresu prokury udzielonej oskarżonemu a ten był szeroki skoro obejmował upoważnienie do samodzielnego wykonywania wszystkich czynności wchodzących w zakres prokury w rozumieniu artykułów 109 1 do 109 polskiego kodeksu cywilnego a nadto upoważnienie do udzielania dalszych pełnomocnictw (k. 55, 151). Sąd pierwszej instancji trafnie przy tym wskazał, że zadania oskarżonego z tego tytułu nie ograniczały się do czynności ściśle wykonawczych, jak on sam twierdzi. Jeżeli nawet nie we wszystkich obszarach działalności obu spółek oskarżony podejmował samodzielne decyzje, to miał istotny wpływ na ich ostateczny kształt skoro to on rekomendował je właścicielowi. Świadkowie wskazywali, że to oskarżony przygotowywał wszystkie dokumenty i bezpośrednio komunikował się z właścicielami. O rzeczywistych kompetencjach oskarżonego świadczą chociażby zeznania osób z nim współpracujących. Świadek M. M. (2), do której zeznań odwołują się także obrońcy, wskazała, że powodem zmiany prokury oskarżonego na łączną była potrzeba kontroli działań oskarżonego, którą wprost wyraził do niej A. R. (1) (k. 303, k. 1893 … pan M. wskazał, że chcieliby ograniczyć prokurę samodzielną panu G., aby druga osoba miała kontrolę nad tym, co się dzieje w spółce i mogłaby weryfikować podpisane dokumenty przez pana G. ). W konsekwencji, choć świadkowie generalnie wskazywali na potrzebę uzyskiwania zgody właściciela spółki na podejmowane czynności, to jednak nie jest tak, by oskarżony był jedynie ich wykonawcą. Po części, dostrzegają to także skarżący, skoro podnoszą, że oskarżony uzyskał zgodę na zawarcie umów o dodatkowe wynagrodzenie, a czas ich realizacji i jego wysokość mieściły się w granicach udzielonych kompetencji (apelacja adwokata O. P.). Słusznie Sąd Okręgowy wskazał, że ocena rzeczywistego zakresu kompetencji oskarżonego musi być dokonywana przez pryzmat tych czynności, które odzwierciedlone są w opisach czynów. Skarżący podnosząc rzekomą zgodę zarządów obu spółek na zawarcie przez oskarżonego umów o dodatkowe wynagrodzenie, argumentu tego nie odnoszą do aktów notarialnych, w których działając w imieniu i na rzecz pokrzywdzonych, oskarżony poddał je egzekucji w trybie art. 777 kpk. Wskazać należy, że stając do tych czynności oskarżony oświadczył przed notariuszem, że jako prokurent samoistny jest uprawniony do samodzielnej reprezentacji każdej z pokrzywdzonych i nie zachodzą żadne okoliczności wyłączające lub ograniczające jego uprawnienia do reprezentowania spółki i do dokonania czynności a nadto, że do złożenia oświadczenia objętego niniejszym aktem nie jest wymagana zgoda żadnego z organów reprezentowanej spółki (k. 111-114, 208-212). Przytoczenie tego oświadczenia oskarżonego stanowi odzwierciedlenie jego rzeczywistych kompetencji w ramach udzielonej mu prokury.

Zarzuty kierowane wobec orzeczeń wydanych na podstawie art. 46 § 1 kk.

Obrona słusznie podnosi, że orzekając o naprawieniu szkody na rzecz obu pokrzywdzonych spółek, Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy art. 415 § 1 kpk. Przepis ten wyłącza możliwość orzeczenia obowiązku naprawienia szkody wówczas, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono.

Z akt sprawy wynika, że roszczenie wynikające z przypisanych oskarżonemu przestępstw są przedmiotem postępowania cywilnego z powództwa pokrzywdzonych spółek, a oskarżony, jako pozwany pozostaje ich stroną. Powyższe wynika chociażby z postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym w sprawie XVI GCo 197/18 (k. 1476-1483) a nadto zostało potwierdzone przez pełnomocnika pokrzywdzonej, który wskazał dodatkowo na szerszy zakres postępowania cywilnego (k. 2281).

Nie można zgodzić się z Sądem Okręgowym, gdy wskazuje na możliwość zastosowania art. 415 § 1 zd. 2 kpk tylko wówczas, gdy postępowanie, które toczy się równolegle zostało prawomocnie zakończone. Przeczy temu wprost treść przepisu, który wyłącza możliwość orzeczenia obowiązku naprawienia szkody nie tylko wtedy, gdy o roszczeniu wynikającym z przestępstwa prawomocnie orzeczono, ale także wówczas, gdy jest przedmiotem innego postępowania.

Powyższe czyni bezzasadnym zarzut w tym zakresie z apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych.

Zarzuty wszystkich apelacji kierowane wobec rozstrzygnięć o karach i środkach karnych.

Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku wskazał, jakie okoliczności miał na względzie rozstrzygając w zakresie kar i poddał je analizie w kontekście przesłanek ujętych w art. 53 § 1 i 2 kk. Wśród wskazanych tam kryteriów, Sąd prawidłowo dostrzegł, że w przypadku oskarżonego szczególnego znaczenia nabiera rodzaj i stopień naruszenia ciążących na nim obowiązków, które sąd słusznie ocenił jako rażące i skutki uchybień w tym zakresie.

Nie powielając zatem wyczerpującej argumentacji Sądu Okręgowego, którą Sąd Apelacyjny podziela, powtórzyć jedynie należy, że zachowaniami odzwierciedlonymi w zarzutach oskarżony sprzeniewierzył się zasadom wykonywania zawodu prawnika podważając tym zaufanie nie tylko do własnej osoby, ale także zawodu. Działanie oskarżonego motywowane było wyłącznie osiągnięciem korzyści majątkowej, przy czym nie znajdował się on w żadnej ekstremalnej sytuacji motywacyjnej, która wysoki stopień jego winy, choć w niewielkim zakresie mogłaby złagodzić.

W stanie faktycznym sprawy, okoliczności dotyczące warunków osobistych oskarżonego, w szczególności jego wykształcenia i związanych z tych kompetencji, do czego odwołują się obrońcy, nie mogą przynieść oczekiwanego przez nich skutku. Swoją wiedzę prawniczą oskarżony spożytkował w celu popełnienia przestępstw, trudno zatem przyjąć, przy uwzględnieniu ich charakteru, by te okoliczności mogły wpłynąć korzystnie na zakres konsekwencji jego skazania. Dostrzegając zatem niekaralność oskarżonego i jego uregulowaną sytuację rodzinną, nie mogą one skutkować złagodzeniem orzeczonej wobec niego kary, w szczególności w stopniu umożliwiającym warunkowe zawieszenie jej wykonania. Słuszna jest bowiem argumentacja Sądu, że wobec całokształtu okoliczności przypisanych oskarżonemu przestępstw, jedynie kara pozbawienia wolności w jej bezwzględnym wymiarze wobec oskarżonego zrealizuje ustawowe cele kary.

Oceniając w aspekcie art. 438 pkt 4 kpk sam wymiar kar orzeczonych wobec oskarżonego (pozbawienia wolności i grzywny), należy mieć na względzie to, że podstawową miarą surowości każdej kary jest stopień wykorzystania sankcji. Skoro kara pozbawienia wolności orzeczona wobec oskarżonego nieznacznie przekracza dolny próg ustawowego zagrożenia, nie do obronienia jest stanowisko obrony, by była nadmiernie surowa i to w takim stopniu, aby podlegała ocenie jako surowa w stopniu rażącym, a tylko taka ocena uprawnia sąd odwoławczy do modyfikacji wyroku w zakresie kary.

Tożsama argumentacja ma zastosowanie do wymiaru orzeczonej grzywny, której wysokość (50.000zł) jest adekwatna do charakteru przypisanych oskarżonemu przestępstw, uwzględnia w szczególności cel jego działania. Kara pozbawienia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, ale w jej bezwzględnym wymiarze wraz z orzeczoną grzywną stanowi zasłużoną i sprawiedliwą sankcję wobec oskarżonego.

To sprawia, że ani apelacje obrońców, ani pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych nie mogły skutkować modyfikacją rozstrzygnięcia o karach, bowiem sformułowane przez skarżących zarzuty nie pozwalają ocenić orzeczenia Sądu w tym zakresie w oparciu o art. 438 pkt 4 kpk.

Nie są w końcu słuszne te zarzuty apelacji obrońców, które zostały skierowane wobec rozstrzygnięcia zawartego w pkt. 2 wyroku a to orzeczonego tam środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu radcy prawnego oraz zajmowania stanowiska prokurenta w ramach jakiejkolwiek działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę w rozumieniu art. 109 1 kc na okres 8 lat. Środek karny z art. 41 § 1 kk pełni głównie funkcję ochronną, zabezpieczającą, ale także prewencyjną bowiem chroni społeczeństwo przed osobami, które zajmując określone stanowisko, wykonując określony zawód lub prowadząc określoną działalność gospodarczą, przez popełnienie przestępstwa nadużyły zaufania związanego z ich pozycją zawodową i przez to zachodzi obawa, że przy wykorzystywaniu tej samej sposobności mogłyby w dalszym ciągu zagrażać istotnym dobrom chronionym prawem. Warunki te zaistniały wobec oskarżonego. Wbrew twierdzeniom obrońców, przestępczych działań oskarżonego nie sposób ograniczać wyłącznie do jego roli prokurenta, bowiem jego zadania w pokrzywdzonych spółkach w czasie objętym zarzutem pozostawały w ścisłym związku z jego uprawnieniami radcy prawnego. W tym chociażby charakterze reprezentował spółki w sprawach dotyczących opłat za użytkowanie wieczyste i z tego tytułu domagał się dodatkowego wynagrodzenia, a efekt jego działań w tym zakresie najpełniej oddaje skazanie w sprawie rozpoznawanej. Powyższe sprawia, że chybione i to w stopniu oczywistym jest stanowisko skarżących, by wobec oskarżonego nie zachodziły podstawy orzeczenia zakazu wykonywania zawodu radcy prawnego. Sam okres zakazu, choć znaczny, jest w pełni uzasadniony wobec stopnia i skutków nadużycia zaufania wynikającego z wykonywanego zawodu.

Wniosek

- o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania (apelacja adw. P. U.)

- o zmianę przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie złagodzenie wymiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności i warunkowe zawieszenie jej wykonania a także uchylenie rozstrzygnięć z pkt. 2 i 3 (apelacja adwokat M. K. (2));

- o zmianę przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie złagodzenie wymiaru orzeczonej kary pozbawienia wolności i warunkowe zawieszenie jej wykonania a także uchylenie rozstrzygnięć z pkt. 2 i 3, bądź uchylenie i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania (apelacja adwokata O. P.);

- o zmianę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenie obowiązku naprawienia szkody na rzecz spółki (...) w kwocie 1.375.539,77 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówiono przy zarzutach.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Nie stwierdzono;

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość poza pkt. 3.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Omówiono przy zarzutach.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uchylono rozstrzygnięcia wydane na podstawie art. 46 § 1 kk.

Zwięźle o powodach zmiany

Słuszność zarzutów obrazy art. 415 § 1 kpk.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Na podstawie art. 634 kpk zasądzono od oskarżonego koszty sądowe postępowania apelacyjnego, w tym kwotę 10.300zł tytułem opłaty. Wysokość opłaty wynika z art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

Ewa Gregajtys

Marzanna A. Piekarska-Drążek Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

kara

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Renata Sieradzan
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys,  Sądu Apelacyjnego Marzanna A. Piekarska-Drążek ,  Sądu Apelacyjnego Katarzyna Capałowska
Data wytworzenia informacji: