II AKa 419/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2024-04-29
Sygn. akt II A Ka 419/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 kwietnia 2024r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys (spr.)
Sędziowie Sądu Apelacyjnego Anna Zdziarska
Sądu Apelacyjnego Ewa Leszczyńska-Furtak
Protokolant Wiktoria Siporska
przy udziale Prokuratora Krzysztofa Kalinowskiego
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2024r.
sprawy z wniosku R. M.
w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie w sprawie IV K 1146/13 Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie
na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 18 lipca 2023r. w sprawie sygn. akt V Ko 52/23
uchyla zaskarżony wyrok - na podstawie art. 439 § 1 pkt 1 kpk - i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Sygnatura akt |
II AKa 419/23 |
|||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1. |
|||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z 18 lipca 2023r. w sprawie V Ko 52/23. |
||||||||||||||||||||
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☒ pełnomocnik wnioskodawcy |
||||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
Zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
---------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
-------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
--------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
Naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 552 § 4 kpk poprzez niezastosowanie i oddalenie wniosku o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie R. M., mimo, że spełnione zostały przesłanki powyższej normy, co w konsekwencji winno prowadzić do uwzględnienia wniosku a nie jego oddalenia. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zarzut bezprzedmiotowy wobec stwierdzenia w sprawie bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 1 kpk. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
O zmianę wyroku poprzez zasądzenie wnioskowanych kwot odszkodowania i zadośćuczynienia, ewentualnie uchylenie orzeczenia i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Wnioski niezasadne, wobec konieczności uchylenia wyroku z przyczyn wskazanych w art. 439 § 1 pkt 1 kpk. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
Skład Sądu Okręgowego tworzyła osoba nieuprawniona do orzekania, co stanowi bezwzględną przesłankę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 1 kpk. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
Sąd Apelacyjny dokonując kontroli instancyjnej wyroku ma obowiązek rozpoznać zarzuty podniesione w środku odwoławczym, ale w pierwszej kolejności zbadać, czy zaskarżony wyrok nie jest dotknięty wadą w postaci bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 kpk. Każde z uchybień ujętych w tym przepisie w tak istotnym stopniu narusza zasady prawidłowego procedowania i orzekania w sprawach karnych, że dotknięte nim orzeczenie nie może być uznane za rezultat rzetelnego procesu i to niezależnie od tego, czy miało ono wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia. W sprawie rozpoznawanej skład sądu I instancji tworzył Pan Rafał Korkus, były sędzia Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie. Pan Rafała Korkus uzyskał nominację na stanowisko sędziowskie w sądzie powszechnym z rekomendacji niekonstytucyjnej KRS zawartej w uchwale nr 55/22 z dnia 20 stycznia 2022r. Z uzasadnienia uchwały wynika, że wobec w/w, na jego wniosek, zastosowano tryb z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. Prawo o ustroju sądów wojskowych (dalej u.s.w.) zastrzeżony dla sędziów sądów wojskowych. Rada wskazała, że Pan Rafał Korkus spełnia wymogi z art. 35 § 3 i 5 oraz art. 32a § 3 przywołanej ustawy do objęcia stanowiska sędziego sądu powszechnego. Tymczasem z ustaleń poczynionych dla potrzeb innych postępowań odwoławczych, które toczyły się przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie (w szczególności w sprawie II AKz 1094/23) wynika, że Pan Rafał Korkus oświadczeniem z dnia 25 stycznia 2022r. zrzekł się urzędu sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie, a Minister Sprawiedliwości uznał zrzeczenie za skuteczne z dniem 27 lutego 2022r. We wskazanej dacie stosunek służbowy sędziego Rafała Korkusa uległ rozwiązaniu stosownie do regulacji zawartej w art. 32 § 1 u.s.w, o czym Minister Sprawiedliwości powiadomił Prezesa Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie. Wskazać należy, że Pan Rafał Korkus w dniu 15 lutego 2022r. skierował pismo do Prezesa tego sądu informując, że z dniem 27 lutego 2022r. zrzekł się urzędu sędziego i tym samym zaprzestaje starań o uzyskanie stanowiska sędziowskiego w tym sądzie. Po otrzymaniu pisma Ministra Sprawiedliwości informującego o zrzeczeniu się urzędu sędziego przez Pana Rafała Korkusa, w związku z treścią swojej uchwały z 20 stycznia 2022r., Rada przesłała kandydatowi odpis uchwały z pouczeniem o możliwości zaskarżenia jej do Sądu Najwyższego z powodu sprzeczności uchwały Rady z prawem. Tym samym, nawet organ, który zarekomendował kandydaturę Pana Rafała Korkusa na stanowisko sędziowskie w sądzie okręgowym przyznał, że jego rekomendacja jest sprzeczna z prawem. Okoliczności te nie powstrzymały jednak Pana Rafała Korkusa, który - co wymaga podkreślenia - pomimo skutecznego zrzeczenia się urzędu, dnia 29 września 2022r. przyjął bezpodstawną, nieuprawnioną nominację na urząd sędziego sądu powszechnego, ślubując przy tym stanie na straży prawa (art. 66 § 1 ustawy z 27 lipca 2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz. U. 2024.334). Zrzeczenie się urzędu sędziego sądu wojskowego w toku procedury nominacyjnej zainicjowanej w trybie art. 35 § 4 u.s.w, wykluczało udział Pana Rafała Korkusa w dalszej procedurze nominacyjnej w tym trybie. Przypomnieć przy tym należy, że Pan Rafała Korkus w piśmie z 15 lutego 2022r. kierowanym do Prezesa Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie stwierdził, że w związku ze zrzeczeniem się urzędu sędziego zmuszony jest zaniechać dalszych starań o nominację, którą jednak przyjął w niezmienionych warunkach faktycznych. Dla porządku wskazać należy, że zrzeczenie się urzędu sędziego pozbawiało Pana Rafała Korkusa statusu sędziego sądu wojskowego w stanie spoczynku, o którym mowa w art. 35 § 3 p. u.s.w. Tym samym Pan Rafał Korkus przyjął nienależną mu, niezgodną z prawem nominację na stanowisko sędziego sądu okręgowego. Z tego też powodu Pan Rafał Korkus jest osobą nieuprawnioną do orzekania. Zgodnie z art. 439 § 1 pkt 1 kpk orzeczenie podlega uchyleniu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na jego treść, jeżeli w jego wydaniu brała udział osoba nieuprawniona do orzekania. |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.11. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
0.1------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
------------------ |
||||||||||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
0.0.1--------------------- |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
------------------------- |
||||||||||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
Wydanie orzeczenia przez osobę nieuprawnioną w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 1 kpk. |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
Omówiono wyżej. |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
------------------------------------ |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
----------------------------------- |
||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
-------------------------------- |
||||||||||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
Rozpoznanie sprawy przez sąd należycie obsadzony, z udziałem sędziego, zatem osoby uprawnionej do orzekania. |
||||||||||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
---------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
P unkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
-------------------------------------- |
||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
SSA Anna Zdziarska SSA Ewa Gregajtys SSA Ewa Leszczyńska-Furtak |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1. |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Pełnomocnik wnioskodawcy. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Oddalenie wniosku. |
|||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys, Sądu Apelacyjnego Anna Zdziarska
Data wytworzenia informacji: