Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 420/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 25 lipca 2023r., w sprawie o sygn. akt V K 314/22.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzut obrazy prawa procesowego – tj. art. 7, 4, 410 k.p.k. polegający na błędnej ocenie zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonej, art. 366 k.p.k. poprzez zaniechanie wyjaśnienia braku śladów linii papilarnych na nożu i niewyjaśnieniu w jaki sposób doszło do powstania obrażeń na ciele pokrzywdzonego – niezasadny. Zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych polegających na uznaniu, że oskarżona była ofiarą przemocy domowej ze strony męża – niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Pod zarzutem obrazy prawa procesowego – art. 7 k.p.k., 410 k.p.k. i błędu w ustaleniach faktycznych autor apelacji próbował dowieść, że M. U. (1) nie była poddawana przemocy domowej, a zatem przebieg zdarzenia był odmienny od tego co wyjaśniła oskarżona.

Zdaniem Sądu odwoławczego skarżący winien mieć świadomość tego, że wskazane przez niego względne przesłanki odwoławcze by odnieść skutek wskazany w apelacji, winny mieć wpływ na treść orzeczenia. Najdalej idąc i przyjmując nawet hipotetyczne założenie, że oskarżona nie była ofiarą przemocy domowej, to nie przekłada się ono na tezę pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego D. U., że zabójstwo M. U. (2) było przemyślane i zaplanowane.

Brak wiary skarżącego w to, że oskarżona przekroczyła granice obrony koniecznej, poprzez zastosowanie sposobu obrony niewspółmiernego do niebezpieczeństwa zamachu wynika z ignorancji pewnych istotnych dowodów i wyeksponowania jedynie tych, które zdaniem pełnomocnika przeczą przebiegowi zdarzenia, podanemu przez M. U. (1).

Wskazując na kluczowe znaczenie zeznań I. P., R. L. i K. C. skarżący pomija fakt, że nie byli oni bezpośrednimi świadkami zdarzenia oraz że w ogóle takich świadków nie było.

Istotnie, szczególnie w postępowaniu przygotowawczym zobrazowali oni sylwetkę oskarżonej, jako osoby nadużywającej alkoholu w większym stopniu niż pokrzywdzony, bardziej niż on wulgarną i krzykliwą, mniej pracowitą oraz jako osobę, która co najmniej raz nie wpuściła go do wspólnie wynajmowanego pokoju. Pomijając to, iż K. C. podczas rozprawy zmieniła wymowę swoich zeznań, przedstawiając w bardziej niekorzystnym świetle M. U. (2) niż M. U. (1), to choć R. L. i K. C. krótko znali małżonków U., to zgodnie zeznali, iż przed zdarzeniem widzieli oskarżoną z zaczerwienieniem na szyi i z wybitym zębem w dłoni. Jednoznacznie negatywnie ocenił M. U. (1) I. P. jako kobietę używającą słów uznanych powszechnie za obelżywe wobec pokrzywdzonego, stosującą wobec niego przemoc, a po zdarzeniu okazującą wobec niego agresję i próbującą zbiec z pokoju.

Zdaniem Sądu II instancji wiarygodność zeznań świadka P. należy ocenić przez pryzmat tego co wskazała podczas rozprawy K. C., a mianowicie, że I. P. nie darzył oskarżonej sympatią, przeciwnie niż pokrzywdzonego, z którym pił alkohol.

Zwrócić należy też uwagę skarżącego na zeznania ratowników medycznych, którzy podali, że z powodu małego rozmiaru pokoju, pozycji półsiedzącej pokrzywdzonego, opartego w okolicy drzwi byli zmuszeni podejmować działania ratunkowe pojedynczo. Informacja ta wskazuje na to, że nie była realnie możliwa ucieczka oskarżonej i z resztą według przybyłych policjantów i sanitariuszy nic na to nie wskazywało, aby miała taki zamiar.

W zakresie przemocowych zachowań pokrzywdzonego względem oskarżonej autor apelacji nie uwzględnił w ogóle zeznań J. D. i A. O.. Oni także nie byli bezpośrednimi świadkami pobicia M. U. (1), ale widzieli na jej ciele obrażenia. J. D. udostępnił policji swój telefon celem przeprowadzenia oględzin. Oprócz wiadomości tekstowych wskazujących jako sprawcę pobicia M. U. (2), M. U. (1) 12 grudnia 2021r. przesłała zdjęcie zakrwawionej i zasinionej nogi, podobnie 15 grudnia 2021r. W dniu 18 lutego 2022 r. otrzymał od oskarżonej zdjęcie zadrapanej i zasinionej szyi. Był informowany wcześniej o wybiciu jej 6 – 7 zębów.

Z kolei A. O. widział zdjęcie wybitych zębów oskarżonej, które pokazała mu żona w telefonie. Wiedział o wezwaniu przed zabójstwem policji i widział też oskarżoną spuchniętą i pobitą na twarzy. Twierdził również, iż pokrzywdzony kiedy był trzeźwy był spokojny, a po alkoholu zmieniał się o 180 stopni. Obydwoje kiedy nie pili byli czyści i uprzejmi.

Twierdzenie skarżącego jakoby oskarżona doznawała obrażeń w nieznanych bliżej okolicznościach związanych z jej trybem życia jest nieuprawniona i nie ma oparcia w faktach. Podobnie skutku w postaci wykluczenia używania przemocy nie można wywieść na podstawie tego, że niebieska karta została założona na krótko przed zdarzeniem, a oskarżona nie wyglądała na przejętą, gdyż po rozmowie z policjantami udała się po alkohol. Podkreślić wypada, że policję wezwał J. D. po powzięciu informacji o pobiciu. Sama oskarżona nigdy nie powiadamiała policji, nie chodziła po obdukcje, choć swoich znajomych informowała o stosowanej wobec niej przemocy. Alkohol natomiast traktowała jako remedium na swoje problemy. Stawiając tezę, że gdyby relacje pomiędzy małżonkami były złe, to U. U. (2) nie kupowałaby alkoholu pokrzywdzonemu, pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie uwzględnia faktu, że funkcjonowanie zarówno oskarżonej, jak i pokrzywdzonego było patologiczne i nie da się wytłumaczyć go racjonalnymi względami.

Całkowicie chybiony jest argument dotyczący przewagi fizycznej oskarżonej nad pokrzywdzonym. Waga nie stanowi odzwierciedlenia siły. Brak jest również podstaw by kwestionować liczne choroby oskarżonej, w tym upośledzające motorykę. U. U. (2) cierpi na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, polineuropatię czuciową, zespół cieśni nadgarstka i łokcia. Do przeciwnego wniosku nie prowadzą zeznania A. U.. Nie widziała aby oskarżona znęcała się nad jej synem, ani on jej o tym nie mówił. Składając zeznania podzieliła się jedynie swymi przypuszczeniami, że zęby w przeszłości prawdopodobnie wybiła mu synowa oraz połamała żebra.

Odnosząc się natomiast do zacierania śladów, co podniesiono w apelacji, to nie ma na to żadnych dowodów. Brak śladów linii papilarnych na nożu nie jest jednoznacznie z tym, że je usunięto. Po przybyciu policji U. U. (2) wskazała nóż, którym ugodziła pokrzywdzonego i był on zakrwawiony (zeznania M. D.).

Nieco humorystycznie należy potraktować próbę przeprowadzenia dowodu z tekstu piosenki zespołu (...) pod tytułem „(...)” na okoliczność premedytowanego działania oskarżonej w celu zakończenia związku poprzez pozbawienie partnera życia. Oskarżona nie była autorką tego tekstu i póki co to słuchanie tego typu piosenek i wbrew twierdzeniu pełnomocnika nie tak oczywistych jak on uważa, nie może stanowić dowodu winy.

W ocenie Sądu II instancji istniały pełne podstawy by obdarzyć walorem wiarygodności wyjaśnienia U. U. (2) złożone w postępowaniu przygotowawczym. Za jej wiarygodnością przemawiają dowody pośrednie. Policjant M. D. (2) przybyły jako jeden z pierwszych na miejsce zdarzenia zeznał, że oskarżona spontanicznie podała, iż mąż rzucił się na nią z rękoma i we własnej obronie sięgnęła po to co miała pod ręką, czyli nóż i go dźgnęła. Widział u oskarżonej zadrapania. Obrażenia na szyi U. U. odnotowano także w protokole przesłuchania w charakterze podejrzanej.

Według sądu odwoławczego oskarżona nie miała wówczas czasu by przemyśleć linię obrony i następnie konsekwentnie ją przedstawiać w zakresie konieczności obrony.

Przedstawione w apelacji orzeczenia w realiach tej sprawy nie mają zastosowania. Wersja zdarzenia przedstawiona przez oskarżoną jest nie do podważenia, bowiem nie istnieją dowody przeciwne. Wersja ta jest przy tym wiarygodna, jeśli uwzględni się całokształt dowodów, a nie tylko wybiórczo ich część, jak uczynił to pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego. Można by wykluczyć obronę konieczną, gdyby zostało bezspornie ustalone, iż zarówno oskarżona, jak i pokrzywdzony wyrażali wolę wzajemnego atakowania się i jednocześnie byli atakującymi i broniącymi. Forsując ten pogląd skarżący nie dostarczył argumentów na to i nie podważył wyjaśnień U. U. (2) podającej, że atakującym był M. U. (2), a broniącą była ona.

Stawiając zarzut nie wyjaśnienia okoliczności w jakich M. U. (2) doznał obrażeń ciała innych niż rana kłuta, skarżący nie wskazał jakiej metody należałoby użyć, żeby to wyjaśnić. Można by w przybliżeniu określić czas ich powstania, lecz z całą pewnością nie okoliczności. Autor apelacji wprowadził sugestię, że sprawczynią mogła być oskarżona. Sugestia ta nie broni się w obliczu faktu, że pokrzywdzony był pracownikiem fizycznym i obrażeń w postaci otarć naskórka mógł doznać wykonując te prace. Ponadto jego tryb życia zasadniczo nie różnił się od stylu życia oskarżonej.

Na uwzględnienie nie zasługiwała także apelacja dotycząca wysokości zadośćuczynienia. W tej części jest ona polemiczna względem stanowiska Sądu Okręgowego zawartego w pisemnych motywach wyroku i nawet z jej treści wynika, że kontakty zmarłego z rodziną były sporadyczne. Nie mogły być też wyjątkowo zażyłe z racji chociażby odległego miejsca zamieszkania obu braci. Na wysokość zadośćuczynienia nie ma wpływu podniesiony w środku zaskarżenia fakt, że na kilka dni przed śmiercią M. U. (2) rozmawiał z bliskimi. Z kręgu rodziny, z prawa strony korzystał tylko D. U. i występował we własnym imieniu. Skarżący nie wykazał, że akurat kwota 100.000 złotych byłaby kwotą „odpowiednią”, a nie źródłem bezpodstawnego wzbogacenia, do czego jak się wydaje zmierzał oskarżyciel posiłkowy żądając bez żadnego umocowania po 100.000 złotych dla matki i każdego z rodzeństwa pokrzywdzonego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z kwalifikacji prawnej czynu art. 25 § 2 k.k. i wymierzenie kary w górnej granicy ustawowego zagrożenia – niezasadny.

Wniosek o zasądzenie 100 tyś. złotych tytułem zadośćuczynienia – niezasadny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, opartych o całokształt materiału dowodowego i właściwie zakwalifikował zachowanie oskarżonej. Kara wymierzona za ten czyn, po zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia jest adekwatna do winy i zarazem uwzględnia wszystkie dyrektywy sądowego wymiaru kary.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2024r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uwzględnił zażalenie złożone przez obrońcę oskarżonej i w pozostałym zakresie utrzymał w mocy wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 25 lipca 2023 r., w sprawie V K 314/22.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia może stanowić przyczynę odwoławczą, jeżeli sąd uzna, że uchybienie to mogło mieć wpływ na treść tego orzeczenia. Błąd ten odnosi się więc tylko do tych ustaleń faktycznych, w oparciu o które sąd wydaje orzeczenie. Błąd w ustaleniach faktycznych może mieć postać błędu „braku” albo błędu „dowolności”. Zarzut taki może zostać postawiony wówczas, gdy sąd, ustalając stan faktyczny, wziął pod uwagę wszystkie istotne w sprawie dowody (art. 92 i 410 KPK), a także, gdy prawidłowo je ocenił (art. 7 KPK). Natomiast ustalając stan faktyczny na podstawie tych dowodów, sąd pominął wynikające z nich fakty (okoliczności) istotne w sprawie (błąd „braku”) albo ustalił fakty, które wcale z danego dowodu nie wynikają lub wynikają, ale zostały zniekształcone (przeinaczone) (błąd „dowolności”). Błąd dowolności może polegać również na wadliwym wnioskowaniu z prawidłowo ustalonych faktów (tzw. faktów ubocznych) co do istnienia lub nieistnienia faktu głównego (kwestii sprawstwa) w procesach poszlakowych. Błąd tego rodzaju oznacza, że określony fakt został ustalony dowolnie, gdyż nie ma oparcia w dowodach (komentarz do k.p.k. pod red. D. Świeckiego).

Skarżący przedstawił zarzuty obrazy prawa procesowego – art. 7 i 410 k.p.k. zmierzające do uzasadnienia zarzutu głównego – błędu w ustaleniach faktycznych. Ponieważ nie wykazał, że Sąd dokonał ustaleń dowolnych, zamiast swobodnych, pominął istotne dowody, czy wyciągnął niewłaściwe wnioski – apelacja nie została uwzględniona tak co do winy, kwalifikacji prawnej oraz kary, będącej poniekąd następstwem przyjętej kwalifikacji prawnej.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Uwzględniono zażalenie obrońcy oskarżonej w zakresie punktu VIII wyroku tj. kosztów procesu. Sąd Apelacyjny podzielił argumentację skarżącego, zasądził wynagrodzenie należne obrońcy za obronę pełnioną z urzędu, według stawek ustanowionych dla obrońców z wyboru, mając na uwadze brak przyczyn do różnicowania wynagrodzenia przy jednakowym nakładzie pracy. Taką samą stawkę Sąd przyjął zasądzając wynagrodzenie za obronę z urzędu pełnioną przed sądem II instancji stosując kontrolę rozproszoną zgodności przepisów niższego rzędu z konstytucją. Zastosowano przy tym § 11 ust 1 pkt 2, ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r.)

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podst. art.634 k.p.k., art. 636 § 1 k.p.k. orzeczono o kosztach procesu za postępowanie odwoławcze, zaś o opłacie na podst.13 ust. 2 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., Nr 49 z póź. zmianami.

7.  PODPIS

Ewa Jethon Anna Zdziarska Ewa Gregajtys

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 25 lipca 2023 r., w sprawie V K 314/22.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana