II AKa 422/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2018-12-12
Sygn. akt II AKa 422/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 grudnia 2018 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie, II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSA - Grzegorz Salamon
Sędziowie: SA - Dorota Tyrała
SR (del.) do SA - Beata Adamczyk – Łabuda (spr.)
Protokolant st. sekr. sąd. Marzena Brzozowska
przy udziale Prokuratora Jacka Pergałowskiego
po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2018 roku
sprawy H. K. (1), córki B. i H. z domu S., urodzonej w dniu (...) w Z.,
oskarżonej z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.
na skutek apelacji, wniesionych przez obrońcę oskarżonej i Prokuratora
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 30 maja 2018 r. sygn. akt XII K 38/18
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż na podstawie art. 46 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk orzeka obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz małoletnich: F. K. i J. K. kwoty po 101 121,09 /sto jeden tysięcy sto dwadzieścia jeden złotych 09/100/;
II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. S. Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych – zawierającą 23 % VAT – tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną pełnioną z urzędu w postępowaniu odwoławczym;
IV. zwalnia oskarżoną H. K. (1) od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
H. K. (1) została oskarżona o to, że: w czasie bliżej nieokreślonym, jednak nie później niż do dnia 09 listopada 2010 roku w (...) dokonała przywłaszczenia środków pieniężnych należnych małoletnim F. K. i J. K. z tytułu ich udziału w prawie do lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) w W. określonych w postanowieniu Sądu Rejonowego dla Warszawy – Woli o sygn. akt VI Nsm 523/10, to jest czynu z art. 284 § 2 k.k
Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 30 maja 2018 r.
sygn. akt XII K 38/18: I. w ramach czynu zarzucanego H. K. (1) uznał ją winną tego, że w bliżej nieokreślonym czasie, nie później aniżeli 6 kwietnia 2012 roku w W. przywłaszczyła powierzone jej środki pieniężne należne małoletnim F. K. i J. K. z tytułu nabycia przez nich spadku po M. K. (1) w łącznej kwocie 202 242,18 zł , co stanowi mienie znacznej wartości, którym, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy – Woli z dnia 09 listopada 2010 roku sygn. akt VI Nsm 523/10 zobowiązana była rozporządzić w celu nabycia na rzecz małoletnich F. K. i J. K. udziałów w prawie do lokalu mieszkalnego nr (...) usytuowanego w budynku przy ul. (...) w W., tj. za winną czynu, wyczerpującego ustawowe znamiona art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k. i na podstawie tych przepisów skazał oskarżoną, zaś na podstawie art. 294 § 1 k.k. wymierzył jej karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności;
II. na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. w brzmieniu wskazanych przepisów, obowiązującym w dacie popełnienia przypisanego oskarżonej czynu wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby w wymiarze 4 (czterech) lat;
III. zwolnił oskarżoną H. K. (1) od ponoszenia opłat i kosztów postępowania, które przejął na rzecz Skarbu Państwa.
Powyższy wyrok zaskarżyła obrońca H. K. (1) w całości na korzyść oskarżonej i na podstawie art. 427 § 1 i 2 kpk i art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. zarzuciła:
I. obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk art. 4 polegającą na braku wszechstronnego rozważenia przez Są I instancji zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz popadnięciu w dowolność w toku oceny tego materiału dowodowego, a w konsekwencji wyciagnięcie błędnych wniosków z przeprowadzonych w sprawie środków dowodowych, w szczególności w zakresie: błędnej odmowy nadania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonej H. K. (1) w sytuacji, gdy złożone przez nią wyjaśnienia zarówno toku rozpoznania sprawy pozostają niezmienne, spójne i logiczne, nie budzą żadnych wątpliwości co do zasadniczych elementów, składających się na stan faktyczny przedmiotowej sprawy oraz znajdujących potwierdzenie w pozostałych dowodach:
b. bezpodstawnego uznania przez Sąd I instancji, że oskarżona nie podjęła żadnych działań, zmierzających do zabezpieczenia środków finansowych stanowiących udział jej dzieci w spadku po ojcu, co stoi w sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w tym przede wszystkim dowodami z dokumentów w postaci umów zawartych z (...) (...) SA oraz zeznaniami świadków B. J., A. i L. Z., A. T. i T. S..
II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, który zdaniem obrońcy miał zasadniczy wpływ na jego treść, a także nieprawidłowym ustaleniem, że podjęte przez oskarżoną działania nie zmierzały w żaden sposób do zabezpieczenia środków finansowych, stanowiących udział jej dzieci w spadku po ojcu a także, że oskarżona działała umyślnie, z zamiarem bezpośrednim przywłaszczenia powierzonych jej środków pieniężnych, należących do jej synów, w konsekwencji niesłusznie uznano, że oskarżona H. K. (1) swoim zachowaniem wyczerpała znamiona przestępstwa stypizowanego w art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 §1 k.k.
Wskazując na powyższe, w oparciu o art. 427 § 1 kpk, art. 437 § 1 i 2 k.p.k. obrońca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej H. K. (1) od zarzucanego jej czynu. Obrońca zaskarżyła przedmiotowy wyrok również w zakresie kosztów zasądzonych od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonej tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu przed Sądem I instancji. Orzeczeniu w zakresie kosztów za obronę z urzędu zarzuciła:
1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. § 11 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie poprzez jego błędne zastosowanie, wskutek czego do ustalenia wynagrodzenia za obronę z urzędu przyjęto stawkę minimalną 840,00 zl netto zamiast stawki 1200 złotych netto, według treści § 11 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia w sytuacji, gdy przedmiotowa sprawa była rozpoznawana przez Sąd Okręgowy jako Sąd pierwszej instancji;
2.naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. § 11 ust. 2 pkt 5 Rozporządzenia poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy przedmiotowa sprawa była rozpoznawana przez Sąd Okręgowy jako Sąd I instancji, a nie drugiej instancji, wskutek czego do ustalenia wysokości wynagrodzenia zza obronę z urzędu przyjęto zbyt niską stawkę minimalną (840 zł netto) zamiast stawki 1200 złotych netto;
3.naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. § 17 pkt 1 Rozporządzenia poprzez jego niezastosowanie, wskutek czego koszty za obronę z urzędu ustalono w zbyt niskiej kwocie (840 zł netto) podczas, gdy w przedmiotowej sprawie rozprawa trwała dłużej niż jeden dzień, tj. trzy dni, a zatem stawka minimalna w wysokości 1200 złotych netto winna zostać podwyższona za każdy kolejny dzień o 20 % tej kwoty, a więc minimalne wynagrodzenie całkowite obrońcy z urzędu w sprawie powinno wynosić 1680 zł netto.
W konkluzji obrońca wniosła o zmianę orzeczenia w zakresie pkt III orzeczenia poprzez przyznanie obrońcy z urzędu na podstawie § 11 ust. 2 pkt 5 w zw. z § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 2października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej w przedmiotowej sprawie w kwocie 1680 złotych netto + VAT.
Powyższy wyrok zaskarżył prokurator w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonej H. K. (1). Na podstawie art. 427 § 2 kpk i art. 438 pkt 1 i 4 kpk wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność wymierzonej kary, przejawiającą się w niesłusznym braku orzeczenia środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody w całości, co w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości oraz winy, przy zastosowaniu wadliwych kryteriów wymiaru kary powoduje, że kara ta nie wypełnia swej funkcji w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej i nie zaspokaja społecznego poczucia sprawiedliwości. Podnosząc powyższy zarzut na podstawie art. 427 § 1 kpk i art. 437 § 2 kpk wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonej H. K. (1), obok orzeczonej kary 2 lat pozbawiania wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 4 lat próby, środka karnego z art. 46 § 1 kk w związku z art. 4 § 1 kk w postaci obowiązku naprawienia szkody w całości na rzecz pokrzywdzonych F. K. i J. K..
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zarzuty podniesione w apelacji obrońcy oskarżonej H. K. (1) oraz powołana na ich uzasadnienie argumentacja nie są zasadne, co wniesiony na korzyść oskarżonej środek odwoławczy czyni nieskutecznym. Zmiana wyroku nastąpiła zaś na skutek apelacji Prokuratora, uwzględnionej w całości.
Wbrew stanowisku skarżącej nie sposób uznać, aby zaskarżony wyrok dotknięty był błędem, o jakim mowa w art. 438 pkt 3 kpk w sytuacji, gdy wszystkie istotne dla skompletowania znamion przestępstwa ustalenia faktyczne, poczynione przez Sąd I instancji, znajdują umocowanie w treści dowodów obdarzonych wiarą, a oparte na tej podstawie wnioskowanie w tym zakresie nie koliduje ze wskazaniami wiedzy, logicznego rozumowania i życiowego doświadczenia. Odmienne - nota bene subiektywne – oceny, proponowane przez obrońcę oskarżonej, nie dezawuują prawidłowości tak zrekonstruowanych faktów. Jakkolwiek zatem obrońca swoje wątpliwości co do faktu popełnienia przez oskarżoną zarzucanego jej czynu wywodzi z treści wyjaśnień H. K. (1), to Sąd Okręgowy nie uznał ich w pełni za wiarygodną podstawę ustaleń faktycznych a swoje, w tym zakresie oceny, racjonalnie umotywował, nie naruszając przy tym bynajmniej dyrektyw art. 7 kpk. W odniesieniu do zarzucanego oskarżonej czynu przywłaszczenia środków finansowych i nie nabycia udziałów od (...) (...) SA w lokalu mieszkalnym nr (...) w budynku nr (...) położonym w W. przy ul. (...) bezspornym jest, że oskarżona, po sprzedaży mieszkania przy ul. (...) w W., w którym zamieszkiwała od 07 czerwca 2001 roku dysponowała środkami finansowymi w kwocie 311.363,26 zł . Z tytułu cesji na rzecz małoletnich synów oskarżonej przypadała łącznie kwota 207 575, 50 zł . Oskarżona prowadziła prace wykończeniowe w mieszkaniu przy ul. (...) w W., nie płacąc czynszu najmu i nie dokonując żadnych wpłat na poczet zakupu mieszkania, spłacając własne długi, dokonując inwestycji w postaci zakupu nowego samochodu marki T. (...), następnie jego sprzedaży, udzielając pożyczek na kwotę 80 000 złotych G. S..
Wbrew stawianym w apelacji obrońcy zarzutom, Sąd I instancji nie dopuścił się obrazy przepisów postępowania a mianowicie art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. Rozstrzygnięcie swoje oparł na pełnym materiale dowodowym ujawnionym w toku rozprawy głównej, zebrane w sprawie dowody, zarówno korzystne jak też niekorzystne dla oskarżonej ocenił nie przekraczając ram swobody, zakreślonej art. 7 k.p.k. i bez żadnych wątpliwości uznał winę oskarżonej w kształcie przypisanym jej zaskarżonym wyrokiem, i prawidłowo ustalając, że H. K. (1) przywłaszczyła powierzone mienie w łącznej kwocie 202 242,18 zł. Uzasadnienie wyroku Sąd I instancji sporządził w sposób umożliwiający kontrolę instancyjną orzeczenia. Słusznie zostały uznane przez Sąd Okręgowy za niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonej, jakoby „działała dla dobra małoletnich dzieci”. Nie są dostatecznymi argumentami działania podejmowane przez oskarżoną w postaci zawarcia umowy przedwstępnej numer (...) dotyczącej lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) w W., zawarcie umowy najmu powyższego lokalu mieszkalnego nr (...) (...)/, częściowego wykończenia lokalu, skoro nabycie mieszkania przez oskarżoną, a w konsekwencji nabycie na rzecz dzieci udziałów w prawie do lokalu mieszkalnego, do którego oskarżona była zobowiązana mocą postanowienia Sądu nie zostało zrealizowane. Okoliczności związane z zamiarem oskarżonej przy zawieraniu umowy przedwstępnej numer (...) dotyczącej lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) w W., umowy najmu powyższego lokalu mieszkalnego nr (...) (...)/ nie mają znaczenia w kwestii winy oskarżonej co do popełnienia przypisanego jej czynu. Ustalenia te wskazują jednak, iż oskarżona nie sfinalizowała do dnia 06 maja 2012 roku umowy nabycia lokalu i przywłaszczyła środki pieniężne, przeznaczone na określony cel. Fakt, iż oskarżona nie podjęła działań, zmierzających do zabezpieczenia środków finansowych, stanowiących udział jej dzieci w spadku po ojcu został bezsprzecznie udowodniony, również wyjaśnieniami oskarżonej, w których przyznała, że kwotę w wysokości około 80 000 złotych przekazała G. S., zamiast przeznaczyć je na wykup mieszkania. Kwestionując ocenę wyjaśnień oskarżonej H. K. (1), dokonaną przez Sąd I instancji, obrońca poddaje w wątpliwość fakt przywłaszczenia przez oskarżoną powierzonych jej pieniędzy. Tymczasem nawet oskarżona na rozprawie przyznawała fakt, iż brakowało jej pieniędzy na uzupełnienie wkładu, które przeznaczyła częściowo na własne potrzeby. Słusznie zatem konstatuje Sąd I instancji, że taki sposób działania oskarżonej z góry zakładał rozporządzenie środkami finansowymi, należącymi nie do niej, lecz małoletnich dzieci. Oskarżona winna była zadbać, aby zainwestowane przez nią środki w nabycie i wyposażenie mieszkania nie poszły na marne i aby zawrzeć umowę przyrzeczoną w formie aktu notarialnego do dnia 06 maja 2012 roku. Istotne natomiast w sprawie było to, że oskarżona nie rozporządziła środkami finansowymi w celu nabycia na rzecz dzieci udziałów w prawie do lokalu mieszkalnego nr (...) usytuowanego w budynku przy ul. (...) w W.. Gdyby oskarżona miała zamiar powierzone jej środki pieniężne, należne przecież małoletnim dzieciom, rozporządzić tak, aby nabyć udziały w prawie do lokalu mieszkalnego, niewątpliwie zawarłaby umowę przyrzeczoną lokalu, nie przekazałaby określonych kwot G. S. tytułem prywatnej pożyczki z terminem zwrotu w przeciągu 6 miesięcy. W odniesieniu do zarzutu stawianego oskarżonej istotny jest bowiem fakt, iż wskutek spadku po M. K. (1) środki pieniężne, należne małoletnim F. K. i J. K. w kwocie po 103 787,75 zł oskarżona przywłaszczyła, postąpiła z nimi, jak z własnymi, realizując swoje nieadekwatne do potrzeb i możliwości zamierzenia, zamiast wykonać zobowiązanie Sądu Rejonowego dla Warszawy – Woli z dnia 09 listopada 2010 roku sygn. akt VI Nsm 523/10, z którego wynikał obowiązek oskarżonej takiego rozporządzenia środkami, aby zabezpieczyć na rzecz małoletnich F. K. i J. K. udziały w prawie do lokalu mieszkalnego nr (...), usytuowanego w budynku przy ul. (...) w W.. Oskarżona nie wywiązała się z nałożonego na nią postanowienia Sądu, co bezsprzecznie skonstatował Sąd I instancji i okoliczność ta jest bezsporna. Zatem argumenty obrońcy odnośnie podjęcia przez oskarżoną działań zmierzających do zabezpieczenia środków finansowych są chybione. Oskarżona przywłaszczyła powierzone jej środki pieniężne, należne małoletnim F. K. i J. K. z tytułu nabycia przez nich spadku po M. K. (1) w łącznej kwocie 202 242,18 zł, wobec tego, że nie nabyła na rzecz małoletnich F. K. i J. K. udziałów w prawie do lokalu mieszkalnego nr (...) usytuowanego w budynku przy ul. (...) w W. w terminie wskazanym w umowie z (...) (...) SA z dnia 08 listopada 2010 roku. Mimo wcześniejszego zobowiązania , wynikającego z rzeczonej umowy oskarżona nie przystąpiła do zawarcia umowy ostatecznej i nie zadbała o zabezpieczenie środków pieniężnych, stanowiących spadek dzieci po zmarłym ojcu M. K. (1). Zatem niezasadny jest zarzut z pkt Ia środka odwoławczego co do naruszenia, mających wpływ na treść wyroku przepisów art. 7 kpk w zw. z art. 410 kk.
Niezasadny jest także zarzut z pkt Ib apelacji obrońcy, bowiem kwestie związane z działaniami oskarżonej co do zabezpieczenia środków finansowych, stanowiących udział jej dzieci w spadku po ojcu w postaci zawarcia umowy z (...) (...) S.A nie skutkowały ostatecznym przystąpieniem do jej zawarcia w terminie do 06 maja 2012 roku. Powodem było nie zgromadzenie przez oskarżoną koniecznych środków do zawarcia umowy przyrzeczonej, a zatem nie doszło do naruszenia art. 410 k.p.k. Fakt rozdysponowania pieniędzmi, uzyskanymi ze sprzedaży mieszkania przy ul. (...) w W. na pokrycie długów, kosztów najmu wynajętego mieszkania, zakupu auta , opłaty za przejazdy taksówkami wszelako również realizuje znamiona przywłaszczenia sobie powierzonej rzeczy ruchomej. Mimo, że wywody apelacji podważają trafność ustaleń Sądu I instancji co do towarzyszącego oskarżonej H. K. zamiaru res sibi habendi, to świadczą o tym okoliczności poprzedzające czyn, które wskazują na z góry powzięty przez oskarżoną brak intencji zabezpieczenia przypadających jej dzieciom sum, zgodnie z przyjętym na siebie zobowiązaniem Sądu oraz na zamiar zadysponowania kwotami z pominięciem woli podmiotu uprawnionego. Dla bytu przestępstwa z art. 284 § 2 kk nie ma przy tym znaczenia, czy oskarżona środki finansowe przeznaczone na zakup udziałów w prawie do lokalu mieszkalnego oddała, przekazała za długi, czy udzieliła w formie bezzwrotnej pożyczki. Istotne jest to, że będąc w ramach zobowiązania Sądu Rejonowego dla Warszawy Woli w Warszawie z dnia 09 listopada 2010 roku sygn. akt VI Nsm 523/10 depozytariuszem pieniędzy, oskarżona ostatecznie i nieodwracalnie pozbawiła ich osoby uprawnione, w okolicznościach świadczących o zamiarze definitywnego oddzielenia uprawnionego od stanowiącej jego własność rzeczy i potraktowania jej jako własnej, niezależnie od tego, czy mienie to uczyniła następnie przedmiotem własności swojej, czy też innej osoby.
Z uwagi na kierunek środka odwoławczego, wniesionego przez obrońcę oskarżonej, Sąd Apelacyjny nie mógł dokonać korekty wyroku w zakresie określenia daty końcowej czynu na dzień 06 maja 2012 roku, jakkolwiek do tej właśnie daty na podstawie umowy, zawartej w dniu 08 listopada 2010 roku ze spółką (...). W. (...) SA oskarżona H. K. (1) zobowiązana była do ostatecznego wykupu mieszkania. Tymczasem Sąd I instancji drogą analizy i oceny zeznań świadków oraz dokumentów ustalił bez żądnych wątpliwości, że H. K. (1) podejmowała wszelkie istotne dla rozporządzenia mieniem decyzje finansowe, potwierdzające działanie z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym. Sąd I instancji dokonał wnikliwej analizy zeznań świadków w osobach A. Z., L. Z., T. S., A. T., K. S., M. K. (2), B. J. i przekonująco uzasadnił powody, dla których dowody te uznał za wiarygodne w kwestii związanej z przypisanym oskarżonej zarzutem. Przedstawiona przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocena zeznań świadków oraz wskazanych szczegółowo dokumentów mieści się w ramach swobody, określonej art. 7 k.p.k.
Sąd Apelacyjny uznał, iż wymierzona H. K. (1) kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania uwzględniają wszelkie istotne okoliczności, mające wpływ na ich wysokości i nie rażą surowością. Sąd Apelacyjny nie podzielił jedynie ustaleń Sądu Okręgowego w kwestii niemożliwości nałożenia na oskarżoną w wyroku skazującym środka karnego – w dacie czynu - w postaci obowiązku naprawienia szkody z uwagi na niemożliwość jego realizacji. Stwierdzić należy, że trudna sytuacja materialna czy rodzinna sprawcy nie ma wpływu na wymiar orzeczonego środka karnego, którego orzeczenie, na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej jest obligatoryjne. Sąd Apelacyjny w Warszawie niejednokrotnie w swoich orzeczeniach stwierdzał, że obowiązek określony w art. 46 par. 1 kk jest środkiem karnym i w przypadku jego orzekania stosuje się te same reguły, co przy wymiarze kary. Sytuacja materialna oskarżonego nie może mieć wpływu na wymiar orzeczonego środka karnego. Wprawdzie określony w art. 46 § 1 k.k. obowiązek naprawienia szkody jest środkiem karnym, jednakże przy jego orzekaniu należy kierować się zasadami prawa cywilnego dotyczącymi ustalenia wielkości szkody majątkowej lub doznanej krzywdy (szkoda niemajątkowa). Można uwzględniać tylko te składniki lub elementy szkody, które wynikły bezpośrednio z zachowania się sprawcy lub ze skutków tego zachowania się” ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 lutego 2013 r. sygn. akt II AKa 292/12, LEX nr 1307478.). Stanowisko to Sąd Apelacyjny w pełni podziela i akceptuje, podobnie jak argumentację przedstawioną w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2012 r. o sygn. V CSK 541/11, zgodnie z którą „poszkodowanym w rozumieniu art. 415 k.c. jest ten, kto poniósł uszczerbek pozostający w adekwatnym związku przyczynowym z zawinionym czynem sprawcy. Adekwatny związek przyczynowy stanowi nie tylko przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej, ale jest także kryterium wyznaczającym jej zakres. Następstwo uznawane jest za normalne, jeżeli w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności szkoda jest zwykłym następstwem tego zdarzenia” ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2012 r. o sygn. V CSK 541/11, LEX nr 1276235). Tym samym Sąd Apelacyjny dokonał zmiany wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie w ten sposób, iż na podstawie art. 46 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk orzekł obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz małoletnich: F. K. i J. K. kwoty po 101 121,09 /sto jeden tysięcy sto dwadzieścia jeden złotych 09/100/. Takie ukształtowanie środka karnego w połączniu z warunkowo zawieszoną w wykonaniu karą pozbawienia wolności spełni, zdaniem Sądu Apelacyjnego, rolę prewencyjną względem oskarżonej H. K..
Kolejny zarzut obrońcy oskarżonej odnośnie wysokości kosztów zasądzonych od Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. S. tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu w postępowaniu przed Sądem I instancji Sąd Apelacyjny uznał za niezasadny. Sąd Okręgowy nie dopuścił się bowiem wskazanej przez skarżącą obrazy przepisów postępowania, która winna skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia. W niniejszej sprawie adw. A. S. została wyznaczona obrońcą z urzędu oskarżonej H. K. (1) w dniu 26 października 2015 roku (k. 275). Do ustalenia wysokości należnego obrońcy z urzędu wynagrodzenia za obronę oskarżonej w postępowaniu jurysdykcyjnym mają zatem zastosowanie przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2002.163.1348), które uległy zmianie w dniu 1 lipca 2015 r. Kwestią sporną, wokół której koncentruje się zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego jest wysokość należnego obrońcy wynagrodzenia za obronę oskarżonej w postępowaniu przed Sądem I instancji. Skarżąca domaga się kwoty 1680,00 złotych netto wskazując, iż kwota ta wynika z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz. 1800) i stanowi sumę: kwoty 1200,00 zł, przewidzianej za obronę przed Sądem Okręgowym oraz kwoty 480,00 zł., stanowiącą wynagrodzenie za dwa dodatkowe terminy rozprawy. Stanowisko obrońcy jest błędne. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż podstawę wynagrodzenia obrońcy za reprezentowanie oskarżonej przed Sądem Okręgowym, jako Sądem I instancji, stanowią przepisy nie powołanego przez obrońcę rozporządzenia, a przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Zgodnie z § 14 ust. 1 pkt 5 ww. rozporządzenia stawki minimalne za obronę przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją wynoszą 600,00 złotych. Zgodnie zaś z § 2. 1. Rozporządzenia zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa powyżej, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-5. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. W realiach niniejszej sprawy Sąd I instancji prawidłowo uznał, a skarżący obrońca nie przedstawiła w apelacji żadnych argumentów podważających powyższe stanowisko, że brak jest podstaw do uznania, że zachodzą okoliczności uzasadniające przyznanie obrońcy wynagrodzenia w wysokości wyższej aniżeli stawka minimalna. Prawidłowo zatem uznał Sąd Okręgowy, iż adw. A. S. za obronę oskarżonej H. K. (1) przed Sądem I instancji należy się kwota 840,00 zł. Sąd I instancji uwzględnił również treść § 16 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, opłata maksymalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20 %. Dostrzegając fakt, iż obrońca reprezentowała oskarżoną na rozprawie w dniach: 16 kwietnia 2018 roku, 10 maja 2018 roku i 30 maja 2018 roku słusznie Sąd Okręgowy zasądził na rzecz obrońcy dodatkowo kwotę 240,00 złotych (600,00 zł * 20% * 2 terminy = 240,00 zł) - za udział w dwóch dodatkowych terminach. Reasumując, uznać należy, iż zasądzona na rzecz adw. A. S. z tytułu pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonej H. K. (1) kwota 840,00 złotych jest prawidłowa i znajduje uzasadnienie we właściwych, a powołanych szczegółowo powyżej przepisach stosownych rozporządzeń. Na kwotę tę składa się kwota 600,00 złotych - z tytułu reprezentacji H. K. (1) w postępowaniu przed Sądem Okręgowym (600,00 zł.+ 240 zł = 840,00 zł). Kwotę tę Sąd I instancji słusznie podwyższył o wartość podatku VAT. Sąd Apelacyjny zwolnił H. K. (1) od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, mając na uwadze wysokość orzeczonego przez Sąd Apelacyjny środka karnego, zaś wydatkami obciążył Skarb Państwa.
Mając na względzie powyższe, orzeczono jak na wstępie.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Grzegorz Salamon, Dorota Tyrała
Data wytworzenia informacji: