Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2013r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie - II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Marek Motuk

Sędziowie: SA – Paweł Rysiński (spr.)

SO (del.) – Ewa Gregajtys

Protokolant: – st. sekr. sąd. Katarzyna Rucińska

przy udziale Prokuratora Leszka Woźniaka

po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2013 r.

sprawy S. T.

o odszkodowanie i zadośćuczynienie w trybie ustawy z dnia 23 lutego 1991 r.

na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 25 września 2013 r. sygn. akt XII Ko 1/12

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 września 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił wniosek S. T. o odszkodowanie i zadośćuczynienie za szkodę i krzywdę wynikłe z tymczasowego aresztowania wnioskodawcy w sprawie Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Warszawie – sygn. Pr 3215/48.

Jak to ustalił Sąd pierwszej instancji wnioskodawca został aresztowany 25 listopada 1948 r. pod zarzutem nielegalnego posiadania pistoletu. Postanowieniem z dnia 23 grudnia 1948 r, postępowanie to zostało umorzone, m. in. dlatego, że „broń ta była całkowicie zepsuta, nienadająca się do żadnego użytku” (vide postanowienie k. 135 akt sprawy).

Wnioskodawca oparł swe żądania o przepis art. 8 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.) wywodząc je z treści art. 11 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym to na wnioskodawcy ciążył obowiązek wykazania, że czyn mu zarzucany był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego; tylko wówczas wobec treści art. 1 ust. 1 ustawy wnioskodawcy przysługiwałyby stosowne uprawnienia odszkodowawcze. Istnienia takiego związku nie można jedynie domniemywać, jak również nie można go oprzeć o regułę in dubio pro reo (vide: OSN 19992 z. 3-4 poz. 24).

Sąd Okręgowy oddalając wniosek przyjął, że wnioskodawca nie wykazał, a zgromadzone dokumenty historyczne nie potwierdziły, że jego aresztowanie i czyn mu zarzucany był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

We wniesionej apelacji pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił orzeczeniu obrazę przepisów postępowania a to art. 4, 7 i art. 410 k.p.k. oraz błąd w ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że aresztowanie wnioskodawcy nie było związane z jego działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. W konkluzji apelacji skarżący wniósł o zmianę wyroku i uwzględnienie wniosku, bądź jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zarzuty apelacji okazały się nietrafne na tyle, że apelację należało uznać za oczywiście bezzasadną.

W szczególności skarżący, jak stwierdza na k. 3 uzasadnienia apelacji, nie kwestionuje ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd pierwszej instancji. Sprawia to, że bezprzedmiotowy staje się zarzut błędu w tych ustaleniach (pkt II części wstępnej). Jak natomiast wynika z dalszych motywów zaskarżenia kwestionuje on jedynie tę ocenę sądu, która sprowadza się do konstatacji, że wnioskodawca jedynie deklarował udział w organizacji niepodległościowej (jednocześnie negując sens jej powołania:
k. 8-9 uzasadnienia wyroku), lecz nie podjął żadnych działań na rzecz niepodległego bytu państwa.

Argumenty apelacji w tej kwestii nie mogły być podzielone.

Ani z treści wniosku, ani z zeznań wnioskodawcy złożonych przed sądem nie wynika w żaden sposób, że fakt jego aresztowania miał jakikolwiek związek z jego działalnością niepodległościową. Przeciwnie – jeśli chodzi o związek z organizacją (...), to jak wyjaśnił wnioskodawca, miała to być organizacja o celach wychowawczych, w której wnioskodawca chciał się spotykać z kolegami; „nie było mowy o walce o niepodległy byt państwa” (prot. rozprawy – k. 79 akt). Również z WiN-em, którego członkiem miał być wnioskodawca, nie nawiązał po wojnie kontaktu (k. 79 akt). Co więcej, jak sam wyjaśnił, za walkę o niepodległy byt państwa wnioskodawca uważa walkę na froncie w LWP, jako dobry żołnierz liczył na rekrutację do szkoły wojskowej w M., do czego nie doszło (k. 80 akt). Był natomiast członkiem (...), (...) i (...) (k. 87 akt).

Depozycję wnioskodawcy i dokumenty historyczne nie dają żądnych podstaw do powiązania faktu aresztowania wnioskodawcy z „działalnością” na rzecz niepodległego bytu państwa.

Po pierwsze „działalność” wymaga aktywności – czynnego udziału, po drugie zaś „działalność” we wskazanym tu rozumieniu musi być świadoma tzn. zachowania osoby represjonowanej (w ich następstwie) muszą zmierzać do odzyskania niepodległości, a więc być wyrazem rzeczywistych opozycyjnych przekonań sprawcy (OSN 1992 r. z. 9-10 poz. 74).

W realiach sprawy niniejszej brak podstaw faktycznych do przyjęcia, że wnioskodawca w ogóle prowadził jakąkolwiek działalność, choćby tylko sprzyjającą odzyskaniu niepodległości państwa. To zaś wyklucza przyjęcie, że w sprawie spełnione są przesłanki materialne z art. 1 ust. 1 ustawy.

W tym stanie rzeczy zarzuty obrazy prawa procesowego z pkt I.1 apelacji należało uznać za bezzasadne i to w stopniu oczywistym. Zarzut błędnych ustaleń faktycznych – jak wspomniano powyżej – musiał być uznany za bezprzedmiotowy, skoro skarżący sam zdezawuował go na k. 3 uzasadnienia apelacji. Bezprzedmiotowy, wobec braku podstaw do uwzględnienia wniosku, okazał się zarzut z pkt I.2 apelacji tyczący czasu trwania tymczasowego aresztowania wnioskodawcy.

Z tych wszystkich przyczyn uznając apelację za oczywiście bezzasadną, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.