Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 432/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 11 października 2022 r., sygn. VIII K 49/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.1

Zarzut obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia (art. 438 pkt 2 kpk)

art. 7 kpk – poprzez błędną ocenę materiału dowodowego i przypisanie oskarżonemu winy wyłącznie na podstawie zeznań A. R., który z co najmniej równym względem oskarżonego prawdopodobieństwem mógł być sprawca czynu i mógł mieć interes w złożeniu zeznań obciążających oskarżonego w celu uniknięcia odpowiedzialności, a także uznanie za wiarygodne zeznań A. R. pomimo rozbieżności jego zeznań na różnych etapach postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie jest prawdą, jakoby Sąd I instancji oparł swoje ustalenie w zakresie winy oskarżonego V. K. wyłącznie na zeznaniach A. R., skoro prosta lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku jednoznacznie przeczy takiej tezie.

Sąd meriti wskazał szereg koherentnych dowodów, które ocenione łącznie wedle wskazań wiedzy, logiki i życiowego doświadczenia pozwalały na rekonstrukcję stanu faktycznego w kształcie przyjętym w wyroku.

Podjęta w apelacji próba przerzucenia odpowiedzialności za zbrodnię na świadka A. R. opiera się na insynuacjach świadka I. D., którego zeznaniom Sąd I instancji nie dał wiary, natomiast nie przystaje nawet do wyjaśnień samego oskarżonego, który nie negował faktu stosowania przemocy wobec ofiary, choć różnie opisywał jej przebieg, za to stanowczo twierdził, że „ S. ani A. nie bili L. ” (k. 179).

Wbrew wywodom skarżącego nie jest tak, że przyjętemu w wyroku działaniu oskarżonego nie można przypisać żadnego motywu, skoro z całokształtu okoliczności ujawnionych w sprawie wynika, że jego agresję motywowała zazdrość o partnerkę, która równolegle spotykała się z innym mężczyzną o imieniu B.. Świadczą o tym wyjaśnienia samego oskarżonego, który przyznawał, że L. znikała na 3 noce, a tuż przed zdarzeniem spotkał ją z mężczyzną, którego nawet odepchnął, chciała odejść, zaś one jej nie pozwalał (k. 179), a potwierdzają taki stan rzeczy nie tylko zeznania świadka A. R., ale również depozycje O. R., który zeznał, że oskarżony był zazdrosny o jakiegoś B., z którym jego partnerka się spotykała (k. 31 verte). Relacje O. R. i V. K. w tym zakresie korespondują z zeznaniami A. R., który wskazywał, że oskarżony i pokrzywdzona często się kłócili, a oskarżony w krytycznym dniu „ bił ja dlatego, że parę dni wcześniej zadawała się z jakimś Polakiem i została u niego na noc” (k. 118 verte).

Świadek I. D., za którym skarżący powtarza dość dowolne tezy, nie był świadkiem zdarzenia, a jedynie kompanem oskarżonego m.in. z aresztu śledczego, wykazującym tendencję obrończą, który twierdząc, że oskarżony nie był zdolny do takiego czynu, wyrażał jedynie własne oceny, a zapewniając, że wie od pokrzywdzonej, iż współlokatorzy oskarżonego ją zgwałcili, przedstawia w istocie hipotezy nie poddające się żadnej weryfikacji wobec śmierci L. U.. Co zaś się tyczy zapewnień, że towarzysze oskarżonego, w tym A. R., chcieli powtórzyć gwałt i sugestii, że zabili pokrzywdzoną, świadek D. przedstawia w istocie niczym nie poparte przypuszczenia, które przeczą nie tylko logice i doświadczeniu życiowemu, ale także wyjaśnieniom oskarżonego.

Gdyby bowiem współlokatorzy oskarżonego faktycznie dopuścili się w przeszłości wobec pokrzywdzonej gwałtu, o którym ta nie zawiadomiła organów ścigania, to i tym razem nie mieliby powodów obawiać się odpowiedzialności i pozbawiać pokrzywdzoną życia w celu je uniknięcia, jak zdaje się imputować skarżący. W szczególności jednak, wbrew interesom A. R. byłoby w takim wypadku ujawnienie przez niego zdarzenia i wskazanie miejsca ukrycia zwłok policji, ani też – jak twierdził V. K. - wcześniejsze odwodzenie od tego zamysłu oskarżonego, który miał przyjmować śmierć partnerki za skutek jego działania.

Przede wszystkim jednak oskarżony V. K. przyznawał, że to on stosował przemoc wobec partnerki, która chciała go opuścić i choć różnie i zachowawczo ją opisywał („ Później zaczęliśmy się kłócić: od słowa do słowa, zaczęliśmy się popychać”, „Popychaliśmy się” k. 867; „ uderzyłem, pchnąłem ona upadła, myślałem, że śpi sobie pijana” – k. 191; „ uderzyłem ją z dłoni w szczękę” - k. 192), to stanowczo i konsekwentnie wyjaśniał, że nazajutrz pokrzywdzona leżała martwa w tym samym miejscu, w którym ją zostawił, gdy upadła po jego popchnięciu tudzież uderzeniu i popchnięciu, zapewniając przy tym, że A. R. już wcześniej upadł na łóżko, a „ W tym czasie S. już spał” (k. 867 verte). Oskarżony bez wątpliwości opisywał, że idąc spać zostawił pokrzywdzoną na podłodze w drugim pomieszczeniu, w przekonaniu, że śpi, zaś nad ranem stwierdził, że nie żyła ( „ Pamiętam, że ona została w drugim pokoju i tam leżała. Myślałem, ze ona jest po prostu pijana, że ona się obudzi i wszystko” – k. 867 verte „ Ona została w tym samym pomieszczeniu, koło balkonu. Tam nie było materaca, leżała na podłodze” – k. 867 verte, „ Ona była w tym samym miejscu, gdzie upadła, jak ją popchnąłem” (k. 868 verte), „ L. rano była przy balkonie w tym samym miejscu gdzie ją uderzyłem” - k. 869 verte) i konstatując: „ myślę, że to ja spowodowałem te obrażenia u pokrzywdzonej, które opisali lekarze podczas sekcji zwłok”. Tak samo położenie zwłok opisał A. R., wskazując, że martwa ofiara leżała w pokoju obok, z balonem, na podłodze, głową do drzwi.

Skoro zatem brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących na to, aby ofiara przemieściła się z miejsca, w którym upadła po interwencji oskarżonego, to teza, jakoby pozostali lokatorzy pustostanu próbowali później dokonać na niej gwałtu, również z tego powodu jawi się nielogiczną. Naturalną wszak rzeczą jest obrona ofiary przed gwałtem, w tym poprzez ucieczkę, gdy tymczasem ujawnione okoliczności wskazują, że ofiara zmarła w miejscu, gdzie doszło do jej pobicia przez oskarżonego, a zgon nastąpił na skutek licznych doznanych obrażeń wewnętrznych i zewnętrznych, których skala i umiejscowienie przeczą wersji oskarżonego o popchnięciu, czy uderzeniu, wskazując na wielokrotną powtarzalność uderzeń ze średnią i dużą siłą, do czego Sąd I instancji szczegółowo i wyczerpująco odniósł się w pisemnych motywach wyroku, bez potrzeby powielania tej argumentacji.

Natomiast obrażenia stwierdzone w opinii z zakresu medycyny sądowej korelują z wynikającym z zeznań świadka A. R. mechanizmem zadawania pokrzywdzonej urazów przez oskarżonego. Świadek zeznał bowiem, że oskarżony bił partnerkę po głowie, po ramionach, kopał po brzuchu, a w miejscach tych biegła z zakresu medycyny sądowej stwierdziła przeżyciowe obrażenia, w tym też liczne złamania kostne – nosa, żeber, kości gnykowej i łokciowej, a także rozerwanie wątroby. Gdyby pokrzywdzona została tylko raz uderzona, czy popchnięta przez sprawcę, to nie tylko nie miałaby takich wielonarządowych obrażeń, ale też podniosłaby się w poszukiwaniu pomocy, czy choćby uchronienia się przed ewentualnym kolejnym atakiem. Nie uczyniła tego, bo doznane urazy stały temu na przeszkodzie, prowadząc do jej zgonu w miejscu, w którym je zadano.

Eksponowane w apelacji różnice w wypowiedziach świadka R. co do tego, czy oskarżony chcąc ukryć zwłoki i zatrzeć ślady przestępstwa groził mu bronią, czy nożem dla ustalenia istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności pozostają bez znaczenia. Nie dezawuują również wiarygodności zeznań tego świadka złożonych w toku postępowania przygotowawczego, kiedy został pouczony o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań, wszak to depozycje o charakterze procesowym stanowią podstawę ocen. Wówczas to świadek zeznał, że oskarżony wyciągnął nóż, gdy zwrócił się do nich, aby pomogli mu ukryć ciało. Bezspornym jest, że sytuacja ta miała miejsce około godziny 04:00 – 04:30, kiedy było ciemno, a świadek – jak sam zeznał i co potwierdził oskarżony – nie miał okularów. Mógł zatem nie być precyzyjny w odtworzeniu tej sytuacji, co wynika też z relacji O. R., któremu świadek R. mówił o „ jakimś przedmiocie przypominającym broń”, a co wszelako dla zakresu odpowiedzialności oskarżonego pozostaje bez znaczenia. Istotne jest bowiem, że wszyscy trzej mężczyźni wspólnie ukryli ciało (świadek i oskarżony zgodnie relacjonowali, że zwłoki ofiary znosili do piwnicy A. R. i S. P., a V. K. im towarzyszył), a jedynie postawa A. R. przyczyniła się do ujawnienia tego faktu, bowiem, jak wynika z zeznań O. R., nie radził sobie psychicznie ze swoją wiedzą, a świadomość czynu zakłócała mu sen.

Nie można, jak proponuje obrońca, upatrywać podstaw do odmówienia waloru wiarygodności zeznaniom A. R. w jego twierdzeniu, że został uderzony przez oskarżonego za próbę obrony pokrzywdzonej, w wyniku czego przewrócił się i stracił przytomność, bo w takim wypadku musiałby mieć bardzo poważny uraz głowy, wstrząśnienie mózgu i wymagać hospitalizacji. Przede wszystkim skarżący nie wykazał nieodzowności takiego związku przyczynowo-skutkowego, a po wtóre świadek nie twierdził stanowczo, że od uderzenia stracił przytomność, a jedynie zeznał „Ja grzecznie poprosiłem V., aby się uspokoił i nie bił już L., ale dostałem od niego w twarz z zaciśniętej pięści i i upadłem na materac. Na materacu musiałem stracić przytomność i później usnąłem” (k. 118 verte). To, że świadek upadł na łóżko wynika również z wyjaśnień oskarżonego, choć nie przedstawiał on siebie, jako sprawcę tego upadku ( „Popychaliśmy się”. „ …przyszedł A. bez okularów, pijany, upadł na łóżko” – k. 867), za to z obu tych relacji wiadomo, że świadek był po spożyciu alkoholu, a co za tym idzie mógł po prostu zasnąć, z czego wynikał brak dalszej przytomnej obserwacji zdarzeń.

Trzeba wreszcie zaznaczyć, że wyjaśnienia oskarżonego, jakoby to A. R. i S. P. mieli być inicjatorami ukrycia zwłok, nie wytrzymuje konfrontacji z regułami logicznego i zgodnego z doświadczeniem życiowym wnioskowania, zwłaszcza, gdy sam oskarżony jednocześnie twierdził, że przyjmował swoją winę i proponował kompanom, aby odeszli, a on wezwie policję („ Mówiłem, że może jakoś spróbować pójść na policję, dlatego, że to jest z mojej winy”, „ Mówiłem, żeby poszli a ja zostanę tutaj z nią” - k. 867 verte). W warunkach opisanych przez oskarżonego współlokatorzy pustostanu nie mieli wszak żadnego racjonalnie uzasadnionego interesu, aby nie tylko nie skorzystać z takiej propozycji oskarżonego, ale jeszcze partycypować w ukrywaniu zwłok i zacieraniu przez to śladów zbrodni, co samo w sobie jest przestępstwem. Niezależnie natomiast od tego, jakimi argumentami, czy akcesoriami posłużył się oskarżony, aby nakłonić ich do takiego działania, mieli oni obiektywnie uzasadnione powody, aby obawiać się sprawcy skatowania bezbronnej kobiety, która w wyniku tego zmarła.

Oskarżony zaś, w sytuacji, gdyby to jego towarzysze doprowadzili do śmierci jego partnerki, nie miałby żadnych racjonalnych powodów, aby partycypować w zatajaniu tego faktu.

Lp. 2

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku (art. 438 pkt 3 kpk) skutkujący

przyjęciem, że oskarżony dopuścił się czynu, o którym mowa w art. 156 § 3 kk w sytuacji, gdy oskarżony tego czynu nie popełnił

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Mając na uwadze, że Sąd I instancji ustalił tylko takie fakty, które znajdują umocowanie w treści dowodów uznanych za wiarygodne, nie kolidując przy tym ze wskazaniami wiedzy, logicznego rozumowania i życiowego doświadczenia, a swoje stanowisko wszechstronnie i racjonalnie uzasadnił, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest oczywiście chybiony. Ustalenie sprawstwa oskarżonego w zakresie przypisanego jemu czynu nie wynika zatem z błędnych ustaleń, ale jest wynikiem prawidłowej oceny dowodów i logicznego wnioskowania z ich treści o faktach. Subsumpcja zaś ustalonych faktów pod przepis art. 156 § 3 kk, z pewnością nie przekracza stopnia zawinienia sprawcy, zaś orzeczona za ten czyn kara nosi wszelkie cechy kary wyważonej i sprawiedliwej.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego czynu lub uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski są niezasadne wobec niezasadności zarzutów podniesionych w apelacji oraz niestwierdzenia przez Sąd Apelacyjny innych przyczyn odwoławczych podlegających uwzględnieniu z urzędu, zwłaszcza zgodnie z kierunkiem środka odwoławczego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok jest prawidłowy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

zwolniono oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych za instancję odwoławczą, obciążając wydatkami Skarb Państwa, mając na uwadze, że V. K. jest obcokrajowcem (obywatel Ukrainy), bez majątku i stałej pracy w Polsce, przed zatrzymaniem był bezdomny, zamieszkiwał w pustostanach, a jego sytuacja majątkowa, zwłaszcza w obliczu długotrwałej kary izolacyjnej, którą musi odbyć, nie pozwala na uiszczenie kosztów postępowania odwoławczego.

7.  PODPIS

Rafał Kaniok Ewa Leszczyńska-Furtak Dorota Tyrała

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana