II AKa 439/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2024-07-12

Sygn. akt II AKa 439/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie

Przewodniczący: Sędzia SA - Małgorzata Janicz (spr.)

Sędziowie: SA - Anna Zdziarska

SA - Marzanna A. Piekarska-Drążek

Protokolant: Wiktoria Siporska

przy udziale Prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2024 r.

sprawy: B. L. urodzonego (...)

w W., s. R. i A. z d. K.

oskarżonego z art. 13 par. 1kk w zw. z art. 148 par. 1 kk w zb. z art. 156 par. 1 pkt.2 kk w zw. z art. 11 par. 2 kk, art. 190 par. 1 kk;

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 28 lipca 2023 r. sygn. akt XVIII K 264/22

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zwalnia B. L. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

I I AKa 439/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie XVIII K 264/22

Podmiot wnoszący apelację

☐ prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do wysokości zadośćuczynienia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Zarzuty obu złożonych apelacji (vide apelacje obrońców)

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zarzuty apelacji okazały się niezasadne , a więc i wnioski w niej zawarte nie mogły być uwzględnione.

Skarżący wskazuje na obrazę przepisów postępowania, w szczególności obrazę art. 7 kpk w zakresie oceny dowodów z zeznań świadków P. K., J. K. i M. B., N. K.. Zarzuty te nie są zasadne. Na wstępie stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy rozpoznając tę sprawę nie obraził wskazanych w zarzutach apelacyjnych przepisów procedury, prawidłowo zgromadził materiał dowodowy, a także właściwie dokonał jego oceny, kierując się przy tym treścią art. 7 kpk. Uzasadnienie pisemne, w sposób bardziej niż drobiazgowy pozwala na prześledzenie toku rozumowania Sądu Okręgowego , który szczegółowo opisał, którym dowodom dał wiarę, a którym nie i dlaczego tak uczynił. Z całym więc przekonaniem odrzucić należy argumenty uzasadniające , w ocenie apelującego, uchybienia sądu I instancji w zakresie, jak się wydaje, treści art. 424 kpk ( vide uzasadnienie apelacji). Z tych też powodów zarzuty dotyczące błędów w ustaleniach faktycznych zasadne nie były. Wbrew twierdzeniu obrońcy oskarżonego sąd I instancji bardzo szczegółowo przeanalizował całość depozycji złożonych przez pokrzywdzonego P. K. i oceniając te zeznania uznał je za prawdziwe. Nie tylko są one spójne i logiczne, ale i zgodne z depozycjami pozostałych świadków, dodać należy świadków bezpośrednich. Nie często zdarza się bowiem tak, że świadkami bezpośrednimi zdarzenia będącego przedmiotem karno- prawnej oceny sądu jest aż 4 świadków. Przypomnieć wobec tego należy, iż pokrzywdzony zrelacjonował całe zajście i jego tło. Zeznał, iż umówił się za pośrednictwem partnerki oskarżonego w jej miejscu zamieszkania, w celu kolejnej naprawy zakupionego od oskarżonego telefonu komórkowego. Następnie zeznał, że chcąc zapewnić sobie bezpieczeństwo poprosił żeby towarzyszyli mu dwaj koledzy – J. K. i M. B. . Z wcześniejszych rozmów prowadzonych za pośrednictwem komunikatora z partnerką oskarżonego miał wiedzę, że ten ostatni jest człowiekiem agresywnym. Do spotkania z oskarżonym doszło w obecności N. K., a obserwowali go siedząc nieopodal na ławce dwaj koledzy pokrzywdzonego, a także świadek A. A. (2), która siedziała w samochodzie, skąd w nieskrępowany sposób mogła i obserwowała klatkę schodową- wejście do budynku. Pokrzywdzony zeznał, iż właściwie nie doszło do wyjaśnienia sytuacji związanej z naprawą telefonu, w pewnym momencie stojący naprzeciwko oskarżony wyciągnął rękę i ugodził go nożem w szyję, po czym razem z partnerką uciekli do mieszkania, a do pokrzywdzonego podbiegli koledzy, którzy udzielili mu pierwszej pomocy medycznej , próbowali powstrzymać intensywne krwawienie i wezwali pogotowie. Dla pokrzywdzonego działanie oskarżonego było absolutnym zaskoczeniem. Te depozycje potwierdzili świadkowie w osobach M. B. , J. K. i A. A. (2). Świadek B. zeznał, iż po krótkiej wymianie słów pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym „ten B. z kieszeni kurtki wyjął nóż. Z tego co widziałem był to nóż z czarną rączką (…) Chwycił P. z tyłu głowy, wyglądało jakby chciał mu nóż przystawić do gardła, jednak ostatecznie pchnął go tym nożem w szyję”. A. A. (2) zeznała, że siedziała na parkingu w samochodzie razem z synem, widziała pokrzywdzonego z kolegami którzy siedzieli na ławce, oraz oskarżonego „z dziewczyną” która mieszkała w budynku z którego wyszli, świadek widziała jak do oskarżonego podszedł pokrzywdzony „to już były sekundy, po tym jak sprawca (oskarżony) wyciągnął nóż z rękawa przeciągnął pokrzywdzonemu po gardle, ten się skulił złapał za szyję” ,”ta dziewczyna z tym chłopakiem weszli do klatki za pomocą kodu”. Świadek J. K. zeznał, że siedział na ławce razem z M. B., widział jak pokrzywdzony z oskarżonym wymienili kilka zdań, a następnie oskarżony uderzył pokrzywdzonego „ręką w szyję” ”P. złapał się za szyję”, wtedy świadek zorientował się, że pokrzywdzony został ugodzony nożem . Te zeznania bezpośrednich świadków przeczą tezie obrońcy oskarżonego jakoby oskarżony działał w obronie koniecznej, czy też jakoby pokrzywdzony sam spowodował swoje obrażenia. Brak także racjonalnych powodów, aby świadkom przypisać stronniczość, żaden ze świadków nie znał wcześniej oskarżonego, A. A. (2) nie znała nikogo z uczestników zdarzenia, zaś koledzy pokrzywdzonego w żaden sposób nie starali się wywierać wpływu na zachowanie oskarżonego, a zdarzenie obserwowali z odległości. Prawidłowo także Sąd Okręgowy dokonał oceny zeznań świadka N. K. (vide pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia k 10), albowiem jej depozycje, jakoby doszło do wzajemnej szarpaniny pomiędzy oskarżonym i pokrzywdzonym podczas przedmiotowego zdarzenia nie pokrywają się z relacjami pozostałych uznanych za wiarygodnych świadków , tj. A. A. (2), J. K., P. K. i M. B.. Przedstawiona w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia ocena dowodów wskazuje na bezzasadność zarzutów dotyczących obrazy prawa materialnego tj art. 25 par 1 kk, zresztą wbrew twierdzeniom obrońcy sąd I instancji rozważał także i tę kwestię ( vide k 22 pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia), z oceną sądu meriti należy się zgodzić. Kolejne zarzuty wniesionego środka zaskarżenia dotyczą oceny opinii biegłych lekarzy psychiatrów poprzez rzekomy brak odniesienia się w niej co do ewentualnej ograniczonej w stopniu znacznym poczytalności oskarżonego tempore criminis. Przypomnieć należy, iż oskarżony pierwotnie poddany był badaniu ambulatoryjnemu przez 2 biegłych lekarzy psychiatrów, którzy zawnioskowali o dopuszczenie obserwacji sądowo psychiatrycznej oskarżonego celem wydania ostatecznej opinii o jego stanie zdrowia psychicznego. Taki pobyt oskarżonego na obserwacji miał miejsce w okresie do 11 maja 2022r do dnia 07 czerwca 2022r na oddziale Psychiatrii Sądowej (...) Centrum (...) w P., a nadto dodatkowemu badaniu ambulatoryjnemu w dniu 02 listopada 2022r. Biegli po przeprowadzeniu obserwacji i badaniach oskarżonego i analizie jego dokumentacji medycznej oraz wyników badań wydali opinię, w której wnioskach zawarli informacje o nie rozpoznaniu u B. L. choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego ani innych zaburzeń psychicznych ograniczających w stopniu znacznym lub znoszących możliwość rozpoznania znaczenia zarzucanych czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Rozpoznali natomiast zaburzenia osobowości i przebyte zaburzenia lękowo-depresyjne, co nie daje podstaw do kwestionowania jego poczytalności w odniesieniu do zarzucanych mu czynów. Biegli wnieśli , w przypadku jego skazania, o możliwość odbywania kary w warunkach terapeutycznych. Kwestia poczytalności oskarżonego wyjaśniana była także podczas ustnej opinii składanej na rozprawie głównej, w obecności stron, w tym obrońcy oskarżonego. Biegli podtrzymali wnioski opinii. W ocenie sądu odwoławczego opinia biegłych jest kompletna, spójna, jasna, zaś wnioski sformułowane przez biegłych, wykluczające wystąpienie u oskarżonego ograniczonej w stopniu znacznym, czy też wyłączonej poczytalności w odniesieniu do popełnionych czynów , nie budzą wątpliwości. Treść opinii sądowo-psychiatrycznej i jej wnioski przeczą tezie wystąpienia obrazy art. 31 par 2 kk, jak też czynią niezasadnymi zarzuty dotyczące oddalenia wniosków o dopuszczenia nowej opinii, przy czym nie ma znaczenia, iż biegli opiniujący w tej sprawie w dacie składania opinii ustnej nie byli już wpisani na listę biegłych Sądu Okręgowego w Warszawie, skoro obrońca w żaden sposób merytorycznie nie podważył ich kwalifikacji zawodowych, ani doświadczenia. Jasna i kompletna jest także, pomimo zarzutów obrońcy oskarżonego, opinia biegłego lekarza medycyny sądowej K. L. (zatrudnionego w Zakładzie Medycyny Sądowej), przy czym nie wpływa na jej ocenę podnoszona przez obrońcę okoliczność, iż biegły jest ortopedą. Biegły jest wpisany na listę biegłych Sądu Okręgowego w Warszawie, opinię sporządził na podstawie analizy dokumentacji lekarskiej dotyczącej obrażeń doznanych przez pokrzywdzonego w wyniku zdarzenia będącego przedmiotem rozpoznania w sprawie niniejszej, a także na podstawie analizy istotnych zeznań świadków ( vide protokół rozprawy z dnia 23 maja 2023r, k 698 i następne). Biegły na rozprawie podtrzymał wnioski pisemnych opinii ( 2). Podczas opinii ustnej i udzielania odpowiedzi na pytania sądu oraz obrońcy, biegły kategorycznie wykluczył mechanizm powstania rany na szyi pokrzywdzonego sugerowany przez obronę, stwierdził , że „aby powstały takie obrażenia niezbędne jest aby ostrze znajdowało się w ruchu, czyli został wykonany ruch cięcia”, „rana obejmująca gardło była znacznie poważniejsza i jej powstanie zagrażało życiu pokrzywdzonego”, „stwierdzam, że spowodowanie takich obrażeń jak te, które stwierdzone zostały u pokrzywdzonego, czyli przecięcie gardła, tchawicy i przełyku wymagało zadania ciosu nożem , takim jak w protokole oględzin, przy użyciu dużej siły i cios musiał być zadany z dużą szybkością” . Wreszcie biegły kategorycznie stwierdził, że „rana cięta szyi osoby pokrzywdzonej jest pozioma, zatem przy wersji, ze kończyna sprawcy idzie ku tyłowi (vide oświadczenie oskarżonego)nie doszłoby do jej powstania”, ”gdyby pokrzywdzony w wyniku takiego szarpnięcia zaczął ciąć swoją szyję, to natychmiast cofnąłby się do tyłu, nie ma możliwości, aby tak głęboka rana powstała na skutek takiego przypadkowego uszkodzenia, cięcia, rana powstała szybko, ale nie na takiej zasadzie, że pokrzywdzony ciągnął rękę z nożem w swoim kierunku, była to pozioma rana a nie kłuta”. Opinie te są jasne, nie zachodzą pomiędzy nimi ani w ich treści sprzeczności, stanowią wartościowy materiał dowodowy (vide pisemne motywy zaskarżonego wyroku k 14). Oskarżony niewątpliwie popełnił czyn z art. 13 par. 1 kk w zw. z art. 148 par. 1 kk , czego konsekwencją były obrażenia pokrzywdzonego w postaci spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu ( 156par. 1 kk). Słusznie także Sąd I instancji ocenił jako wiarygodne zeznania świadków – kontrolerów biletów komunikacji miejskiej , którzy opisali zdarzenie będące przedmiotem kolejnego zarzutu stawianego i przypisanego oskarżonemu w tym postępowaniu. Świadkowie dokładnie i szczegółowo opisali jak przystąpili do kontroli oskarżonego, gdzie stwierdzili brak uprawnień do przejazdu ulgowego. Świadek Ł. G. opisał, jak podczas interwencji na przystanku , oskarżony próbował się oddalić, pokrzywdzony usiłował mu to uniemożliwić, w tym momencie oskarżony, stojąc bardzo blisko pokrzywdzonego, wyjął nóż , skierował go w kierunku brzucha świadka, a po tym jak pokrzywdzony przewrócił się, stał nad nim z nożem i groził jego zabiciem, groźby kierował także w stosunku do drugiego z kontrolerów ( vide zeznania świadka k. 219 akt) . Świadek zeznał , „czułem się zastraszony, groźby utraty życia, które kierował pasażer w moim kierunku i w kierunku mojego kolegi M. były jak najbardziej realne i mogły się urzeczywistnić w każdym momencie”. Zbieżne zeznania złożył także drugi kontroler M. C. ( vide k. 248, 251-54 akt). Zgodzić się należy z Sądem I instancji, że takim działaniem oskarżony wypełnił znamiona art. 190 par. 1 kk. Nie jest także zasadny zarzut rażącej surowości wymierzonej oskarżonemu. W ocenie sądu zarówno kary pozbawienia wolności jednostkowe, jak i kara łączna wymierzona oskarżonemu B. L. nie mogą być uznane za rażąco niewspółmiernie surowe. Wymierzając oskarżonemu karę 11 ( jedenastu) lat pozbawienia wolności, wziął pod uwagę wszystkie okoliczności opisane w art. 53 par 1 i 2 kk, elementy podmiotowe i przedmiotowe czynów, w tym wysoki stopień ich społecznej szkodliwości, oraz wysoki stopień winy oskarżonego. Oskarżony jest osobą uprzednio nie karaną, co zostało potraktowane jako okoliczność łagodząca. Motywy pisemne zaskarżonego orzeczenia dotyczące orzeczonych wobec oskarżonego kar zawarte na karcie 25 i następnych zasługują na aprobatę. Biorąc pod uwagę sytuację materialną oskarżonego Sąd zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

Pkt.2

Koszty postępowania przejęte na rachunek Skarbu Państwa

7.  PODPIS

Anna Zdziarska Małgorzata Janicz Marzanna A. Piekarska-Drążek

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Piotr Grodecki
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Janicz,  Anna Zdziarska ,  Marzanna A. Piekarska-Drążek
Data wytworzenia informacji: