Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 października 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Ewa Stryczyńska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 października 2024 r.
w W.

sprawy T. O.

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

o emeryturę policyjną

na skutek apelacji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XIII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 21 grudnia 2023 r. sygn. akt XIII U 1097/22

I. oddala apelację;

II. zasądza od Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. na rzecz
T. O. kwotę 240,00 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia, za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia orzeczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

Ewa Stryczyńska

Sygn. akt III AUa 460/24

UZASADNIENIE

Decyzją z 30 czerwca 2022 r., nr (...), Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, na podstawie art. 12, 13, 33 ust. 1 pkt 6 i ust. 4 pkt 3, art. 45 ust. 1 pkt 2 lit. c i ust. 2 pkt 1, w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2016 r. poz. 708 ze zm., dalej jako „ustawa zaopatrzeniowa”) , na wniosek T. O. z 4 maja 2022 r., odmówił odwołującemu się przyznania prawa do emerytury policyjnej, wstrzymał od 1 lipca 2022 r. wypłatę świadczenia, tj. od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym organ emerytalny wydał decyzję, jak również uchylił decyzję o ustaleniu prawa do emerytury i jej wysokości z 18 maja 2022 r.

W uzasadnieniu organ emertytalny nadmienił między innymi, że do wysługi emerytalnej nie podlega zaliczeniu okres od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r., w którym odwołujący się odbywał szkolenie w oddziałach samoobrony OHP, albowiem analiza obowiązujących w okresie od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. przepisów ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP jednoznacznie wskazuje, że służba w oddziałach samoobrony nie była służbą wojskową w rozumieniu ww. ustawy, z tego względu brak jest podstaw do zaliczenia wskazanego okresu jako równorzędnego ze służbą w rozumieniu art. 12 ustawy zaopatrzeniowej.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył T. O. twierdząc, że szkolenie w oddziałach samoobrony OHP odbyte przez niego w ramach służby wojskowej winno być okresem zaliczanym do wysługi emerytalnej. Na potwierdzenie swojego stanowiska odwołujący się przedłożył załączniki w postaci zaświadczenia wydanego przez (...) w C. Nr (...) z 26 lipca 2022 r., jak również kserokopię książeczki wojskowej, wskazując jednocześnie, że działanie organu emerytalnego pozbawia go możliwości uzyskania uprawnień emerytalnych i środków do życia.

W odpowiedzi na odwołanie Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wniósł o jego oddalenie, jak również o zasądzenie od odwołującego się na rzecz organu emerytalnego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo organ wyjaśnił, że analizie podlegają przepisy obowiązujące w dacie odbywania służby, a nie przepisy obowiązujące na dzień złożenia wniosku, czy też na dzień orzekania przez organ w sprawie, albowiem sprawa dotyczyła wznowienia postępowania w oparciu o zaświadczenie z 26 maja 2022 r., Nr (...), a zatem zasadnym było prowadzenie postępowania wznowieniowego. Nie sposób zaś zaliczyć odwołującemu się okresu od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r., w którym odwołujący się odbywał szkolenie w oddziałach samoobrony OHP, bowiem służba w oddziałach samoobrony nie była służbą wojskową w rozumieniu ww. ustawy.

W piśmie procesowym z 12 kwietnia 2023 r. pełnomocnik odwołującego się podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz wniósł o uchylenie decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z 30 czerwca 2022 r., nr (...), w całości, jako nieprawidłowej i koniecznej do wyeliminowania z obrotu prawnego oraz orzeczenie o obowiązku wypłaty T. O. przez Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji emerytury od 1 lipca 2022 r., jak również o zasądzenie od organu emerytalnego na rzecz odwołującego się zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strony podtrzymały dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wyrokiem z 21 grudnia 2023 r., sygn. akt XIII 1097/22, Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w punkcie 1. zmienił zaskarżoną decyzję w całości w ten sposób, że przyznał odwołującemu się T. O. prawo do emerytury policyjnej od 1 lipca 2022 r. i nakazał wypłatę tego świadczenia od 1 lipca 2022 r. oraz zasądził od Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. na rzecz T. O. kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt 2 wyroku).

Podstawę faktyczną powyższego wyroku stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

T. O. (ur. (...)) z zawodu jest murarzem – tynkarzem. Po ukończeniu szkoły podstawowej rozpoczął naukę w szkole zawodowej. Jednocześnie w wieku 19 lat podjął decyzję o aplikowaniu do OHP.

W okresie od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. odwołujący się odbywał szkolenie w oddziałach samoobrony OHP w C., jednocześnie kończąc naukę w szkole zawodowej. Odwołujący się przebywał wówczas na komisji wojskowej. Odbywanie szkolenia w OHP odbywało się celem ukończenia nauki w szkole zawodowej i odbycia służby wojskowej. Okres szkolenia w OHP wiązał się z pracą na budowie oraz jednoczesnym odbywaniem szkolenia wojskowego. Wieczorowo odwołujący się nadal uczęszczał do szkoły. Odwołujący się w okresie tym miał przydzielone umundurowanie, które obowiązany był nosić codziennie, jak również był skoszarowany, jeździł na szkolenia oraz odbywał musztry, był przydzielany do konkretnych prac w ramach państwowych budów. Wynagrodzenie płatne było przez firmę budowlaną, wypłacane w jednostce odwołującego się. Odwołujący się odbył szkolenie z pierwszej pomocy, samoobrony, był przyuczany w zakresie zachowania się w trudnych sytuacjach.

Zgodnie z zaświadczeniem (...) w C. z 18 grudnia 2008 r., Nr (...), odwołujący się w ww. okresie szkolenia w oddziałach samoobrony OHP odbywał służbę wojskową od 17 listopada1979 r. do 30 lipca 1981 r.

Zgodnie z zaświadczeniem (...) w C. z 26 lipca 2022 r., Nr (...), wydanym na podstawie wpisów dokonanych w książeczce wojskowej Seria (...) T. O. odbył szkolenie w oddziałach samoobrony OHP w ramach służby wojskowej od 15 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r., z rozkazu Komendanta nr (...) z 15 listopada 1979 r. otrzymał stopień wojskowy szeregowego.

W dniu 20 czerwca 1980 r. odwołujący się złożył przysięgę wojskową w jednostce (...) z 19 czerwca 1980 r.

Odwołujący się 30 lipca 1981 r. został zwolniony do rezerwy – na podstawie Zarządzenie Nr (...)/(...) z 5 października 1973 r.

Po ukończeniu szkolenia w OHP odwołujący się nie odbywał dodatkowej służby wojskowej, nie był także wzywany do stawienia się w jednostce wojskowej.

T. O. od 1 sierpnia 1984 r. do 27 października 1984 r. odbywał ćwiczenia wojskowe.

Od 22 grudnia 2008 r. do 4 maja 2022 r. odwołujący się pełnił służbę w (...) w P. w charakterze funkcjonariusza Policji.

W dniu 4 maja 2022 r. T. O. złożył w komórce kadrowej (...) w P. wniosek o przyznanie emerytury.

Decyzją z 18 maja 2022 r., nr (...), o ustaleniu prawa do emerytury i jej wysokości organ emerytalny ustalił odwołującemu się prawo do emerytury policyjnej i jej wysokość od 5 maja 2022 r., tj. od następnego dnia po zwolnieniu ze służby. Do wysługi emerytalnej został zaliczony jako okres zasadniczej służby wojskowej okres od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r., tj. rok, 8 miesięcy i 14 dni udokumentowany zaświadczeniem wystawionym przez (...) w C. z 18 grudnia 2008 r. Do wysługi emerytalnej został zaliczony również okres pełnienia służby w Policji od 22 grudnia 2008 r. do 4 maja 2022 r., tj. 13 lat, 4 miesiące i 14 dni.

Po przejściu na emeryturę, odwołujący się otrzymał legitymację emeryta.

Jednocześnie organ emerytalny pismem z 19 maja 2022 r. zwrócił się do (...) w C. o wystawienie aktualnego zaświadczenia o okresach służby wojskowej z uwzględnieniem jej rodzaju – dla celów emerytalnych.

W dniu 31 maja 2022 r. do organu emerytalnego wpłynęło zaświadczenie wystawione przez (...) w C. informujące o tym, że od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. odwołujący się odbywał szkolenie w oddziałach samoobrony OHP.

W związku z treścią tego zaświadczenia organ emerytalny wszczął postępowanie wyjaśniające, w wyniku którego wydał zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzję, na mocy której odmówił odwołującemu się przyznania prawa do emerytury policyjnej, wstrzymał od 1 lipca 2022 r. wypłatę świadczenia, tj. od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym organ emerytalny wydał decyzję, jak również uchylił decyzję o ustaleniu prawa do emerytury i jej wysokości z 18 maja 2022 r. Organ emerytalny uznał, że okresem zaliczanym do wysługi emerytalnej jako służba, określona w art. 12 ustawy zaopatrzeniowej, jest okres od 1 sierpnia 1984 r. do 27 października 1984 r. oraz okres od 22 grudnia 2008 r. do 4 maja 2022 r., czyli łącznie 13 lat, 7 miesięcy i 11 dni. Natomiast do wysługi emerytalnej nie podlega zaliczeniu okres od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r., w którym odwołujący się odbywał szkolenie w oddziałach samoobrony OHP.

Z uwagi na utratę prawa do emerytury policyjnej, odwołujący się podjął próbę powrotu do Policji. Wykonane u niego badania wykryły niedosłuch, co skutkowało odmową przyjęcia ponownego do służby. Aktualnie odwołujący się nie uzyskuje żadnych dochodów, pozostaje na utrzymaniu żony.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił, na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych, jak również w aktach sprawy, ponieważ ich treść i autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. Nadto ustalenia poczyniono w oparciu o wiarygodne zeznania odwołującego się T. O.. Zdaniem Sądu pierwszej instancji spór w sprawie w istocie ostatecznie sprowadzał się do odmiennej interpretacji w zakresie tego, czy okres odbywania szkolenia w oddziałach samoobrony OHP winien zostać uwzględniony jako okres służby wojskowej.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie T. O. zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Sąd wskazał, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy okres odbywania przez odwołującego się szkolenia w oddziałach samoobrony OHP od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. winien podlegać uwzględnieniu jako okres pełnienia przez odwołującego się czynnej służby wojskowej. W konsekwencji powyższego, Sąd dokonał ustaleń, czy odwołującemu się winno przysługiwać prawo do emerytury policyjnej.

Sąd Okręgowy rozważył, czy zachodziły podstawy do uwzględnienia wniosku pełnomocnika odwołującego się o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości jako nieprawidłowej i koniecznej do wyeliminowania z obrotu prawnego. Sąd przypomniał, że organ emerytalny początkowo przyznał T. O. prawo do emerytury policyjnej. Dopiero po wydaniu ww. decyzji przyznającej prawo do emerytury, pismem z 19 maja 2022 r. zwrócił się do (...) w C. o wystawienie aktualnego zaświadczenia o okresach służby wojskowej z uwzględnieniem jej rodzaju – dla celów emerytalnych. W dniu 31 maja 2022 r. do organu emerytalnego wpłynęło zaświadczenie wystawione przez (...) w C. informujące o tym, że od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. odbywał szkolenie w oddziałach samoobrony OHP. Wskutek powyższego zaświadczenia organ emerytalny wydał zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzję. Podejmując decyzję o wstrzymaniu od 1 lipca 2022 r. wypłaty odwołującemu się świadczenia emerytalnego, jak również o uchyleniu decyzji o ustaleniu prawa do emerytury i jej wysokości z 18 maja 2022 r., organ emerytalny powołał się na art. 33 ust. 1 pkt 6 i ust. 4 pkt 3 ustawy zaopatrzeniowej i stanął na stanowisku, że z uwagi na to, że przy ocenie dotyczącej zaliczenia spornego okresu szkolenia w OHP w wysłudze odwołującego się, analizie podlegają przepisy obowiązujące w dacie odbywania służby, a nie przepisy obowiązujące na dzień złożenia wniosku, czy też na dzień orzekania przez organ w niniejszej sprawie, tym samym sprawa dotyczyła wznowienia postępowania w oparciu o zaświadczenie z 26 maja 2022 r., Nr (...), a zatem zasadnym było prowadzenie postępowania wznowieniowego.

Zgodnie z wyżej przywołanym przepisem art. 33 ust. 1 pkt 6 i ust. 4 pkt 3 ustawy zaopatrzeniowej decyzja organu emerytalnego ustalająca prawo do zaopatrzenia emerytalnego lub wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ulega uchyleniu lub zmianie na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu emerytalnego. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że przepis ten w dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej z 2016 r. ograniczał możliwość weryfikacji prawomocnej decyzji tylko do sytuacji, w których zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawnione nowe okoliczności, które mają wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość. Od 18 kwietnia 2017 r. rozszerzeniu uległ katalog sytuacji, w których jest dopuszczalne uchylenie lub zmiana prawomocnej decyzji (ust. 1), jednak takie możliwości są ograniczone w czasie (ust. 4). Aktualnie zatem (od 18 kwietnia 2017 r.) ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy przewiduje możliwość uchylenia lub zmiany decyzji ustalającej prawo do zaopatrzenia emerytalnego lub ustalającej wysokość świadczeń także w przypadku błędu organu rentowego (art. 33 ust. 1 pkt 6), ograniczając czasowo możliwość stosowania tego instrumentu do 3 lat od wydania pierwszorazowej decyzji”.

W myśl zaś art. 33 ust. 6 ustawy zaopatrzeniowej, o wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji, o której mowa w ust. 1, organ emerytalny zawiadamia niezwłocznie osobę zainteresowaną. Zgodnie natomiast z ust. 8 ww. przepisu, organ emerytalny odstępuje od uchylenia lub zmiany decyzji, z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 6, jeżeli uchylenie lub zmiana decyzji wiązałyby się z nadmiernym obciążeniem dla osoby zainteresowanej, ze względu na jej sytuację osobistą lub materialną, wiek, stan zdrowia lub inne szczególne okoliczności.

Sąd Okręgowy zauważył, że po pierwsze organ emerytalny zaniechał, przed uchyleniem decyzji w przedmiocie przyznania emerytury, zawiadomienia odwołującego się o wszczęciu postępowania wyjaśniającego i umożliwieniu ewentualnego wypowiedzenia się w sprawie. Po drugie, organ emerytalny pominął sytuację osobistą odwołującego się, któremu początkowo przyznał prawo do emerytury, a kolejno pozbawił go tego prawa. Okoliczność ta skutkowała zaś pozbawieniem odwołującego się środków do życia. Z uwagi na utratę prawa do emerytury policyjnej, odwołujący się podjął wprawdzie próbę powrotu do Policji. Wykonane u niego badania lekarskie wykryły jednak niedosłuch, co skutkowało odmową przyjęcia ponownego do służby. Aktualnie odwołujący się nie uzyskuje żadnych dochodów, pozostaje na utrzymaniu żony.

Sąd pierwszej instancji zauważył, że organ emerytalny zdaje się pomijać fakt, że przykładowo wyrokiem z 28 lutego 2012 r., sygn. akt K 5/11, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 114 ust. 1a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest niezgodny z zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 oraz z art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższy przepis jest w istocie odpowiednikiem zawartego w ustawie zaopatrzeniowej przepisu art. 33, tym samym wyrok TK może znaleźć odpowiednie zastosowanie również do tego przepisu. W uzasadnieniu do tego wyroku Trybunał wskazał na konieczność wyważenia przy weryfikowaniu decyzji wydawanych w sprawach świadczeń emerytalno-rentowych interesów jednostki i interesu publicznego, przez wskazanie przesłanek wzruszania decyzji, które uniemożliwiają arbitralne, niczym nieograniczone działania władzy publicznej. W uzasadnieniu m. in. podkreślono, że: „Należy zgodzić się z wnioskodawcą, że ponowne ustalenie prawa do świadczeń musi być uzasadnione wyjątkowymi okolicznościami, tak aby została zachowana równowaga pomiędzy uzasadnionym interesem jednostki a interesem publicznym. (…). Należy jednak wyważyć wartości przemawiające za utrzymaniem możliwości weryfikacji takich decyzji w każdym czasie oraz wartości skłaniające do utrzymania w obrocie prawnym błędnej decyzji rentowej, podjętej wyłącznie ze względu na zaniedbania organu rentowego”. Zasada ważenia tych interesów (zasada proporcjonalności) jest również stosowana przez ETPCz (w tym w ponad 120 sprawach, w których stroną pozwaną była Polska). W wydanych orzeczeniach wskazano na konieczność stosowania przez ustawodawstwa krajowe normy wynikającej z art. 1 Protokołu Nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonego w Paryżu z 20 marca 1952 r. (Dz. U. z 1995 r. poz. 175, ze zm.), dalej zwanego „Protokołem Nr 1 do Konwencji”, w myśl którego „Każda osoba fizyczna i prawna ma prawo do poszanowania swego mienia. Nikt nie może być pozbawiony swojej własności, chyba że w interesie publicznym i na warunkach przewidzianych przez ustawę oraz zgodnie z ogólnymi zasadami prawa międzynarodowego”.

W orzecznictwie tym podkreślano, że „wszelkie ingerencje ze strony organu władzy publicznej w poszanowanie mienia winny być zgodne z prawem, muszą być w interesie publicznym oraz muszą realizować uzasadniony prawnie cel w drodze środków rozsądnie do niego proporcjonalnych”. Trybunał, badając, czy decyzja o naprawieniu omyłki poprzez odebranie tzw. emerytury EWK (wcześniejszej emerytury przysługującej pracownikom opiekującym się dziećmi wymagającymi stałej opieki) zachowała sprawiedliwą równowagę pomiędzy odnośnym interesem publicznym, a prawami majątkowymi jednostki, za rozstrzygające uznawał indywidualne okoliczności skarżącego w danej sprawie. W szczególności Trybunał brał pod uwagę okoliczność, czy skarżący ubiegali się o emeryturę EWK w dobrej wierze, oraz czy emerytura ta była ich jedynym dochodem, a jej nagłe odebranie nakładało na skarżących nadmierne obciążenie, gdyż zostawali pozbawieni wszelkich środków do życia lub perspektyw szybkiego znalezienia nowej pracy (przykładowo: wyroki ETPCz z 25 marca 2014 r.: Skrok v. Polska 44052/05, KozłowskaFigura v. Polska 24728/05, Bryda v. Polska 1902/05; z 5 grudnia 2013 r.: Mleczek v. Polska 35547/04, Rudolf v. Polska 1798/05).

Zasada proporcjonalności znajduje także odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Na przykład w wyroku z 24 marca 2011 r., sygn. akt I UK 317/10, podkreślono, że: „W przypadku pozbawienia praw emerytalno-rentowych, należy uwzględniać zasadę proporcjonalności tak, aby realizacja ważnych celów publicznych nie przeważała nad interesem jednostki, dla której pozbawienie świadczenia może okazać się nadmiernie uciążliwe”.

Sąd Okręgowy wskazał, że działanie podjęte przez organ rentowy w stosunku do odwołującego się, stanowiło istotną ingerencję w jego prawo nabyte – prawo do świadczenia emerytalnego i pozbawiło go źródła dochodu. Sąd Okręgowy podkreślił, że powyższe nastąpiło bez prawidłowo przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego. Odwołujący się, pomimo chęci, nie miał również możliwości powrotu do służby – wykazano u niego problemy zdrowotne pod postacią niedosłuchu. Niezależnie jednak od faktu, że swym działaniem organ emerytalny w istocie dopuścił się znacznych naruszeń, Sąd pierwszej instancji wskazał, że kwestia naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, o ile nie jest to naruszenie rażące, nie może podlegać ocenie sądu powszechnego, a zatem być rozstrzygnięta w niniejszej sprawie. Właściwe w tym zakresie jest jedynie postępowanie przewidziane stosownymi przepisami administracyjnoprawnymi. U podstawy orzekania w sprawach ubezpieczeniowych leży bowiem zasada, że w przypadku stwierdzenia wady decyzji organu emerytalnego sąd zmienia tę decyzję co do istoty (art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.). Podstawę do uchylenia zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji mógłby zatem stanowić w istocie wyłącznie przepis art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c., zgodnie z którym jeżeli decyzja nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca wymiar tego zobowiązania lub obniżająca świadczenie, została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, sąd uchyla tę decyzję i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu. Przepis ten służy eliminacji z obrotu wadliwych decyzji, jednak wadliwość ta musi być rażąca. Tylko rażące naruszenie przepisów o postępowaniu przed organem emerytalnym uzasadnia uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ponieważ nie każde uchybienie w procedowaniu przed organem emerytalnym ma taką rangę, by wymagało prowadzenia sprawy od nowa.

Powyższy przepis obowiązuje od 7 listopada 2019 r. i został wprowadzony na mocy ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1469). W uzasadnieniu projektu nowelizacji podano przykłady wad decyzji, które projektodawca określił jako rażące. Należą do nich, w zakresie treści (brak oznaczenia stron, niewskazanie sposobu obliczenia świadczenia lub składki), sposobu wydania (wydanie przez osobę nieuprawnioną) i postępowania je poprzedzającego (bez podstawy prawnej lub przedwcześnie – bez zachowania terminów lub przesłanek wydania). W ocenie Sądu Okręgowego, nie ulega wątpliwości, że postanowienie z 30 listopada 2020 r. zostało wydane z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem emerytalnym, a mianowicie bez wskazania podstawy prawnej oraz uzasadnienia faktycznego i prawnego.

Wprawdzie działanie organu emerytalnego w sprawie dotyczącej T. O. jawiło się jako rażące – nieuwzględniające chociażby zasad współżycia społecznego, czy też naruszające przepisy postępowania wznowieniowego, to nie zachodziły podstawy do zastosowania w niniejszej sprawie regulacji zawartej w art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c., albowiem zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja nie znajdowała się w kręgu decyzji, co do których przepis ten znajduje zastosowanie. W ww. przepisie ustawodawca przewidział kasatoryjny tryb rozpoznania odwołania od decyzji organu emerytalnego przez sąd pierwszej instancji, wskazując jednocześnie w sposób enumeratywny do jakich rodzajowo decyzji może być zastosowany. Każda rozszerzająca interpretacja tego przepisu jest niedopuszczalna, a jego wykładni należy dokonywać opierając się na literalnej jego treści. Zdaniem Sądu Okręgowego mamy bowiem do czynienia z przepisem regulującym postępowanie cywilne w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, który musi być wykładany ściśle. Nie ma przy tym żadnych uzasadnionych przesłanek do uznania, że przepis ów jest sformułowany niejasno, skoro wymienia on trzy konkretnie wskazane kategorie decyzji organu emerytalnego, mocą których organ ten: bądź to nakłada na ubezpieczonego zobowiązanie, bądź to ustala wymiar tego zobowiązania, bądź też obniża świadczenie. Decyzja o odmowie przyznania prawa do emerytury policyjnej, wstrzymaniu od 1 lipca 2022 r. wypłaty świadczenia, jak również o uchyleniu decyzji o ustaleniu prawa do emerytury i jej wysokości z 18 maja 2022 r., nie jest żadną z ww. decyzji.

Nadto, Sąd Okręgowy zważył, że jeżeli zaszłyby przesłanki do ewentualnego uchylenia zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania organowi emerytalnemu, rozstrzygnięcie takie (przy uznaniu, że przesłanki do przyznania emerytury zostały jednak spełnione) skutkowałoby tylko dalszym pozbawieniem odwołującego się prawa do emerytury na kolejne miesiące, a to jawiłoby się jako nieuzasadnione i krzywdzące dla samego odwołującego się.

Niezależnie zatem od powyższego, w ocenie Sądu pierwszej instancji zachodziły podstawy do zmiany zaskarżonej w sprawie decyzji i przyznania na rzecz odwołującego się T. O. prawa do emerytury.

Dodatkowo Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że zgodnie z § 17 uchwały Nr 185 Rady Ministrów z 30 czerwca 1972 r. (M. P.1972 r. Nr 36 poz.199 z 24 lipca 1972 r.) w sprawie ochotniczych hufców pracy Związku Młodzieży Socjalistycznej i Związku Młodzieży Wiejskiej, która weszła w życie 24 lipca 1972 r. (utraciła moc 28 grudnia 1982 r.), uczestnicy OHP trwających co najmniej 2 lata, którzy w danym roku kalendarzowym kończą 19 lat życia i więcej, odbywają szkolenie poborowych w oddziałach samoobrony, jeżeli zostali przeznaczeni do tego szkolenia w czasie stawania do poboru (ust. 1). Szkoleniem poborowych w oddziałach samoobrony mogli być również objęci uczestnicy OHP, którzy ukończyli co najmniej 17 lat, jeżeli zgłoszą się ochotniczo do poboru i zostaną przeznaczeni do tego szkolenia (ust. 2). Uczestników OHP, którzy odbyli przez okres dwóch lat programowe szkolenie w oddziałach samoobrony nie powołuje się do zasadniczej służby wojskowej (ust. 5).

Powołane powyżej przepisy wskazują, że szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony podlegali także uczestnicy OHP, którzy ukończyli 17 lat, którzy zgłosili się ochotniczo do poboru oraz którym nadano przydział organizacyjno-mobilizacyjny do takiego szkolenia.

W myśl § 19 ust. 1 i 2 cytowanej uchwały, uczestnikom OHP, o których mowa w § 17 ust. 1 i 2, nadaje się przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony. Zasady i tryb nadawania przydziałów organizacyjno-mobilizacyjnych oraz szczegółową organizację i sposób odbywania szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony określają przepisy wydane na podstawie art. 122 ust. 3 i art. 136 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220).

Jak wynika z art. 120 ust. 1 pkt 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, obowiązek służby w formacjach samoobrony polega na odbywaniu szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony.

Zgodnie z art. 121 ust. 1 pkt 1ww. ustawy, obowiązkowi służby w formacjach samoobrony podlegali:

1) poborowi przeznaczeni do szkolenia w oddziałach samoobrony i kobiety przeznaczone do tego szkolenia;

2) żołnierze rezerwy przeznaczeni do służby w formacjach samoobrony;

3) mężczyźni zwolnieni od obowiązku służby wojskowej przeznaczeni do służby w formacjach samoobrony i kobiety przeznaczone do służby w tych formacjach stosownie do art. 37 - do końca roku kalendarzowego, w którym kończą sześćdziesiąt lat życia.

Stosownie do art. 122 ust. 1 i 2 tej ustawy, przeznaczenie do służby w formacjach samoobrony następowało w drodze nadania przydziału organizacyjno-mobilizacyjnego osobom obowiązanym do tej służby. Przydziały organizacyjno-mobilizacyjne nadawał właściwy powiatowy sztab wojskowy.

Zgodnie z art. 123 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, osoby, którym nadano przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do służby w formacjach samoobrony, były obowiązane zgłaszać się do tej służby w określonym terminie i miejscu na wezwanie komendanta oddziału lub innej jednostki organizacyjnej formacji samoobrony.

W myśl art. 124 tej ustawy, szkolenie poborowych w oddziałach samoobrony polegało na odbywaniu w okresie trzech lat:

1) zajęć szkoleniowych organizowanych w czasie wolnym od pracy;

2) przeszkolenia na obozie szkoleniowym przez okres do trzydziestu dni;

3) ćwiczeń praktycznych uzasadnionych potrzebami obrony lub interesem Państwa.

Łączny czas szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony nie mógł przekraczać sześćdziesięciu dni w roku. Do czasu tego nie wliczano okresów udziału w zwalczaniu klęsk żywiołowych.

W myśl art. 125 ust. 1-4 ww. ustawy, do szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony powoływano poborowych przeznaczonych do tego szkolenia stosownie do art. 35, w drodze nadania im przydziału organizacyjno-mobilizacyjnego do określonego oddziału samoobrony.

Przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony mógł nadawać właściwy powiatowy sztab wojskowy bez wniosków, o których mowa w art. 122 ust. 2 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Do osób odbywających szkolenie poborowych w oddziałach samoobrony stosowano odpowiednio art. 81-83.

Jak stanowi art. 83 ww. ustawy, żołnierzy, którzy odbywali wojskowe szkolenie poborowych, powiatowy sztab wojskowy przenosił do rezerwy.

Nadto, jak wynika z art. 133 ustawy, osoby odbywające służbę w formacjach samoobrony, były obowiązane do noszenia w czasie odbywania tej służby umundurowania lub specjalnych oznak, jeżeli umundurowanie lub oznaki zostały dla nich wprowadzone.

Zgodnie z art. 137 ust. 1-2 ustawy, osobom odbywającym służbę w formacjach samoobrony przysługiwało prawo:

1) do wynagrodzenia za czas pracy opuszczony w związku z odbywaniem tej służby;

2) do bezpłatnych świadczeń zakładów społecznych służby zdrowia, jeżeli zachorowały albo doznały uszkodzenia zdrowia w związku z odbywaniem tej służby;

3) do zaopatrzenia emerytalnego w razie inwalidztwa powstałego w związku z odbywaniem tej służby.

Prawo do zaopatrzenia emerytalnego przysługiwało również członkom rodzin osób zmarłych w związku z odbywaniem służby w formacjach samoobrony.

Na podstawie art. 142 ust. 2 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zostało wydane rozporządzenie Rady Ministrów z 29 września 1980 r. w sprawie zastępczej służby poborowych (Dz. U. z 1980 r. Nr 23 poz. 87).

Jak wynika z § 1 ust. 1 pkt 4 cytowanego rozporządzenia, poborowych przeznaczonych na ich prośbę do zastępczej służby poborowych, zwanej dalej „zastępczą służbą”, powoływano do odbycia tej służby w zakładach użyteczności publicznej, w szczególności w zakładach oczyszczania miast, w miejskich zakładach komunikacyjnych, w zakładach wodociągów i kanalizacji, w przedsiębiorstwach gospodarki mieszkaniowej świadczących usługi lub wykonujących remonty dla ludności, w zarządach dróg i mostów prowadzących roboty na terenie miast, w elektrociepłowniach i elektrowniach zaopatrujących ludność w energię cieplną i energię elektryczną oraz w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych.

Jak stanowił § 1 ust. 2 ww. rozporządzenia, poborowych - z zastrzeżeniem ust. 3 oraz § 2 ust. 2 - powoływano do odbycia zastępczej służby w zakładach pracy położonych w miejscu pobytu stałego lub pobytu czasowego poborowych trwającego ponad 2 miesiące, zwanego dalej „miejscem pobytu”, albo w zakładach pracy, do których możliwy jest codzienny dojazd do pracy.

Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, stosownie do wytycznych Ministra Obrony Narodowej, ustalali corocznie liczbę poborowych, którzy mogli być przeznaczeni do odbywania zastępczej służby.

Jak stanowił § 3 ust. 3 rozporządzenia, poborowy mógł być powołany do zastępczej służby nie później niż w ostatnim dniu roku kalendarzowego, w którym kończył 24 lata, a jeżeli powołanie w tym czasie nie mogło nastąpić z przyczyn określonych w art. 42 ust. 2 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zwanej dalej „ustawą”, nie później niż w ostatnim dniu roku kalendarzowego, w którym kończył 28 lat.

Jak wynika z § 13 ust. 1, poborowemu przysługiwały od zakładu pracy, w którym pełni zastępczą służbę:

1) bezpłatne całodzienne wyżywienie albo równoważnik pieniężny;

2) bezpłatnie odzież ochronna, robocza i sprzęt ochrony osobistej, stosownie do norm obowiązujących w danym zakładzie pracy;

3) uposażenie w wysokości i na zasadach przewidzianych dla szeregowego zasadniczej służby wojskowej;

4) równoważnik pieniężny za ubranie;

5) nagrody na zasadach przewidzianych dla pracowników, które są wypłacane z planowanego osobowego funduszu płac;

6) bezpłatne zakwaterowanie w razie skoszarowania;

7) bezpłatnie pracownicze bilety miesięczne na przejazd z miejsca pobytu poborowego do zakładu pracy i z powrotem;

8) świadczenia socjalne finansowane z zakładowego funduszu socjalnego.

Zgodnie z § 13 ust. 4-6, poborowemu przysługiwało prawo korzystania z urządzeń socjalnych na zasadach określonych dla pracowników.

W razie czasowego wykonywania pracy poza siedzibą zakładu pracy poborowemu przysługiwały od zakładu pracy należności według zasad określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności za czas podróży służbowych na obszarze kraju.

Poborowemu wykonującemu pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych przysługuje dodatek za wykonywanie tych prac na zasadach określonych dla pracowników wykonujących takie same prace.

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i renach z FUS (Dz. U. z 2022 r. poz. 504), okresami składkowymi są okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby.

Sąd Okręgowy przypomniał, że organ emerytalny zaniechał uwzględnienia odwołującemu się w wysłudze emerytalnej okresu od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r., w którym odbywał on szkolenie w oddziałach samoobrony OHP, albowiem organ wywodził, że analiza obowiązujących w okresie od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. przepisów ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP jednoznacznie wskazuje, że służba w oddziałach samoobrony nie była służbą wojskową w rozumieniu ww. ustawy, z tego względu brak jest podstaw do zaliczenia wskazanego okresu jako równorzędnego ze służbą w rozumieniu art. 12 ustawy zaopatrzeniowej. Na gruncie powyższego organ emerytalny stwierdził, że T. O. nie spełnia podstawowego warunku, od którego zależy nabycie prawa do policyjnej emerytury, jakim jest posiadanie 15 lat służby w formacjach wymienionych w tytule ustawy zaopatrzeniowej, łącznie z okresami równorzędnymi ze służbą. Zdaniem Sądu Okręgowego twierdzenia organu emerytalnego było błędne.

W zakresie tego jak należy intepretować charakter szkolenia w ochotniczych hufcach pracy ZMS i ZMW, tj. OHP, szeroko wypowiedział się między innymi Sąd Najwyższy w wyroku z 18 kwietnia 1973 r., sygn. akt III CRN 75/73 (publik. OSNC 1974/2/32). W sprawie tej rozważano wprawdzie kwestię odpowiedzialności za szkody powstałe w trakcie szkolenia wyrządzone przez junaków, jednakże w kontekście tego, czy należało ich faktycznie traktować jako żołnierzy (art. 417 § 2 k.c.) i przenieść ww. odpowiedzialność na Skarb Państwa, tj. właściwe terytorialnie dowództwo okręgu wojskowego. W wyroku tym powołano się między innymi na zarządzenia MON z 6 stycznia 1967 r. w sprawie zasad powoływania uczestników OHP do zasadniczej służby wojskowej w systemie obrony terytorialnej, sposobu jej odbywania oraz organizacji i zabezpieczenia szkolenia wojskowego, z którego wynikało, że ww. szkolenie w OHP polegało na odbywaniu zasadniczej służby wojskowej w systemie obrony terytorialnej na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28 marca 1963 r. Według pkt 3 § 2 zarządzenia Ministra Obrony Narodowej powoływanie poborowych i ochotników - uczestników OHP – odbywało się również na zasadach przewidzianych w przepisach o powszechnym obowiązku wojskowym, przy czym szkolenie wojskowe prowadzono w systemem dochodzącym (§ 3 pkt 1). Unormowanie zawarte w § 4 pkt 2 tego zarządzenia podkreślało, że uczestnicy OHP powołani do odbywania zasadniczej służby wojskowej są żołnierzami w czynnej służbie wojskowej od chwili każdorazowego stawienia się w OHP na szkolenie wojskowe do chwili zakończenia tego szkolenia w danym dniu zgodnie z obowiązującym programem.

W myśl § 7 cyt. zarządzenia ogólne kierownictwo i nadzór nad całokształtem spraw dotyczących służby wojskowej i szkolenia wojskowego w OHP sprawował Główny Inspektor Obrony Terytorialnej przez Inspektorat Obrony Terytorialnej i dowództwo okręgów wojskowych. Dowódcy okręgów wojskowych sprawowali nadzór nad przebiegiem służby wojskowej i szkolenia wojskowego w OHP na zasadach ustalonych przez Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej (§ 17 pkt 3). Postanowienie § 9 nakładało na Komendanta Głównego OHP odpowiedzialność za prawidłowy przebieg służby wojskowej oraz proces szkolenia wojskowego w OHP, przy czym w tym zakresie podlegał on Szefowi Inspektoratu Obrony Terytorialnej. Paragraf 13 stanowi, że żołnierzy rezerwy przeznaczonych do prowadzenia szkolenia wojskowego w OHP na stanowiskach dowódczych i instruktorskich powoływano do pełnienia tych funkcji na zasadach i w trybie określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28 marca 1963 r. w sprawie służby wojskowej w systemie obrony terytorialnej.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy na tle przywoływanych powyżej przepisów, szkolenie wojskowe w ochotniczych hufcach pracy polegało na odbywaniu zasadniczej służby wojskowej w systemie obrony terytorialnej. Powoływanie poborowych i ochotników – uczestników OHP – odbywało się również na zasadach przewidzianych w przepisach o powszechnym obowiązku wojskowym, przy czym szkolenie wojskowe prowadziło się systemem dochodzącym. Uczestnicy OHP powołani do odbywania zasadniczej służby wojskowej byli żołnierzami w czynnej służbie wojskowej od chwili każdorazowego stawienia się w OHP na szkolenie wojskowe do chwili zakończenia tego szkolenia w danym dniu zgodnie z obowiązującym programem. Zatem szkolenie wojskowe w ochotniczych hufcach pracy było jedną z form obowiązku służby wojskowej, podobnie jak szkolenie studentów w ramach studium wojskowego.

Na temat charakteru okresu szkolenia w OHP, w kontekście przeliczenia emerytury przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wypowiedział się natomiast Sąd Okręgowy w Sieradzu w wyroku z 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt IV U 594/22. Sąd ten stwierdził, że okres ten należało zaliczyć do okresów składkowych ubezpieczonego wyjaśniając, że przepisy ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w wersji obowiązującej w spornym okresie oraz przepisy wykonawcze – rozporządzenie Rady Ministrów z 29 września 1980 r. w sprawie zastępczej służby poborowych (Dz. U. 1980.23.87), oraz cytowane na wstępie przepisy uchwały nr 185 z 30 czerwca 1972 r. wskazują wyraźnie na możliwość odbywania przez uczestników OHP w wieku poborowym, zastępczej służby wojskowej w zakładach pracy, w ramach której wykonywali pracę i odbywali szkolenie w oddziałach samoobrony. Przyjęto zatem, że odbywanie szkolenia w powyższej formacji stanowiło okres pełnienia czynnej służby wojskowej.

Sąd pierwszej instancji podzielił w pełni wyżej przedstawione rozważania Sądu Najwyższego oraz Sądu Okręgowego w Sieradzu zawarte w przywołanych wyrokach.

Powracając na grunt niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy podniósł, że w sprawie wykazane zostało, że T. O. (ur. (...)) w okresie od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. odbywał szkolenie w oddziałach samoobrony OHP, jednocześnie kończąc naukę w szkole zawodowej – był tzw. junakiem OHP, czyli osobą, która podejmowała naukę i zdobywała praktykę w określonym zakładzie pracy oraz jednocześnie odbywał szkolenie poborowych w oddziale samoobrony (czyli zasadniczą służbę wojskową w systemie obrony terytorialnej na zasadach określonych w ustawie o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej). Decyzję o aplikowaniu do OHP odwołujący się podjął w wieku 19 lat, nie był osobą młodocianą. Na dzień 17 listopada 1979 r. odwołujący się był zatem w wieku poborowym. T. O. stawał wówczas na komisji wojskowej. Odbywanie szkolenia w OHP odbywało się celem ukończenia nauki w szkole zawodowej i odbycia służby wojskowej. Zatem Sąd pierwszej instancji stwierdził, że odwołujący się wybrał wówczas formę zastępczą służby wojskowej – OHP i jako jego uczestnik otrzymał skierowanie do pracy. Z zawodu odwołujący się jest murarzem – tynkarzem i przydzielony został do konkretnych prac w ramach państwowych budów, przy jednoczesnym odbywaniu szkolenia wojskowego. Wieczorowo odwołujący się nadal uczęszczał do szkoły. Odwołujący się w okresie tym miał przydzielone umundurowanie, które obowiązany był nosić codziennie, jak również był skoszarowany, jeździł na szkolenia oraz odbywał musztry. Wynagrodzenie płatne było przez firmę budowlaną, wypłacane w jednostce odwołującego się. T. O. odbył szkolenie z pierwszej pomocy, samoobronę, był przyuczany w zakresie zachowania się w trudnej sytuacji. W dniu 20 czerwca 1980 r. odwołujący się złożył przysięgę wojskową w (...) z 19 czerwca 1980 r. Po ukończeniu szkolenia w OHP odwołujący się nie odbywał dodatkowej służby wojskowej, nie był także wzywany do stawienia się w jednostce wojskowej. W dniu 30 lipca 1981 r. odwołujący się został zwolniony do rezerwy – na podstawie Zarządzenie Nr (...) z 5 października 1973 r. W książeczce wojskowej odwołującego się zapisano zaś między innymi, że „zwolniony do rezerwy po odbyciu 2-letniego szkolenia w (...) z zaliczeniem 360 godz. Podstawa Zarządzenia Nr 90/MON z dnia 5 października 1973 § 5 ust. 1.”, jak również w adnotacjach o poborze stwierdzono, że „zdolny do służby wojskowej. Przeznaczony do zasadniczej służby wojskowej”. W książeczce wojskowej znajdują się zapisy wskazujące na odbycie służby wojskowej w ramach OHP (k. 7-10 a.s.).

Co więcej, zgodnie w zaświadczeniu (...) w C. z 18 grudnia 2008 r., Nr (...), stwierdzono, że odwołujący się w ww. okresie szkolenia w oddziałach samoobrony OHP odbywał faktycznie służbę wojskową od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. Ponadto, w zaświadczeniu (...) w C. z 26 lipca 2022 r., Nr (...), wydanym na podstawie wpisów dokonanych w książeczce wojskowej Seria (...) stwierdzono, że T. O. odbył szkolenie w oddziałach samoobrony OHP w ramach służby wojskowej od 15 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. i z rozkazu Komendanta nr (...) z 15 listopada 1979 r. otrzymał stopień wojskowy szeregowego.

Mając na uwadze całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, jak również przywołane powyżej przepisy i orzecznictwo, według Sądu Okręgowego zachodziły podstawy do uwzględnienia odwołującemu się okresu szkolenia w OHP od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. jako okresu służby wojskowej.

W myśl zaś art. 12 ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej emerytura policyjna przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia posiada 15 lat służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, z wyjątkiem funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych.

Skoro zatem ww. okres służby wojskowej w OHP podlegał uwzględnieniu w wysłudze odwołującego się Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że spełnił on przesłankę posiadania co najmniej 15 lat służby, uzasadniającą przyznanie prawa do emerytury policyjnej.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w całości w ten sposób, że przyznał odwołującemu się T. O. prawo do emerytury policyjnej od 1 lipca 2022 r. i nakazał wypłatę tego świadczenia od 1 lipca 2022 r., o czym orzekł jak w punkcie 1. sentencji wyroku.

Sąd pierwszej instancji w punkcie 2. sentencji wyroku zasądził od Dyrektora ZER MSWiA na rzecz odwołującego się koszty procesu na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. art. 99 k.p.c. W myśl tego przepisu strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty procesu składał się koszt zastępstwa procesowego w kwocie 180 złotych na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z ze zm. – koszty według stanu prawnego na dzień wniesienia odwołania).

Od powyższego wyroku apelację wywiódł organ emerytalny. Apelujący zaskarżył wyrok w całości i zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 95 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 97 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym Obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 102 do 107 tej ustawy w ust. 1 pkt 7 w związku z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zaopatrzeniowej w związku z art. 12 oraz art. 60 związku z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 grudnia 1993 r. zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, przez ich błędną wykładnię, prowadzącą do wniosku, że wynikających z tych przepisów obowiązków oraz możliwości odbywania przez członków Ochotniczych Hufców Pracy zastępczej służby wojskowej, wynika, że odwołujący się posiadał 15 lat wysługi jednej ze służb wymienionych w art. 12 ustawy zaopatrzeniowej w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia wniosku o przyznanie emerytury.

Stawiając taki zarzut apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania T. O. od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z 30 czerwca 2022 r., znak (...); ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi decyzję w zakresie zasądzenia na rzecz organu emerytalnego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą instancję.

W odpowiedzi na apelację organu emerytalnego pełnomocnik T. O. wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od organu na rzecz odwołującego się kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych także za drugą instancję.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego, jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Apelacyjny podziela ustalenia dotyczące stanu faktycznego poczynione przez Sąd Okręgowy i przyjmuje je, czyniąc podstawą własnego rozstrzygnięcia. Zbędne jest ich ponowne przedstawianie, ponieważ orzekając na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji, sąd odwoławczy nie musi powtarzać dokonanych ustaleń, lecz wystarczy stwierdzenie, że przyjmuje je za własne (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 lipca 2015 r., sygn. akt I CSK 654/14).

Wbrew twierdzeniom apelującego Sąd Okręgowy poprawnie zastosował też przepisy prawa materialnego i dokonał prawidłowej ich wykładni, wobec czego podniesiony w apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego, okazał się chybiony.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do odmiennej interpretacji stron w kwestii, czy okres odbywania przez odwołującego się T. O. szkolenia w oddziałach samoobrony OHP od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. winien podlegać uwzględnieniu jako okres pełnienia przez niego czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin w związku z art. 13 ust.1 pkt 2 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin).

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy u podstaw rozstrzygnięcia nie budzą wątpliwości, nie stanowiły one też przedmiotu zarzutów apelacji, gdyż są niesporne. Analiza zarzutów apelacji odnoszących się do podstawy materialnoprawnej rozstrzygnięcia prowadzi do wniosku, że wbrew stanowisku pozwanego organu Sąd pierwszej instancji poprawnie zastosował art. 95 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 97 ust. 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym Obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 102 do 107 tej ustawy w ust. 1 pkt 7 w związku z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zaopatrzeniowej w związku z art. 12 oraz art. 60 związku z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 grudnia 1993 r. zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, jak również innych, powołanych niżej przepisów i dokonał prawidłowej ich wykładni.

Zgodnie z dyspozycją art. 95 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2021 r. poz. 372 ze zm., zwanej „ustawą o powszechnym obowiązku obrony”) służba wojskowa studentów i absolwentów szkół wyższych polega na odbyciu przeszkolenia wojskowego w czasie wolnym od zajęć w szkole wyższej lub po ukończeniu ostatniego roku nauki albo po ukończeniu studiów. Z kolei według art. 97 tej ustawy przeszkolenie wojskowe, o którym mowa w art. 95 ust. 1 pkt 2, polega na odbyciu szkolenia i praktyki w jednostkach wojskowych.

W myśl art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2024 r. poz. 112 ze zm., zwanej „ustawą zaopatrzeniową”) jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej i w Służbie Więziennej traktuje się służbę wojskową uwzględnianą przy ustalaniu prawa do emerytury wojskowej.

Zgodnie art. 12 ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej emerytura policyjna przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia posiada 15 lat służby w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, z wyjątkiem funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych.

Stosownie do art. 12 ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2024 r. poz. 242 ze zm., zwanej „ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy”) emerytura wojskowa przysługuje żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia z tej służby posiada 15 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim, z zastrzeżeniem art. 12a, z wyjątkiem żołnierza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby wojskowej w Wojsku Polskim i okresów równorzędnych z tą służbą. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy stanowi, że jako równorzędne ze służbą wojskową w Wojsku Polskim traktuje się m.in. okresy służby uwzględniane przy ustalaniu prawa do emerytury policyjnej.

Mając na uwadze treść przepisów dotyczących ochotniczych hufców pracy obowiązujących w okresie pełnienia przez odwołującego się służby w tej formacji wskazać należy, że zgodnie z § 17 uchwały Nr 185 Rady Ministrów z 30 czerwca 1972 r. (M. P. z 1972 r. Nr 36 poz.199 z 24 lipca 1972 r.) w sprawie ochotniczych hufców pracy Związku Młodzieży Socjalistycznej i Związku Młodzieży Wiejskiej, która weszła w życie 24 lipca 1972 r. (utraciła moc 28 grudnia 1982 r.), uczestnicy OHP, którzy w danym roku kalendarzowym kończyli 19 lat życia i więcej, odbywali szkolenie poborowych w oddziałach samoobrony, jeżeli zostali przeznaczeni do tego szkolenia w czasie stawania do poboru (ust. 1). Szkoleniem poborowych w oddziałach samoobrony mogli być również objęci uczestnicy OHP, którzy ukończyli co najmniej 17 lat, jeżeli zgłosili się ochotniczo do poboru i zostali przeznaczeni do tego szkolenia (ust. 2). Co istotne w niniejszym sporze, uczestników OHP, którzy odbyli przez okres dwóch lat programowe szkolenie w oddziałach samoobrony nie powoływano do zasadniczej służby wojskowej (ust. 5), która w owym czasie była obowiązkowa.

Zauważyć należy, że w świetle ww. przepisów szkoleniu poborowych w oddziałach samoobrony podlegali także uczestnicy OHP, którzy ukończyli 17 lat i zgłosili się ochotniczo do poboru oraz którym nadano przydział organizacyjno-mobilizacyjny do takiego szkolenia. Zgodnie z § 19 ust. 1 i 2 uchwały Rady Ministrów z 30 czerwca 1972 r., uczestnikom OHP, o których mowa w § 17 ust. 1 i 2, nadawano przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony. Zasady i tryb nadawania tych przydziałów oraz szczegółową organizację i sposób odbywania szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony określały przepisy wydane na podstawie art. 122 ust. 3 i art. 136 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220).

Jak wynika z art. 120 ust. 1 pkt 1 ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony, w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie (od listopada 1979 r. do lipca 1981 r.), obowiązek służby w formacjach samoobrony polegał na odbywaniu szkolenia poborowych w oddziałach samoobrony. Zgodnie z art. 121 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązkowi służby w formacjach samoobrony podlegali m.in. poborowi przeznaczeni do szkolenia w oddziałach samoobrony. Stosownie do art. 122 ust. 1 i 2 tej ustawy, przeznaczenie do służby w formacjach samoobrony następowało w drodze nadania przydziału organizacyjno-mobilizacyjnego osobom obowiązanym do tej służby. Przydziały te nadawał właściwy powiatowy sztab wojskowy. Stosownie do art. 123 ust. 1 ustawy o powszechnym obowiązku obrony, osoby, którym nadano przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do służby w formacjach samoobrony, były obowiązane zgłaszać się do tej służby we wskazanym terminie i miejscu na wezwanie komendanta oddziału lub innej jednostki organizacyjnej formacji samoobrony.

Zgodnie z art. 83 ww. ustawy, żołnierzy, którzy odbyli wojskowe szkolenie poborowych, powiatowy sztab wojskowy przenosił do rezerwy. Nadto stosownie do dyspozycji art. 133 ustawy, osoby odbywające służbę w formacjach samoobrony, miały obowiązek noszenia w czasie odbywania tej służby umundurowania lub specjalnych oznak, jeżeli umundurowanie lub oznaki zostały dla nich wprowadzone.

Z art. 137 ust. 1-2 ustawy wynikało, że osobom odbywającym służbę w formacjach samoobrony przysługiwało m.in. prawo do wynagrodzenia za czas pracy opuszczony w związku z odbywaniem tej służby oraz do bezpłatnych świadczeń zakładów społecznych służby zdrowia, jeżeli zachorowały albo doznały uszkodzenia zdrowia w związku z odbywaniem tej służby, a także do zaopatrzenia emerytalnego w razie inwalidztwa powstałego w związku z odbywaniem tej służby. Prawo do zaopatrzenia emerytalnego przysługiwało również członkom rodzin osób zmarłych w związku z odbywaniem służby w formacjach samoobrony.

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 29 września 1980 r. w sprawie zastępczej służby poborowych (Dz.U. z 1980 r. Nr 23 poz. 87), osoby przeznaczone na ich prośbę do zastępczej służby poborowych, powoływano do odbycia tej służby w wymienionych w tym rozporządzeniu zakładach (np. użyteczności publicznej, czy zakładach oczyszczania miast, zakładach komunikacyjnych etc.) Powołanie do odbycia zastępczej służby następowało w zakładach pracy położonych w miejscu pobytu stałego lub czasowego poborowych trwającego ponad 2 miesiące, albo w zakładach pracy, do których możliwy był codzienny dojazd (§ 1 ust. 2 ww. rozporządzenia z zastrzeżeniem ust. 3 oraz § 2 ust. 2). Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, stosownie do wytycznych Ministra Obrony Narodowej, ustalali corocznie liczbę poborowych, którzy mogli być przeznaczeni do odbywania takiej zastępczej służby.

Sąd Okręgowy słusznie w swoim wywodzie prawnym zwrócił także uwagę na treść art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.; zwanej „ustawą emerytalną”) który stanowi, że okresami składkowymi są okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby.

Mając na uwadze powyższe rozważania nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, że analiza obowiązujących w okresie od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. (tj. w okresie odbywania przez odwołującego się spornej służby w OHP) przepisów ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP i aktów wykonawczych do tej ustawy wskazuje, że służba w oddziałach samoobrony nie była służbą wojskową w rozumieniu ww. ustawy. Formułując taką tezę organ rentowy wywodził, że brak jest podstaw do zaliczenia T. O. ww. okresu, jako równorzędnego ze służbą w rozumieniu art. 12 ustawy zaopatrzeniowej, wobec czego stwierdził, że nie spełnia on podstawowego warunku, od którego zależy nabycie prawa do policyjnej emerytury, jakim jest legitymowanie się co najmniej 15 letnim okresem służby w formacjach wymienionych w ustawie zaopatrzeniowej, łącznie z okresami równorzędnymi ze służbą. Sąd Apelacyjny w tym zakresie podziela przeciwny pogląd wyrażony przez Sąd Okręgowy, na podstawie przedstawionego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku obszernego wywodu, uznając za błędne twierdzenia pozwanego organu.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, uwzględniając poczynione ustalenia faktyczne i w oparciu o przedstawione spójne i logiczne rozważania prawne, trafnie uznał, że szkolenie wojskowe w ochotniczych hufcach pracy było jedną z form obowiązku niejako zastępczej służby wojskowej, zrównanej z nią. Swoje stanowisko Sąd pierwszej instancji wyprowadził także w oparciu o przytoczone w pisemnych motywach wyroku trafne poglądy judykatury.

Wobec wykazania w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji okoliczności faktycznych i rzeczywistego odbywania przez odwołującego się T. O. w okresie od 17 listopada 1979 r. do 30 lipca 1981 r. szkolenia w oddziałach samoobrony OHP, przy jednoczesnym braku przedstawienia przez organ emerytalny twierdzeń i dowodów, które mogłyby poddać te ustalenia w wątpliwość, należało stwierdzić, że ów okres podlega uwzględnieniu jako okres służby wojskowej i zaliczeniu go, jako okres równorzędny ze służbą w rozumieniu art. 12 ustawy zaopatrzeniowej. Zakwalifikowanie służby odwołującego się w ww. okresie jako formy odbywania służby wojskowej, znajduje prawne uzasadnienie. W konsekwencji należało przyznać odwołującemu się prawo do emerytury policyjnej, skoro spełnił wszystkie wymagane ustawą przesłanki. W tym stanie rzeczy zaskarżona decyzja organu emerytalnego podlegała zmianie, jak trafnie uczynił to Sąd pierwszej instancji w punkcie 1 zaskarżonego wyroku.

Apelacja organu emerytalnego, zawierająca zarzuty naruszenia jedynie przepisów prawa materialnego, niezwykle lakoniczna w zakresie zastosowanej argumentacji, nie zawiera żadnego wywodu prawnego, który mógłby prowadzić od odmiennej od dokonanej przez Sąd Okręgowy wykładni zastosowanych przepisów prawa. Organ rentowy poza zakwestionowaniem zastosowanej przez Sąd pierwszej instancji podstawy materialnoprawnej rozstrzygnięcia, popartej obszernym, logicznym i spójnym wywodem, nie przedstawił żadnej argumentacji, która mogłaby stanowić przeciwwagę i uzasadniać wadliwość tej podstawy. Wobec powyższego apelacja, jako pozbawiona uzasadnionych podstaw, podlegała oddaleniu, o czym Sąd Apelacyjny orzekł w punkcie I wyroku, na podstawie art. 385 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa prawnego, zawarte w punkcie II. wyroku znajduje oparcie w zasadzie odpowiedzialności strony za wynik postępowania ustanowionej w art. 98 § 1 k.p.c. W związku z reprezentacją odwołującego się przez pełnomocnika zawodowego przysługiwał mu zwrot kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej (art. 98 § 3 k.p.c.). Wysokość tych kosztów została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 i § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2023 r., poz. 1964 ze zm.) i wyniosła 240 zł, przy uwzględnieniu, że w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego obowiązują ryczałtowe, ustalone rozporządzeniem, stawki tych opłat. Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. koszty zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej zostały powiększone o odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia niniejszego orzeczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

Sąd Apelacyjny rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym. Żadna ze stron nie złożyła wiążącego wniosku o przeprowadzenie rozprawy na podstawie art. 374 k.p.c., a jednocześnie – w ocenie Sądu Apelacyjnego – w sprawie nie ujawniły się żadne okoliczności, które przemawiałyby za koniecznością rozpoznania sprawy na rozprawie.

Ewa Stryczyńska