Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący - Sędzia: SA Ewa Jankowska

Sędziowie: SA Małgorzata Micorek-Wagner

SO del. Renata Szelhaus (spr.)

Protokolant: asystent sędziego Eligiusz Gala

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2013 r. w Warszawie

sprawy Z. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie XIV Wydział Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 19 kwietnia 2012 r. sygn. akt XIV U 2877/11

oddala apelację.

(-) E. J.

(-) M. W.

(-) R. S.

Sygn. akt III AUa 2205/12

UZASADNIENIE

Z. M. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. z dnia 19 września 2011 roku o odmowie prawa do emerytury. Wniósł o zmianę tej decyzji i uwzględnienie do stażu emerytalnego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie wakacji, ferii w latach 1964-1967 oraz od maja do września 1967 roku.

Wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XIV (...) zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał Z. M. prawo do emerytury od 1 września 2009 r.

Orzeczenie to Sąd Okręgowy w Warszawie oparł na następujących ustaleniach faktycznych: Z danych zawartych w aktach rentowych Z. M. (ur. (...)) wynika, że jako uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy po raz pierwszy złożył on wniosek o emeryturę w dniu 31 października 2008 roku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 2 grudnia 2008 roku odmówił prawa do emerytury wskazując, że na dzień zgłoszenia wniosku, tj. 31 października 2008 roku udowodnił okres ubezpieczenia wynoszący 32 lata 8 miesięcy i 8 dni zamiast wymaganych 35 lat (tj. 30 lat 10 miesięcy i 10 dni okresów składkowych 9 miesięcy 7 dni okresów nieskładkowych oraz 1 rok 21 dni okresów pracy w gospodarstwie rolnym). Organ rentowy zaznaczył, że nie zaliczył do okresu ubezpieczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym od 9 kwietnia 1964 roku do 30 września 1967 roku. Od decyzji z dnia 2 grudnia 2008 roku Z. M. złożył odwołanie i sprawa zawisła przed Sądem Okręgowym w Białymstoku. Z akt tego Sądu o sygnaturze V U 30/09 wynika, że Dyrektor Zespołu Szkół (...) w piśmie z dnia 9 lutego 2009 roku wskazał, że Z. M. był uczniem Technikum Mechanicznego w B. w latach 1962-1967, a Szkoła nie posiada dokumentów na podstawie których można byłoby stwierdzić czy ww. w tym czasie mieszkał w internacie. Z akt Sądu Okręgowego w Białymstoku wynika, także że słuchani przed Sądem Rejonowym w Grajewie w dniu 23 lutego 2009 roku świadkowie G. K. i E. W. potwierdzili, że rodzice M. mieli gospodarstwo rolne w K. i że Z. M. pomagał swoim rodzicom w pracy w tym gospodarstwie w czasie wolnym od zajęć podczas nauki w B.. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2009 roku oddalił odwołanie. Na skutek apelacji Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2009 roku (sygn. akt III AUa 570/09) oddalił apelację. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Apelacyjny w Białymstoku wskazał, m.in., że nawet gdyby do stażu emerytalnego wnioskodawcy uwzględnić świadczoną przez niego pracę w gospodarstwie rolnym w okresie wakacji przypadających w latach 1964 - 1967 oraz w trakcie ferii zimowych i wiosennych jako wykonywanej w wymiarze wymaganym przez art. 10 ust. l ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to Z. M. nie posiada jednak wystarczającego do nabycia uprawnień emerytalnych stażu pracy. Zaliczając okres wakacji w 1964 roku (2 miesiące i 10 dni), okres ferii świątecznych w grudniu (7 dni) w 1964 roku, oraz ferii zimowych w lutym (14 dni) oraz ferii wiosennych w okresie świąt wielkanocnych (7 dni) oraz okresu wakacyjnego i ferii świątecznych w grudniu w latach 1965-1966 oraz okresu ferii zimowych i okresu od maja do września 1967 roku wnioskodawca legitymuje się dodatkowo zaledwie okresem 1 roku, 2 miesięcy i 24 dni co po ujęciu do niekwestionowanego przez organ stażu pracy nie pozwala przyjąć, że posiada wymagany ustawowo okres 35 lat składkowych i nieskładkowych. Z. M. w dniu 7 września 2009 roku złożył do organu rentowego kolejny wniosek o emeryturę, wskazując dodatkowo okresy ubezpieczenia w czasie pobytów w USA w latach 1975-1986. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych decyzją z dnia 19 września 2011 roku odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że uznał za udowodnione przebyte Polsce 30 lat, 10 miesięcy i 7 dni okresów składkowych, 9 miesięcy i 7 dni okresów nieskładkowych - co daje łącznie 31 lat 7 miesięcy i 14 dni. Okres uzupełniający pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 1 października 1967 roku do 21 października 1968 roku w wymiarze 1 roku i 21 dni, oraz okres ubezpieczenia w USA, który nie pokrywa się z okresami ubezpieczenia w Polsce tj. od 3 czerwca 1984 roku do 1 września 1985 roku w wymiarze 1 roku 2 miesięcy i 29 dni. Co dało łącznie okres ubezpieczenia w Polsce i USA w wymiarze 34 lat, 1 miesiąca i 4 dni. Organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie wakacji i ferii zimowych w latach 1964-1967 w wymiarze 1 roku 2 miesięcy i 29 dni.

Od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł odwołanie w niniejszym postępowaniu.

Z. M. na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2012 roku wyjaśnił m.in., że w latach 1964-1965 mieszkał w B. i w okresie wakacji i ferii zimowych mieszkał wraz z rodzicami w K. i pomagał w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Wakacje wówczas trwały powyżej 2 miesięcy. W 1967 roku nie został dopuszczony do egzaminu maturalnego i od maja 1967 roku pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Od 15 sierpnia 1967 roku dodatkowo rozpoczął prace w Kółku Rolniczym, po czym poszedł do wojska.

Sąd Okręgowy w Warszawie stwierdził, że zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm) ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949 roku, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 pkt 1 ustawy (65 lat w wypadku mężczyzn), mogą przejść na emeryturę w wypadku mężczyzny po osiągnięciu wieku 60 lat jeżeli ma co najmniej 35 letni okres składkowy i nieskładkowy albo jeżeli ma co najmniej 25 letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy. Emerytura ta przysługuje ubezpieczonym którzy ostatnio przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę byli pracownikami i w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu pozostawali w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy chyba, że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy. W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również traktując je jako okresy składkowe przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 roku okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia jeśli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na ogólnych zasadach są krótsze od okresu wymaganego do przyznania prawa do emerytury w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie było bezsporne, że Z. M. legitymował się uznanym przez organ rentowy łącznym okresem ubezpieczenia przebytym w Polsce i w USA w wymiarze 34 lat, 1 miesiąca i 4 dni. Rozważeniu podlegała kwestia czy do uzupełnienia wymaganych 35 lat ubezpieczenia można uznać okres pracy odwołującego w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie wakacji i ferii zimowych w latach 1964-1967 w wymiarze 1 roku 2 miesięcy i 29 dni. W świetle dokonanych ustaleń w sprawie na podstawie zeznań świadków G. K. i E. W. oraz wyjaśnień Z. M. oczywistym jest, że Z. M. istotnie w czasie nauki przyjeżdżał i pomagał w pracach polowych w gospodarstwie rolnym rodziców w miejscowości K. w okresie wakacji i ferii zimowych w latach 1964-1967 podczas, gdy uczęszczał do Technikum Mechanicznego w B.. Praca ta była w tym okresie świadczona w wymiarze co najmniej połowy pełnego wymiaru czasu pracy, gdyż w tym czasie mieszkał w tym gospodarstwie. Tym samym okres pracy odwołującego w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie wakacji i ferii zimowych w latach 1964- 1967 (w wymiarze 1 roku 2 miesięcy i 29 dni), podlega zaliczeniu do uzupełnienia wymaganego okresu 35 lat ubezpieczenia do nabycia uprawnień emerytalnych. Takie samo stanowisko w odniesieniu do charakteru pracy Z. M. w gospodarstwie rolnym podczas wakacji i ferii w latach 1964-1967 zajął Sąd Apelacyjny w Białymstoku wydając wyrok w dniu 26 sierpnia 2009 roku Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 grudnia 2000 roku w sprawie II UKN 155/00 (OSNP 2002/16/394), wskazał, że przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku, życia świadczonej przed dniem 1 stycznia 1983 roku w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, także w czasie wakacji szkolnych. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 31 sierpnia 2006 roku w sprawie III AUa 397/06 zajął takie samo stanowisko jak Sąd Najwyższy (OSA 2008/6/16, lex 253467).

Obecnie - w porównaniu do decyzji z dnia 2 grudnia 2008 roku - organ rentowy zaliczył także okresy ubezpieczenia przebyte na terenie USA i daje to 34 lat, 1 miesiąc i 4 dni niekwestionowanego okresu ubezpieczenia. Zatem kwestionowany okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie ferii i wakacji w latach 1964-1967 w wymiarze 1 roku 2 miesięcy i 29 dni podlega uwzględnieniu i pozwala na uzupełnienie wymagalnego okresu ubezpieczenia do wymaganych 35 lat.

Tym samym Z. M. spełnił wszystkie niezbędne przesłanki określone w art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z FUS do nabycia prawa do emerytury.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł organ rentowy i orzeczeniu zarzucił :

1. błędną wykładnię przepisów prawa materialnego, a w szczególności art.29 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 3, ustawy z dnia 17.12.1998r o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. 2004.39.353 z późn.zm.),

2. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez przyjęcie, że wnioskodawca spełnia wszystkie warunki do wcześniejszej emerytury, zważywszy na brak 35- letniego okresu zatrudnienia, bezpodstawne uznanie, że doraźna pomoc w gospodarstwie rolnym rodziców spełnia wymogi ustawy, sprzeczność w zeznaniach świadków,

3. naruszenie przepisów postępowania przez przekroczenie swobodnej oceny zebranego materiału dowodowego (art. 233 § l k.p.c., art. 328 § 2 k.p.c.).

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący organ wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury wobec ukończenia wieku 60 lat na podstawie art.29 ust. l pkt 2 i ust.2 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /w brzmieniu po nowelizacji z dnia 28 marca 2008 r. Dz. U. Nr 67 poz. 411/:

Wnioskodawca nie spełnia warunku posiadania statusu pracownika przed złożeniem wniosku o emeryturę. Ubezpieczenie pracownicze ustało 31 grudnia 2001r.

Emerytura przewidziana w art. 29 ustawy przysługuje osobom, które ostatnio przed zgłoszeniem wniosku byli pracownikami, o ponadto spełniają dodatkowe warunki w zakresie pozostawania w stosunku pracy w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu.

Zdaniem apelującego, nie można zgodzić się z poglądem Sądu I instancji, że wnioskodawca spełnia ten warunek poprzez zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w latach 1964-67 w okresie wakacji i ferii zimowych w wymiarze 1 roku 2 miesięcy 29 dni. Zgodnie z art.10 ust.l pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się jako okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16-go roku życia w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Nie ustalono wielkości gospodarstwa, rodzaju produkcji, jakie prace wykonywał. Nie sposób zatem uznać, że praca wnioskodawcy w tym gospodarstwie miała charakter stały w wymiarze co najmniej 4 godziny dziennie, a nie doraźny. Nie było takiej konieczności. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 grudnia 2004r. II UK 59/04, OSNP 2005/13/195 przepis art.10 ust. l ustawy dopuszcza wyjątkowo możliwość traktowania okresów pracy gospodarstwie rolnym tak jak okresów składkowych i nieskładkowych w ramach ubezpieczenia pracowniczego w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tych okresów. Niedopuszczalna jest rozszerzająca interpretacja dyspozycji art.10 ust. l ustawy zmierzająca do zaliczania w każdym wypadku okresów pracy w gospodarstwie rolnym zamiast wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych w ramach ubezpieczenia innego niż ubezpieczenie rolnicze (wyrok SN z dnia 14.03.2006r I UK 166/05).W judykaturze przyjęto, że praca w gospodarstwie rolnym powinna być wykonywana w wymiarze nie niższym 4 godziny. Sąd Okręgowy przyjął w całości w latach 1964-67 okres wakacji ferii zimowych i wiosennych, bez wyłączenia okresów, kiedy ta praca w ogóle nie była wykonywana. Sąd Apelacyjny w Białymstoku nie uznał jednoznacznie tego okresu, a jedynie hipotecznie rozważał możliwość zaliczenia go do ogólnego stażu pracy. W tej sytuacji ustalenia faktyczne są dowolne (art. 233 § l k.p.c.).

Zatem nie zostały spełnione ustawowe warunki do przyznania wcześniejszej emerytury. Mając powyższe na uwadze wniesienie apelacji jest konieczne.

Odwołujący wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny w Warszawie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył co następuje: Apelacja organu rentowego nie ma uzasadnionych podstaw i dlatego nie zasługuje na uwzględnienie. Wbrew podniesionym w niej zarzutom, Sąd I instancji nie dokonał dowolnych ustaleń faktycznych. Ustalenia faktyczne poczynił w oparciu o prawidłowo oceniony (bez naruszenia swobodnej oceny dowodów) materiał dowodowy zebrany w toku niniejszego postępowania, jak również brany pod uwagę przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III AUa 570/09, z akt której to sprawy dowód został przeprowadzony. Sąd II instancji przyjmuje za własne ustalenia faktyczne przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, podziela wywód prawny Sądu I instancji – więc nie zachodzi konieczność jego powielania i odnosząc się do argumentacji przytoczonej w apelacji stwierdza co następuje:

Jak słusznie wskazał apelujący, Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sprawie o sygn. akt III AUa 570/09 „nie uznał jednoznacznie tego okresu, a jedynie hipotecznie rozważał możliwość zaliczenia go do ogólnego stażu pracy”, ale wbrew twierdzeniu apelującego, nie oznacza to, że „w tej sytuacji ustalenia faktyczne są dowolne”. (art. 233 § l k.p.c.). Gdyby bowiem Sąd Apelacyjny w Białymstoku w ww. sprawie wypowiedział się co do zaliczenia lub niezaliczenia okresów ferii i wakacji odwołującego w sposób jednoznaczny, co do tej okoliczności faktycznej w ramach tego samego zdarzenia prawnego zachodziłaby powaga rzeczy osądzonej. W postanowieniu z dnia 28 marca 2012r. Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że „ Moc wiążąca prawomocnego orzeczenia (art. 365 § 1 k.p.c.) zapadłego między tymi samymi stronami w innej sprawie o innym przedmiocie polega na zakazie dokonywania ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z ustaleniami i ocenami dokonanymi w sprawie już osądzonej. Jest to skutek pozytywny (materialny) powagi rzeczy osądzonej przejawiający się w tym, że sądy rozpoznające między tymi samymi stronami nowy spór muszą przyjmować, iż dana kwestia prawna kształtuje się tak, jak przyjęto to w prawomocnym, wcześniejszym wyroku.” (II UK 327/11, LEX nr 1214585). Sąd Apelacyjny w Łodzi stwierdził zaś trafnie, że „ Nie jest dopuszczalne w świetle art. 365 § 1 k.p.c. odmienne ustalenie zaistnienia, przebiegu i oceny istotnych dla danego stosunku prawnego zdarzeń faktycznych w kolejnych procesach sądowych między tymi samymi stronami, chociażby przedmiot tych spraw się różnił.” (wyrok z dnia 23 stycznia 2013r, IACa 1068/12, LEX nr 1280435) Właśnie zatem to, że Sąd Apelacyjny w Białymstoku nie przesądził o niezaliczeniu okresów pracy odwołującego w gospodarstwie rolnym rodziców w czasie ferii i wakacji szkolnych, o których mowa w niniejszym postępowaniu, powoduje, że Sąd Okręgowy mógł prowadzić stosowne postępowanie dowodowe, dokonać w tym zakresie własnych ustaleń faktycznych i ich oceny jako elementu określonego zdarzenia prawnego. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w sposób nie pozostawiający wątpliwości rozdzielił okres pracy w gospodarstwie rolnym odwołującego od 9 kwietnia 1964r do 30 września 1967r od pracy w okresie ferii i wakacji przypadających w latach 1964-1967 wykonywanej w wymiarze wymaganym przez art. 10 ust.1 ww. ustawy. Co do pierwszego – uznał, że wnioskodawca nie mógł w tym okresie stale i systematycznie pracować co najmniej 4 godziny dziennie, lecz świadczył doraźną pomoc rodzicom. Co do drugiego stwierdził zaś jedynie, że nawet gdyby do stażu emerytalnego wnioskodawcy uwzględnić pracę w gospodarstwie rolnym w okresie ferii i wakacji, to nie posiada on wystarczającego stażu pracy do nabycia uprawnień emerytalnych. Sąd Apelacyjny podziela ocenę Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków i odwołującego się oraz ustalenia faktyczne przedstawione w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku w ww sprawie, dają podstawę do zaliczenia okresu wakacji w 1964 roku (2 miesiące i 10 dni), ferii świątecznych w grudniu (7 dni) w 1964 roku, ferii zimowych w lutym (14 dni) oraz ferii wiosennych w okresie świąt wielkanocnych (7 dni) oraz okresu wakacyjnego i ferii świątecznych w grudniu w latach 1965-1966 oraz okresu ferii zimowych i okresu od maja do września 1967 roku do uzupełnienia wymaganych ustawowo 35 lat składkowych i nieskładkowych - zgodnie z art.10 ust.l pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS, w świetle którego, przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się jako okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16-go roku życia w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Wbrew argumentacji apelującego, już w sprawie o sygn. akt III AUa 570/09 ustalono, że gospodarstwo rolne rodziców odwołującego miało powierzchnię około 12 ha. Czynności wykonywane przez odwołującego i szczegółowo wymienione w zeznaniach odwołującego oraz świadków, w czasie ferii i wakacji a zatem czasie wolnym od nauki i konieczności dojazdów do szkoły, z pewnością przekraczały wymiar 4 godzin dziennie. Odwołujący wyjaśnił szczegółowo na czym dokładnie polegała jego pomoc w gospodarstwie rolnym (pomoc w pracach polowych, czynnościach związanych z karmieniem i oporządzaniem zwierząt, w typowych pracach gospodarskich) i ile czasu mu te prace zabierały. Sąd Okręgowy omówił te okoliczności w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i odwołał się również do motywów orzeczenia wydanego w sprawie III AUa 570/09. Nie doszło zatem do uchybienia przepisom art. 233 i 328 k.p.c..

Apelujący trafnie zauważył, że Sąd Okręgowy nie wypowiedział się co do spełnienia przez odwołującego pozostałych przesłanek prawnych warunkujących przyznanie mu prawa do emerytury. Trzeba jednak wskazać, że w toku postępowania nie była podnoszona przez organ rentowy okoliczność niespełnienia przez odwołującego przesłanki określonej w art. 29 ust.1 pkt 2 i ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a nadto, nie ma przeszkód, by co do jej istnienia wypowiedział się Sąd II instancji. W ramach obowiązującego modelu tzw. apelacji pełnej, Sąd II instancji ma obok kompetencji kontrolnych uprawnienia rozpoznawcze. Podkreślić trzeba zaś, że zbadanie podnoszonej przez apelującego kwestii nie wymaga prowadzenia postępowania dowodowego i czynienia uzupełniających ustaleń faktycznych. Nie było bowiem sporne między stronami, że odwołujący przed złożeniem wniosku o emeryturę pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy i nie był pracownikiem. Wnioski wywodzone z tego faktu przez organ rentowy nie są, w ocenie Sądu Apelacyjnego, uzasadnione. Należy bowiem zauważyć, że pobierana przez odwołującego renta z tytułu niezdolności do pracy wywodziła się z tytułu pracowniczego ubezpieczenia społecznego. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy wynikającej z pracowniczego ubezpieczenia społecznego jest warunkiem równoważącym pozostawanie w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach podlegania ubezpieczeniu przed zgłoszeniem wniosku, o którym mowa w art. 29 ust.2 pkt. 2 ustawy z 17 grudnia 1998r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd Apelacyjny podziela wywód prawny przedstawiony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 stycznia 2012r. w sprawie o sygn. akt II UK 252/11 (LEX nr 1215440). W sprawie tej, przyczyną odmowy emerytury na podstawie art. 29 ww ustawy było to, że przed wnioskiem o emeryturę odwołujący nie był ubezpieczony jako pracownik, lecz jako rolnik, a ponadto uprawniony był do renty rolniczej, nie zaś do renty z tytułu pracowniczego ubezpieczenia społecznego. Sytuacja faktyczna w niniejszej sprawie jest zatem odmienna – odwołujący przed wnioskiem o rentę był ubezpieczony jako pracownik i był uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy z pracowniczego ubezpieczenia społecznego. Analizując przepis art. 29 ustawy Sąd Najwyższy stwierdził, że prawo do określonej w tym przepisie emerytury nabywa ten, kto spełnia jednocześnie warunki z ust.1 i ust.2, albo ten kto spełnia jednocześnie warunki z ust.1 i 3 tego przepisu. Innymi słowy, osoba, która w dacie złożenia wniosku o wcześniejszą emeryturę jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy musi spełniać także warunek z art. 29 ust.2 pkt 1 ( emerytura przysługuje temu ubezpieczonemu, który ostatnio, przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, był pracownikiem). Uwzględniając reguły wykładni gramatycznej, logicznej, funkcjonalnej i systemowej należy, jak podkreślił Sąd Najwyższy przyjąć, że warunkiem równoważącym pozostawanie w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy w ostatnich 24 miesiącach podlegania ubezpieczeniu przed zgłoszeniem wniosku jest pobieranie renty z tytułu ubezpieczenia pracowniczego. Tym samym należy skonstatować, że odwołujący, który bezpośrednio przed złożeniem wniosku był pracownikiem i pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy z pracowniczego ubezpieczenia społecznego, spełnia warunki wynikające z art. 29 ww. ustawy, o których mowa w apelacji. W tym stanie rzeczy, wyrok Sądu Okręgowego, choć wprost nie odnosił się do powyższych kwestii, ostatecznie, odpowiada obowiązującemu prawu i nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego wymienionych w apelacji.

W braku w świetle powyższego podstaw do uwzględnienia apelacji Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

Sędziowie: PRZEWODNICZĄCY

M. W. E. J.

R. S.