Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Krzysztof Tucharz (spr.)

Sędziowie: SA Aldona Wapińska

SO del. Magdalena Sajur-Kordula

Protokolant: Katarzyna Łopacińska

po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2016r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej

o nałożenie kary

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

z dnia 12 czerwca 2014 r.

sygn. akt XVII AmT 68/12

I.  zmienia częściowo zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym w ten sposób, że zmienia decyzję Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 1 sierpnia 2012 roku nr (...)) poprzez obniżenie nałożonej na powódkę J. K. kary pieniężnej z kwoty 7 500 zł (siedem tysięcy pięćset złotych) do kwoty 3 439 zł (trzy tysiące czterysta trzydzieści dziewięć złotych), a w pozostałej części oddala odwołanie;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 sierpnia 2012 r. nr (...)) Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej nałożył na J. K., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą „(...)” w G. karę pieniężną w wysokości 7.500 zł za niewypełnienie określonego w art. 7 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego obowiązku przedłożenia Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej, w terminie do dnia 31 marca 2011 r., danych za 2010 r. dotyczących rodzaju i zakresu wykonywanej działalności komunikacyjnej oraz wielkości sprzedaży usług telekomunikacyjnych.

W złożonym od tej decyzji odwołaniu powódka J. K. zarzuciła:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych wskutek przyjęcia, że nie wypełniła ona obowiązku wynikającego z art. 7 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego podczas, gdy w rzeczywistości wymagane w tym przepisie informacje wysłała pocztą w dniu 23 marca 2011 r., co w konsekwencji doprowadziło do bezpodstawnego ukarania powódki karą pieniężną;

2)  naruszenie przepisu art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego polegające na ustaleniu wysokości kary pieniężnej bez uwzględnienia zakresu naruszenia i możliwości finansowych podmiotu ukaranego.

W oparciu o przytoczone wyżej zarzuty powódka wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie jej zmianę poprzez ustalenie kary pieniężnej ustalonej od kwoty przychodu osiągniętego w 2010 r., przedstawionej w złożonym Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki piśmie z dnia 22 marca 2011 r.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wnosił o oddalenie odwołania w całości i zasądzenie od powódki, na jego rzecz, kosztów postępowania.

Po rozpoznaniu niniejszej sprawy Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem z dnia 12 czerwca 2014 r. oddalił odwołanie powódki i obciążył ją obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

Powódka J. K. jest przedsiębiorcą telekomunikacyjnym i prowadzi w tym zakresie działalność gospodarczą w G..

W 2009 r. została ukarana przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej za niewywiązywanie się z obowiązku sprawozdawczego, o którym mowa w art. 7 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego, za 2007 r.

Z uwagi na fakt, że powódka nie przedłożyła w terminie do dnia 31 marca 2011 r. danych dotyczących rodzaju i zakresu wykonywanej działalności telekomunikacyjnej oraz wielkości sprzedaży usług telekomunikacyjnych za rok 2010 Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej wszczął w dniu 25 kwietnia 2012 r. postępowanie administracyjne w sprawie nałożenia na powódkę kary pieniężnej.

Powódka nie zajęła stanowiska w sprawie i nie przekazała organowi regulacyjnemu danych o wysokości wielkości przychodu osiągniętego w roku 2011, niezbędnych do wymierzenia kary.

W tej sytuacji Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zastosował przepis art. 210 ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego, pozwalający ustalić szacunkowo podstawę wymiaru kary – na poziomie 500.000 zł. Maksymalny wymiar kary wyliczonej o tak określony przychód wynosił 15.000 zł (500.000 zł x 3%).

Uwzględniając dyrektywy wymiaru kary pieniężnej wskazane w art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego organ regulacyjny wymierzył powódce karę w wysokości 7.500 zł.

W ocenie Sądu Okręgowego wniesione odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie w jakiejkolwiek części.

Zdaniem Sądu, brak jest dowodów na poparcie twierdzeń powódki o złożeniu przez nią do Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej wymaganych przepisami Prawa telekomunikacyjnego danych.

Co najwyżej, przedstawiona przez powódkę fotokopia pisma z dnia 23 marca 2011 r. zawierająca żądane informacje może jedynie świadczyć o sporządzeniu tego pisma w powyższej dacie, a nie jako dowód dostarczenia dokumentu o takiej treści Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Poza tym dane, o których mowa w art. 7 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego powinny być zamieszczone na odpowiednych formularzach urzędowych, podczas gdy przedmiotowa fotokopia przedstawia zdjęcie pisma indywidualnego przedsiębiorcy.

Jakkolwiek obowiązujący w trakcie trwania postępowania administracyjnego przepis art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego przewidywał karę za udzielnie niepełnych lub nieprawdziwych informacji lub za dostarczenie dokumentów zawierających takie informacje, to wykładnia logiczna tego unormowania prowadzi do wniosku, iż brak udzielania w ogóle wymaganych informacji również podlega penalizacji, zgodnie z zasadą wnioskowania – a minori ad maius.

Sąd uznał, że w tym stanie rzeczy zaistniały przesłanki do nałażenia na powódkę kary pieniężnej.

Co się zaś tyczy ustalenia podstawy wymiaru kary to Sąd Okręgowy również przyznał w tym zakresie rację organowi regulacyjnemu, gdyż powódka została pouczona przez pozwanego o treści art. 210 ust. 3 pkt 2 Prawa telekomunikacyjnego i zastosowaniu tego przepisu, jeżeli nie udzieli Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej informacji odnośnie wysokości uzyskiwanego przychodu w roku poprzednim (2011).

Sąd nie znalazł też podstaw do zmniejszenia nałożonej na powódkę kary podzielając w całości argumentację pozwanego zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu nastąpiło zgodnie z wynikiem sprawy.

W złożonej od tego wyroku apelacji powódka zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego polegające na wymierzeniu jej zbyt surowej kary finansowej, nieadekwatnej do rzeczywistych dochodów oraz wadliwe ustalenie, że Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej nie został poinformowany przez skarżącą o danych przewidzianych w art. 7 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego do dnia 31 marca 2011 r.

W oparciu o te zarzuty powódka wnosiła o częściową zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmniejszenie kary finansowej do kwoty 1.000 zł wraz z kosztami, ewentualnie o uchylenie tego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Pozwany wnosił o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie od powódki, na jego rzecz, kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powódki podlegała częściowemu uwzględnieniu.

Jakkolwiek jest rzeczą oczywistą, że wbrew twierdzeniom skarżącej uchybiła ona obowiązkowi przewidzianemu w art. 7 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego, czego wymownym dowodem jest choćby zakres zaskarżenia wyroku Sądu I instancji (dotyczący samej wysokości kary), tym niemniej w tej ostatniej kwestii należało podzielić argumentację powódki o zastosowaniu wobec niej rażąco wygórowanej kary pieniężnej.

W postępowaniu prowadzonym przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów na skutek wniesienia odwołania od decyzji organu regulacyjnego rola Sądu nie sprowadza się do zbadania prawidłowości rozstrzygnięcia administracyjnego pod względem formalnym lecz Sąd bada merytorycznie całą sprawę, dokonuje własnych ustaleń faktycznych oraz ocen prawnych.

Na etapie postępowania sądowego powódka przedłożyła zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2011, z którego wynika, iż w tym okresie czasu uzyskała ona przychód w wysokości 229.266,44 zł (k. 15-17 a.s.).

Nad powyższą okolicznością Sąd I instancji przeszedł do porządku dziennego uznając, że skoro powódka nie złożyła tego dokumentu w postępowaniu administracyjnym to Prezes Urzędu Regulacji Energetyki mógł ustalić podstawę wymiaru kary w sposób szacunkowy.

Faktycznie jednak przyjęta w zaskarżonej decyzji kara pieniężna przewyższa dopuszczalną w ustawie Prawo telekomunikacyjne karę liczoną od rzeczywistego przychodu przedsiębiorcy (3%).

Poza tym w stosunku do poprzednio wymierzonej powódce kary (w 2009 r.) ta aktualna była aż trzydziestokrotnie wyższa.

Należy przy tym zauważyć, że przepis art. 209 ust. 1 pkt 1 Prawa telekomunikacyjnego w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji budził istotne wątpliwości, tj. – czy może on stanowić podstawę do nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, który nie wypełnił obowiązku udzielenia informacji lub dostarczenia dokumentów przewidzianych ustawą – Prawo telekomunikacyjne, co znalazło swój wyraz w treści przedstawianego przez tutejszy Sąd Apelacyjny Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego w tym zakresie (vide: postanowienie z dnia 23 czerwca 2015 r., sygn. akt VI ACa 1178/14).

Jedną z dyrektyw wymiaru kary przewidzianej w art. 210 ust. 2 Prawo telekomunikacyjne jest ocena możliwości finansowych ukaranego.

Osiągnięty przez powódkę dochód roczny z prowadzonej działalności gospodarczej wyniósł, w roku poprzedzającym wydanie przedmiotowej decyzji, 58.583 zł. Również ta kwestia została pominięta przez Sąd Okręgowy.

Nie negując argumentacji Sądu o istotnym znaczeniu danych przekazywanych Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki przez przedsiębiorców na podstawie art. 7 ust. 2 Prawo telekomunikacyjne dla oceny aktualnego stanu rynku telekomunikacyjnego co sprawia, że uchybienie którego dopuściła się powódka nie miało bagatelnego charakteru należy jednocześnie stwierdzić, iż kara, jaką wymierzono temu przedsiębiorcy była zbyt surowa.

Odnosząc się do wysokości przychodu za 2011 r. jej maksymalna wysokość wynosiłaby 6.877,96 zł (229.266,14 zł x 3%).

Natomiast obniżając ją o połowę (analogicznie jak uczynił to Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej) nałożona na powódkę kara odpowiada kwocie 3.439 zł i w takiej wysokości jest ona możliwa do zaakceptowania.

Dalej idące jej zmniejszenie, tj. do postulowanego przez skarżącą poziomu 1.000 zł było bezzasadne, ze względu na dopuszczenie się już w przeszłości przez tę osobę takiego samego naruszenia prawa i powodowałoby to nieosiągnięcie celów kary, zarówno gdy chodzi o jej funkcję represyjną jak i prewencję ogólną.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 386 § 1 i art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto zgodnie z art. 100 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c.