Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Agata Zając

Sędziowie: SA Małgorzata Kuracka (spr.)

SO del. Mariusz Jabłoński

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Łopacińska

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. P.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej(...) w O.

o uchylenie uchwały

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie

z dnia 30 sierpnia 2016 r., sygn. akt III C 448/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Z. P. na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w O. kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

VI A Ca1862/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2016r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie oddalił powództwo Z. P., skierowane przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. o uchylenie uchwały Rady Nadzorczej tej spółdzielni z dnia 30 września 2014r., nr (...), w zakresie pkt.4 i 5 oraz o nakazanie spółdzielni umieszczenia w regulaminie możliwości rozliczenia kosztów za centralne ogrzewanie metoda ryczałtową z m ^{( 2)} powierzchni lokalu.

Rozstrzygnięcie Sądu zapadło na podstawie następujących ustaleń i rozważań.

Powód wraz z żoną J. P. na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej są właścicielami lokalu nr (...) położonego w O. przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy w O.prowadzi księgę wieczystą nr (...). Powód jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O.. Zasady rozliczania kosztów centralnego ogrzewania w Spółdzielni Mieszkaniowej (...)w O. zostały ustalone w regulaminie. Następnie regulamin był zmieniony aneksem na podstawie uchwały Rady Nadzorczej z dnia 30 czerwca 2008 roku, gdzie przyjęto podział kosztów centralnego ogrzewania 50% - część wspólna budynku oraz 50% - część indywidualna. W dniu 30 września 2014 roku Rada Nadzorcza podjęła uchwałę Nr (...)w sprawie zmian w regulaminie rozliczania kosztów centralnego ogrzewania, gdzie w pkt 4 wprowadzono zmianę przepisu „pkt 12 lit. g”, zgodnie z którym „W przypadku zerwania plomby lub uszkodzenia podzielnika w jednym z pomieszczeń lokalu i niezgłoszenia tego faktu do Zarządu, pomieszczenie to zostanie rozliczone wg średniego zużycia energii cieplnej ryczałtem w danej nieruchomości zwiększonego współczynnikiem 2,5 jak dla lokalu bez podzielników. W przypadkach uzasadnionych Zarząd może zastosować niższy współczynnik”. W pkt 5 tej uchwały wprowadzono zmianę treści przepisu „pkt 12 lit. i” regulaminu, zgodnie z którym „Podstawą ustalenia opłaty za centralne ogrzewanie użytkownikom, którzy nie udostępnili lokalu w celu zamontowania podzielników kosztów ogrzewania lub nie udostępnili lokalu w celu odczytu podzielników, a w budynku tym pozostałe lokale są wyposażone w podzielniki, zostanie przypisany koszt energii cieplnej wynikający ze średniego zużycia na metr kwadratowy powiększony współczynnikiem zwiększającym 2,5.” (uchwała k.18, 45, 65). Mieszkańcy o zmianach zostali poinformowania pismem z dnia 11 października 2014 roku. Podzielniki rozliczania kosztów ogrzewania zostały wprowadzone w celu energooszczędnego zachowania mieszkańców, miało to zapewnić ustalenie opłat w sposób odpowiadający faktycznemu zużyciu ciepła w każdym z lokali. Lokal stanowiący własność powoda i jego żony do roku 1999 był rozliczany z ogrzewania w stosunku do powierzchni lokalu, a następnie był rozliczany metodą opomiarowania za pomocą podzielników. Na okoliczność wyboru sposobu rozliczenia ogrzewania w lokalach były prowadzone ankiety między lokatorami. Powód wraz z żoną analizowali metody rozliczania i zauważyli, że po założeniu podzielników dla każdego z lokali, pobór na liczniku głównym wzrastał, a liczniki w indywidualnych lokalach nie wskazywały na taki wzrost. Uznali oni zatem, że metoda rozliczania za pomocą podzielników jest dla nich niekorzystna, wobec czego usunęli podzielniki ze swojego lokalu, o czym poinformowali spółdzielnię. Po ich usunięciu koszty zużycia ciepła były rozliczne stosownie do powierzchni lokali i powiększone o ustalony współczynnik. Uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) współczynnik został podwyższono z 1,4 na 2,5. Nie przeprowadzono w tym zakresie żadnych szczegółowych analiz, współczynnik podwyższono z 1,4 na podstawie analizy rozliczeń z ostatnich lat. Metoda rozliczania ryczałtowego w stosunku do powierzchni poszczególnych lokali powodowała, że lokatorzy nie ograniczali zużycia. Powód doszedł do wniosku, że współczynnik rozliczenia jest zbyt wysoki i nie proporcjonalny do kosztów zużycia ogrzewania w lokalach posiadających podzielniki . Wystąpił do spółdzielni o udostępnienie mu faktur i rozliczeń za ogrzewanie za okres od 2010 do 2014 roku. Po wystąpieniu z przedmiotowym powództwem, powód wystąpił do Sądu z roszczeniem przeciwko Spółdzielni o zwrot wydatków poniesionych z tytułu zawyżonych opłat za centralne ogrzewanie (pisma powoda, k.135-136 oraz k.153), które Sąd postanowieniem z dnia 25 marca 2016 roku wyłączył do odrębnego postępowania (k.157).

Procedując w oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, iż powództwo podlegało oddaleniu. Sąd przywołał treść art.42§ 4ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U z 2013 r. poz. 1443 j.t.), zgodnie z którym każdy członek spółdzielni lub zarząd może wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni. Zgodnie z §3 tego przepisu jeżeli uchwała jest sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona do sądu. Z przepisu tego, zdaniem Sądu I instancji, wprost wynika, że dopuszczalność zaskarżenia do sądu uchwały organu spółdzielni przewidziana jest jedynie w stosunku do uchwał walnego zgromadzenia. Przepis ten nie odnosi się natomiast do uchwał rady nadzorczej. Wyjątek w tym zakresie stanowią tylko dwa przepisy ustawy, a mianowicie art. 24 § 6 oraz 198 §2. Zgodnie z art. 24 §6 jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo: odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 stosuje się tutaj odpowiednio. Nadto zgodnie z art. 198 § 2 ustawy prawo spółdzielcze, członek może dochodzić w drodze sądowej uchylenia uchwały rady spółdzielni o wykluczeniu lub wykreśleniu bez wyczerpania postępowania wewnątrzspółdzielczego. W takim wypadku zaskarżeniu przez członka podlega uchwała rady spółdzielni; termin do wniesienia powództwa o uchylenie tej uchwały wynosi sześć tygodni i liczy się od dnia doręczenia członkowi zawiadomienia o wykluczeniu albo wykreśleniu wraz z uzasadnieniem. Powyższe przepisy stanowią jedyną podstawę do wniesienia powództwa o uchylenie uchwały rady nadzorczej spółdzielni. Sąd podkreślił, że ustawa Prawo spółdzielcze nie przewiduje innych niż wskazane powyżej, możliwości wytaczania powództwa o uchylenie uchwały rady nadzorczej, powziętej z naruszeniem ustawy lub statutu.

W konsekwencji, zdaniem Sądu, powodowi, w założeniu że wykazałby interes prawny w rozumieniu art. 189k.p.c., mogłoby przysługiwać jedynie roszczenie o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej lub jej nieistnienia, które nie było przedmiotem tego procesu. Brak jest również, zdaniem Sądu, podstaw do wpływania na wewnętrzne regulacje Spółdzielni o charakterze organizacyjnym, co w powiązaniu z brakiem podstawy do orzeczeniu o uchyleniu uchwały Rady Nadzorczej, skutkowało oddaleniem roszczenia o nakazanie spółdzielni wprowadzenia określonych zapisów do regulaminu. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, który zaskarżył orzeczenie w całości. Zarzucił on: sprzeczność istotnych ustaleń z treścią materiału dowodowego, naruszenie prawa materialnego: a) przez złą subsumpcję i niepowiązanie stanu faktycznego z art.58§1 k.c., b) przez niedopasowanie treści art. 45a ust.9,12 prawa energetycznego do naruszenia tego przepisu w przedmiotowej uchwale, a potraktowanie jej zapisów jako zmian organizacyjnych, c) poprzez niepowiązanie pozwu z art.189k.p.c i art.58§1k.c. jako pozwu o uchylenie uchwały RN z powodu jej nieważności, naruszenie prawa procesowego: art.233k.p.c., 229k.p.c., 231§1k.p.c., 278§1k.p.c., niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy.

Wnosił o uchylenie przedmiotowej uchwały Rady Nadzorczej z powodu jej nieważności w części dotyczącej wysokości współczynnika/ apelacja k-178, modyfikacja wniosków apelacji k – 218, 226/.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje. Apelacja okazała się bezzasadna. Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne. Sąd wbrew zarzutom procesowym apelacji dokonał poprawnej, zgodnej z dyspozycją art. 233§1 k.p.c. oceny dowodów, na podstawie której poczynił poprawne, korespondujące z zebranym materiałem ustalenia faktyczne, w tym uwzględnił również okoliczności niesporne pomiędzy stronami. Brak było przy tym potrzeby do stosowania domniemań faktycznych. Niecelowe było również powoływanie biegłego z zakresu ciepłownictwa, co czyni zarzut naruszenia art. 278§ 1k.p.c bezzasadnym. Prawidłowa okazała się też dokonana ocena prawna, która zdeterminowała zakres rozpoznania przedmiotowej sprawy. Sąd I instancji uznał bowiem, iż zgodnie z przytoczonymi przepisami Prawa spółdzielczego w rozważanym przypadku nie przysługuje roszczenie o uchylenie uchwały Rady Nadzorczej spółdzielni. Stanowisko takie jest w świetle treści powyższej ustawy z dnia 16 września 1982r./ D.U.2013poz.1443/prawidłowe. Skutkowało to oddaleniem powództwa z przyczyn formalnych, czego skarżący zdaje się nie dostrzegać. Powodowi bowiem służy żądanie o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej, w założeniu, iż wykaże interes prawny w rozumieniu art. 189k.p.c i pozostałe przesłanki, związane z naruszeniem określonych przepisów prawa. Względnie w sprawie o zapłatę z tytułu zawyżonych opłat, które to roszczenie zostało przez niego złożone /k-135/ i wyłączone przez Sąd Okręgowy do odrębnego postępowania/ protokół rozprawy z dnia 25 sierpnia 2016r. k-157/ może wykazywać przesłankowo brak uzasadnienia dla przyjętego współczynnika ryczałtowego rozliczenia średniego zużycia energii cieplnej/pkt.4 i 5 zaskarżonej uchwały-k 45/. W konsekwencji Sąd I instancji nie badał okoliczności związanych z warunkami technicznymi lokalu i budynku oraz parametrami technicznymi znajdujących się tam urządzeń grzewczych i pomiarowych, stanowiącymi determinantę prawidłowości przyjętego współczynnika rozliczeniowego w świetle regulacji art. 45ust. 9 i12 Prawa energetycznego. Prowadzenie ustaleń faktycznych i analizy prawnej w powyższym kierunku było niecelowe i bezprzedmiotowe, skoro powodowi nie przysługiwało roszczenie o uchylenie uchwały, które złożył i popierał w niniejszym procesie. W związku z tym Sąd nie był władny rozważać treści powyższego przepisu Prawa energetycznego, w kontekście ewentualnej sprzeczności uchwały z jego regulacją ani przepisu art. 58§ 1k.c. , który może być jedynie rozważany w związku z roszczeniem o stwierdzenie nieważności określonej czynności prawnej. Należy powtórzyć, iż sprzeczność z bezwzględnie przepisami prawa materialnego może skutkować stwierdzeniem nieważności uchwały Rady Nadzorczej, brak jest natomiast w tym przypadku trybu do jej uchylenia. Natomiast Sąd nie był władny rozpoznać innego żądania, niż zgłoszone przez stronę, co czego zdaje się również zmierzać zarzut „niepowiązania pozwu z art. 189k.p.c. i art. 58§1k.c.”, który w świetle treści roszczenia popieranego przez powoda jest nietrafny. W związku z powyższym apelacja jako bezzasadna podlegała na podstawie art. 385k.p.c. oddaleniu. Postanowienie o kosztach postępowania apelacyjnego uzasadnia treść art. 108§1k.p.c. w zw. z art. 98§1i 3 k.p.c.