Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: SSA Aldona Wapińska

Sędziowie: SA Jan Szachułowicz (spr.)

SA Anna Rachocka

Protokolant:sekr. sądowy Monika Bąk-Rokicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2018 r. w W.

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w W. (poprzednio (...) sp. z o.o. w W.)

przeciwko (...) sp. z o.o. w W.

o zakazanie i nakazanie

na skutek apelacji powoda i pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 4 listopada 2016 r., sygn. akt XVI GC 851/15

1. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) i II (drugim) w ten sposób, że nadaje im następującą treść:

„I. nakazuje (...) sp. z o.o. w W. złożenie na piśmie na firmowym druku oświadczenia o treści:

(...) sp. z o.o. oświadcza, że list, w którym wskazano, że orzeczeniem sądu zakazano B. sprzedaży cementu kostnego i zakazu tego B. nie przestrzega oraz że B. przywłaszczył sobie i wykorzystał tajemnice handlowe (...) sp. z o.o. zawierał informacje wprowadzające w błąd poprzez sugestię, że informacje te dotyczą (...) sp. z o.o.

Prawomocnym wyrokiem sądowym zostało potwierdzone, że przekazywane przez nas informacje są mylące, a (...) sp. z o.o. dopuściła się naruszenia zasad uczciwej konkurencji.

Przepraszamy za to i prosimy o uznanie otrzymanego od nas wcześniej listu za niebyły.

Zarząd (...) sp. z o.o.”

i przesłanie go do następujących placówek:

1. Szpital Wojewódzki w B.,

2. Szpital (...) w B.,

3. (...) Szpital (...) w B.,

4. Wojewódzki Szpital (...) w B.,

5. SPZOZ B. w B.,

6. Szpital Wojewódzki w B.,

7. Szpital (...) w B.,

8. Szpital (...) w B.,

9. Szpital (...) w B.,

10. Szpital (...).–R.. (...) w B.,

11. Zespół (...) w B.,

12. 10 (...) Szpital (...) w B.,

13. Szpital (...) w B.,

14. Wojewódzki Szpital (...) w B.,

15. Wojewódzki Szpital (...) w C.,

16. Szpital (...) w C.,

17. Szpital (...) w C.,

18. Szpital (...) w C.,

19. (...) Szpital Wojewódzki w C.,

20. Szpital (...) w C.,

21. SPZOZ Miejski Szpital (...) w C.,

22. Wojewódzki Szpital (...) w C.,

23. Zespół (...) w D.,

24. SP ZOZ w D.,

25. Wojewódzki Szpital (...) w E.,

26. (...) Szpital (...) z Przychodnią w E.,

27. (...) S.A. w G.,

28. Szpital (...). W. w G.,

29. Uniwersyteckie Centrum (...) w G.,

30. (...) sp. z o.o. w G.,

31. (...) z Przychodnią (...) w G.,

32. (...) Centrum Medyczne w G.,

33. Szpital Miejski Nr (...) w G.,

34. (...) Medyczne Szpital (...) w G.,

35. ZOZ w G.,

36. Szpital (...) w G.,

37. (...) Szpital Wojewódzki sp. z o.o. w G.,

38. SP Szpital (...) w G.,

39. (...) Szpital (...) w G.,

40. (...) G. w G.,

41. SPZOZ H. w H.,

42. Szpital (...) w I.,

43. (...) Publiczny (...) w J. L.,

44. Szpital (...) w J.,

45. Wojewódzki Szpital (...) w J.,

46. Szpital (...) w J.,

47. Wojewódzki Szpital (...) w K.,

48. Szpital (...) sp. z o.o. w K.,

49. (...) Nr(...) (...) w K.,

50. SP ZOZ w K.,

51. Szpital (...) w K.,

52. Wojewódzki Szpital (...) w K.,

53. (...) Szpital w K.,

54. Wojewódzki Szpital (...) w K.,

55. (...) Szpital (...). Ł. w K.,

56. Centrum (...) (...) w K.,

57. (...) Centrum (...) w K.,

58. (...) Centrum (...) w K.,

59. Szpital (...) sp. z o.o. w K.,

60. Szpital Wojewódzki w K.,

61. (...) Centrum (...) w K.,

62. Szpital (...) w K.,

63. SP ZOZ (...) w K.,

64. Szpital (...) w K.,

65. Szpital Miejski (...) w K.,

66. (...) (...) Szpital (...) w K.,

67. Samodzielny Publiczny ZOZ w K.,

68. Wojewódzki Szpital (...) w K.,

69. Samodzielny Publiczny ZOZ w K.,

70. (...) sp. z o.o. w K.,

71. Szpital (...) sp. z o.o. w K.,

72. (...) Publiczny (...) ZOZ w L.,

73. Wojewódzki Szpital (...) w L.,

74. Wojewódzki Szpital (...) w L.,

75. SPZOZ w L.,

76. Szpital (...) w L.,

77. Szpital (...) w L.,

78. (...) Szpital (...) im. WAM – (...) Szpital (...) w Ł.,

79. Wojewódzki Szpital (...) w Ł.,

80. Zespół (...) w Ł.,

81.(...)Szpital Miejski w Ł.,

82. Wojewódzkie Centrum (...) w Ł.,

83. (...) Nr (...) w L.,

84. Wojewódzki Szpital (...) w L.,

85. (...) Nr (...)w L.,

86. (...) Szpital (...) z Przychodnią (...) w L.,

87. Szpital (...) w M.,

88. (...) Szpital (...) w N. S.,

89. Szpital (...) w N.,

90. (...) Szpital (...) w N.,

91. Zespół (...) w N.,

92. ZOZ w O.,

93. Miejski Szpital (...) w O.,

94. Wojewódzki Szpital (...) w O.,

95. ZOZ (...) w O.,

96. SP ZOZ – Szpital (...) w O.,

97. Publiczny (...) ZOZ (...) w O.,

98. Szpital Wojewódzki w O.,

99. Szpital (...) w O.,

100. Powiatowy ZOZ w O.,

101. (...) Szpital (...) w O.,

102. SP (...) w O.,

103. Zespół (...) w O.,

104. Szpital (...). M. w O.,

105. SP Szpital (...). A. G. w O.,

106. Szpital (...) w P.,

107. Szpital (...) w P.,

(...). (...) Szpital Wojewódzki w P.,

109. SP ZOZ Szpital (...) w P.,

110. Wojewódzki Szpital (...) w P.,

111. P. ZOZ sp. z o.o. (...) w P.,

112. (...) Publiczny (...) w P.,

113. O. – (...) Szpital (...) w P.,

114. (...) Centrum (...) w P.,

115. (...) Szpital Miejski w P.,

116. Szpital Wojewódzki w P.,

117. (...) Szpital (...) w P.,

118. SP ZOZ (...) w P.,

119. Wojewódzki Szpital w P.,

120. Szpital Miejski w P.,

121. (...) w P.,

122. Samodzielny Publiczny ZOZ w P.,

123. Szpital w (...) S.A. w P.,

124. Szpital (...) w P.,

125. Szpital (...) w R.,

126. Wojewódzki Szpital (...) w R.,

127. (...) Szpital (...) w R.,

128. Szpital (...) w R.,

129. Szpital Miejski w R.,

130. (...) Nr (...) w R.,

131. Szpital Wojewódzki Nr (...) w R.,

132. Szpital Miejski w R.,

133. (...) Publiczny (...) w S.,

134. Samodzielny Publiczny ZOZ w S.,

135. Szpital Miejski w (...) sp. z o.o. w S.,

136. Szpital Wojewódzki w S.,

137. Zespół (...) w S.,

138. Wojewódzki Szpital (...) w S.,

139. (...) Szpital Miejski sp. z o.o. w S.,

140. (...) Nr(...) im. Św. B. w S.,

141. (...) Szpital (...) w S.,

142. (...) Publiczny (...) w S.,

143. ZOZ Szpital Miejski w S.,

144. (...) Ośrodek (...) w Ś.,

145. (...) Szpital sp. z o.o.” w Ś.,

146. Samodzielny Publiczny ZOZ w S.,

147. (...) Publiczny Szpital (...) w S.,

148. (...) Szpital im. (...). A. S. w S.,

149. Szpital w (...) sp. z o.o. w S.,

150. Wojewódzki Szpital im. (...) z Z. (...) w T.,

151. Szpital Wojewódzki w T.,

152. (...) Szpital im. (...) w T.,

153. (...) sp. z o.o. w T.,

154. (...) Szpital Miejski w T.,

155. Wojewódzki Szpital (...) w T.,

156. (...) Publiczny Zespół (...) w T.,

157. (...) sp. z o.o. w T.,

158. Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w W.,

159. (...) w W.,

160. Instytut (...) w W.,

161. (...) Szpital (...) w W.,

162. (...) w W.,

163. Szpital (...) w W.,

164. Szpital (...) w W.,

165. Wojewódzki Szpital (...) w W.,

166. Szpital (...) w W.,

167. Szpital (...) sp. z o.o. w W.,

168. (...) Szpital (...) w W.,

169. (...) Centrum Medyczne (...) w W.,

170. (...) w W.,

171. Szpital (...) w W.,

172. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w W.,

173. Wojewódzki Szpital (...) we W.,

174. ZOZ Szpital Miejski we W.,

175. (...) (...) Szpital (...) we W.,

176. (...) Szpital (...) we W.,

177. (...) Szpital (...) we W.,

178. ZOZ (...) we W.,

179. Wojewódzki Szpital (...) we W.,

180. Szpital (...) sp. z o.o. we W.,

181. Szpital Miejski sp. z o.o. w Z.,

182. (...) Szpital Niepubliczny sp. z o.o. w Z.,

183. Wojewódzki Szpital (...) w Z.,

184. Szpital Wojewódzki SP ZOZ w Z.,

185. (...) sp. z o.o. w Ż.,

186. (...) w W.,

187. (...) sp. z o.o. w W.,

188. (...) sp. z o.o. w W.,

189. (...) sp. z o.o. w W..

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie,”;

2. oddala apelację pozwanego w pozostałym zakresie;

3. zasądza od (...) sp. z o.o. w W. na rzecz (...) sp. z o.o. w W. kwotę 272 (dwieście siedemdziesiąt dwa) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VII AGa 335/18

UZASADNIENIE

Powód - (...) sp. z o.o. w W. wniósł o zakazanie pozwanemu rozpowszechniania nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji, jakoby na mocy orzeczenia sądu zakazano (...) sp. z o.o. sprzedaży cementu kostnego i zakazu tego powód nie przestrzega oraz że powód przywłaszczył sobie i wykorzystał tajemnice handlowe pozwanego. Powód wniósł także o nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia o następującej treści:

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. oświadcza, że nasz list, w którym wskazaliśmy, jakoby na mocy orzeczenia sądu zakazano (...) sp. z o.o. sprzedaży cementu kostnego i zakazu tego (...) sp. z o.o. nie przestrzega oraz jakoby (...) sp. z o.o. przywłaszczył sobie i wykorzystał tajemnice handlowe (...) sp. z o.o. zawierał informacje nieprawdziwe i wprowadzające w błąd. Żaden sąd nie zakazał (...) sp. z o.o. sprzedaży cementu kostnego w (...) sp. z o.o. nigdy nie przywłaszczyła sobie tajemnic handlowych (...) sp. z o.o. Prawomocnym wyrokiem z dnia ……. Sąd Okręgowy w Warszawie potwierdził, że przekazywane przez nas informacje są mylące, a (...) sp. z o.o. dopuściła się naruszenia zasad uczciwej konkurencji oraz iż H. musi zaprzestać rozpowszechniania takich fałszywych informacji. (...) sp. z o.o. wyraża swoje ubolewanie za naruszenie zasad uczciwej konkurencji na szkodę (...) sp. z o.o., a także Państwa instytucji, gdyż na podstawie otrzymanych informacji mogli mieć Państwo wątpliwości co do wiarygodności działalności (...) sp. z o.o. na polskim rynku. Przepraszamy za to i prosimy o uznanie otrzymanego od nas wcześniej listu za niebyły. Zarząd (...) sp. z o.o.”

poprzez wysłanie tego oświadczenia listem na koszt pozwanego do wszystkich klientów powoda, którym pozwany przekazał nieprawdziwe i wprowadzające w błąd informacje. Oświadczenie powinno odpowiadać powyższej treści a ponadto nie powinno zawierać żadnych dodatkowych komentarzy, uwag, obrazów oraz innych materiałów (ani nad tekstem oświadczenia, ani pod tekstem, ani w załączeniu do listu) i napisane powinno być czcionką o wielkości nie mniejszej niż 11 pkt oraz wydrukowane i wysłane na papierze firmowym pozwanego. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania.

Pozwany - (...) sp. z o.o. w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

Wyrokiem z dnia 4 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie nakazał pozwanemu złożenie na piśmie na firmowym druku oświadczenia o treści (...) sp. z o.o. oświadcza, że list, w którym wskazano, że orzeczeniem sądu zakazano B. sprzedaży cementu kostnego i zakazu tego B. nie przestrzega oraz że B. przywłaszczył sobie i wykorzystał tajemnice handlowe (...) sp. z o.o. zawierał informacje wprowadzające w błąd poprzez sugestię, że informacje dotyczą (...) sp. z o.o. Prawomocnym wyrokiem z dnia 4 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie potwierdził, że przekazywane przez nas informacje są mylące, a (...) sp. z o.o. dopuściła się naruszenia zasad nieuczciwej konkurencji oraz że Zarząd (...) sp. z o.o. musi zaprzestać rozpowszechniania takich informacji. Przepraszamy za to i prosimy o uznanie otrzymanego od nas wcześniej listu za niebyły. Zarząd (...) sp. z o.o.” i przesłanie go do następujących podmiotów: Szpital (...) sp. z o.o. w K., (...) Publiczny Szpital (...). A. G. (2) (...) w O., (...) ZOZ (...) L. W. w Ś., Wojewódzki Szpital (...) (...) w C., (...) Publiczny Szpital (...) w K. (...) Centrum Medyczne im. (...). L. G. w K..

Sąd Okręgowy oddalił powództwo w pozostałym zakresie i zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania. Orzeczenie to oparte zostało na następujących ustaleniach i rozważaniach.

(...) sp. z o.o. jest częścią międzynarodowego koncernu ortopedycznego B.. Grupa (...) specjalizuje się w projektowaniu i produkcji implantów zastępujących zwyrodniałe stawy biodrowe, kolanowe, barkowe oraz łokciowe. Do sprzedawanych przez B. cementów kostnych należy R.® B. (...), B. B. (...), R.® (...) (...), (...) (...), R.® R., B. B. (...) (...), R.® B. (...) (...). Głównym konkurentem powoda na rynku w zakresie sprzedaży cementu kostnego jest (...) sp. z o.o. w W.. Obie spółki mają 85-90% udziału w rynku. (...) kostny sprzedawany przez (...) sp. z o.o. produkowany jest we Francji, natomiast składowany jest w Holandii.

Wyrokiem z dnia 5 czerwca 2014 r. Wyższy Sąd Krajowy we F. w sprawie z powództwa (...) przeciwko B. (...)GmbH, B. O. (...) GmbH, (...).(...)., (...) Inc., zmieniając wyrok Sądu I instancji z dnia 20 grudnia 2012 r., nakazał pozwanym m.in. zaprzestanie produkowania, oferowania, wprowadzania do obrotu lub zezwalania na produkowanie, oferowanie, dystrybuowanie przez osoby trzecie cementów kostnych R.® B. (...), B. B. (...), R.® (...) (...), (...) (...), R.® R., B. B. (...) (...), R.® B. (...) (...). Obie strony procesu złożyły skargę do Federalnego Trybunału Sprawiedliwości. Wyrok z dnia 5 czerwca 2014 r. obejmuje wyłącznie czyny faktyczne już dokonane i/lub nadal dokonywane w Niemczech.

(...) sp. z o.o. w W. pismem z datą 22 czerwca 2015 r. listem zwykłym poinformował klientów (...) sp. z o.o. - m.in. Szpital (...) sp. z o.o., (...) Publiczny Szpital (...). A. G. (2) (...), (...) ZOZ im. (...) L. W. w Ś., Wojewódzki Szpital (...) w C., (...) Publiczny Szpital (...) w K. (...) Centrum Medyczne im. (...). L. G. w K., że „orzeczeniem Wyższego Sądu Krajowego we F. zakazano firmie (...) produkcji i sprzedaży cementu kostnego. Zakaz ten dotyczy R.® B. (...), B. B. (...), R.® (...) (...), (...) (...), R.® R., B. B. (...) (...), R.® B. (...) (...). B. wniósł skargi od powyższych zakazów, dlatego wyrok Wyższego Sądu Krajowego we F. nie jest prawomocny, ale jest natychmiastowo wykonalny i musi zostać uszanowany przez firmę (...). Decyzja Wyższego Sądu Krajowego jest dla H. potwierdzeniem, że B. (były partner handlowy H.) pozyskał i wykorzystał tajemnice handlowe i know-how H. naruszając prawo niemieckie. W grudniu 2008 roku H. w Niemczech złożył pozew przeciwko (...) Inc., (...).(...)., B. Deutschland GmbH i przeciwko innym spółkom zależnym. W dniu 5 czerwca 2014 r., the O. of F. (instancja odwoławcza) wydał wyrok w sprawie H. i B. (numer referencyjny 6 U 15/13). W tym wyroku nakazano firmie (...) zaprzestania produkcji, oferowania i/lub dystrybucji różnych produktów takich jak cement kostny z uwagi na fakt, że B. przywłaszczył sobie tajemnice handlowe wbrew przepisom niemieckiej ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jak nam wiadomo, pomimo tych wyroków, B. nadal sprzedaje produkty, które objęte są zakazem. Jesteśmy zdania, że B. narusza nasze prawa, w dalszym ciągu prowadząc sprzedaż swoich produktów, także za pośrednictwem osób trzecich. H. podejmie wszelkie działania konieczne do zapewnienia ochrony swoich praw, w tym także w Polsce”.

Podmioty, z którymi (...) sp. z o.o. zawarł umowy na dostawę cementu kostnego, tj. Szpital (...) sp. z o.o., (...) Publiczny Szpital (...). A. G. (2) (...), (...) ZOZ in. (...) L. W. w Ś., Wojewódzki Szpital (...) w C., (...) Publiczny Szpital (...) w K. (...) Centrum Medyczne im. (...). L. G. w K. zwróciły się do (...) sp. z o.o. w W. o wyjaśnienie okoliczności, o których mowa w piśmie z dnia 22 czerwca 2015 r.

W odpowiedzi na te pisma (...) sp. z o.o. wyjaśnił odbiorcom, że zawarte w liście (...) sp. z o.o. treści mogą stworzyć mylne wrażenie, że wyrok sądu niemieckiego wpływa na działalność (...) sp. z o.o. w Polsce. Orzeczenie sądowe nie jest ostatecznie zakończone, bowiem Grupa (...) oraz H. K. wniosły do Najwyższego Sądu Federalnego w Niemczech wniosek o rozpatrzenie sprawy, ponadto orzeczenie sądowe zostało wydane w Niemczech, a nie w Polsce i nie dotyczy w żadnym zakresie (...) sp. z o.o., bowiem spółka ta nie była stroną postępowania sądowego. W związku z powyższym orzeczenie nie wpływa na działalność spółki (...) sp. z o.o. i możliwość produkcji, sprzedaży i dystrybucji cementu kostnego w Polsce, nie dotyczy także jakości i bezpieczeństwa produktów (...) sp. z o.o.

Zamówienia na cement kostny dokonywane były w drodze przetargu. Szpitale publiczne podpisywały z dostawcami umowy ramowe, natomiast według własnego uznania ustalały wielkość dostawy. Możliwe było pozyskiwanie przez szpitale takich samych materiałów medycznych od różnych dostawców jednocześnie. Szpital w P. na skutek pisma z dnia 22 czerwca 2015 r. wstrzymał współpracę z (...) sp. z o.o. Podjął ją jednak po złożeniu przez (...) sp. z o.o. pisma wyjaśniającego okoliczności zawarte w liście nadanym przez (...) sp. z o.o.

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz zeznania świadków R. F., A. M., T. S. oraz zeznania członka zarządu powoda G. N..

W ocenie Sądu Okręgowego, powództwo zasługiwało jedynie w części na uwzględnienie. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać m. in. zaniechania niedozwolonych działań, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (art. 18 ust. 1 pkt 1 i 3 u.z.n.k.). Czynem nieuczciwej konkurencji w świetle art. 3 ust. 1 u.z.n.k. jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Na podstawie art. 14 ust. 1 u.z.n.k., czynem nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zważył, że działanie pozwanego polegające na rozpowszechnieniu wśród klientów powoda informacji o orzeczeniu zapadłym w Niemczech, sugerującej, że powód nie może dostarczać swoim klientom określonego cementu kostnego, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 14 u.z.n.k. W świetle powołanego przepisu niedozwolone jest rozpowszechnianie wiadomości nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd. Z informacjami wprowadzającymi w błąd mamy do czynienia wtedy, gdy powstałe na ich podstawie wyobrażenia odbiorcy nie są zgodne z rzeczywistością. Posłużenie się obiektywnie prawdziwą informacją nie wyklucza, że ze względu na sposób ujęcia może ona wywołać u odbiorcy mylne wrażenie i prowadzić go do mylnych wniosków, co uzasadni zakwalifikowanie całej wiadomości, jako wprowadzającej w błąd (Wyrok SN z dnia 9 października 2014 r., IV CSK 56/14). Istotą wprowadzania w błąd jest zatem sugerowanie (wpływanie na obraz rzeczywistości) odbiorcy określonego stanu, natomiast jednym ze środków takiego działania jest posługiwanie się informacjami prawdziwymi w taki sposób, by ich prawdziwość w percepcji odbiorców przenieść na okoliczności, które prawdziwe nie są.

W ocenie Sądu Okręgowego, niewątpliwie pismo pozwanego z datą 22 czerwca 2015 r. zawiera informacje wprowadzające w błąd. Wyrok niemieckiego Sądu z dnia 5 czerwca 2015 r. nie jest wykonalny w Polsce, a przede wszystkim nie dotyczy (...) sp. z o.o., a jedynie innych spółek zagranicznych należących do koncernu. Treść tego pisma pozwanego, zawierająca niedookreśloną nazwę (...), co najmniej sugeruje odbiorcom, że orzeczenie zapadłe w Niemczech dotyczy powoda, potwierdzeniem czego są załączone do pozwu pisma poszczególnych klientów powoda, w których proszą powoda o wyjaśnienie okoliczności wskazanych przez (...) sp. z o.o. Uzasadniają to także zeznania świadka wnioskowanego przez stronę pozwaną – A. M., w którego ocenie treść listu dotyczyła strony powodowej.

Sąd Okręgowy wskazał, że czynu określonego w art. 14 u.z.n.k. dopuszcza się każdy, kto o swoim lub innym przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwie rozpowszechniania wiadomości nieprawdziwe, bądź wprowadzające w błąd, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody. Nie ulega wątpliwości, że pozwany rozpowszechnił mylące wiadomości o innym przedsiębiorcy. Ze względu na ustawowy wymóg celowości działania, czyn taki musi być popełniony świadomie, a więc w warunkach uzasadniających przypisanie sprawcy winy. Działający musi bowiem dążyć do nieuczciwego przysparzania sobie korzyści, bądź do wyrządzenia innemu szkody. Pojęcie „korzyść” należy rozumieć na gruncie ustawy szeroko, przy czym cel, o którym mowa w art. 14 u.z.n.k. (osiągnięcie korzyści, wyrządzenie szkody) nie musi zostać faktycznie osiągnięty. Przyjmuje się, że rozpowszechnianie wiadomości nieprawdziwych lub mylących, szczególnie jeśli czyni to przedsiębiorca, będzie zazwyczaj działaniem celowym, podjętym z zamiarem wyrządzenia innemu szkody bądź dla przysporzenia sobie korzyści (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, VI ACa 267/09). Nie ulega zatem wątpliwości, że pozwany będąc głównym konkurentem powoda na rynku polskim w zakresie sprzedaży cementu kostnego, posiadając wiedzę na temat rzeczywistych stron procesu, co najmniej przewidywał, że na skutek rozpowszechnienia wiadomości zawierającej dość ogólne, wspólne dla wszystkich spółek należących do grupy B., oznaczenie strony procesu toczącego się w Niemczech, powód może ponieść szkodę. Okoliczności sprawy wskazują, że działania pozwanego były celowe. Wynika to chociażby z faktu, że konkurencja na rynku sprzedaży cementu kostnego w Polsce jest bardzo mała, a udziały obu spółek będących stronami procesu stanowią aż 85-90% rynku. W związku z tym w interesie pozwanego było wyeliminowanie powoda z rynku lub przynajmniej ograniczenie kręgu jego kontrahentów. Z zeznań świadków wynika, że cement kostny nie jest wyłącznym produktem oferowanym przez powoda, sprzedawany jest nie tylko samodzielnie, ale także wraz z innymi produktami powoda, zatem przedstawienie powoda w negatywnym świetle mogło narazić go na niepowetowaną szkodę w zakresie całej prowadzonej przez niego działalności. Z całokształtu materiału dowodowego wynika, że sprzedaż dokonywana jest głównie w formie przetargu. Główni klienci – szpitale publiczne podpisują z klientami umowy ramowe, przy czym możliwa jest współpraca z kilkoma dostawcami jednocześnie. (...) sp. z o.o. został zwycięzcą przetargu, natomiast pozwany przegrał kilka przetargów, co również uzasadnia działanie pozwanego mające na celu pokrzywdzenie powoda. Fakt, iż powód jest stroną umów ramowych ze szpitalami nie oznacza, że szpitale nie mogą zrezygnować lub zmniejszyć zamówień w (...) sp. z o.o. na rzecz innych podmiotów. Specyfika działalności szpitali polega na nieprzerwanym zapewnieniu dostępu do materiałów medycznych, natomiast jakiekolwiek zakłócenia w ich dostawie stanowią powód do szukania nowego dostawcy. Nie ulega zatem wątpliwości, że pozwany miał w zamiarze poprawę swojej pozycji na rynku kosztem oczernienia powoda wśród klientów. Na uwagę zasługuje także okoliczność, że wskutek pisma pozwanego Szpital w P. wstrzymał współpracę z (...) sp. z o.o. do czasu złożenia przez powoda pisma wyjaśniającego informacje zawarte w liście nadanym przez (...) sp. z o.o. Powód został więc narażony na szkodę.

Uznając więc, że (...) sp. z o.o. dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji, Sąd Okręgowy za zasadne uznał żądanie powoda w zakresie nakazania pozwanemu złożenia oświadczenia o określonej treści. Roszczenie o złożenie oświadczenia na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 3 u.z.n.k. służy temu samemu celowi, co roszczenie o usunięcie skutków niedozwolonych działań. Zasadniczą funkcją roszczenia o złożenie oświadczenia (obok funkcji wychowawczej, prewencyjnej i kompensacyjnej) jest poinformowanie właściwego kręgu osób (kontrahentów pokrzywdzonego przedsiębiorcy) o dokonanym naruszeniu, a w rezultacie uświadomienie im, jaki jest rzeczywisty obraz stosunków rynkowych (tzw. funkcja informacyjna). Skuteczne wypełnienie funkcji informacyjnej umożliwia przywrócenie równowagi rynkowej przez skorygowanie błędnych informacji funkcjonujących w świadomości klientów (Wyrok SA w Warszawie z dnia 25 września 2013 r., VI ACa 1043/13). Wskazane przez powoda żądanie stanowi więc adekwatny środek mający na celu wyeliminowanie z obrotu niejednoznacznych informacji. Oświadczenie podlegało jednak modyfikacji, bowiem zostało sformułowane zbyt szeroko. Powód powinien oznaczyć w pozwie dostatecznie skonkretyzowane zachowanie pozwanego, które wedle pokrzywdzonego potrzebne jest do usunięcia skutków dokonanego naruszenia. Sądowi orzekającemu natomiast przysługuje kompetencja do kontroli, czy wskazana przez powoda czynność pozwanego stanowi odpowiedni środek usunięcia skutków naruszenia. Jeśli podany w pozwie tekst żądanego oświadczenia jest nieadekwatny do stopnia naruszenia, powinien on zostać przez sąd rozstrzygający sprawę odpowiednio zmodyfikowany. Tekst i sposób oświadczenia musi stanowić bowiem odpowiedni środek, realnie zmierzający do usunięcia skutków działania naruszyciela. Oświadczenie powinno być przy tym sformułowane w sposób zrozumiały i jasny dla przeciętnego odbiorcy (Wyrok SA w Katowicach z dnia 28 maja 2015 r., I ACa 158/15, Wyrok SN z dnia 7 lipca 2005 r., V CK 868/04).

Zdaniem Sądu Okręgowego, powód poprzez sformułowanie „do wszystkich klientów powoda, którym pozwany przekazał nieprawdziwe i wprowadzające w błąd informacje” dość szeroko i nieprecyzyjnie określił krąg adresatów wskazanego oświadczenia. Zgodnie z art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c., pozew powinien zawierać dokładnie określone żądanie. Z uzasadnienia pozwu i z dokumentów do niego załączonych wynika natomiast, że oświadczenie powinno zostać skierowane do następujących podmiotów: Szpital (...) sp. z o.o. w K., (...) Publiczny Szpital (...). A. G. (2) (...) w O., (...) ZOZ im. (...) L. W. w Ś., Wojewódzki Szpital (...) (...) w C., (...) Publiczny Szpital (...) w K. (...) Centrum Medyczne (...) L. G. w K.. Mając to na uwadze Sąd Okręgowy nakazał pozwanemu złożenie oświadczenia o wskazanej w wyroku treści do tych podmiotów.

Zdaniem Sądu Okręgowego, oddaleniu podlegało roszczenie powoda w zakresie zakazania pozwanemu rozpowszechniania nieprawdziwych i wprowadzających w błąd informacji. Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k., roszczenie o zaniechanie służy pokrzywdzonemu przedsiębiorcy w trzech przypadkach. Po pierwsze - gdy czyn nieuczciwej konkurencji został już popełniony, a niezgodny z prawem stan trwa nadal (czyny ciągłe). Po drugie - gdy czyn nieuczciwej konkurencji został już popełniony, jednak ze względu na naturę bezprawnego działania (czyny jednorazowe) lub zaprzestanie naruszenia, niezgodny z prawem stan nie istnieje w chwili wytoczenia powództwa, ale istnieje realne niebezpieczeństwo powtórzenia naruszenia. Po trzecie - gdy istnieje realne niebezpieczeństwo dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, choć czyn taki nie został jeszcze popełniony (działania sprawcy znajdują się na etapie przygotowań). Działanie pozwanego stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji miało charakter jedynie jednorazowy, czego potwierdzeniem są zeznania świadka A. M.. W ocenie Sądu Okręgowego, z okoliczności sprawy nie wynika, by istniało realne niebezpieczeństwo powtórzenia naruszenia i z tego względu w tym zakresie powództwo należało oddalić.

Z uwagi na częściowe uwzględnienie powództwa Sąd Okręgowy orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 100 k.p.c. wzajemnie znosząc pomiędzy stronami te koszty.

Wyrok Sądu Okręgowego apelacjami zaskarżyły obie strony sporu.

Strona powodowa zaskarżyła wyrok w części, tj. w punkcie II oddalającym częściowo powództwo, jednak jedynie w zakresie listy podmiotów, do których powinno zostać wysłane oświad­czenie pozwanego zarzucając:

1) naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewszechstronną ocenę dowodów, tj. z pominięciem dowodu w postaci pisemnej informacji pozwanego o podmiotach, do których pozwany wysłał list zawierający wprowadzające w błąd informacje o powodzie oraz z pominięciem dowodów z zeznań świadków J. D. i R. F. oraz strony w osobie G. N., dotyczących podmiotów, które zareagowały na rzeczony list pozwanego i form ich reakcji, albowiem okoliczności te są istotne z punktu widzenia wskazania podmiotów, do których po­zwany powinien przesłać oświadczenie zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 3 u.z.n.k.,

2) naruszenie art. 18 ust. 1 pkt 3 u.z.n.k. w zw. z art. 14 ust. 1 u.z.n.k. i art. 3 ust. 1 u.z.n.k. poprzez niewłaściwą wykładnię i błędne przyjęcie, że roszczenie o złożenie oświadczenia służy temu samemu celowi, co roszczenie o usunięcie skutków niedozwolonych działań i w konsekwencji pominięcie funkcji informacyjnej tego świadczenia dla potrzeby ustalenia adresatów, do których powinno zostać przesłane oświadczenie pozwanego i bezzasadne ograniczenie tych adresatów tylko do podmiotów, które na piśmie wystąpiły do powoda z prośbą o wyjaśnienie informacji zawartych w liście pozwanego.

Powołując się na powyższe strona powodowa wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i nakazanie pozwanemu złożenia oświadczenia o treści wskazanej w wyroku Sądu Okręgowego i wysłania go do wszystkich podmiotów, do których wcześniej został wysłany list pozwanego, zgodnie z listą załączoną do apelacji oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Strona pozwana zaskarżyła wyrok w części uwzględniającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach zarzucając:

1) naruszenie art. 233 k.p.c. przez:

a) dowolne uznanie, że list z dnia 22 czerwca 2015 r., rozpowszechniany przez pozwanego, dotyczący orzeczenia zapadłego w Niemczech su­gerował, iż to powód nie może dostarczać swoim klientom określo­nych tam cementów kostnych, a w związku z tym, że list ten dotyczył powoda i jako taki zawierał informacje wprowadzające w błąd, pod­czas gdy w treści listu nigdzie nie wskazano, iż miał on dotyczyć po­woda, natomiast wyraźnie wskazano, iż dotyczy on byłego partnera handlowego H., który pozyskał i wykorzystał tajemnice handlo­we i know-how H. naruszając prawo niemieckie, co wykluczało powoda, będącego jedynie lokalną spółką dystrybucyjną koncernu B. na rynku w Polsce,

b) dowolne uznanie, że świadek A. M. stwierdził, iż treść listu doty­czy strony powodowej, choć z wyraźnego oświadczenia złożonego przez tego świadka na przesłuchaniu w dniu 3 czerwca 2016 r. wy­nika, iż list ten nie miał dotyczyć powoda,

c) dowolne uznanie, że wygranie przez powoda przetargu oraz przegra­nie kilku przetargów przez pozwanego miało potwierdzać motywację pozwanego do pokrzywdzenia powoda, choć z treści zeznań świadków wynika, iż wygranie przetargów przez powoda nastąpiło po dystrybu­cji wzmiankowanego listu,

d) dowolne uznanie, że list z dnia 22 czerwca 2015 r., rozpowszechniany przez pozwanego, mógł skutkować szkodą powoda, czy też aby mogła być to szkoda niepowetowana w zakresie całej działalności powoda, podczas gdy (i) powód nie wykazał poniesienia jakiejkolwiek szkody ograniczając się do gołosłownej argumentacji w tym względzie, (ii) fakt, iż spośród prawie 200 adresatów listu pozwanego jedynie jeden rzekomo zawiesił korzystanie z cementu powoda na bardzo krótki okres wynika, iż list pozwanego nie mógł mieć i nie miał żad­nego wpływu na sprzedaż cementu przez powoda w skali makro, (iii) z zeznań przesłuchanych świadków wynika, iż można łączyć protezy jednego producenta (np. powoda) z cementem kostnym innego pro­ducenta, a więc tematyka listu dotycząca cementu kostnego nie miała wpływu na dystrybucję przez powoda protez czy też innych produk­tów;

2) naruszenie art. 5 k.c. polegające na jego niezastosowaniu w sytuacji, gdy powód realizuje działalność handlową w Polsce z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji, albowiem sprzedawane tu cementy kostne, o których mowa w liście z dnia 22 lipca 2015 r. powstają na skutek pozyskania oraz wykorzystania tajemnic handlowych i know-how koncernu, do którego należy pozwany, a w związku z tym m.in. powód uzyskuje korzyści z prowadzenia nieuczciwej działalności przez spółki z grupy B., np. (...) do niedawna 100% właściciela powoda.

Powołując się na powyższe strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz o zasą­dzenie od powoda kosztów postępowania za obie instancje.

Obie strony wzajemnie wnosiły o oddalenie apelacji przeciwnika.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja powoda, w szczególności podniesiony zarzut naruszenia prawa materialnego, zasługuje na uwzględnienie. Powód zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego jedynie w tej części, w której oddalono powództwo w zakresie katalogu podmiotów, wobec których pozwany powinien złożyć stosowne oświadczenie. Powód domagał się złożenia oświadczenia wobec wszystkich tych, do których pozwany skierował pismo naruszające reguły uczciwej konkurencji, natomiast Sąd pierwszej instancji zobowiązał pozwanego do złożenia oświadczenia jedynie wobec kilku z nich.

Stanowisko Sądu Okręgowego w tym względzie jest nieprawidłowe i niezrozumiałe. Sąd ten ograniczając liczbę adresatów oświadczenia powołał się na nieprecyzyjny zapis pozwu. Tymczasem tego rodzaju zapis, o ile by rzeczywiście występował, stanowiłby brak formalny pozwu, uzasadniający wdrożenie wpadkowej procedury zmierzającej do jego usunięcia. Brak taki tamowałby także przejście do dalszych etapów postępowania.

Braku pozwu Sąd Okręgowy nie dostrzegł jednak na wstępnym etapie postępowania, a przyczyną tego była oczywista okoliczność jego niewystępowania. Powód sprecyzował żądanie w tym zakresie w sposób precyzyjny, albowiem żądał skierowania oświadczenia do wszystkich tych podmiotów, którym pozwany przekazał nieprawdziwe i wprowadzające w błąd informacje, zaś lista tych podmiotów znajduje się w aktach sprawy. Należało zatem to proste do zrozumienia żądanie pozwu wykładać zgodnie z jego jasną treścią – powód swe żądanie wiązał z pełną listą adresatów pisma pozwanego z dnia 22 czerwca 2015 r.

Nie sposób zatem podzielić stanowiska Sądu Okręgowego, że powodowi chodziło o skierowanie oświadczenia tylko do tych podmiotów, które zostały wymienione w punkcie pierwszym zaskarżonego wyroku, a przy tym stanowiska swego Sąd ten w tym zakresie nie umotywował.

Trafnie natomiast Sąd Okręgowy wskazał na samą zasadę rozstrzygnięcia sporu, wyprowadził prawidłowe jej podstawy i właściwie umotywował zarówno ustalenia faktyczne jak i prawną sferę sporu, prezentując prawidłową ocenę normatywną, którą Sąd Apelacyjny podziela.

Pozwany trafnie zdiagnozowanego w pierwszej instancji czynu nieuczciwej konkurencji dopuścił się jednak nie tylko wobec tych kilku podmiotów wskazanych w punkcie pierwszym zaskarżonego wyroku, a wobec wszystkich tych, których obejmuje niesporna lista zawierająca wiele pozycji.

Warunkiem sine qua non dopuszczenia się czynu nieuczciwej konkurencji wobec wielu podmiotów, jak również negatywnego oddziaływania pisma pozwanego z dnia 22 czerwca 2015 r. nie były jedynie aktywne reakcje niektórych tylko klientów powoda, polegające na zwracaniu się do powoda o wyjaśnienie sytuacji. Brak jakiejkolwiek reakcji wobec powoda może również stanowić wyraz zawierzenia pismu pozwanego, które w sposób nieusprawiedliwiony rzeczywistymi okolicznościami dyskredytowało powoda i wprowadzało adresatów w błąd. Niewątpliwie bowiem odbiorcy pisma z dnia 22 czerwca 2015 r. naprowadzeni zostali na pogląd, że pismo to dotyczy także powodowej spółki.

Dla stwierdzenia, że zawierające znamiona nieuczciwej konkurencji działanie pozwanego miało miejsce wobec pełnego katalogu adresatów jego pisma z dnia 22 czerwca 2015 r. nie musi wystąpić skutek w postaci wstrzymania współpracy z powodem, czy też w postaci zwrócenia się do powoda o wyjaśnienia.

W prawidłowy sposób Sąd Okręgowy opisał funkcje roszczenia o złożenie oświadczenia. Są to funkcje wychowawcza, prewencyjna, kompensacyjna oraz informacyjna. Biorąc natomiast je pod rozwagę należy uznać, że pozwany stosowne oświadczenie powinien skierować do całego kręgu podmiotów, którym przekazał pismo z dnia 22 czerwca 2015 r. Tylko w ten sposób dojdzie do pełnego (w sensie podmiotowym) uświadomienia, jaki jest rzeczywisty obraz rzeczy oraz do pełnego przywrócenia równowagi (zakłóconej przez pozwanego) w świadomości klientów powoda. Należy podzielić wyrażony w apelacji pogląd, że pismo z dnia 22 czerwca 2015 r. dotarło do świadomości wszystkich jego adresatów, bez względu na sposób zareagowania na nie.

Strona powodowa zawarła w apelacji przypuszczenie, że podmioty uwzględnione w zaskarżonym wyroku przez Sąd Okręgowy to te, które po otrzymaniu listu od pozwanego pisemnie zwróciły się do powoda o wyjaśnienie sytuacji. O ile tym kierował się Sąd pierwszej instancji, co nie zostało jednak wyjaśnione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, wówczas należy podzielić zastrzeżenia powoda w odniesieniu do oceny materiału dowodowego, z którego rzeczywiście wynika, że liczba podmiotów zwracających się o wyjaśnienia (po otrzymaniu pisma z dnia 22 czerwca 2015 r.) była znacznie większa, z tym że część z nich prosiła o wyjaśnienia drogą telefoniczną lub ustnie w bezpośrednim kontakcie.

Wobec powyższych względów, na skutek apelacji powoda, zaskarżony wyrok należało zmienić na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. poprzez zobowiązanie pozwanego do złożenia stosownego oświadczenia wobec wszystkich tych, do których skierował pismo z dnia 22 czerwca 2015 r.

Apelacja pozwanego uzasadniona jest w pewnym tylko zakresie, przy czym wywołana nią zmiana zaskarżonego wyroku wynikła z obowiązku brania przez Sąd Apelacyjny pod rozwagę z urzędu naruszenia prawa materialnego, które nie zostało w apelacji pozwanego dokładnie opisane.

Sąd Okręgowy popełnił błąd, skoro bowiem oddalił żądanie zakazowe, powinien był z oświadczenia, do którego złożenia zobowiązał pozwanego wyeliminować treści informujące o uwzględnieniu tego żądania. Zatem uwzględniając częściowo apelację pozwanego Sąd Apelacyjny skorygował treść oświadczenia spełniając ten postulat. Sąd Apelacyjny dostosował również treść oświadczenia do faktu, że jego treść została ostatecznie ustalona w drugiej instancji i w miejsce fragmentu „Prawomocnym wyrokiem z dnia 4 listopada 2016 r. Sąd Okręgowy potwierdził” zastosował fragment „Prawomocnym wyrokiem sądowym zostało potwierdzone”. Niezbędna zmiana treści oświadczenia, w tym wypadku o charakterze redakcyjnym, polegała z kolei na zastąpieniu słów „naruszenia zasad nieuczciwej konkurencji” słowami „naruszenia zasad uczciwej konkurencji”, albowiem w tym wypadku doszło do oczywistej omyłki poprzez zastosowanie niewłaściwego słowa „nieuczciwej”, zamiast „uczciwej”.

W pozostałym zakresie apelacja pozwanego jest bezzasadna. Prawidłowo Sąd Okręgowy uznał, że list z dnia 22 czerwca 2015 r., rozpowszechniany przez pozwanego, dotyczący orzeczenia zapadłego w Niemczech su­gerował, iż to powód nie może dostarczać swoim klientom określo­nych tam cementów kostnych. Zagadnienie to wyjaśnił już prawidłowo Sąd pierwszej instancji, a zatem dodać tylko należy, że w liście tym pozwany wskazując na zakazy wynikające z wyroku sądu niemieckiego, ale także w innych fragmentach pisma, posługiwał się oznaczeniem (...), stanowiącym charakterystyczny element firmy powoda, bez żadnych dodatkowych oznaczeń, które dostatecznie rozróżniałyby powoda od innych spółek grupy B..

Wbrew apelacji, nie można zakwalifikować jako dowolnego uznania przez Sąd Okręgowy, że świadek A. M. stwierdził, iż treść listu doty­czy strony powodowej. Zeznania świadka M. nie były bowiem tak jednoznaczne, jak stara się wywieść pozwany w swej apelacji.

Zasadnie Sąd Okręgowy wnioskował, że okoliczność polegająca na przegraniu przetargu mogła stanowić element motywujący pozwanego. Przetargi na produkty oferowane przez strony nie są przeprowadzane jednorazowo i uczestnictwo w tych przetargach stanowi stały element działalności stron. Wygranie więc przez powoda takiego przetargu, który miał miejsce już po dystrybucji pisma z 22 czerwca 2015 r. nie przekreśla wnioskowania dokonanego przez Sąd pierwszej instancji.

Nie można przy tym zaakceptować poglądu pozwanego, że mechanizm przetargu stosowany zazwyczaj przy zakupach cementów oferowanych przez obie strony wykluczał negatywne następstwa działania, którego dopuścił się pozwany. Także naprowadzanie przez pozwanego na pełną paletę oferty powoda, na którą składają się nie tylko cementy, ale również endoprotezy nie zmienia oceny całego sporu oraz zasady, wedle której Sąd pierwszej instancji go rozstrzygnął.

Prawidłowy jest także pogląd Sądu Okręgowego, że rozpowszechnione pismo pozwanego z dnia 22 czerwca 2015 r. mogło skutkować szkodą po stronie powoda. Skoro bowiem pismo to zawierało informacje dyskredytujące powoda, mogło doprowadzić do zaniechania przez kontrahentów powoda dalszej z nim współpracy. Podnosząc zarzut związany z tą kwestią pozwany zdaje się pomijać, że przesłanką działającą w równym stopniu na jego niekorzyść jest kwalifikacja jego działań, jako podejmowanych w celu przysporzenia sobie korzyści. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, przesłanka ta również znajduje zastosowanie w tej sprawie. List pozwanego mógł, z uwagi na jego treść, powodować zmniejszenie udziału powoda w rynku, w którym to rynku powód i pozwany mają łącznie udział dochodzący do 90%. W takiej zaś sytuacji wyparcie powoda powodowałoby rozszerzenie udziału pozwanego w tym rynku, co stanowiłoby właśnie korzyść pozwanego.

W tym stanie rzeczy nie można podzielić zarzutu apelacyjnego pozwanego naruszenia art. 233 k.p.c.

Sąd Okręgowy nie naruszył także art. 5 k.c. Pozwany nie udowodnił bowiem, jakoby powód realizował działalność handlową w Polsce z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji poprzez prowadzenie sprzedaży cementów kostnych nabytych z naruszeniem prawa. Zatem pogląd pozwanego, jakoby powód uzyskiwał korzyści z prowadzenia nieuczciwej czy też nielegalnej działalności należy uznać za dowolny, a tym właśnie poglądem pozwany uzasadniał zarzut naruszenia art. 5 k.c.

Wobec powyższych względów apelacja pozwanego, w części zasadnej, spowodowała częściową zmianę zaskarżonego wyroku na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Natomiast w tej części, w której była bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Ustalony ostatecznie w drugiej instancji wynik sprawy nie uzasadniał zmiany orzeczenia o kosztach za pierwszą instancję, albowiem w dalszym ciągu częściowa wygrana i częściowa przegrana po obu stronach sporu uzasadniała wzajemne zniesienie kosztów na podstawie art. 100 k.p.c.

W drugiej instancji stronę powodową należało jednak uznać za wygrywającą sprawę i w związku z tym na rzecz powoda należało zasądzić poniesione w postępowaniu apelacyjnym koszty na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. Na zasądzoną kwotę składa się opłata od apelacji (32 zł) oraz stawka wynagrodzenia pełnomocnika powoda ustanowionego już w pierwszej instancji (która nie może być niższa niż 240 zł - § 10 ust. 1 pkt 2 stosownego rozporządzenia regulującego opłaty za czynności adwokackie).