Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:SSA Maciej Dobrzyński (spr.)

Sędziowie:SA Jolanta de Heij - Kaplińska

SA Magdalena Sajur - Kordula

Protokolant:protokolant sądowy Błażej Mokrzki

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w W.

przeciwko K. S.

o ustalenie nieistnienia, ewentualnie stwierdzenie nieważności uchwał rady nadzorczej

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 13 lutego 2019 r., sygn. akt XVI GC 308/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w punkcie drugim oddala powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały nr 2 Rady Nadzorczej (...) spółki akcyjnej w W. w sprawie powołania w skład Rady Nadzorczej (...) spółki akcyjnej w W. K. S.,

b)  w punkcie trzecim oddala powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały nr 3 Rady Nadzorczej (...) spółki akcyjnej w W. w sprawie powołania na funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...) spółki akcyjnej w W. K. S., a także oddala powództwo ewentualne o stwierdzenie nieważności uchwały nr 3 Rady Nadzorczej (...) spółki akcyjnej w W. w sprawie powołania na funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...) spółki akcyjnej w W. K. S.,

c)  w punkcie czwartym zasądza od (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz K. S. kwotę 1097 zł (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

II.  zasądza od (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz K. S. kwotę 4.810 zł (cztery tysiące osiemset dziesięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

VII AGa 531/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 marca 2016 r., skierowanym przeciwko K. S., (...) S.A. w W. wniosła o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c. nieistnienia uchwały nr 2 w sprawie uzupełnienia składu Rady Nadzorczej powodowej spółki, w drodze kooptacji spośród kandydatów przedstawionych przez pozostałych członków Rady Nadzorczej powodowej spółki w trybie § 8 pkt 12 statutu spółki, dotyczącej powołania w skład Rady Nadzorczej powodowej spółki pozwanego, a także uchwały nr 3 w sprawie wyboru pozwanego na Przewodniczącego Rady Nadzorczej powodowej spółki. W razie nieuwzględniania powyższych żądań, powód wniósł o stwierdzenie na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 § 1 i 2 k.c. nieważności powyżej wskazanych uchwał.

W odpowiedzi na pozew z dnia 25 kwietnia 2016 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, w szczególności z uwagi na brak interesu prawnego w ustaleniu nieważności zaskarżonych przez powoda uchwał Rady Nadzorczej wobec ustania stanu niepewności co do członkostwa pozwanego w Radzie Nadzorczej spółki.

Wyrokiem z dnia 13 lutego 2019 r. Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały nr 2 Rady Nadzorczej (...) S.A. w W. dotyczącej powołania w skład Rady Nadzorczej (...) S.A. w W. K. S. (pkt 1), stwierdził nieważność uchwały nr 2 Rady Nadzorczej (...) S.A. w W. dotyczącej powołania w skład Rady Nadzorczej (...) S.A. w W. K. S. (pkt 2), ustalił nieistnienie uchwały nr 3 Rady Nadzorczej (...) S.A. w W. dotyczącej powołania na funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...) S.A. w W. K. S. (pkt 3) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5 097 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 1 080 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 4).

Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych oraz rozważaniach prawnych:

W dniu 24 lipca 2013 r. Walne Zgromadzenie powodowej spółki powołało Radę Nadzorczą w składzie: I. C., M. G. (1), R. G., T. M., K. M. oraz A. S.. W dniu 11 września 2015 r. R. G. oraz K. M. złożyli rezygnacje z funkcji członków Rady Nadzorczej, natomiast w dniu 30 listopada 2015 r. Walne Zgromadzenie spółki powołało do Rady Nadzorczej M. B., M. G. (2) oraz P. U.. Organizację i sposób wykonywania czynności przez radę nadzorczą powodowej spółki określał regulamin, którego tekst jednolity został ustalony przez radę nadzorczą w dniu 18 sierpnia 2008 r. Jak stanowił § 5 ust. 1 regulaminu, członkowie rady nadzorczej są powoływani i odwoływani zgodnie ze statutem spółki. Ust. 2 § 5 regulaminu określał, że członek rady nadzorczej składający rezygnację z pełnienia funkcji powinien skierować oświadczenia o rezygnacji do spółki oraz powiadomić o rezygnacji radę nadzorczą składając stosowne zawiadomienie do sekretariatu spółki. W § 11 regulaminu postanowiono, iż posiedzenie rady nadzorczej zwołuje jej przewodniczący, a w przypadku jego nieobecności lub wynikającej z innych przyczyn niemożności pełnienia przez przewodniczącego jego funkcji, posiedzenie zwoływał wiceprzewodniczący rady nadzorczej, z własnej inicjatywy lub na wniosek osób uprawnionych. Posiedzenia powinny odbywać się w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na trzy miesiące. Jak stanowił § 13 ust. 1 regulaminu, pisemne zawiadomienia o zwołaniu posiedzenia rady nadzorczej powinny zostać wysłane wszystkim członkom rady nadzorczej, co najmniej na 7 dni przed planowanym terminem posiedzenia, listami poleconymi za zwrotnym potwierdzeniem odbioru oraz wysłane w tym samym terminie, na uprzednio wskazane przez członków rady nadzorczej adresy poczty elektronicznej. Zawiadomień można było również dokonać na piśmie za pomocą faksu, pocztą kurierską lub w inny sposób, pod warunkiem osobistego potwierdzenia odbioru i z zachowaniem siedmiodniowego terminu, o którym mowa powyżej. Zawiadomienia miały być wysyłane w formie i na adresy uprzednio pisemnie wskazane przez członków rady nadzorczej. Zgodnie z ust. 2 ww. postanowienia, w zawiadomieniach należało określić porządek obrad, miejsce, datę i godzinę rozpoczęcia oraz przewidywaną godzinę zakończenia posiedzenia rady nadzorczej. Jak stanowił § 13 ust. 4, zawiadomienie o zwołaniu posiedzenia rady nadzorczej należy przesłać zarządowi. Zgodnie z § 16 ust. 1 regulaminu, posiedzenia rady nadzorczej odbywają się w siedzibie spółki lub innym miejscu wskazanym w zawiadomieniu przez przewodniczącego rady nadzorczej lub inną osobę uprawnioną do zwołania posiedzenia zgodnie z regulaminem. Jak postanowiono w ust. 2 omawianego zapisu, rada nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni. Jak wynikało z § 16 ust. 3 regulaminu, z zastrzeżeniem ust. 4 dotyczącego odwołania lub zawieszenia członków zarządu, uchwały rady nadzorczej zapadają bezwzględną większością oddanych głosów, w obecności co najmniej połowy członków rady nadzorczej, przy czym za głosy oddane uważa się głosy „za”, „przeciw” i „wstrzymujące się”. Z posiedzeń rady nadzorczej, zgodnie z § 22 ust. 1, należało sporządzić protokół, który powinien stwierdzać miejsce, czas posiedzenia, porządek obrad, imiona i nazwiska członków rady nadzorczej obecnych na posiedzeniu i innych osób uczestniczących w posiedzeniu, treść podjętych uchwał i wyniki oraz sposób głosowania, zastrzeżenia i zdania odrębne zgłoszone przez członków rady nadzorczej, a także przedstawiać zwięźle przebieg obrad.

(...) S.A., którego tekst jednolity został ustalony przez zarząd spółki w dniu 26 października 2015 r., w § 7 ust. 7 pkt 4 stanowił, iż do kompetencji walnego zgromadzenia należy m.in. powoływanie członków rady nadzorczej oraz ustalanie zasad ich wynagrodzenia. W § 8 statutu postanowiono, iż w skład rady nadzorczej wchodzi od pięciu do dziewięciu członków, w tym przewodniczący, wiceprzewodniczący i sekretarz. Wspólna kadencja trwała 3 lata, a członkowie rady nadzorczej mogli zostać odwołani w każdym czasie przed upływem powyższego okresu. Przewodniczący, wiceprzewodniczący i sekretarz wybierani byli przez radę nadzorczą z grona członków rady. Zgodnie z § 8 ust. 4 pkt 1 statutu, posiedzenia rady nadzorczej obywają się w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na 3 miesiące. Zgodnie z pkt 2 omawianego zapisu, posiedzenia rady nadzorczej zwoływane są przez jej przewodniczącego, a w przypadku gdy ten nie może tego uczynić, wiceprzewodniczącego albo sekretarza, z inicjatywy własnej lub na wniosek zarządu bądź członka rady, w którym podany jest proponowany porządek obrad. Jak stanowił § 8 ust. 4 pkt 8 statutu spółki, posiedzenie rady nadzorczej otwiera i prowadzi przewodniczący rady, a pod jego nieobecność wiceprzewodniczący. Zgodnie z § 8 ust. 5 pkt 1 statutu, rada nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli w posiedzeniu uczestniczy co najmniej połowa jej członków, przy czym członkowie zostali na nie zaproszeni pisemnie. W pkt 2 omawianego zapisu postanowiono, iż rada nadzorcza podejmuje uchwały bezwzględną większością głosów. Zawiadomienia zawierające porządek obrad oraz wskazujące termin i miejsce posiedzenia rady nadzorczej, zgodnie z § 8 ust. 5 pkt 3 statutu, powinny zostać wysłane listami poleconymi co najmniej na 7 dni przed wyznaczonym terminem posiedzenia rady nadzorczej na adresy wskazane przez członków rady nadzorczej oraz wysłane, w tym samym terminie, na uprzednio wskazane przez członków rady nadzorczej adresy poczty elektronicznej. Jak stanowił § 8 ust. 5 pkt 4 statutu spółki, porządek obrad ustala oraz zawiadomienia rozsyła przewodniczący rady nadzorczej albo inna osoba, jeżeli jest uprawniona do zwołania posiedzenia.

W dniu 24 czerwca 2013 r. Rada Nadzorcza (...) S.A. powołała na kolejną kadencję dwóch dotychczasowych członków zarządu, tj. Prezesa Zarządu P. S. oraz Wiceprezesa Zarządu J. L.. W Raporcie bieżącym nr (...) z dnia 28 września 2015 r. (...) S.A. poinformowała o zamiarze połączenia z (...) S.A. oraz (...) sp. z o.o. w L.. Jak wskazano w treści raportu, (...) S.A. posiada, bezpośrednio oraz pośrednio przez (...) sp. z o.o., 4 268 134 sztuki zdematerializowanych akcji zwykłych na okaziciela (...) S.A. reprezentujących 32,99% kapitału zakładowego (...) S.A., uprawniających do wykonywania 32,99% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu spółki. (...) S.A. posiadała 100% udziałów w kapitale zakładowym (...) sp. z o.o., uprawniających do wykonywania 100% głosów na zgromadzeniu wspólników (...) sp. z o.o. Połączenie miało zostać przeprowadzone na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego majątku emitenta oraz całego majątku (...) sp. z o.o. jako spółek przejmowanych na (...) S.A. jako spółkę przejmującą. Szczegółowe warunki połączenia miały zostać ustalone w wyniku prac i analiz podjętych w związku z zawarciem umowy o współpracę, o czym emitent miał informować w drodze dalszych raportów bieżących. W raporcie bieżącym nr (...) z dnia 11 listopada 2015 r. zarząd (...) S.A. w W. poinformował, że powziął informację o wydaniu w dniu 19 listopada 2015 r. przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zgody na dokonanie koncentracji, polegającej na połączeniu (...) S.A. oraz (...) S.A., która to zgoda była jednym z warunków koniecznych do kontynuacji procesu połączenia i kolejnym krokiem w drodze do jego realizacji. W raporcie bieżącym nr (...) z dnia 17 grudnia 2015 r. zarząd (...) S.A. udostępnił do publicznej wiadomości prezentację zawierającą informacje na temat planowanego połączenia (...) S.A. z (...) S.A. oraz (...) sp. z o.o., która miała zostać przeprowadzona zgodnie z art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. Jednocześnie zastrzeżono, iż realizacja połączenia uzależniona jest od podjęcia szeregu działań, w tym m.in. sporządzenia planu połączenia i innych dokumentów wymaganych na podstawie Kodeksu spółek handlowych oraz uzgodnienia planu połączenia pomiędzy spółkami biorącymi udział w połączeniu, czy też poddania planu połączenia badaniu przez biegłego wyznaczonego przez sąd rejestrowy. W Raporcie bieżącym nr (...) z dnia 5 stycznia 2016 r. zarząd (...) S.A. w W. poinformował, iż zakończył negocjacje w sprawie połączenia emitenta z (...) S.A. i (...) sp. z o.o. oraz skierował w dniu 5 stycznia 2016 r. do (...) S.A. pisemne wypowiedzenie umowy o współpracy z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. Po odbytych dotychczas negocjacjach i mając na uwadze przewidywany harmonogram planowanego połączenia, zarząd emitenta nie osiągnął z (...) S.A. konsensusu w zakresie ustalenia szczegółowych warunków połączenia, w szczególności w przedmiocie ustalenia parytetu wymiany akcji emitenta na akcje (...) S.A.

W dniu 19 lutego 2016 r. po posiedzeniu Rady Nadzorczej, Prezes Zarządu (...) S.A. K. B. zaprosił Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...) S.A. w W. I. C. na spotkanie w siedzibie kancelarii (...) Radcowie Prawni spółka partnerska, w którym wziął również udział pełnomocnik (...) S.A. R. K. oraz K. S.. W trakcie spotkania K. B. - Prezes Zarządu (...) S.A. - wskazał I. C., iż powinien on złożyć rezygnację z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej. R. K., reprezentujący (...) S.A., przedstawił I. C. pozew, który byłby złożony przeciwko niemu w przypadku, gdyby ten nie złożył rezygnacji z funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej. W treści pozwu powód (...) S.A. wnosił o zasądzenie od pozwanego I. C. kwoty 3 625 317,65 zł tytułem naprawienia szkody wyrządzonej spółce przez pozwanego. Na powyższą kwotę miała się składać kwota wynikająca z nienależnie wypłaconej premii członkom zarządu za rok obrotowy 2013/2014, na skutek błędnie obliczonego wskaźnika E., będącego wynikiem nieprawidłowego rozliczenia podatkowego przez spółkę umowy subpartycypacji oraz kwota 2 805 300 zł tytułem odsetek od zaległości podatkowych za zwłokę w zapłacie przez spółkę podatku dochodowego za okres od dnia 20 października 2013 r. do dnia 31 marca 2014 r., wyliczonych na dzień 19 lutego 2016 r. W zamian za oświadczenie o rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej (...) S.A. I. C. miał otrzymać oświadczenie o zrzeczeniu się przez (...) S.A. wszelkich roszczeń przysługujących jej jako akcjonariuszowi spółki przeciwko I. C., wynikających ze szkód, które zostały wyrządzone spółce przez Przewodniczącego Rady Nadzorczej działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, w tym w szczególności szkód wskazanych w projekcie pozwu, który został I. C. przedstawiony w trakcie spotkania. Oświadczenie było podpisane przez R. K., który działał jako pełnomocnik (...) S.A. I. C. zostało przedstawione również oświadczenie o zachowaniu poufności tego spotkania, którego podpisania I. C. odmówił. I. C. podpisał oświadczenie o rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej, w zamian za co otrzymał oświadczenie, okazane mu wcześniej w trakcie spotkania, o zrzeczeniu się przez (...) S.A. roszczeń. W treści oświadczenia o rezygnacji z pełnienia funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...) S.A., podpisanego przez I. C., była informacja, iż decyzja ta spowodowana jest względami osobistymi. Oświadczenie zawierało datę przyszłą, tj. 22 lutego 2016 r., mimo iż w rzeczywistości zostało podpisane w dniu 19 lutego 2016 r. Oświadczenie zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron uczestniczących w spotkaniu. Na wypadek gdyby I. C. nie złożył oświadczenia o rezygnacji w poniedziałek 22 lutego 2016 r., swój egzemplarz miała złożyć kancelaria (...) w siedzibie spółki. Na analogiczne spotkanie z udziałem Prezesa Zarządu (...) S.A. K. B., został zaproszony członek Rady Nadzorczej (...) S.A. M. G. (1). M. G. (1) nie zgodził się na rezygnację z pełnionej przez siebie funkcji, a o przebiegu spotkania poinformował organy ściągania składając zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa oraz informując organy nadzoru nad radcami prawnymi o możliwości popełnienia przewinienia dyscyplinarnego przez R. K.. Oba postępowania zostały zakończone umorzeniem. Po odbyciu spotkania, tego samego dnia, tj. 19 lutego 2016 r., I. C. odbył rozmowę telefoniczną z Prezesem Zarządu (...) S.A. P. S., w trakcie której poinformował go o przebiegu spotkania oraz o zmianie decyzji co do swojej rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej (...) S.A. I. C. odwołał swoją rezygnację podczas rozmowy telefonicznej z P. S.. I. C. w tym dniu nie kontaktował się z drugim członkiem zarządu J. L. i nie przekazał mu informacji o podpisaniu oświadczenia o rezygnacji. W dniu 21 lutego 2016 r. o godzinie 15:20 I. C. przesłał wiadomość mailową do Prezesa Zarządu (...) S.A. P. S., Wiceprezesa Zarządu (...) S.A. J. L. oraz do sekretariatu spółki, w treści której informował, iż odwołuje rezygnację z funkcji Przewodniczącego oraz członka Rady Nadzorczej (...) S.A., którą podpisał w W. w dniu 19 lutego 2016 r., przy czym pismo o rezygnacji nosiło datę 22 lutego 2016 r. i miało wywołać skutki prawne z tym dniem. I. C. poinformował ponadto, iż oświadczenie o odwołaniu składa spółce zanim jego pisemne oświadczenie o rezygnacji zostanie dostarczone w jakikolwiek sposób do spółki. Do wiadomości mailowej załączony został skan oświadczenia o odwołaniu rezygnacji, którego treść była analogiczna jak ta zawarta w wiadomości mailowej. W dniu 22 lutego 2016 r. o godz. 9.15 do siedziby (...) S.A. wpłynęło ww. oświadczenie I. C. o odwołaniu rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej (...) S.A. Czynność ta została potwierdzona aktem notarialnym, w którym notariusz potwierdził stawienie się I. C. w siedzibie (...) S.A. w dniu 22 lutego 2016 r. o godz. 9.15, w celu przekazania spółce dokumentu zawierającego oświadczenie o odwołaniu rezygnacji z funkcji Przewodniczącego oraz członka Rady Nadzorczej (...) S.A., doręczonego wcześniej spółce za pomocą poczty elektronicznej w dniu 21 lutego 2016 r. W dniu 22 lutego 2016 r. o godz. 14:21 do siedziby (...) S.A. w W., został dostarczony egzemplarz oświadczenia I. C. z dnia 19 lutego 2016 r. o rezygnacji z pełnienia funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej (...) S.A. w W.. W wiadomości e-mail z dnia 22 lutego 2016 r. I. C. poinformował członków Rady Nadzorczej (...) S.A. o spotkaniu z K. B. i R. K., które miało miejsce po posiedzeniu Rady Nadzorczej w dniu 19 lutego 2016 r. I. C. w treści wiadomości mailowej zaznaczył, iż rezygnację złożył pod silną presją, po okazaniu mu pozwu cywilnego z licznymi zarzutami dotyczącymi rzekomych zaniedbań w nadzorze spółki i roszczeniem odszkodowawczym na kwotę 3 625 317,65 zł. Jak poinformował I. C., podpisanie rezygnacji z pełnienia funkcji Przewodniczącego oraz członka Rady Nadzorczej miałoby mu zapewnić zwolnienie z odpowiedzialności za rzekome błędy i zaniedbania w spółce. Jednocześnie, zgodnie z treścią wiadomości mailowej, R. K. miał zażądać podpisania oświadczenia przez I. C. o poufności spotkania pod rygorem zapłaty odszkodowania. Oświadczenie o rezygnacji zostało podpisane w zamian za oświadczenie o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń przysługujących wobec I. C. akcjonariuszowi (...) S.A. I. C. zaznaczył w wiadomości e-mail, iż drugi, podpisany przez niego egzemplarz oświadczenia o rezygnacji przeznaczony był dla R. K., na wypadek gdyby I. C. nie złożył przygotowanego oświadczenia w dniu 22 lutego 2016 r. w siedzibie (...) S.A. I. C. w dalszej część wiadomości mailowej poinformował członków Rady Nadzorczej (...) S.A., iż po głębokim namyśle zdecydował, że odwoła oświadczenie o rezygnacji, które w dniu 21 lutego 2016 r. przesłał do zarządu (...) S.A. R. C. zaznaczył również, iż rano w dniu 22 lutego 2016 r. o godz. 9.15 w siedzibie spółki osobiście złożył niniejsze oświadczenie o odwołaniu rezygnacji jeszcze przed dostarczeniem przez posłańca drugiego egzemplarza pisma będącego w posiadaniu R. K., w związku z czym pozostaje do końca kadencji w Radzie Nadzorczej. Jednocześnie I. C. stwierdził, że działania K. B. miały znamiona szantażu zmierzającego do wymuszenia rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej (...) S.A. oraz, że działania takie uważa za skandaliczne i niemoralne.

W raporcie bieżącym z dnia 24 lutego 2016 r. (...) S.A. poinformowała o działaniach, które w ocenie zarządu mogły spowodować destabilizację funkcjonowania organów statutowych emitenta oraz przedstawiła swoje stanowisko w tej kwestii. W raporcie bieżącym opisano spotkania, jakie I. C. oraz M. G. (1) odbyli w dniu 19 lutego 2016 r. z K. B., w trakcie których Prezes Zarządu (...) S.A. namawiał członków Rady Nadzorczej do rezygnacji z ich stanowisk. Jak wskazała spółka, I. C. odczuwając wywieraną na niego presję, podpisał przedstawiony mu dokument, będący oświadczeniem o rezygnacji, jednak tego samego dnia, w godzinach wieczornych, wycofał się ze swojej decyzji i oświadczył, iż nie ma zamiaru rezygnować z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej (...) S.A. Spółka zaznaczyła również, iż skan oświadczenia I. C. o odwołaniu swojej rezygnacji został przesłany spółce w dniu 21 lutego 2016 r. drogą mailową, natomiast w dniu 22 lutego 2016 r. o godz. 9.15 Przewodniczący Rady Nadzorczej przybył osobiście do siedziby spółki, doręczając oryginał oświadczania o odwołaniu rezygnacji, który został złożony bezpośrednio na ręce obu członków zarządu (...) S.A. Wobec powyższego, zdaniem spółki, czynność doręczenia oświadczenia o odwołaniu rezygnacji wywołuje skutki prawne. W raporcie bieżącym nr (...) S.A. z dnia 25 lutego 2016 r. poinformowała o zwołaniu w dniu 24 lutego 2016 r. przez I. C. posiedzenia Rady Nadzorczej spółki na dzień 3 marca 2016 r., godz. 11.00 w siedzibie spółki oraz przedstawiła porządek obrad. Ponadto, spółka wskazała, iż w dniu 24 lutego 2016 r. Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej (...) S.A. M. G. (2) w sposób nieuprawniony podjął próbę zwołania posiedzenia Rady Nadzorczej na dzień 3 marca 2016 r., godz. 15.00 w lokalu Kancelarii (...). Spółka poinformowała, iż za jedyne skutecznie zwołane posiedzenie Rady Nadzorczej (...) S.A. należy uznawać posiedzenie zwołane przez I. C., jako Przewodniczącego Rady Nadzorczej spółki. Ponadto, spółka stwierdziła, iż M. G. (2) legitymuje zwołane przez siebie posiedzenie Rady Nadzorczej argumentem, iż I. C. nie jest już członkiem Rady Nadzorczej. W dalszej części raportu bieżącego (...) S.A. zaznaczyła, iż zwołanie posiedzenia przez M. G. (2) należy ocenić jako wadliwe i bezpodstawne, niemające jakiegokolwiek oparcia zarówno w obowiązujących przepisach prawa, jak i w aktach wewnętrznych regulujących funkcjonowanie spółki, gdyż oświadczenie I. C. o cofnięciu rezygnacji dotarło do spółki przed wpłynięciem oświadczenia o rezygnacji. Wobec powyższego, zdaniem (...) S.A., M. G. (2) jako Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej spółki nie jest uprawniony do zwołania posiedzenia Rady Nadzorczej. Spółka zaprzeczyła również medialnym przekazom, jakoby I. C. w dniu 21 lutego 2016 r. przesłał do spółki mailem skan podpisanej przez niego rezygnacji z pełnienia funkcji w Radzie Nadzorczej, wskazując, iż jedynym mailem jaki I. C. przesłał do spółki w dniu 21 lutego 2016 r. był mail, w którym I. C. oświadczył, że odwołuje rezygnację z funkcji Przewodniczącego oraz członka Rady Nadzorczej (...) S.A., którą podpisał w dniu 19 lutego 2016 r. W dniu 25 lutego 2016 r., zarząd (...) S.A. wydał komunikat w związku z publikacją prasową na temat spółki. W treści komunikatu wskazano, iż w dniu 25 lutego 2016 r. w dzienniku (...) w artykule pt. „Wojna zamiast fuzji” znalazły się nieprawdziwe sformułowania, jakoby w dniu 21 lutego 2016 r. I. C. przesłał do spółki mailem skan podpisanej przez niego rezygnacji z pełnienia funkcji w Radzie Nadzorczej spółki. Spółka wskazała, iż jedyną wiadomością mailową, jaka dotarła do spółki w dniu 21 lutego 2016 r. od I. C. był mail z godz. 15.18, zatytułowany „odwołanie rezygnacji”, w którym I. C. oświadczył, że odwołuje rezygnację z funkcji Przewodniczącego oraz członka Rady Nadzorczej (...) S.A., którą podpisał w dniu 19 lutego 2016 r., stwierdzając jednocześnie, że oświadczenie o odwołaniu rezygnacji składa spółce zanim jego oświadczenie o rezygnacji zostanie dostarczone w jakikolwiek sposób do wiadomości spółki. Jak wskazano w komunikacie, do powyższego maila I. C. załączył skan własnoręcznie sporządzonego, datowanego na dzień 21 lutego 2016 r., oświadczenia o odwołaniu rezygnacji, o treści jak w przesłanej wiadomości mailowej. Następnie, w dniu 22 lutego 2016 r., oryginał oświadczenia o odwołaniu rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej (...) S.A. I. C. doręczył osobiście spółce o godz. 9.15, składając pismo bezpośrednio na ręce członków zarządu spółki. W komunikacie zaznaczono, iż dopiero po ww. fakcie, o godz. 14.21, do spółki wpłynęło wcześniej podpisane pisemne oświadczenie o rezygnacji I. C. z funkcji w Radzie Nadzorczej (...) S.A. W komunikacie zarządu podkreślono również, iż nie są zgodne z prawdą twierdzenia zawarte w artykule „Wojna zamiast fuzji”, opublikowanym w dzienniku (...), jakoby I. C. zwołał posiedzenie Rady Nadzorczej na dzień 5 marca 2016 r., gdyż w rzeczywistości posiedzenie zostało zwołane na dzień 3 marca 2016 r. Zarząd (...) S.A. wydał również informację rynkową w dniu 25 lutego 2016 r., w treści której nakreślił swój pogląd w kwestii ostatnich wydarzeń związanych ze spółką oraz nacisków na członków Rady Nadzorczej (...) S.A. przez przedstawicieli (...) S.A.

Wnioskiem z dnia 25 lutego 2016 r., P. U., członek Rady Nadzorczej (...) S.A., wniósł o udzielenie zabezpieczenia przed wytoczeniem powództwa, domagając się zabezpieczenia roszczenia o ustalenie w trybie art. 189 k.p.c., iż I. C., co najmniej od dnia 22 lutego 2016 r., od godziny 00:00 nie wchodzi w skład Rady Nadzorczej (...) S.A. Wnioskodawca, wskazując na sposób zabezpieczenia, wymienił zakazanie odbycia w dniu 3 marca 2016 r. posiedzenia Rady Nadzorczej (...) S.A., zwołanego przez I. C., jako Przewodniczącego, na godz. 11.00 w siedzibie spółki w W., również w przypadku zmiany daty i miejsca posiedzenia. Dodatkowo, P. U. wniósł o zakazanie Radzie Nadzorczej (...) S.A. zwołanej przez I. C. na dzień 3 marca 2016 r., dokonywania zmian w składzie zarządu spółki i powoływania zarządu na nową kadencję. Ponadto, wnioskodawca wniósł o zakazanie I. C., na czas trwania procesu, podejmowania jakichkolwiek działań i czynności prawnych lub faktycznych, jako Przewodniczącemu i członkowi Rady Nadzorczej (...) S.A., w tym w szczególności, lecz nie wyłącznie, zwoływania posiedzeń Rady Nadzorczej (...) S.A., uczestniczenia w nich oraz wykonywania prawa głosu. W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, iż I. C. w dniu 21 lutego 2016 r. za pomocą poczty elektronicznej przesłał do zarządu spółki oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej oraz członkostwa w Radzie Nadzorczej (...) S.A. W raporcie bieżącym z dnia 10 marca 2016 r. (...) S.A. poinformowała, iż według jej wiedzy P. U. zdecydował się wycofać swój wniosek o udzielenie zabezpieczenia, w związku z czym sąd postanowieniem z dnia 4 marca 2016 r. umorzył postępowanie w tej sprawie.

W dniu 26 lutego 2016 r. zarząd (...) S.A. wydał komunikat w związku z okolicznościami opisywanymi w raportach bieżących nr (...) oraz nr (...). W treści raportu wskazano, iż zarząd spółki zlecił renomowanemu prawnikowi sporządzenie stosownej opinii prawnej dotyczącej ostatnich wydarzeń w spółce, związanych z kompletnością rady nadzorczej, oświadczeniem I. C. o rezygnacji z zajmowanych przez niego stanowisk oraz kwestii niedopuszczalności zwołania przez wiceprzewodniczącego rady nadzorczej spółki (...) posiedzenia rady nadzorczej. W opinii prawnej, stanowiącej załącznik do ww. komunikatu zarządu, r.pr. L. K. stwierdził, iż nie ulega wątpliwości, że (...) S.A. otrzymała od I. C. oświadczenie o odwołaniu rezygnacji zanim dotarło do niej pierwotnie sporządzone oświadczenie o rezygnacji. Zdaniem r.pr. L. K., okoliczność ta uzasadnia twierdzenie, że mimo dostarczenia do spółki oświadczenia o rezygnacji, rezygnacja takowa nie nastąpiła, gdyż oświadczenie to zostało przez I. C. skutecznie odwołane, co wynika z treści art. 61 § 1 k.c. Ponadto r.pr. L. K. stwierdził, iż statut (...) S.A. w § 8 ust. 4 pkt 2 pozwala wiceprzewodniczącemu rady nadzorczej spółki na zwołanie posiedzenia rady nadzorczej wyłącznie w przypadku, gdy posiedzenie takie nie może być zwołane przez przewodniczącego rady nadzorczej. Jak wskazał r.pr. L. K., regulamin rady nadzorczej w § 7 ust. 2 precyzuje w tym zakresie, że chodzi o sytuacje nieobecności lub wynikającej z innych przyczyn niemożności pełnienia przez przewodniczącego rady nadzorczej jego funkcji. Wobec powyższego, zdaniem r.pr. L. K., należy stwierdzić, że nie zachodziły przesłanki uzasadniające zastosowanie w dniu 24 lutego 2016 r. trybu zwołania posiedzenia rady nadzorczej z inicjatywy wiceprzewodniczącego rady nadzorczej w drodze zawiadomienia, jak to uczynił M. G. (2). Jak wskazał r.pr. L. K., przewodniczącym rady nadzorczej (...) S.A. pozostaje nieprzerwanie I. C., w związku z czym jest on jedyną osobą uprawnioną do zwołania posiedzenia rady nadzorczej. Ponadto r.pr. L. K. stwierdził, iż w związku z powyższym, przy uwzględnieniu faktu, że rada nadzorcza działa w pełnym, siedmioosobowym składzie, nie można dokonać skutecznej kooptacji nowego członka rady nadzorczej, gdyż jak stanowi § 8 ust. 12 statutu, jest to możliwe tylko w przypadku śmierci lub ustąpienia członka rady nadzorczej, a żadna z powyższych okoliczności nie wystąpiła.

W dniu 3 marca 2016 r., odbyło się posiedzenie Rady Nadzorczej (...) S.A. zwołane przez I. C., w którym udział wzięło wszystkich 7 członków Rady Nadzorczej oraz zarząd spółki. Posiedzenie zostało zwołane przez I. C. pisemnie w dniu 24 lutego 2016 r. Rada Nadzorcza (...) S.A. odwołała z funkcji Wiceprzewodniczącego organu M. G. (2) i powołała na to stanowisko dotychczasowego członka Rady Nadzorczej A. S.. Ponadto ww. organ przyjął inne uchwały, którymi m.in. ustalił, że w kadencji obejmującej lata 2016-2019 zarząd będzie liczył dwie osoby i będzie się składał z prezesa zarządu i wiceprezesa zarządu, a także powołał osobnymi uchwałami na nową kadencję dotychczasowych członków zarządu, czyli P. S. i J. L..

W dniu 3 marca 2016 r. o godzinie 15:00 w sali konferencyjnej Kancelarii (...), W. (...) Radcowie Prawni spółka partnerska przy ul. (...) w W. odbyło się spotkanie, w którym uczestniczyli P. U., M. G. (2), M. B., którzy oświadczyli, że stawili się na to spotkanie jako członkowie Rady Nadzorczej (...) S.A. W. oraz K. S.. M. G. (2) oświadczył, że wobec rezygnacji z funkcji członka Rady Nadzorczej przez I. C. zwołał, jako Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej jej posiedzenie na dzień 3 marca 2016 r. na godzinę 15:00. Oświadczył także, że posiedzenie zostało zwołane prawidłowo i Rada Nadzorcza jest zdolna do podejmowania uchwał. M. G. (2) o spotkaniu powiadomił w formie e-mailowej członków Rady Nadzorczej, poza I. C., którego poinformował jedynie, że takie spotkanie zwołuje, na posiedzeniu, które odbyło się o godz. 11:00. Podczas posiedzenia obecne osoby złożyły oświadczenia woli o powołaniu w drodze kooptacji w skład Rady Nadzorczej K. S.. Kandydaturę pozwanego zgłosił M. G. (2), gdyż pozwany wspomagał działania Rady Nadzorczej jako prawnik. Osobę pozwanego rekomendował, jako członka Rady Nadzorczej i jej Przewodniczego, K. B. - Prezes Zarządu (...) S.A. Swojej decyzji obecni nadali nazwę uchwały, którą podjęły trzy osoby. Następnie, te same osoby oraz K. S. podjęły decyzję o powierzeniu K. S. funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej. Decyzji nadano rangę uchwały. Protokół ze spotkania został sporządzony w dniu 8 marca 2016 r. przez notariusza A. G.. Podczas spotkania uczestnicy zdecydowali o odwołaniu dotychczasowych członków zarządu spółki, zmniejszeniu liczby członków zarządu do jednego oraz o delegowaniu P. U. do wykonywania czynności Prezesa Zarządu spółki do dnia 10 marca 2016 r. godz. 16:45.

W piśmie datowanym na dzień 3 marca 2016 r. P. U. poinformował (...) S.A. o treści uchwał powziętych przez Radę Nadzorczą (...) S.A. w dniu 3 marca 2016 r. w trakcie posiedzenia zwołanego przez Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej M. G. (2). P. U. wskazał, iż Rada Nadzorcza przyjęła m.in. uchwałę nr 2 w sprawie uzupełnienia składu Rady Nadzorczej (...) S.A. poprzez dokooptowanie do jej składu (...), a następnie uchwałą nr 3 wybrała K. S. na Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...) S.A. Ponadto, jak wynikało z pisma przesłanego przez P. U., Rada Nadzorcza odwołała R. S. i J. L. z zarządu spółki oraz delegowała P. U. na okres trzech miesięcy do wykonywania czynności Prezesa Zarządu spółki.

Po dniu 3 marca 2016 r. K. S. dwukrotnie zwoływał posiedzenia Rady Nadzorczej (...) S.A. w W., podczas których podejmowane były uchwały co do dalszego pełnienia funkcji Prezesa Zarządu przez P. U.. W dniu 4 marca 2016 r., zarząd (...) S.A. wydał komunikat dotyczący oceny działań podejmowanych przez niektórych członków Rady Nadzorczej. W treści komunikatu zarząd (...) S.A. stwierdził, iż w dniu 3 marca 2016 r. odbyło się prywatne spotkanie, zwołane z inicjatywy M. G. (2), którego uczestnicy twierdzą, że było to tzw. „posiedzenie rady nadzorczej”. Jednocześnie zarząd spółki wskazał, iż w dniu 3 marca 2016 r. odbyło się prawidłowo zwołane przez I. C. posiedzenie Rady Nadzorczej (...) S.A., w którym uczestniczyli wszyscy członkowie Rady Nadzorczej. Powyższe spotkanie zakończyło się o godz. 15.00 i jak wskazuje zarząd, tego dnia w siedzibie spółki nie było więcej posiedzeń Rady Nadzorczej. Zarząd (...) S.A. zaznaczył również, iż nieprzerwanie Przewodniczącym Rady Nadzorczej jest I. C., natomiast na spotkaniu zwołanym przez M. G. (2) nie był spełniony statutowy wymóg kworum, oznaczający w tym przypadku konieczność obecności co najmniej czterech osób spośród siedmioosobowego składu Rady Nadzorczej. Zarząd (...) S.A. zaznaczył również, iż nie został spełniony statutowy wymóg powiadomienia wszystkich członków Rady Nadzorczej w drodze wysłania z siedmiodniowym wyprzedzeniem pisemnych zawiadomień o zwołaniu posiedzenia Rady Nadzorczej na adresy uprzednio wskazane przez tychże członków Rady Nadzorczej. Wobec powyższego, jak wskazano w treści komunikatu, uchwały podjęte na spotkaniu zwołanym z inicjatywy M. G. (2) nie wywołują jakiegokolwiek skutku względem spółki.

W dniu 9 marca 2016 r. do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie XIII Wydziału Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego wpłynęły dwa wnioski o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców podpisane przez P. U.. We wniosku w sprawie o sygn. akt Wa XIII Ns-Rej KRS (...) P. U. wniósł o wykreślenie I. C. z członka Rady Nadzorczej spółki i wpisanie w jego miejsce K. S.. Do wniosku dołączono wyciąg z aktu notarialnego sporządzonego w dniu 8 marca 2016 r., zawierającego protokół z posiedzenia zwołanego przez M. G. (2) oraz notarialnie poświadczony odpis oświadczenia I. C. o rezygnacji z pełnienia funkcji Przewodniczącego oraz członka Rady Nadzorczej (...) S.A. Wnioskodawca załączył również notarialnie poświadczony odpis listy obecności z posiedzenia Rady Nadzorczej (...) S.A. z dnia 3 marca 2016 r., godz. 15.00. Powyższa lista nie uwzględniała I. C., jako członka Rady Nadzorczej spółki. Jak wynikało z załączonej listy, w posiedzeniu wziął udział P. U., M. B. oraz M. G. (2), czyli trzech spośród sześciu członków Rady Nadzorczej wymienionych na liście obecności. Po wyborze K. S. w skład Rady Nadzorczej, został on dopisany do listy obecności, jako siódmy członek organu. We wniosku w sprawie o sygn. akt Wa XIII Ns-Rej KRS (...) P. U. wniósł o wykreślenie P. S. i J. L. jako członków zarządu i wpisanie P. U. jako delegowanego do pełnienia funkcji Prezesa Zarządu na okres do dnia 10 marca 2016 r. Wnioskodawca dołączył do wniosku wyciąg z aktu notarialnego sporządzonego w dniu 8 marca 2016 r., zawierającego protokół z posiedzenia zwołanego przez M. G. (2).

W dniu 14 marca 2016 r. w wiadomości e-mail K. S. poinformował pozostałych członków Rady Nadzorczej (...) S.A., z pominięciem I. C., iż jako Przewodniczący ww. organu informuje, że posiedzenie Rady Nadzorczej zwołane drogą mailową początkowo na dzień 3 marca 2016 r. na godz. 15.00, przez Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej spółki (...), zostało przerwane oraz wznowi ono swoje obrady w dniu 17 marca 2016 r. o godz. 11.00 w sali konferencyjnej Kancelarii (...), W. (...) Radcowie Prawni spółki partnerskiej.

W komunikacie zarządu (...) S.A. z dnia 16 marca 2016 r. w sprawie ujawnionej inicjatywy przejęcia przez podmiot zależny od (...) S.A. zarządzania dwoma funduszami sekurytyzacyjnymi wchodzącymi w skład grupy (...) S.A., zarząd przedstawił swoje stanowisko w związku z powzięciem wiedzy, że na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów została zamieszczona informacja na temat zgłoszenia w dniu 14 marca 2016 r. przez B. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w G. (dalej jako: B. (...)), będącą podmiotem zależnym od znaczącego akcjonariusza (...) S.A., tj. (...) S.A., zamiaru koncentracji polegającej na przejęciu przez B. (...) kontroli, poprzez przejęcie zarządzania nad dwoma sekurytyzacyjnymi funduszami zamkniętymi, należącymi do (...) S.A., tj. (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. oraz (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W.. Zarząd wskazał w komunikacie, iż zgodnie z treścią powyższej informacji, zamierzone przez B. (...) przejęcie zarządzania funduszami należącymi do grupy (...) ma być konsekwencją wydanej przez Prezesa UOKiK decyzji z dnia 19 listopada 2015 r., wyrażającej zgodę na dokonanie koncentracji polegającej na połączeniu (...) S.A. z (...). Zarząd (...) S.A. poinformował w treści komunikatu, iż uzyskanie ww. decyzji było konsekwencją wcześniejszych uzgodnień obu spółek co do przeprowadzenia procesu połączenia w drodze przejęcia (...) S.A. przez (...) S.A. W przebiegu dalszych negocjacji ujawniły się jednak istotne rozbieżności, co skłoniło (...) S.A. do podjęcia decyzji o zaniechaniu kontynuowania rozmów w sprawie połączenia, w związku z czym umowa o współpracy z dnia 28 września 2015 r. została wypowiedziana i rozwiązana po upływie dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, tj. z dniem 19 stycznia 2016 r. Zarząd (...) S.A. zaznaczył, iż aktualnie nie obowiązują żadne uzgodnienia uzasadniające podejmowanie przez którąkolwiek ze stron dalszych czynności zmierzających do realizacji procesu połączenia, a zarząd (...) S.A. zapowiada stanowcze przeciwstawienie się wszelkimi prawem przewidzianymi metodami jakimkolwiek wrogim działaniom wobec spółki, w tym wszelkim działaniom, których skutkiem mogłoby być w przyszłości niekorzystne rozporządzenie mieniem (...) S.A. W Raporcie bieżącym nr (...) z dnia 3 marca 2016 r. zarząd (...) S.A. poinformował o otrzymaniu od akcjonariusza spółki (...) Otwarty Fundusz Emerytalny w W., złożonego na podstawie art. 400 § 1, 2 i 4 k.s.h., żądania zwołania walnego zgromadzenia. W Raporcie bieżącym nr (...) z dnia 3 marca 2016 r. zarząd (...) S.A. poinformował o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia (...) S.A., które odbędzie się w dniu 5 kwietnia 2016 r., godz. 11.00, w siedzibie spółki. W porządku obrad zawarto m.in. przedstawienie przez zarząd spółki informacji na temat bieżącej sytuacji w spółce w związku z raportami bieżącymi nr 9, 10 i 13/2016 r., a także dokonanie zmian w składzie Rady Nadzorczej spółki. W Raporcie bieżącym nr (...) z dnia 10 marca 2016 r. zarząd (...) S.A. poinformował o otrzymaniu od trzech akcjonariuszy spółki wniosku o dokonanie przez nadzwyczajne walne zgromadzenie zwołane na dzień 5 kwietnia 2016 r. ustalenia liczby członków Rady Nadzorczej (...) S.A. oraz wyboru członków Rady Nadzorczej (...) S.A. w drodze głosowania oddzielnymi grupami. W raporcie bieżącym nr (...) z dnia 15 marca 2016 r. (...) S.A. poinformował o dokonaniu korekty omyłki w pkt 8 porządku obrad. W Raporcie bieżącym nr (...) z dnia 15 marca 2016 r. zarząd (...) S.A. poinformował o otrzymaniu od akcjonariusza (...) sp. z o.o. żądania umieszczenia w porządku obrad nadzwyczajnego walnego zgromadzenia spółki, zwołanego na dzień 5 kwietnia 2016 r., dodatkowych punktów obrad, w tym m.in. przedstawienia przez P. U. informacji o utrudnianiu przez zarząd spółki, w ówczesnym składzie osobowym, realizacji przez niego uprawnień statutowych oraz regulaminowych wchodzących w strefę wykonywania czynności nadzorczych, w szczególności poprzez usunięcie członka Rady Nadzorczej spółki (...) z biura spółki w W. podczas wykonywania przez niego statutowych oraz regulaminowych uprawnień członka Rady Nadzorczej spółki oraz utrudnianie członkom Rady Nadzorczej spółki udziału w nieformalnym spotkaniu zwołanym w biurze spółki w W. na dzień 3 marca 2016 r., godz. 11.00, nazwanym przez organizatorów „posiedzeniem rady nadzorczej spółki”. Akcjonariusz zgłosił również punkt obrad dotyczący podjęcia uchwały w sprawie ustalenia liczby członków Rady Nadzorczej spółki, a także punkt dotyczący dokonania wyboru członków Rady Nadzorczej spółki, w drodze głosowania oddzielnymi grupami zgodnie z art. 385 § 3 k.s.h. oraz delegowanie członka Rady Nadzorczej spółki, wybranego w ramach głosowania oddzielnymi grupami, do stałego, indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych. W raporcie bieżącym nr (...) z dnia 16 marca 2016 r. zarząd (...) S.A. poinformował o wprowadzeniu zmian w porządku obrad nadzwyczajnego walnego gromadzenia, wynikających z żądania akcjonariusza (...) sp. z o.o., przy jednoczesnych modyfikacjach wprowadzonych przez zarząd (...) S.A., m.in. poprzez nieuwzględnianie nazwy użytej przez (...) sp. z o.o., tj. „nieformalne spotkanie zwołane w biurze spółki w W. na dzień 3 marca 2016 r., na godz. 11.00”, na określenie „posiedzenie rady nadzorczej z dnia 3 marca 2016 r., godz. 11.00”. W Raporcie bieżącym nr (...) z dnia 21 marca 2016 r. (...) S.A. poinformowała, iż w dniu 11 marca 2016 r. członek Rady Nadzorczej spółki (...) wniósł pozew, którego przedmiotem jest ustalenie nieistnienia, ewentualnie stwierdzenia nieważności niektórych uchwał Rady Nadzorczej, podjętych na posiedzeniu w dniu 3 marca 2016 r., zwołanym przez Przewodniczącego Rady Nadzorczej I. C. na godz. 11.00 w lokalu spółki. Wśród tych uchwał P. U. wymienił uchwałę w sprawie odwołania z funkcji Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej spółki (...), uchwałę w sprawie powierzenia funkcji Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej A. S. oraz uchwałę w sprawie powołania w skład zarządu na nową kadencję dotychczasowego Prezesa i Wiceprezesa zarządu (...) S.A. P. U. kwestionował w pozwie prawidłowość zwołania posiedzenia Rady Nadzorczej przez I. C., uznając go za osobę nieuprawnioną z tego względu, że wcześniej skutecznie złożył on oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji i członkostwa w Radzie Nadzorczej spółki. (...) S.A. podkreśliła jednocześnie, iż w jej ocenie powyższy pozew jest oczywiście bezzasadny, wobec całkowitej bezpodstawności zarzutów formułowanych przez P. U..

W dniu 23 marca 2016 r., referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego wydał postanowienia w sprawie o sygn. akt Wa XIII Ns-Rej KRS (...), o odmowie wpisu w zakresie wykreślenia z rejestru członka Rady Nadzorczej I. C., wykreślenia członków zarządu P. S. i J. L. oraz wpisu K. S. jako członka Rady Nadzorczej, a także o umorzeniu postępowania w zakresie żądania wpisu do rejestru A. U. jako członka zarządu. W uzasadnieniu wskazał, iż nieuprawnione było zwołanie posiedzenia Rady Nadzorczej przez jej Wiceprzewodniczącego M. G. (2), gdyż zgodnie ze statutem spółki uprawnionym do zwołania Rady Nadzorczej był I. C., który nadal pełni funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej. Ponadto, referendarz sądowy wskazał, iż nie istniała podstawa prawna do podjęcia uchwały dotyczącej powołania w skład Rady Nadzorczej (...) S.A. K. S., gdyż zgodnie ze statutem dokooptowanie członka Rady Nadzorczej jest dopuszczalne jedynie w sytuacji śmierci lub ustąpienia członka rady nadzorczej, co w niniejszym przypadku nie miało miejsca, gdyż I. C. nie złożył skutecznej rezygnacji ze sprawowanej przez siebie funkcji. Referendarz sądowy podkreślił również, iż na posiedzeniu zwołanym przez M. G. (2) nie było wymaganego przez statut kworum, gdyż Rada Nadzorcza liczy siedmiu członków, wobec czego organ ten jest zdolny do podjęcia uchwał w głosowaniu w przypadku udziału co najmniej czterech członków Rady Nadzorczej. Zdaniem referendarza sądowego wszystkie uchwały z posiedzenia Rady Nadzorczej z dnia 3 marca 2016 r., godz. 15.00, nie zostały skutecznie podjęte, a zatem nie wywołują skutków prawnych. W związku z powyższym, wniosek o wpis do rejestru K. S. jako członka Rady Nadzorczej oraz wykreślenie z rejestru członków zarządu P. S. i J. L. również został oddalony. Wniosek o wpis do rejestru A. U. jako Prezesa Zarządu został cofnięty, w związku z czym postępowanie w tym zakresie zostało umorzone. W raporcie bieżącym nr (...) z dnia 25 marca 2016 r. zarząd (...) S.A. poinformował o wydaniu ww. postanowienia. W raporcie bieżącym nr (...) z dnia 5 kwietnia 2016 r. zarząd (...) S.A. w załączeniu przesłał treść uchwał podjętych przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie w dniu 5 kwietnia 2016 r. Jednocześnie zarząd spółki poinformował, iż pełnomocnik reprezentujący (...) S.A. zgłosił sprzeciw do uchwał nr 10/2016, nr (...), nr (...) oraz nr (...). (...) S.A. z dnia 5 kwietnia 2016 r. podjęło uchwały w sprawie ustalenia liczby członków Rady Nadzorczej (...) S.A. na siedem osób, dla potrzeb dokonania ich wyboru w drodze głosowania grupami. (...) S.A. wybrało w skład Rady Nadzorczej spółki na nową kadencję P. U., K. S., I. C., M. G. (1), T. M., A. S. i P. W.. W trakcie (...) S.A. I. C. potwierdził przebieg zdarzeń przedstawiony przez zarząd. I. C. stwierdził, iż rezygnacja ze sprawowanych przez niego funkcji została na nim wymuszona podczas spotkania z prezesem (...) S.A. K. B. i R. K., w związku z czym po głębokim zastanowieniu, postanowił swoje oświadczenie o rezygnacji odwołać. R. K. podczas (...) S.A. stanowczo zaprzeczył, jakoby doszło do szantażu.

Sąd I instancji wskazał, że powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy w formie odpisów i kopii oraz na podstawie zeznań świadków M. G. (1), I. C., P. S., T. M., A. S., J. L., a także w części na podstawie zeznań świadków M. G. (2), M. B. i K. B., które w części, w jakiej mogły być podstawą dokonania ustaleń faktycznych, były spójne, logiczne i znajdowały odzwierciedlenie w stanie faktycznym ustalonym w oparciu o dokumenty zgromadzone w niniejszej sprawie.

Zdaniem Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie. W ocenie Sądu I instancji, strona powodowa nie miała innego środka do dochodzenia swoich praw, niż wytoczenie powództwa o ustalenie. Stan niepewności co do prawidłowości zwołania przez I. C. posiedzenia Rady Nadzorczej powodowej spółki na dzień 3 marca 2016 r., godz. 11.00 i skuteczności powziętych na nim uchwał w dalszym ciągu istnieje. Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że we wskazanym dniu odbyły się dwa niezależne od siebie posiedzenia, które każda ze stron sporu traktuje jako posiedzenia Rady Nadzorczej (...) i osoby zwołujące każde z nich uważały, iż posiadają ku temu legitymację. Ponadto, na każdym z tych posiedzeń przyjęto uchwały kluczowe dla funkcjonowania spółki. Zarówno na posiedzeniu zwołanym na godz. 11.00, jak i godz. 15.00, przedmiotem uchwał były zmiany osobowe w zarządzie i radzie nadzorczej powodowej spółki. W przekonaniu Sądu I instancji, sytuacja ta może prowadzić w przyszłości m.in. do negowania legalności (...) z dnia 5 kwietnia 2016 r. oraz przyjętych na nim uchwał z uwagi na to, że zwołania tego Zgromadzenia dokonał I. C.. Również istotne z punktu interesu spółki było przesądzenie o legalności działań pozwanego wykonującego funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej spółki w okresie od dnia 3 marca 2016 r. do dnia 4 kwietnia 2016 r., w szczególności w zakresie uchwał o przedłużeniu okresu pełnienia obowiązków Prezesa Zarządu spółki przez P. U.. Niejasny stan prawny co do legalności uchwał przyjętych w dniu 3 marca 2016 r. na posiedzeniach o godz. 11.00 oraz godz. 15.00, narażał powoda na dalsze konsekwencje w postaci kwestionowania, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz spółki, przyjętych uchwał, które były kluczowe dla funkcjonowania spółki, co może skutkować negowaniem działań powoda podejmowanych w późniejszym czasie. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd I instancji uznał, że powód miał interes prawny w wystąpieniu z powództwem o ustalenie nieistnienia wskazanych w pozwie uchwał, wskazując, jako podstawę prawną art. 189 k.p.c.

Na dzień 3 marca 2016 r. I. C. - ówczesny Przewodniczący Rady Nadzorczej (...) oraz jej Wiceprzewodniczący M. G. (2) zwołali dwa alternatywne posiedzenia, które każdy z nich określał, jako posiedzenie Rady Nadzorczej (...). Strona powodowa formułowała m.in. zarzuty co do nieprawidłowego protokołowania posiedzenia z godz. 15.00, czy też braku zawiadomień przesłanych zgodnie z wymogami wynikającymi ze statutu powodowej spółki. Sąd I instancji zwrócił jednak uwagę, iż strony różniły się przede wszystkim w kwestii dotyczącej skuteczności złożenia przez I. C. oświadczenia o rezygnacji z członkostwa w Radzie Nadzorczej (...) oraz pełnienia funkcji Przewodniczącego tego organu. To właśnie powyższą kwestię należało, zdaniem Sądu I instancji, uznać za kluczową dla stwierdzenia, które z posiedzeń odbywających się w dniu 3 marca 2016 r. zostało zwołane w sposób zgodny z prawem, a w konsekwencji, na którym posiedzeniu zostały przyjęte uchwały wywołujące skutki prawne. Przyjęcie, iż I. C. od dnia 22 lutego 2016 r. nie był już Przewodniczącym Rady Nadzorczej (...) oznaczałoby, iż M. G. (2) posiadał legitymację do zwołania posiedzenia Rady Nadzorczej spółki w trybie § 8 pkt 12 statutu spółki. W przypadku, gdyby jednak I. C., zgodnie z art. 61 § 1 k.c., złożył skuteczne odwołanie swojej decyzji o rezygnacji z pełnionych w spółce funkcji, należałoby uznać, iż posiedzenie, które odbyło się w dniu 3 marca 2016 r. o godz. 15.00, zostało nie tylko zwołane w sposób nieprawidłowy przez osobę nieuprawnioną do tego, ale również nie został spełniony statutowy wymóg kworum, oznaczający w tym przypadku konieczność obecności na posiedzeniu co najmniej czterech osób spośród siedmioosobowego składu Rady Nadzorczej. Kwestią bezsporną między stronami był zdaniem Sądu I instancji fakt, iż w dniu 19 lutego 2016 r. I. C. został zaproszony przez Prezesa Zarządu (...) S.A. K. B. na spotkanie, w którym wzięli również udział pełnomocnik (...) S.A. R. K. oraz K. S.. W trakcie spotkania I. C. zgodził się podpisać rezygnację z funkcji Przewodniczącego oraz członka Rady Nadzorczej (...). Oświadczenie o rezygnacji zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach. W tym kontekście Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z § 5 ust. 2 regulaminu Rady Nadzorczej (...), członek rady nadzorczej składający rezygnację z pełnienia funkcji powinien skierować oświadczenie o rezygnacji do spółki oraz powiadomić o rezygnacji radę nadzorczą, składając stosowne zawiadomienie do sekretariatu spółki. Zdaniem Sądu Okręgowego, rezygnacja z członkostwa w radzie nadzorczej spółki akcyjnej powinna być złożona zarządowi na podstawie ogólnego upoważnienia przewidzianego w art. 373 § 2 k.s.h. Wymieniony przepis stanowi, że oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta. Skierowanie oświadczenia do spółki oznacza złożenie rezygnacji na ręce zarządu spółki. Jak stanowi art. 38 k.c., osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie, natomiast zgodnie z art. 368 § 1 k.s.h. zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. W związku z powyższym, adresatem powyższego oświadczenia powinien być zarząd spółki. W dacie składania oświadczenia o rezygnacji zarząd spółki był dwuosobowy, a uprawnionymi do reprezentacji spółki byli obaj członkowie zarządu łącznie. Niemniej, w świetle tego co zostało wskazane wyżej, dla skuteczności złożenia rezygnacji I. C. wystarczające było poinformowanie o złożonej rezygnacji jednego członka zarządu. Oświadczenie zostało opatrzone datą przyszłą 22 lutego 2016 r. Sąd I instancji wskazał, że z chwilą złożenia spółce, reprezentowanej przez zarząd w przedstawiony sposób, oświadczenie to wywierałoby zamierzony skutek prawny. Osoba, która je złożyła, przestałaby z tą chwilą (22 lutego 2016 r.) być członkiem organu ze wszystkimi tego konsekwencjami dla niej i spółki. O ile bowiem niedopuszczalne jest oświadczenie o rezygnacji pod warunkiem, ponieważ wprowadzałoby niepewność w stosunki prawne z udziałem spółki, o tyle należy dopuścić zastrzeżenie w oświadczeniu o rezygnacji późniejszej daty ustąpienia z funkcji w zarządzie w stosunku do chwili złożenia oświadczenia. W piśmiennictwie trafnie wskazuje się, że w pewnych przypadkach może to być uzasadnione ze względu na interesy osoby rezygnującej lub interesy spółki albo jedne i drugie. W razie zamieszczenia takiego zastrzeżenia, skutek oświadczenia o rezygnacji byłby odroczony do tej daty. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy stwierdził, że I. C. złożył oświadczenie o rezygnacji w dniu 19 lutego 2016 r., jednak nawet w przypadku, gdyby powyższe oświadczenie dotarło do adresata przed dniem 22 lutego 2016 r., I. C. przestałby pełnić funkcję Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej w dacie 22 lutego 2016 r. Po zakończeniu spotkania I. C. postanowił odwołać swoje oświadczenie o rezygnacji. Jak stanowi art. 61 § 1 k.c., oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Ponadto, zgodnie z § 2 omawianego przepisu, oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią. I. C. w godzinach wieczornych w dniu 19 lutego 2016 r. odbył rozmowę telefoniczną z Prezesem Zarządu powodowej spółki (...), informując go o przebiegu spotkania z Prezesem Zarządu (...) S.A. K. B., a także o podpisaniu oświadczenia o rezygnacji z funkcji pełnionych w Radzie Nadzorczej spółki. W rozmowie telefonicznej I. C. poinformował jednocześnie, iż zmienił zdanie w kwestii rezygnacji i cofa swoje oświadczenie, nim dotrze do powodowej spółki w sposób określony w regulaminie. Ust. 2 § 5 regulaminu określał, że członek rady nadzorczej składający rezygnację z pełnienia funkcji powinien skierować oświadczenia o rezygnacji do spółki oraz powiadomić o rezygnacji radę nadzorczą składając stosowne zawiadomienie do sekretariatu spółki. W tym kontekście Sąd I instancji uznał, że nie ma racji pozwany twierdząc, iż I. C. w dniu 19 lutego 2016 r. przekazał zarządowi w rozmowie telefonicznej swoje oświadczenie o rezygnacji, a decyzję o odwołaniu podjął później, „po głębokim namyśle”. Jak wynikało z zeznań świadków, I. C. w rozmowie telefonicznej z Prezesem Zarządu (...) zrelacjonował przebieg spotkania jakie odbyło się w godzinach popołudniowych i tym samym z pewnością poinformował P. S. o podpisaniu oświadczenia o rezygnacji, jednakże podczas tej samej rozmowy zakomunikował wolę odwołania tego oświadczenia woli swojemu rozmówcy będącemu osobą uprawnioną do odbioru oświadczeń tego rodzaju w imieniu spółki, wskazując jednoznacznie, iż nie ma zamiaru rezygnować z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej oraz, że cofa swoje oświadczenie o rezygnacji. Jednocześnie za oczywisty Sąd I instancji uznał fakt, iż informując o cofnięciu swojego oświadczenia, I. C. musiał stwierdzić, iż takowe oświadczenie o rezygnacji zostało wcześniej przez niego podpisane. Nielogicznym byłoby przyjęcie, że zaczął rozmowę telefoniczną od stwierdzenia, że odwołuje rezygnację, nie informując jednocześnie o jej wcześniejszym złożeniu. Powyższe spełniało dyspozycję art. 61 k.c., ponieważ odwołanie rezygnacji przez I. C., nastąpiło jednocześnie z oświadczeniem o rezygnacji z pełnionej funkcji. I. C. chcąc zachować sens swojej wypowiedzi musiał przedstawić ją w określonej kolejności, ale prowadząc rozmowę telefoniczną z P. S. złożył mu oświadczenie o odwołaniu rezygnacji skutecznie, bowiem dokonał tego jednocześnie z poinformowaniem o podpisaniu oświadczenia o rezygnacji. W ocenie Sądu I instancji, wbrew zapatrywaniom pozwanego, dokonane ustalenia nie potwierdziły tego, że w dniu 19 lutego 2016 r. I. C. poinformował kogokolwiek poza P. S. o podpisaniu oświadczenia o rezygnacji. Zapis statutu § 8 ust. 12 stanowi, iż w przypadku śmierci lub ustąpienia członka rady nadzorczej, pozostali członkowie ww. organu, w terminie 15 dni od chwili uzyskania informacji o tej okoliczności, mogą dokonać uzupełnienia składu rady nadzorczej w drodze kooptacji spośród kandydatów przedstawionych przez pozostałych członków rady nadzorczej. Mandat osoby dokooptowanej wymaga zatwierdzenia przez najbliższe walne zgromadzenie i kończy się wraz z kadencją całej rady nadzorczej albo odbyciem najbliższego walnego zgromadzenia, które nie zatwierdziło wyboru członka w drodze kooptacji. W świetle powyższych postanowień należało stwierdzić, iż zapis ten dotyczy kooptacji członka rady nadzorczej w wyjątkowych sytuacjach Kwestia, komu i w jaki sposób należy złożyć oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka rady nadzorczej, została uregulowana wyraźnie w regulaminie Rady Nadzorczej (...), który we wskazanym wcześniej § 5 ust. 2 stanowi, iż rezygnujący powinien skierować oświadczenie o rezygnacji nie tylko do spółki, tj. zarządu, ale również powiadomić o rezygnacji radę nadzorczą, składając stosowne zawiadomienie do sekretariatu spółki. Zważywszy na fakt, że kwestia rezygnacji członka rady nadzorczej została uregulowana przepisami wewnętrznymi spółki, należy uznać, że tylko taka forma rezygnacji jest prawidłowa i wywołuje skutki prawne. Zapis powyższy określa jednoznacznie, że obowiązek powiadomienia rady nadzorczej ma charakter czysto informacyjny i nie wywołuje skutków w zakresie oceny skuteczności złożenia oświadczenia woli o złożeniu rezygnacji. Oświadczenie rezygnującego kierowane do rady nadzorczej ma charakter oświadczenia wiedzy, a nie woli i wobec tego nie ma znaczenia dla oceny momentu złożenia oświadczenia o rezygnacji to, kiedy członkowie rady nadzorczej dowiedzieli się o podpisaniu oświadczenia o rezygnacji przez I. C.. O takim charakterze powyższego zapisu regulaminu świadczyło to, że zawiadomienie należało złożyć w sekretariacie spółki. Samo określenie „zawiadomienie” świadczyło o informacyjnym znaczeniu tej wiadomości, a również miejsce - sekretariat spółki - świadczyło o tym, że nie był istotny moment kiedy zarząd spółki faktycznie dowie się o rezygnacji, co jest uzasadnione o tyle, że oświadczenie woli musiało zostać złożone oddzielnie zarządowi spółki, jako organowi uprawnionemu do odbierania oświadczeń woli w imieniu spółki. Jednocześnie, zdaniem Sądu I instancji, nawet gdyby uznać, iż dwóch członków Rady Nadzorczej powodowej spółki dowiedziało się w dniu 19 lutego 2016 r., czy to poprzez gońców, czy też w rozmowie telefonicznej o złożonym przez I. C. oświadczeniu o rezygnacji, nie oznaczałoby to, iż wymóg wynikający z § 5 ust. 2 ww. regulaminu, dotyczący poinformowania członków rady nadzorczej poprzez stosowne zawiadomienie złożone do sekretariatu spółki, został spełniony.

Pozwany twierdził, że I. C. sam przyznał w wiadomości e-mail z dnia 22 lutego 2016 r. adresowanym do członków Rady Nadzorczej (...), iż w dniu 21 lutego 2016 r. przesłał do zarządu (...) oświadczenie o rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej powodowej spółki. Zdaniem pozwanego, powyższa wiadomość e-mail stanowiła potwierdzenie, że oświadczenie I. C. o rezygnacji dotarło wcześniej do zarządu powodowej spółki niż oświadczenie o cofnięciu rezygnacji. I. C. w powyższej wiadomości z dnia 22 lutego 2016 r. informował, iż: „ jednak następnie po głębokim namyśle zdecydowałem, że odwołam oświadczenie o rezygnacji, które w dniu 21 lutego 2016 r. przesłałem do zarządu (...) S.A. mailem”. Wiadomość ta miała jednak znaczenie czysto informacyjne, skoro oświadczenie o rezygnacji wraz z oświadczeniem o jego odwołaniu zostało złożone w dniu 19 lutego 2016 r. na ręce P. S.. Rezygnacja opatrzona datą 21 lutego 2016 r. stanowiła co najwyżej kolejne oświadczenie woli I. C. w tym samym przedmiocie, które nie wywoływało skutków prawnych, skoro skutki takie wywołało odwołanie rezygnacji z dnia 19 lutego 2016 r. złożone P. S.. Według strony pozwanej, I. C. podjął decyzję o odwołaniu rezygnacji dopiero w dniu 21 lutego 2016 r. wieczorem, ewentualnie 22 lutego 2016 r. rano, gdyż świadczyć o tym mają słowa Przewodniczącego Rady Nadzorczej powodowej spółki, że powyższą decyzję podjął „ po głębokim namyśle”. Jak stwierdził pozwany, I. C. powołuje się na głębokie zastanowienie, które siłą rzeczy wymagało określonego upływu czasu. Na powyższe sformułowania pozwany wskazał nie tylko w przypadku e-maila I. C. z dnia 21 lutego 2016 r., ale również (...) powodowej spółki z dnia 5 kwietnia 2016 r., w trakcie którego I. C. ponownie używał ww. słów. Jak wynika z argumentacji strony pozwanej, ww. „ głęboki namysł” musiał trwać ok. 2 dni. Odnosząc się do tych zarzutów Sąd Okręgowy wskazał, że w e-mailu z dnia 22 lutego 2016 r. adresowanym do członków Rady Nadzorczej (...), I. C. użył sformułowania, iż decyzję odwołuje „ po głębokim namyśle”. Oznaczało to tylko tyle, że pojęcie „ głęboki namysł” ma charakter subiektywny, czysto indywidualny i jest charakterystyczny zarówno dla poszczególnej osoby, jak i rodzaju składanego oświadczenia. Skoro I. C. oświadczenie o rezygnacji złożył, według strony pozwanej, po przemyśleniu, w pełni swobodnie, świadomie i samodzielnie, a podjęcie decyzji zabrało mu tyle czasu, ile trwało spotkanie w dniu 19 lutego 2016 r., to z pełną konsekwencją można przyjąć, że decyzja o odwołaniu oświadczenia rezygnacji, która zapadła po kilku godzinach od spotkania, nastąpiła „ po głębokim namyśle”. W konsekwencji należało przyjąć, że złożona przez I. C. w dniu 19 lutego 2016 r. rezygnacja z pełnienia funkcji oraz członkostwa w Radzie Nadzorczej nie była skuteczna, bowiem została odwołana jednocześnie z jej złożeniem.

W celu stwierdzenia, czy na posiedzeniu zwołanym przez M. G. (2) na dzień 3 marca 2016 r., godz. 15.00, uchwały zostały przyjęte w sposób prawidłowy i wywołują skutki prawne, należało - zdaniem Sądu I instancji - odwołać się do postanowień zawartych w statucie (...) oraz regulaminie Rady Nadzorczej powodowej spółki. Jak stanowi § 8 ust 4 ww. statutu, posiedzenia rady nadzorczej zwoływane są przez jej przewodniczącego, a w wypadku gdy ten nie może tego uczynić, wiceprzewodniczącego albo sekretarza, z inicjatywy własnej lub na wniosek zarządu bądź członka rady, w którym podany jest proponowany porządek obrad. Ponadto, regulamin rady nadzorczej (...) w § 7 ust. 2 stanowił, że w przypadku nieobecności lub wynikającej z innych przyczyn niemożności pełnienia przez przewodniczącego jego funkcji, sprawuje je wiceprzewodniczący rady nadzorczej, a w zakresie wskazanym w statucie spółki w niniejszym regulaminie także sekretarz rady nadzorczej. Zgodnie z § 11 ust. 1 regulaminu, posiedzenia rady nadzorczej zwołuje przewodniczący, a w przypadku jego nieobecności lub wynikającej z innych przyczyn niemożności pełnienia przez przewodniczącego jego funkcji, wiceprzewodniczący, z własnej inicjatywy lub na wniosek uprawnionych. W świetle powyższych regulacji, Sąd I instancji uznał, iż jedyną osobą uprawnioną do zwołania posiedzenia Rady Nadzorczej był I. C., jako jej Przewodniczący. Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej M. G. (2) mógłby zwołać posiedzenie tylko w przypadku nieobecności I. C. lub wynikającej z innych przyczyn niemożności pełnienia przez niego funkcji. Ze względu jednak na fakt, iż żadna z powyższych okoliczności nie wystąpiła, należało uznać, że M. G. (2) nie był uprawniony do zwołania posiedzenia Rady Nadzorczej (...).

Zdaniem Sądu Okręgowego, dodatkowo należało rozważyć kwestię, czy M. G. (2) w trakcie posiedzenia o godz. 15:00, był członkiem Rady Nadzorczej, skoro na posiedzeniu Rady Nadzorczej o godz. 11:00 została podjęta uchwała o jego odwołaniu. Organem uprawnionym do powołania i odwołania członków rady nadzorczej jest walne zgromadzenie akcjonariuszy, chyba, że co innego wynika ze statutu spółki. Statut spółki określa, że organem uprawnionym do powoływania członków rady nadzorczej jest walne zgromadzenie akcjonariuszy, nie ma w nim natomiast przyznanych konkretnemu organowi spółki uprawnień do odwoływania członków rady nadzorczej. Oznaczało to, że do ustalenia organu właściwego do podjęcia uchwał w tym przedmiocie należało odwołać się do zapisów Kodeksu spółek handlowych. Przepis art. 385 § 1 k.s.h. przewiduje, że organem powołanym do odwołania członka rady nadzorczej jest walne zgromadzenie akcjonariuszy. Na tej podstawie, Sąd I instancji przyjął, że uchwała o odwołaniu M. G. (2) z członkostwa w Radzie Nadzorczej podjęta przez Radę Nadzorczą w dniu 3 marca 2016 r. nie wywołała skutków prawnych i M. G. (2) podczas posiedzenia w dniu 3 marca 2016 r. o godz. 15:00 był członkiem Rady Nadzorczej i pełnił w niej funkcję zastępcy Przewodniczącego.

Zgodnie z § 8 ust. 5 pkt 3 statutu powodowej spółki, zawiadomienia zawierające porządek obrad oraz wskazujące termin i miejsce posiedzenia rady nadzorczej winny zostać wysłane listami poleconymi co najmniej na siedem dni przed wyznaczonym terminem posiedzenia rady nadzorczej, na adresy wskazane przez członków rady nadzorczej oraz wysłane, w tym samym terminie, na uprzednio wskazane przez członków rady nadzorczej adresy poczty elektronicznej. Również regulamin rady nadzorczej (...) w § 13 ust. 1 w sposób analogiczny reguluje powyższą kwestię, dodając, iż zawiadomień można dokonywać również na piśmie za pomocą faksu, pocztą kurierską albo w inny sposób, pod warunkiem osobistego potwierdzenia odbioru i z zachowaniem siedmiodniowego terminu, o którym mowa powyżej. Jak stanowi ust. 2 ww. zapisu, zawiadomienie powinno zawierać porządek obrad, miejsce, datę i godzinę rozpoczęcia oraz przewidywaną godzinę zakończenia posiedzenia rady nadzorczej. Jak zeznał świadek M. G. (2), posiedzenie na dzień 3 marca 2016 r. godz. 15:00 zwołał drogą e-mailową, gdyż taką uważał za wystarczającą. W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał, że forma, w jakiej zostało zwołane posiedzenie Rady Nadzorczej przez M. G. (2), naruszała statut spółki oraz regulamin Rady Nadzorczej. Ponadto, zawiadomienia o posiedzeniu Rady Nadzorczej (...) nie otrzymał jej Przewodniczący I. C., wobec czego należało stwierdzić, że nie wszyscy członkowie Rady Nadzorczej dostali zawiadomienie o posiedzeniu.

Zgodnie z art. 388 k.s.h., rada nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni. Statut może przewidywać surowsze wymagania dotyczące kworum rady nadzorczej. Jak stanowi w § 8 ust. 5 pkt 1 statutu powodowej spółki, rada nadzorcza podejmuje uchwały, jeżeli w posiedzeniu uczestniczy co najmniej połowa jej członków, przy czym wszyscy członkowie zostali na nie zaproszeni pisemnie. W analogiczny sposób tę kwestię określa w § 16 ust. 2 regulamin rady nadzorczej (...). Jak wynikało z listy obecności z posiedzenia z dnia 3 marca 2016 r. godz. 15:00, obecnych było na nim trzech członków Rady Nadzorczej. Zważywszy na fakt, iż I. C. pozostawał Przewodniczącym oraz członkiem Rady Nadzorczej, organ ten liczył siedmiu członków. Z tego też względu, aby osiągnąć wymagane kworum, w posiedzeniu musiałoby uczestniczyć przynajmniej czterech członków Rady Nadzorczej, a wszyscy członkowie musieliby być zawiadomieni o terminie posiedzenia. Nie zmieniał tego również fakt, iż w pewnym momencie posiedzenia na listę obecności wpisał się K. S., jako czwarty uczestnik, gdyż nad uchwałą nr 2, w sprawie uzupełnienia składu Rady Nadzorczej powodowej spółki poprzez dokooptowanie do jej składu (...), głosowało trzech spośród siedmiu uprawnionych członków Rady Nadzorczej. W związku z powyższym, Sąd I instancji uznał, że brak wymaganego kworum na posiedzeniu z dnia 3 marca 2016 r. godz. 15:00, z jednoczesnym brakiem powiadomienia o posiedzeniu jednego członka Rady Nadzorczej, przy podejmowaniu uchwały nr 2 naruszał nie tylko przepisy statutu oraz regulaminu Rady Nadzorczej powodowej spółki, ale również art. 388 k.s.h.

Zgodnie z art. 376 k.s.h., uchwały zarządu są protokołowane. Protokoły powinny zawierać porządek obrad, nazwiska i imiona obecnych członków zarządu, liczbę głosów oddanych na poszczególne uchwały oraz zdania odrębne. Protokoły podpisują obecni członkowie zarządu, natomiast zgodnie z art. 391 § 2 k.s.h., do protokołów rady nadzorczej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące protokołów zarządu. Jak stanowi § 22 ust. 1 regulaminu Rady Nadzorczej spółki, z posiedzeń rady nadzorczej sporządza się protokół. Protokół powinien stwierdzać miejsce i czas posiedzenia oraz porządek obrad, imiona i nazwiska członków rady nadzorczej obecnych na posiedzeniu i innych osób uczestniczących w posiedzeniu, treści podjętych uchwał i wyniki oraz sposób głosowania, zastrzeżenia i zdania odrębne zgłoszone przez członków rady nadzorczej, a także przedstawiać zwięźle przebieg obrad. W protokole należy odnotować, że rada nadzorcza - ze względu na prawidłowe zwołanie i obecność wymaganej liczby jej członków - jest zdolna do odbycia posiedzenia i podejmowania uchwał. Jednym z zarzutów podnoszonych przez stronę powodową była niezgodność daty, w której sporządzono akt notarialny zawierający protokół z datą posiedzenia, tj. 3 marca 2016 r. Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z poglądem dominującym w doktrynie, protokół z posiedzenia rady nadzorczej spółki może być sporządzony zarówno na posiedzeniu, jak i bezpośrednio po jego zakończeniu, ale przed następnym posiedzeniem. Słusznie stwierdził jednak powód, iż zgodnie z § 22 ust. 10 regulaminu Rady Nadzorczej (...), zbiór protokołów i zbiór uchwał jest przechowywany w spółce, w związku z czym powyższy protokół powinien zostać dostarczony do spółki. P. U. twierdząc, iż został delegowany na okres trzech miesięcy do wykonywania czynności Prezesa Zarządu spółki, przesłał jedynie pismo do powodowej spółki, w treści którego wskazał uchwały, które Rada Nadzorcza przyjęła. W związku z powyższym należało uznać, iż doszło w tej kwestii do naruszenia postanowień regulaminu Rady Nadzorczej powodowej spółki. Nieprawidłowości o charakterze formalnym nie powodują jednak automatycznie sprzeczności uchwały z ustawą. Tego typu nieprawidłowości otwierają drogę do zaskarżenia uchwał tym, którzy z tego powodu nie mogli uczestniczyć w powzięciu decyzji. Osoby te muszą wykazać ustawowo określone przesłanki eliminacji takiej uchwały z obrotu, a więc wpływu naruszenia przepisów formalnych na treść uchwały. Oznaczało to, że w niniejszym procesie powód występując z żądaniem stwierdzenia nieważności podjętej uchwały zobowiązany był wykazać, że uchwała w związku z zaistniałym uchybieniem formalnym narusza jednocześnie jakiś inny przepis ustawy, co czyni ją bezwzględnie nieważną. W tym kontekście Sąd I instancji wskazał, że uchybienia formalne w postaci zwołania zgromadzenia przez osobę nieuprawnioną i nie zachowanie formalnego trybu zwołania oraz nie przekazanie protokołu posiedzenia do siedziby spółki, nie dyskwalifikowały obu zaskarżonych uchwał, natomiast niezawiadomienie I. C. o miejscu i czasie zgromadzenia oraz podejmowanie uchwały bez wymaganego kworum, skutkowały wyeliminowaniem uchwały nr 2 z obrotu wobec sprzeczności z ww. przepisami prawa. W konsekwencji, należało przyjąć, że uchwała nr 2 dotycząca powołania do składu Rady Nadzorczej K. S., została podjęta wbrew obowiązującym przepisom prawa i jako taka była nieważna, o czym Sąd I instancji rozstrzygnął na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 k.c. i art. 388 k.s.h.

W zakresie uchwały nr 3 w sprawie powołania K. S. do pełnienia funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej, zdaniem Sądu I instancji, należało uwzględnić to, że w głosowaniu nad tą uchwałą brał udział pozwany, który nie był członkiem Rady Nadzorczej i nie posiadał uprawnień do brania udziału w głosowaniu. Ta uchwała została, więc podjęta przez organ, który nie był w istocie Radą Nadzorczą (...), a wobec tego, została podjęta z tak dużym stopniem wadliwości, że należało na podstawie art. 189 k.p.c. ustalić nieistnienie uchwały nr 3 w sprawie wyboru pozwanego na Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...).

Powód wniósł również o stwierdzenie na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 § 1 i 2 k.c. nieważności ww. uchwał, w przypadku gdyby sąd nie uwzględnił żądania co do ustalenia ich nieistnienia na podstawie art. 189 k.p.c. Zgodnie z art. 58 § 1 k.c., czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Jak stanowi § 2 ww. przepisu, nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Ze względu jednak na fakt, iż powyższa uchwała nr 3 nie została przyjęta na posiedzeniu Rady Nadzorczej powodowej spółki, należało stwierdzić jej nieistnienie. W konsekwencji oznaczało to, iż nie można było stwierdzić niezgodności z prawem nieistniejącej uchwały.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł pozwany zaskarżając go w części, tj. w zakresie punktów 2, 3 i 4. Orzeczeniu zarzucił naruszenie:

1/ art. 189 k.p.c. w zw. z art. 426 § 1 k.s.h. poprzez uznanie, że K. S. - członek Rady Nadzorczej (...) - posiada legitymację bierną w niniejszej sprawie, a (...) posiada legitymację czynną do wniesienia przeciwko członkowi Rady Nadzorczej powództwa o ustalenie nieistnienia, ewentualnie o stwierdzenie nieważności zaskarżonych uchwał Rady Nadzorczej (...), w sytuacji, gdy: (i) pozwany K. S. nie posiada legitymacji biernej w niniejszej sprawie, gdyż nie podjął zaskarżonych uchwał Rady Nadzorczej (...), a (ii) podmiotem pozwanym w sprawie powinna być - zgodnie z teorią organów - spółka, której organ podjął kwestionowane uchwały, tj. (...), zatem ( (...)) (...) nie posiada legitymacji czynnej do wytoczenia niniejszego powództwa, co Sąd I instancji powinien był zbadać z urzędu - jako że kwestia legitymacji podlega ocenie Sądu na każdym etapie postępowania - a uwzględnienie ww. okoliczności powinno prowadzić do oddalenia powództwa w sprawie,

2/ art. 189 k.p.c. poprzez uznanie, że (...) ma interes prawny w wystąpieniu z powództwem o ustalenie nieistnienia wskazanych w pozwie uchwał Rady Nadzorczej (...), ewentualnie z powództwem o stwierdzenie ich nieważności w sytuacji, gdy (...) nie wykazała, że istnieje stan niepewności prawnej dotyczącej składu Rady Nadzorczej (...) oraz zagrożenie odnoszące się do dalszego funkcjonowania tego organu,

3/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego, tj. zeznań świadków P. S., I. C. i M. G. (1) oraz dowodów z dokumentów - raportu bieżącego spółki nr (...) z dnia 24 lutego 2016 r., informacji rynkowej spółki z dnia 25 lutego 2016 r., wiadomości e-mail z dnia 21 lutego 2016 r., godz. 15:19, do obu członków zarządu spółki wraz z załącznikiem, wiadomości e-mail z dnia 22 lutego 2016 r., godz. 16:39, do członków Rady Nadzorczej spółki oraz innych środków dowodowych - nagrania przebiegu (...) spółki z dnia 5 kwietnia 2016 r. (moment nagrania: 1:31:57 - 1:33:50) oraz stenogramu obejmującego relewantne wypowiedzi I. C. podczas (...) spółki w dniu 5 kwietnia 2016 r., polegającą na uznaniu, że oświadczenie I. C. o odwołaniu rezygnacji z funkcji Przewodniczącego i członkostwa w Radzie Nadzorczej spółki zostało złożone skutecznie, gdyż dotarło do (...) jednocześnie z oświadczeniem o rezygnacji w trakcie rozmowy telefonicznej z Prezesem Zarządu spółki P. S. w dniu 19 lutego 2016 r. (piątek), w sytuacji gdy oświadczenie o rezygnacji zostało skutecznie złożone spółce w trakcie rozmowy telefonicznej z Prezesem Zarządu spółki P. S. w dniu 19 lutego 2016 r. (piątek), a odwołane dopiero później - w wiadomości mailowej do obu członków zarządu spółki z dnia 21 lutego 2016 r., godz. 15:19, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia,

4/ art. 61 § 1 zdanie 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że odwołanie oświadczenia I. C. o rezygnacji jest skuteczne, gdyż dotarło do (...) jednocześnie z oświadczeniem o rezygnacji w sytuacji, gdy prawidłowe zastosowanie ww. przepisu powinno doprowadzić Sąd I instancji do ustalenia, że oświadczenie I. C. o odwołaniu rezygnacji nie wywarło przewidzianych w nim skutków prawnych, gdyż dotarło do spółki później aniżeli oświadczenie o rezygnacji,

5/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki oraz doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego i uznanie, że posiedzenie Rady Nadzorczej (...) S.A. z dnia 3 marca 2016 r., godz. 15:00, zostało zwołane przez osobę nieuprawnioną w sytuacji, gdy Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej spółki (...) - wobec rezygnacji I. C. z funkcji Przewodniczącego i członka Rady Nadzorczej spółki, był upoważniony do zwołania ww. posiedzenia na podstawie § 8 statutu spółki,

6/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki oraz doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego i uznanie, że I. C. powinien zostać powiadomiony o posiedzeniu Rady Nadzorczej (...) w dniu 3 marca 2016 r., godz. 15:00, w sytuacji gdy na dzień zwołania przez Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej spółki (...) (tj. 24 lutego 2016 r.) ww. posiedzenia, I. C. nie był już członkiem Rady Nadzorczej (...),

7/ art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki oraz doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego i uznanie, że podczas posiedzenia Rady Nadzorczej (...) w dniu 3 marca 2016 r., godz. 15:00, nie został zachowany wymóg kworum, w sytuacji gdy w ww. posiedzeniu uczestniczyła połowa ówczesnego składu Rady Nadzorczej spółki (tj. trzech z sześciu członków Rady Nadzorczej - tylu bowiem członków liczyła Rada Nadzorcza po rezygnacji I. C.), co sprawia, że na ww. posiedzeniu Rada Nadzorcza spółki była zdolna do podejmowania ważnych i skutecznych uchwał,

8/ art. 227 k.p.c. w zw. z art. 217 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku pozwanego o zabezpieczenie skrzynek e-mailowych I. C., P. S. i J. L. oraz zobowiązanie spółki (...) S.A. oraz spółki home.pl S.A. do wydania w formie elektronicznej zawartości korespondencji znajdującej się w skrzynce mailowej I. C., P. S. i J. L. celem ustalenia przebiegu komunikacji pomiędzy I. C. a zarządem spółki oraz zbadania przez biegłego, czy ze skrzynek mailowych tych osób usuwano wiadomości e-mail w dniach 19 lutego 2016 r. - 22 lutego 2016 r., w sytuacji gdy dowód ten powołany został na okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia, tj. złożenia oświadczenia o rezygnacji I. C. oraz skuteczności odwołania tego oświadczenia.

Wskazując na powyższe zarzuty strona pozwana wniosła o:

- oddalenie powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały nr 2 Rady Nadzorczej (...) dotyczącej powołania w skład Rady Nadzorczej (...);

- oddalenie powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały nr 3 Rady Nadzorczej (...) dotyczącej powołania na funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...), a także o oddalenie powództwa w zakresie żądania ewentualnego o stwierdzenie nieważności uchwały nr 3 Rady Nadzorczej (...) dotyczącej powołania na funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej (...);

- zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych;

- ewentualnie, uchylenie zaskarżonego wyroku w opisanej w apelacji części i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację z dnia 4 czerwca 2019 r. powód wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania wywołanego apelacją, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

apelacja pozwanego zasługiwała na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie spółka (...) wniosła o ustalenie nieistnienia, ewentualnie stwierdzenie nieważności, dwóch uchwał podjętych w dniu 3 marca 2016 r. na posiedzeniu, w którym uczestniczyła część członków Rady Nadzorczej tej spółki. Uchwała nr 2 dotyczyła uzupełnienia składu Rady Nadzorczej powodowej spółki w drodze kooptacji poprzez powołanie w skład Rady Nadzorczej K. S., zaś uchwała nr 3 powierzenia K. S. pełnienia funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej. Pozwanym w niniejszej sprawie jest K. S..

Niewątpliwie należało zgodzić się z apelującym, że Sąd I instancji w sposób niewystarczający rozważył kwestię legitymacji procesowej zarówno po stronie powoda, jak i pozwanego. Sprawa ta ma niewątpliwie istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu, bowiem brak legitymacji, czy to czynnej, czy też biernej, prowadzi do oddalenia powództwa. Legitymacja procesowa jest uprawnieniem do występowania w danym procesie w charakterze strony - czynnej, bądź biernej. Legitymacja wskazuje na kwalifikację podmiotów prowadzących spór, w tym znaczeniu, że powód i pozwany powinni być objęci działaniem normy prawa materialnego przytoczonej w powództwie. Legitymacja może wynikać także z posiadania interesu prawnego w ustaleniu istnienia albo nieistnienia prawa lub stosunku prawnego.

Jak już na to wskazano powyżej, przedmiotem swoich roszczeń powód uczynił żądanie ustalenia nieistnienia uchwał rady nadzorczej, a w razie nieuwzględnienia powództwa o ustalenie ich nieistnienia, stwierdzenia ich nieważności. Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie zawierają specjalnej i samodzielnej regulacji zaskarżania uchwał innych organów spółek kapitałowych, poza zgromadzeniem wspólników (w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) i walnym zgromadzeniem (w przypadku spółki akcyjnej). W judykaturze ugruntował się jednak ostatecznie pogląd, znajdując przede wszystkim wyraz w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2013 r., III CZP 13/13, (OSNC 2014/3/23), co do dopuszczalności zaskarżania do sądu uchwał zarządu i rady nadzorczej (komisji rewizyjnej) w spółkach kapitałowych. W uchwale tej Sąd Najwyższy przesądził również, że uchwały zarządu i rady nadzorczej (komisji rewizyjnej) w spółkach kapitałowych podlegają zaskarżeniu w drodze powództwa o ustalenie, tj. na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 k.c. (por. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 kwietnia 2014 r., V CSK 300/13, OSNC-ZD 2015/C/33). Sąd Apelacyjny w niniejszym składzie stanowisko to podziela, nie można było zatem zgodzić się z podglądem apelującego, aby w przypadku zaskarżenia uchwały rady nadzorczej należało odpowiednio stosować przepisy K. spółek handlowych dotyczące zaskarżenia uchwał zgromadzenia wspólników (walnego zgromadzenia), tj. art. 249-252 k.s.h. albo art. 422-425 k.s.h.

Okoliczność, że podstawa prawna powództwa o stwierdzenie nieważności albo ustalenie nieistnienia uchwały rady nadzorczej spółki kapitałowej nie została przewidziana w przepisach Kodeksu spółek handlowych może rodzić wątpliwości w zakresie oceny przysługiwania legitymacji procesowej stronom postępowania, zarówno po stronie powodowej jak i pozwanej. Apelujący wskazywał w uzasadnieniu apelacji, że sama spółka nie może być uznana za posiadającą legitymację do wytoczenia powództwa o ustalenie nieważności uchwały rady nadzorczej, bowiem taka legitymacja przysługuje członkom zarządu tej spółki lub wspólnikowi (akcjonariuszowi) spółki. K. S. wskazał ponadto, że spółka w takiej sprawie powinna występować po stronie pozwanej, bowiem powództwo skierowane zostało przeciwko uchwale organu spółki kapitałowej. To organ spółki (...) podjął uchwałę objętą powództwem, zatem to ta spółka powinna być w niniejszej sprawie pozwaną.

Odnosząc się do powyższej argumentacji wskazać należało, że w uzasadnieniu ww. uchwały z dnia 18 września 2013 r., III CZP 13/13, Sąd Najwyższy rzeczywiście wskazał, że czynnie legitymowanymi do zaskarżenia uchwał rady nadzorczej mogą być członkowie zarządu spółki, bowiem mają oni interes prawny ze względu na obowiązki związane ze sprawowaną funkcją. Legitymowani mogą być także wspólnicy (akcjonariusze), jednakże w takiej sytuacji nie będzie wystarczające samo powołanie się na dążenie do prawidłowego kształtowania ładu organizacyjnego spółki, gdyż przestrzeganie legalności pozostaje w gestii jej organów, lecz konieczne jest wykazanie, że zaskarżona uchwała rady nadzorczej rodzi konkretne skutki w sferze praw powoda jako wspólnika. Tylko wówczas można uznać, że wspólnik (akcjonariusz) ma interes prawny w zaskarżeniu takiej uchwały (por. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11, OSNC 2012/10/120). Powyższe nie uprawnia jednak do wysuwania twierdzenia, że ww. osoby wyczerpują krąg podmiotów legitymowanych czynnie do wytoczenia powództwa mającego za przedmiot zaskarżenie uchwały rady nadzorczej. Jak już wskazywano powyżej, podstawą takiego powództwa jest art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 k.c. Zgodnie z treścią art. 189 k.p.c., powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. To interes prawny decyduje zatem o posiadaniu legitymacji procesowej czynnej do wystąpienia z powództwem o stwierdzenie nieważności uchwały rady nadzorczej, ewentualnie z powództwem o ustalenie nieistnienia takiej uchwały. Pogląd ten dominuje zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. uzasadnienie przywoływanej już uchwały z dnia 18 września 2013 r., III CZP 13/13 oraz wyroku z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11), jak i w piśmiennictwie.

Interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. oznacza potrzebę uzyskania wyroku odpowiedniej treści, wywołaną rzeczywistą koniecznością ochrony sfery prawnej danego podmiotu. Jest to więc interes dotyczący szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych, który z reguły występuje w sytuacjach, w których zachodzi obiektywna niepewność co do prawa lub stosunku prawnego, zarówno z przyczyn prawnych, jak i faktycznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 33/09, OSNC-ZD 2010/B/47 oraz ww. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2012 r., II CSK 252/11). Dla zbadania, czy interes prawny istnieje, każdorazowo należy rozważyć i poddać ocenie okoliczność, jak uwzględnienie powództwa wpłynie na sytuację powoda, zważywszy, że interes z reguły nie istnieje wówczas, gdy powód ma inne możliwości ochrony swoich praw. Dlatego niezbędne jest ustalenie stanu, w którym nie istnieje już inny środek prawny, przy użyciu którego powód uzyskać może skuteczną ochronę prawną, a ponadto orzeczenie ustalające wydane w oparciu o art. 189 k.p.c. taką skuteczną ochronę prawną powodowi zapewni (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 listopada 2017 r., I ACa 444/17, LEX nr 2412765).

Patrząc z kolei na sprawę od strony biernej uznać należy, że legitymacja procesowa musi wynikać z prawnego związku pozwanego z ustalanym prawem lub stosunkiem prawnym (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1997 r., II CKN 299/97, OSNC 1998/2/29 oraz z dnia 30 maja 2000 r., IV CKN 36/00, OSNC 2002/12/223). Legitymacja ta co do zasady przysługuje spółce, bowiem przede wszystkim względem niej można mieć interes prawny w ustaleniu, czy dana uchwała rady nadzorczej istnieje albo w stwierdzeniu nieważności takiej uchwały. Oznaczałoby to jednocześnie, że spółka w sprawie takiej nie mogłaby być powodem, bowiem ten sam podmiot nie może występować po obu stronach procesu cywilnego.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy nie było jednak konieczne definitywne przesądzanie kwestii, czy w sprawie o ustalenie nieistnienia, ewentualnie stwierdzenie nieważności uchwał rady nadzorczej konieczne jest, aby spółka występowała po stronie pozwanej. Wydaje się, że nie można z góry wykluczyć sytuacji, iż sama spółka może mieć interes prawny w zaskarżeniu uchwał jej rady nadzorczej i skierowaniu powództwa przeciwko osobie, która w związku z zaskarżonymi uchwałami rady nadzorczej znalazła się w takiej relacji prawnej, której ustalenie istnienia lub nieistnienia może stanowić przedmiot powództwa ustalającego. Sytuacja taka może zaistnieć szczególnie wówczas, gdy spółka kwestionuje, że zaskarżone uchwały zostały rzeczywiście podjęte przez radę nadzorczą jako organ spółki, a jednocześnie określona osoba powołuje się na te uchwały jak źródło uprawnień (praw) wobec spółki.

Wytaczając w niniejszej sprawie powództwo oparte na art. 189 k.p.c. powodowa spółka obowiązana była wykazać interes prawny, który nie tylko decyduje o tym, kto ma w sprawie legitymację procesową, ale także jest przesłanką skuteczności powództwa, tzn. decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda o istnieniu albo nieistnieniu stosunku prawnego lub prawa. Interes prawny stanowi zatem materialnoprawną przesłankę (podstawę) powództwa o ustalenie i podlega badaniu w ramach merytorycznego rozpatrywania sprawy. Stwierdzenie jego braku skutkuje oddaleniem powództwa jako bezzasadnego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2009 r., I CZ 15/09, LEX nr 738325). Interes prawny to interes dotyczący szeroko rozumianych praw oraz stosunków prawnych i w obecnym stanie prawnym występuje on nie tylko wtedy, gdy zagrożona jest sytuacja prawna powoda, ale i wówczas, gdy w związku z zachowaniem pozwanego uzasadnione jest ustalenie stosunku prawnego lub prawa w celu usunięcia niepewności co do tego prawa lub stosunku prawnego z przyczyn faktycznych lub prawnych. Powództwo z art. 189 k.p.c. nie ogranicza się zatem do funkcji prewencyjno-zapobiegawczej, ale uzasadniane jest obiektywnie istniejącą potrzebą ochrony sytuacji prawnej powoda, w której się on znajduje. Jedyną, ale zarazem konieczną, przesłanką tego powództwa jest interes prawny w żądanym ustaleniu. Z uwagi na treść art. 316 § 1 k.p.c. interes prawny musi istnieć w chwili orzekania przez sąd (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2012 r., II CSK 143/12, LEX nr 1288628).

Rozumienie interesu prawnego w uzyskaniu orzeczenia ustalającego istnienie albo nieistnienie stosunku prawnego lub prawa musi uwzględniać okoliczność, że ma on służyć zapewnieniu ochrony prawnej, co musi być oparte na istnieniu rzeczywistej potrzeby jej udzielenia, ta zaś podlega ocenie przy uwzględnieniu zarówno obecnych, jak i przyszłych, ale obiektywnie możliwych stosunków prawnych z udziałem osoby, która występuje z żądaniem ochrony prawnej w tej postaci (por. ww. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 33/09). Celem powództwa o ustalenie jest uzyskanie prawomocnego orzeczenia, które zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew odmiennej ocenie Sądu I instancji, uznać należało, że strona powodowa nie wykazała w niniejszej sprawie, aby posiadała interes prawny w ustaleniu nieistnienia objętych powództwem uchwał nr 2 i nr 3 z dnia 3 marca 2016 r., których przedmiotem było powołanie pozwanego K. S. do Rady Nadzorczej spółki (...) oraz powierzenie mu funkcji Przewodniczącego Rady Nadzorczej. Sąd Okręgowy przede wszystkim pominął, że w sprawie niesporne było, że w dniu 5 kwietnia 2016 r. K. S. został powołany do Rady Nadzorczej powodowej spółki przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie spółki (...), które odbyło się w tym dniu. Na mocy uchwały nr 9/2016 pozwany został wybrany na członka Rady Nadzorczej powodowej spółki, który to wybór nie został w żaden sposób zakwestionowany i nie był też podważany w ramach niniejszej sprawy. W konsekwencji na datę wyrokowania przez Sąd I instancji nie było już żadnych prawnych wątpliwości co do członkostwa K. S. w Radzie Nadzorczej (...). Nie było też sporne w sprawie, że na ww. (...) zostały obsadzone wszystkie miejsca w składzie Rady Nadzorczej powodowej spółki, nie istnieje zatem aktualnie stan niepewności co do składu Rady Nadzorczej spółki (...). Powyżej przedstawione twierdzenia, co trzeba podkreślić - niekwestionowane w sprawie przez żadną ze stron - prowadziły do wniosku, że ewentualne wątpliwości co do statusu pozwanego jako członka Rady Nadzorczej powodowej spółki dotyczyły okresu od 3 marca 2016 r. do 4 kwietnia 2016 r. W tym kontekście nie można było zgodzić się z oceną Sądu I instancji wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, co do istnienia stanu niepewności prawnej związanej z funkcjonowaniem zarówno Rady Nadzorczej, jak i samej spółki (...). Sąd I instancji nie przywołał żadnych konkretnych argumentów, które wskazywałyby na to, że istnieje rzeczywista i realna potrzeba udzielenia powodowi ochrony prawnej poprzez rozstrzygnięcie kwestii nieistnienia uchwał, na podstawie których pozwany został powołany do Rady Nadzorczej powodowej spółki, a następnie wybrany do pełnienia funkcji jej Przewodniczącego. Argumentów takich nie przywołała też sama strona powodowa. Po pierwsze, wskazać należało, że kwestie, czy I. C. w sposób prawidłowy zwołał posiedzenie Rady Nadzorczej spółki (...) na dzień 3 marca 2016 r., godz. 11.00 i czy podjęte na nim uchwały Rady Nadzorczej były skuteczne, znajdowały się poza przedmiotem objętym żądaniem pozwu i rozstrzygnięcie o powództwie nie mogło odnosić się do powyższych kwestii. Nie mogły one zatem świadczyć o posiadaniu przez stronę powodową interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. Po drugie, żadne przedstawione w niniejszej sprawie okoliczności nie dowodziły twierdzenia Sądu Okręgowego co do istnienia obaw w przedmiocie kwestionowania „legalności (...) spółki z dnia 5 kwietnia 2016 r. i przyjętych na nim uchwał. Na marginesie zauważyć należało, że istnieje określony w Kodeksie spółek handlowych tryb kwestionowania uchwał podjętych na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy (art. 422-425 k.s.h.), co chroni spółkę przed nieograniczonym czasowo i podmiotowo kwestionowaniem uchwał podjętych na takim zgromadzeniu. Po trzecie, niesporne były w sprawie - i przyjęte zostały przez Sąd Apelacyjny za podstawę faktyczną rozstrzygnięcia - poczynione przez Sąd I instancji ustalenia odnoszące się do odmowy wpisu przez Sąd Rejestrowy wnioskowanych zmian dotyczących wykreślenia z rejestru I. C. jako członka Rady Nadzorczej spółki (...), wykreślenia z rejestru członków zarządu P. S. i J. L., wpisania do rejestru K. S. jako członka Rady Nadzorczej oraz wpisania do rejestru A. U. jako członka zarządu. Okoliczność ta w znacznej mierze podważała twierdzenia Sąd Okręgowego co istnienia stanu niepewności prawnej, która mogła zostać usunięta jedynie poprzez wytoczenie niniejszego powództwa o ustalenie. Po czwarte, jak powyżej już na to wskazywano, posiadanie interesu prawnego w wytoczeniu powództwa o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c. uwarunkowane jest tym, że powód nie dysponuje żadnym innym środkiem prawnym, który zapewniłby właściwą ochronę jego prawnie chronionych interesów. Strona powodowa nie wykazała, aby sporny status pozwanego jako członka Rady Nadzorczej w okresie od 3 marca 2016 r. do 4 kwietnia 2016 r. rodził takie zagrożenie dla jej sfery prawnej, iż konieczne było wytoczenie powództwa ustalającego opartego na art. 189 k.p.c. Nie zostało w szczególności wykazane, aby zaistniała sytuacja wpłynęła w taki sposób na sferę prawną powoda, iż konieczne jest uzyskanie orzeczenia rozstrzygającego tę sytuację. Powoływanie się na ochronę ładu korporacyjnego uznać należy za niewystarczające, a strona powodowa poza subiektywnymi obawami nie wskazała na istnienie żadnych obiektywnych niebezpieczeństw dla jej sfery prawnej. Nie można było zatem uznać, aby posiadała interes prawny w wytoczeniu powództwa opartego na art. 189 k.p.c.

Z powyżej wskazanej przyczyny powództwo - zarówno w zakresie zgłoszonego w pierwszym rzędzie żądania ustalenia nieistnienia uchwał, jak i w zakresie żądania stwierdzenia ich nieważności - nie zasługiwało na uwzględnienie. W obu przypadkach żądanie oparte było na art. 189 k.p.c., co wymagało posiadania przez powoda interesu prawnego.

Zarzut apelacji dotyczący naruszenia art. 189 k.p.c. był zatem uzasadniony i uzasadniał oddalenie powództwa w zaskarżonym zakresie, niezależnie od innych kwestii rozważanych w sprawie przez same strony, jak również przez Sąd Okręgowy. Kwestie te, jako nie mające wpływu na ostateczne rozstrzygnięcie sprawy, zostały zatem pominięte przez Sąd Apelacyjny.

Mając to na względzie, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., Sąd II instancji zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo o stwierdzenie nieważności uchwały nr 2, oddalił powództwo o ustalenie nieistnienia uchwały nr 3, a także oddalił powództwo o stwierdzenie nieważności tej uchwały. W konsekwencji merytorycznej zmiany rozstrzygnięcia, zmieniono także orzeczenie o kosztach procesu przed Sądem I instancji w ten sposób, że zasądzono od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1 097 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 8 ust. 1 pkt 22 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 265).

Magdalena Sajur - Kordula Maciej Dobrzyński Jolanta de Heij - Kaplińska