Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VII Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: SSA Maciej Dobrzyński

Sędziowie: SA Tomasz Szanciło

SO del. Magdalena Sajur - Kordula (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Mikiciuk

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko W. Z.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 30 września 2015 r., sygn. akt XX GC 396/15

I.  odrzuca apelację w zakresie odnoszącym się do punktu drugiego zaskarżonego wyroku;

II.  uchyla zaskarżony wyrok w punktach pierwszym i trzecim oraz przekazuje sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego.

Sygn. akt VII AGa 772/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 września 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 395 569, 24 zł z ustawowymi odsetkami od 4 listopada 2010 roku do dnia zapłaty i w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Dodatkowo zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 32 396 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Powyższy wyrok został wydany w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Pozwany W. Z. był prezesem zarządu spółki (...) sp. z o. o. w W. od jej wpisania do rejestru przedsiębiorców t.j. 30 października 2003 r do 8 kwietnia 2010 r. Odwołania z funkcji prezesa nastąpiło w dniu 18 lutego 2010 r.

Wyrokiem Sądu Okręgowego W Warszawie XX Wydziału Gospodarczego z 22 kwietnia 2010 r., sygn. akt XX GC 77/09, któremu nadano klauzulę wykonalności 27 maja 2010 r. zasądzono od pozwanej (...) sp. z o.o. w W. na rzecz powoda (...) sp. z o. o. w W. (obecnie (...) S. A. w W.) kwotę 369 859,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 4 grudnia 2008 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 25 710 zł tytułem kosztów procesu w tym kwotę 7 217 tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

We wniosku o ustalenie i wszczęcie egzekucji wierzyciel wnosił o jej przeprowadzenie na podstawie w/w tytułu egzekucyjnego na rachunku bankowym dłużnika prowadzonym przez Bank (...) o/W. oraz ruchomościach znajdujących się pod adresem: Zakład Produkcyjny w P. ul. (...), oraz w siedzibie dłużnika tj. w W. przy ul. (...). W toku postępowania egzekucyjnego komornik sądowy poinformował wierzyciela, że postępowanie egzekucyjne będzie umorzone, albowiem wierzyciel nie wskazał mienia, z którego może być prowadzona egzekucja, a prowadzone w celu ustalenia majątku dłużnika postępowanie nie doprowadziło do wyjawienia majątku dłużnika objętego wnioskiem. Komornik w odpowiedzi na dokonane zajęcia wierzytelności z rachunków bankowych dłużnika uzyskał informacje o zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej. Ponadto zgodnie z oświadczeniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w (...) sp. z o.o. figuruje w ewidencji płatników składek jednak nie przedkłada bieżących rozliczeń i wyrejestrowania. Postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko spółce (...) sp. z o.o. w W. zostało umorzone 30 sierpnia 2010 r., wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Na początku roku 2010 r. spółka (...) sp. z o. o. miała ok. dwumiesięczne zaległości w wypłacie wynagrodzeń pracownikom z tej przyczyny wraz z G. G. (1) kierownikiem serwisu technicznego, zrezygnowało z zatrudnienia w spółce kilka innych osób.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności i których autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy nie zakwestionowała skutecznie żadna ze stron niniejszego postępowania. Wobec niekwestionowania złożonych do akt kserokopii dokumentów brak było podstaw do żądania złożenia wyżej wymienionych dokumentów w oryginale. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły również zeznania świadka G. G. (1), którego zeznania uznano za wiarygodne, jako mające potwierdzenie w zebranym w sprawie pozostałym materiałem dowodowym.

Sąd I instancji wskazał, że przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka W. M. nie było możliwe, albowiem z przedłożonego do akt sprawy przez małżonkę świadka zaświadczenia lekarskiego lekarza Kliniki (...) Wojskowego Instytutu Medycznego w W. wynika, że W. M. z uwagi na powikłania związane z choroba cierpi na zaburzenia świadomości i nie powinien być przesłuchiwany m .in. w sądzie. Sąd Okręgowy pominął dowody z zeznań świadków T. S., M. Ś. (1), R. Z., oraz M. D. albowiem wezwania skierowane do tych świadków zostały zwrócone do Sądu przez doręczyciela po podwójnym awizowaniu. Na rozprawie 5 sierpnia 2015 r. Sąd zakreślił w trybie art. 242 k.p.c. stronie pozwanej termin do przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków do daty rozprawy - 30 września 2015 r. godz. 13 00 i ponownie wezwał świadków. Wezwania skierowane do świadków ponownie zostały zwrócone do Sądu przez doręczyciela po podwójnym awizowaniu. Sąd Okręgowy pominął także dowód z przesłuchania stron, gdyż strona pozwana nie stawiła się na wezwanie sądu w celu jej przesłuchania. Sąd I instancji oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego – biegłego rewidenta na okoliczność ustalenia sytuacji finansowej spółki (...) sp. z o.o. w latach współpracy ze stroną powodową oraz na dzień odwołania W. Z. z funkcji, z uwagi na nie przedłożenie, pomimo zobowiązania, do akt sprawy przez spółkę (...) dokumentacji obrazującej majątek spółki w powyższych okresach. Wobec braku dokumentacji mającej stanowić materiał na podstawie, którego biegły mógłby sporządzić opinię przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego było bez celowe. Pozwany zaś nie zaproponował innego sposobu przeprowadzenia dowodu.

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego, Sąd Okręgowy zważył, iż powództwo w zakresie roszczenia głównego zasługiwało na uwzględnienie w całości, zaś w zakresie żądania zapłaty odsetek – w części.

Podstawą prawną dochodzonego przez powoda roszczenia jest przepis art. 299 §1 k.s.h., zgodnie z którym, jeżeli egzekucja przeciwko spółce (z o.o.) okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Z przepisu tego wynika, że warunkiem koniecznym, a zarazem wystarczającym do uznania odpowiedzialności członków zarządu jest dysponowanie przez wierzyciela spółki tytułem egzekucyjnym, stwierdzającym istnienie wobec niego zobowiązania spółki oraz udowodnienie, że egzekucja tego zobowiązania przeciwko spółce okazała się bezskuteczna (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1999 r., sygn. III CZP 10/99, opubl w: OSNC 1999, nr 12, poz. 203).

Sąd I instancji wskazał, że w zakresie wykazania w/w okoliczności obowiązują ogólne reguły rozkładu ciężaru dowodu. Stosownie do art. 6 k.c. ciężar ich udowodnienia spoczywać będzie na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Osobą tą zatem zawsze będzie powód.

Jeśli chodzi o bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, to oznacza ona, że nie zaspokojono roszczeń w postępowaniu wszczętym i prowadzonym według przepisów o postępowaniu egzekucyjnym, zawartych w kodeksie postępowania cywilnego. Ustawa nie wprowadza wymogu, by bezskuteczność stwierdzona była w sposób formalny. W doktrynie i orzecznictwie ugruntowało się zapatrywanie, że można jej dowodzić w sposób dowolny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2003 r., sygn. IV CKN 1779/00, opubl. w: OSNC 2004, nr 5, poz. 76). Dopuszczalne są wszelkie dowody wskazujące, że w danej sytuacji nie jest realne uzyskanie zaspokojenia przez wierzyciela z pozostałego jeszcze majątku spółki, w tym np. stwierdzenie, że wszczęta przeciwko spółce co do całego jej majątku na wniosek osoby dochodzącej roszczenia od członków zarządu egzekucja na podstawie kodeksu postępowania cywilnego nie dała rezultatu (por. orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 9 czerwca 1937 r., I C 1927/36, Zb.Urz. 1938, nr 4, poz. 184 i z dnia 14 lutego 2003 r., IV CKN 1779/00; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r. sygn. V CKN 416/2001, opubl. w: OSNC 2004/7-8/129, Biul.SN 2003/12/15, M.Prawn. 2004/2/80)

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdził, że powód wykazał zarówno istnienie tytułów egzekucyjnych stwierdzających istnienie wobec niego zobowiązania spółki w postaci prawomocnego wyroku, a także bezskuteczność egzekucji prowadzonej przeciwko spółka (...) sp. z o.o. na podstawie posiadanych tytułów wykonawczych. Ta ostatnia okoliczność wynika ze złożonego przez powoda postanowienia komornika stwierdzającego bezskuteczność egzekucji . Wskazał, iż pozwany w żaden sposób powyższych okoliczności nie kwestionował.

W związku z powyższym powód wykazał skutecznie wszystkie niezbędne przesłanki dochodzonego przez siebie roszczenia. Wykazał też fakt pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu spółka (...) sp. z o.o. w okresie, w którym istniały zobowiązania spółki.

Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z jednolitym w tej mierze stanowiskiem doktryny i judykatury, w razie bezskuteczności egzekucji zobowiązania spółki odpowiedzialność na zasadach przewidzianych w art. 299 k.s.h. ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia tego zobowiązania, nie jest natomiast konieczne, aby zobowiązanie w tym czasie było wymagalne (por. np wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r., V CSK 248/09, LEX nr 578077, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2008 r., III CZP 143/07, OSNC 2009/3/38, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 02 lutego 2007 roku, IV CSK 370/06, OSNC – ZD 2008/1/18, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2006 r. V CSK 39/05, LEX nr 39/06). Pozwany był członkiem zarządu spółki 30 października 2003 r., tj. od dnia jej wpisania do KRS do 8 kwietnia 2010 r. zaś wyrok 22 kwietnia 2010 r. Powyższe oznacza, że pozwany był z całą pewnością członkiem zarządu spółki gdy istniało roszczenie powoda.

Tak ukształtowanej odpowiedzialności członek zarządu może jednak w pewnych, ściśle oznaczonych sytuacjach uniknąć. Stosownie do treści art. 299 §2 k.s.h. członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w §1, jeżeli wykaże, że :

1.  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że

2.  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że

3.  pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Sąd wskazał, że omawiany przepis wprowadza trzy przesłanki egzoneracyjne, a zaistnienie którejkolwiek z nich wyłącza odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki. W przepisie tym w sposób wyraźny i nienasuwający wątpliwości wskazano, że ciężar wykazania tych okoliczności spoczywa na członku zarządu, czyli w niniejszej sytuacji na pozwanym. Zasada, zgodnie z którą ciężar dowodu spoczywa na powodzie, zostaje bowiem niekiedy wyłączona. Dzieje się tak m.in. wtedy, gdy z normy szczególnej wynika swoiste uregulowanie ciężaru dowodu. Taką normą jest właśnie art. 299 §2 k.s.h. Należy mieć na względzie, że ciężar dowodu nie jest w zasadzie zależny od pozycji, jaką strona zajmuje w procesie cywilnym, jest więc niezależny od tego, czy jest się powodem czy też pozwanym (por. orz. SN z dnia 3 października 1969 r., II PR 313/69, OSN 1970, poz. 147). Stosownie do zasady e xcipiendo reus fit actor (pozwany, który podnosi zarzuty, staje się powodem) w odniesieniu do zarzutów podnoszonych przez pozwanego zajmuje on rolę powoda i na nim spoczywa ciężar dowodu.

Ustawa przewiduje jedynie opisaną wyżej możliwość uwolnienia się członka zarządu spółki z odpowiedzialności opisanej w art. 299 k.s.h. Wyliczenie tam zawarte jest wyczerpujące. Ponieważ pozwany nie powołał się nawet na żadną z wyżej opisanych przesłanek egzoneracyjnych, a tym bardziej nie próbował ich wykazać, jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki nie może budzić wątpliwości.

Sąd wskazał, że pozwany w pierwszej kolejności podniósł, że w niniejszej sprawie pozew winien zostać odrzucony z uwagi na zaistnienie stanu powagi rzeczy osądzonej (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.). Zdaniem pozwanego o istnienie tego stanu przesądza istnienie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie wydanego 28 kwietnia 2010 r., (sygn. akt XX GC 77/09), którym zasądzono na rzecz spółki (...) sp. z o. o. od spółki (...) sp. z o. o. należności za usługi, pomimo, iż wierzytelności te zostały przez spółkę (...) sprzedane na podstawie umowy przelewu wierzytelności spółce (...). Natomiast powództwo tej ostatniej spółki przeciwko spółce (...) o zapłatę roszczenia nabytego na mocy cesji wierzytelności zostało wcześniej oddalone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z 9 października 2008 r. (sygn. akt XIV GC 64/08). Odnosząc się do powyższego zarzutu Sąd I instancji stwierdził, że o wystąpieniu stanu powagi rzeczy osądzonej przesądza tożsamość podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia, ale równocześnie tożsamość stron występujących w obu procesach. Innymi słowy, do przyjęcia stanu powagi rzeczy osądzonej w następstwie wydania wyroku niezbędne jest łączne wystąpienie tożsamości stron i zarazem tożsamości przedmiotu rozstrzygnięcia oraz tożsamości podstawy sporu. Pozwany uzasadniając zarzut stanu powagi rzeczy osądzonej nawet nie twierdził, że pomiędzy nim, a spółką (...) toczyło się, czy toczy postępowanie o zapłatę, którego podstawę prawną stanowi art. 299 k.s.h. W tym stanie rzeczy nie wystąpiła przesłanka – stanu rzeczy osądzonej uzasadniająca odrzucenie pozwu na podstawie w art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

Wnosząc o oddalenie powództwa pozwany podniósł brak legitymacji procesowej czynnej powoda do wystąpienia z niniejszym powództwem, a także bezzasadność roszczenia i zaistnienie przesłanek z art. 299 § 2 k.s.h. W ocenie Sądu żaden ze zgłoszonych przez pozwanego zarzutów nie zasługiwał na uwzględnienie. Argumentacja przedstawiona w początkowej części uzasadnienia, przesądza o posiadaniu przez powoda legitymacji procesowej czynnej, powód posiada tytuł egzekucyjny przeciwko spółce (...) sp. z o. o., ponadto egzekucja należności stwierdzonych w tym tytule przeciwko spółce okazała się bezskuteczna. Wobec tego powód jest uprawniony do wytoczenia przeciwko powództwa na podstawie art. 299 k.s.h. członkowi zarządu powyższej spółki.

W ocenie Sądu pierwszej instancji nietrafnie pozwany podnosił bezzasadność roszczenia i zaistnienie przesłanek z art. 299 § 2 k.s.h. przesądzających o zwolnieniu go z odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Uzasadniając pierwszą z powyższych okoliczności pozwany twierdził, że w okresie od grudnia 2008 r. do lipca 2009 r., pomimo, iż w rejestrze przedsiębiorców widniał jako prezes zarządu spółki (...), był pozbawiony faktycznego wpływu na działanie spółki, którą zarządzał Fundusz (...) oraz osoby przez niego wskazane. Twierdzenia pozwanego o faktycznym nie wykonywaniu zarządu spółki nie mogą uzasadniać braku odpowiedzialności za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 k.s.h., bowiem nie zostały poparte żadnymi dowodami. Na powyższą okoliczność pozwany zawnioskował dowody osobowe z zeznań świadków. Dowodów tych w przeważającej mierze nie udało się przeprowadzić bowiem świadkowie pomimo wezwań nie stawili się na posiedzenie sądu. Jedyny świadek przesłuchiwany w trakcie procesu G. G. (2) potwierdził natomiast, że do lutego – marca 2010 r. pozwany W. Z. zarządzał spółką. Niemniej jednak decydujące znaczenie ma w tym zakresie to, że w rejestrze przedsiębiorców pozwany był wpisany jako prezes zarządu spółki (...) od jej powstania do 8 kwietnia 2010 r. Zgodnie zaś ugruntowanym stanowiskiem judykatury nawet faktyczne odwołanie członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie ujawnione w rejestrze przedsiębiorców, nie zwalnia go z odpowiedzialności określonej w powyższym przepisie prawnym. Wyłączenie swojej odpowiedzialności może nastąpić po wykazaniu przez taką osobę przesłanek wynikających z art. 299 § 2 k.s.h. Nie można również stracić z oczu obowiązku, który spoczywa na członkach zarządu spółki zgodnie z art. 201 § 1 k.s.h. – mianowicie obowiązku prowadzenia spraw spółki, który nawet mimo wewnętrznego podziału obowiązków pomiędzy członków zarządu nie zwalnia ich z konieczności posiadania wiedzy i na temat wszystkich aspektów funkcjonowania spółki, której są piastunami.

Podnoszone przez pozwanego twierdzenia dotyczące braku jego winy za prawomocnie zakończone postępowanie przed Sądem Okręgowym w Warszawie w sprawie sygn akt GC 77/09 w którym zasądzona została na rzecz powoda należność dochodzona niniejszym pozwem, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Rozpoznając roszczenie oparte na podstawie art. 299 k.s.h. sąd nie jest uprawniony do badanie istnienia zobowiązanie zasądzonego prawomocnym wyrokiem, jeżeli wierzyciel (powód) takie orzeczenie przedstawi.

W ocenie Sądu I instancji, w toku postępowania pozwany nie zdołał wykazać przesłanek z art. 299 § 2 k.s.h. Pozwany wskazywał, że w czasie sprawowania przez niego funkcji prezesa zarządu spółki (...) oraz w dacie odwołania go z tej funkcji brak było przesłanek uzasadniających wystąpienie z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółki albowiem posiadała znaczny majątek ok. 1 000 000 zł, który z pewnością był wystarczający do zaspokojenia roszczenia powoda. Okoliczności powyższe można nie zostały jednak wykazane w toku postępowania, nie było możliwości przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, pozwany zaś, na którym spoczywa obowiązek wykazania inicjatywy dowodowej jak również zapewnienia możliwości przeprowadzenia dowodu (art. 232 k.p.c.), nie wskazał innych środków dowodowych, które pozwoliłby pozytywnie zweryfikować jego twierdzenia.

Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i judykatury, odpowiedzialność przewidziana w art. 299 §1 k.s.h. odnosi się nie tylko do zasądzonej orzeczeniem sądowym należności głównej, której egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna lecz i kosztów procesu, odsetek ustawowych od tej należności, a także kosztów postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji (por. uchwala Sądu Najwyższego z dnia 07 grudnia 2006 r., sygn. III CZP 118/06, opubl. w: OSNC 2007/9/136). Żądanie pozwu odpowiadało kwotom należności głównych, zasądzonych na rzecz powoda od spółki oraz kosztom procesu. Łączna wysokość należności wynikająca z wyroku wynosi 395 569, 24 zł. Taką też wartość Sąd Okręgowy na podstawie art. 299 §1 k.s.h. zasądził na rzecz powoda od pozwanego.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art.455 k.c. i 481 §1 i § 2 zdanie pierwsze k.c. Należało je zasądzić od daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu t.j. 4 listopada 2010 r. Roszczenie wynikające z art. 299 k.s.h. jest roszczeniem bezterminowym wobec tego dłużnik, pozwany winien go spełnić niezwłocznie po otrzymaniu wezwania do zapłaty. Akta przedmiotowej sprawy nie zawierają wezwania do zapłaty skierowanego do pozwanego. Wobec tego należało datę doręczenia pozwu uznać za datę wezwania pozwanego do zapłaty należności. Z powyższych względów Sąd Okręgowy oddalił powództwo w zakresie zasądzenia od pozwanych odsetek ustawowych od dat wskazanych w pozwie.

O kosztach postępowania orzeczono natomiast zgodnie z zasadami odpowiedzialności za wynik procesu i kosztów celowych, tj. w oparciu o treść art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zasądził od W. Z. na rzecz spółki (...) S. A. kwotę 32 396 zł tytułem zwrotu kosztów procesu I i II instancji, w tym kwotę 19 779 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu, kwotę 7 200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem Okręgowy, kwotę 5 400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego przed Sądem Apelacyjnym (§ 6 pkt 6 oraz (§ 13 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), a także kwotę 17 zł stanowiącej opłatę skarbowa od pełnomocnictwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając wyrok w całości. Niniejszemu orzeczeniu zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania, mające istotne znaczenie na wynik sprawy tj. art. 233 § 1 kpc w zw. z 227 kpc poprzez dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, z jednoczesnym pominięciem wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i w konsekwencji ustalenie stanu faktycznego sprawy zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez powoda,

1.  naruszenie art. 217 § 2 kpc w zw. z art. 227 kpc poprzez odmowę powołania nowego biegłego celem przeprowadzenia rzetelnej opinii mającej dla sprawy istotne znaczenie, tj. w celu ustalenia rzeczywistej sytuacji majątkowej i finansowej spółki w okresie objętym powództwem,

2.  naruszenie art. 217 § 2 kpc w zw. z art. 227 kpc poprzez bezzasadne pominięcie z wnioskowanych przez pozwanego świadków w sytuacji, gdy ich zeznania mają kluczowe znaczenie przy ustaleniu prawidłowego stanu faktycznego w niniejszej sprawie,

3.  naruszenie art. 299 kpc poprzez pominiecie dowodu z przesłuchania stron w sytuacji braku wyjaśnienia wszystkich faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, co tym bardziej stanowi istotne uchybienie, że w sprawie nie załączono do akt, w tym wskutek zaniechania podjęcia przez Sąd właściwych czynności względem spółki (...) Sp. z o.o. i członków jej władz, dokumentów obrazujących jej stan majątkowy i finansowy w dacie zaprzestania przez pełnienia przez pozwanego funkcji członka jej władz,

1.  naruszenie art. 386 § 6 kpc poprzez jego niezastosowanie tj. nie zastosowanie się przez Sąd I instancji co do wytycznych nałożonych przez Sąd II instancji, a które to wytyczne bezwzględnie wiążą Sąd I instancji,

2.  naruszenie art. 299 ksh poprzez dokonanie błędnej subsumpcji normy prawnej z niego płynącej do zaistniałego stanu faktycznego tj. uznanie, iż W. Z. w okresie objętym powództwem pełnił funkcję prezesa zarządu i stosownie do art. 299 ksh ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w sytuacji gdy z zaistniałego w sprawie stanu faktycznego nie wynika aby w okresie kiedy pełnił on funkcje w zarządzie spółki istniały niespłacane wymagalne zobowiązania natomiast wynika, że jej sytuacja majątkowa była stabilna, w szczególności posiadała majątek przekraczający dochodzoną w przedmiotowym postępowaniu wierzytelność.

Na podstawie powyższych zarzutów pozwany wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji,

1.  zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów procesu za obydwie instancje, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych,

2.  zwolnienie Pozwanego z ciężaru ponoszenia kosztów niniejszego postępowania w tym uiszczenia opłaty od apelacji.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie w całości apelacji oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w obu instancjach, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości przepisanej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że pozwany zaskarżył wyrok Sądu I instancji w całości, w tym w zakresie pkt II, w którym oddalono powództwo w części. Pozwany nie posiada gravamen w zaskarżeniu wyroku w zakresie dla niego korzystnym, stąd na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c. apelacja podlegała odrzuceniu w zakresie odnoszącym się do punktu drugiego zaskarżonego wyroku.

W pozostałym zakresie apelacja pozwanego okazała się uzasadniona, o ile prowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zasadny okazał się przede wszystkim zawarty w apelacji zarzut naruszenia art. 386 § 6 k.p.c., Sąd I instancji nie wykonał bowiem wytycznych nałożonych przez Sąd II instancji rozpoznający poprzednio apelację pozwanego. Jak słusznie wskazał skarżący, wytyczne bezwzględnie wiążą Sąd I instancji.

Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 21 października 2014r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. uznając, że wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości. W uzasadnieniu wyroku Sad Apelacyjny wskazał, że Sąd I instancji winien rozpoznać wszystkie wnioski dowodowe zgłoszone przez pozwanego, przeprowadzić postępowanie dowodowe z uwzględnieniem przepisów art. 227 i art. 217 k.p.c. oraz na podstawie prawidłowo przeprowadzonych dowodów poczynić ustalenia co do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia i ocenić dochodzone roszczenie w świetle przepisu art. 299 k.s.h. (k.382).

Pozwany zgłosił następujące wnioski dowodowe:

1. przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków: T. S., M. D., M. Ś. (2), R. Z., W. M., G. G. (1),

2. przeprowadzenie dowodu z dokumentacji księgowej (...) sp. z o.o., w której pozwany był prezesem zarządu,

3. przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów i rachunkowości lub biegłego rewidenta,

4. przeprowadzenie dowodu z dokumentów wskazanych przez pozwanego,

5. przeprowadzenie dowodu z przesłuchania pozwanego (k.59-61).

Wszystkie zgłoszone przez pozwanego dowody zmierzały do wykazania zaistnienia przesłanek z art. 299 § 2 k.s.h.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji istotnie podjął próbę przeprowadzenia wskazanych dowodów, ale przedwcześnie, bez wykorzystania przewidzianych w k.p.c. środków, pominął je.

W przypadku świadków zaniechano m.in. ustalenia prawidłowości wskazanych adresów zamieszkania, ewentualnego ukarania świadków grzywną lub ich przymusowego sprowadzenia, zgodnie z art. 274 § 1 k.p.c. Podobnie przedwcześnie Sąd I instancji odstąpił od zobowiązania podmiotu trzeciego - prawdopodobnie posiadającego dokumentację księgową spółki (...), do złożenia jej do akt sprawy lub wskazania przyczyn niemożności przedstawienia z zagrożeniem grzywny oraz ewentualnego nałożenia grzywny w razie odmowy realizacji zobowiązania. Tym samym Sąd I instancji nie zastosował przepisów art 248 § 1 k.p.c. i 251 k.p.c.

Należy również ocenić, że termin oznaczony przez Sąd I instancji w trybie art. 242 k.p.c celem przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków t.j. termin kolejnej rozprawy (k.438) był zbyt krótki i niemożliwy do zachowania.

Z tych wszystkich względów uznać należy, że wymienione uchybienia procesowe Sądu I instancji doprowadziły do tego, że nie rozpoznał on istoty sprawy. Na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok w pkt I i II oraz przekazał sprawę w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego oparto na mocy art. 108 § 2 k.p.c.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji przeprowadzi postępowanie dowodowe z uwzględnieniem przepisów art. 227 i art. 217 k.p.c., przy zastosowaniu środków przymuszających mających na celu zachowanie sprawnego toku postępowania, następnie na podstawie prawidłowo przeprowadzonych dowodów poczyni ustalenia co do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia i oceni dochodzone roszczenie w świetle przepisu art. 299 k.s.h.