Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 4/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 17 marca 2020 r. sygn. akt XVIII K 278/13

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońcy oskarżonych

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ pełnomocnik wnioskodawcy

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części , w jakiej oddalono wniosek

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Poprzedzając charakterystykę zarzutów apelacji należy wskazać, że w sytuacji gdy wyrok został zaskarżony przez więcej niż jedną stronę, to uzasadnienie sąd odwoławczy sporządza na wniosek określonej strony i tylko w zakresie objętym jej środkiem odwoławczym, chyba że strona złoży oświadczenie o rozszerzeniu wniosku co do rozstrzygnięć dotyczących innych stron (SN III KK 120/06). W realiach niniejszej sprawy, wnioski o sporządzenie uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego złożyli obrońcy oskarżonej K. G.. Zważywszy, że żaden z tych wniosków nie zawiera oświadczenia o rozszerzeniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w częściach dotyczących ówcześnie oskarżonego P. K., niniejsze uzasadnienie dotyczy wyroku Sądu Apelacyjnego w zakresie oskarżonej K. G..

Obrońca oskarżonej podniósł następujące zarzuty:

I. obrazy prawa materialnego, tj. art. 60 § 2 i 3 kk poprzez odstąpienie przez Sąd od jego zastosowania wobec K. G., a która złożyła wyjaśnienia obejmujące zarówno jej zachowania jak i szeregu innych, w szczególności nawet najniższa kara o bezwzględnym charakterze przewidziana za zarzucane czyny jest niewspółmiernie surowa.

II. rażącej niewspółmierności kary łącznej orzeczonej wobec oskarżonej K. G. za przypisane jej występki z art. 286 § 1 kk, art. 284 § 2 kk i art. 586 ksh poprzez wymierzenie kary 5 lat pozbawienia wolności, podczas gdy okoliczności sprawy, właściwości i warunki osobiste sprawczyni, wzgląd na cele zapobiegawcze i wychowawcze kary, jakie ma ona osiągnąć wobec skazanej, a także potrzeby kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa za orzeczone kary w niższym rozmiarze w szczególności z uwzględnieniem dobrodziejstwa zawieszenia wykonania kary.

zarzut niezasadny

zarzut częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obraza prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu lub niezastosowaniu w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych. Reguła ta potwierdzona praktyką orzeczniczą (SN III KK 45/21) oznacza, że w sytuacji gdy przyjęta kwalifikacja czynu odpowiada dokonanym przez sąd orzekający ustaleniom faktycznym stawiany orzeczeniu zarzut obrazy prawa materialnego nie jest zasadny. Pojęcie prawa materialnego odnosi się zarówno do przepisów karnych jak i innych gałęzi prawa np. prawa cywilnego, a zarzut jego naruszenia (obrazy) może dotyczyć wadliwej oceny okoliczności determinujących przypisanie odpowiedzialności karnej w zakresie zawinienia, społecznej szkodliwości, bezprawności i innych składowych przestępstwa albo dotyczyć kwalifikacji prawnej i powiązanych z nią kwestii zastosowania lub niezastosowania określonych konstrukcji prawnych w postaci np. recydywy, czynu ciągłego, ciągu przestępstw czy obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60 § 3 kk. Powyższe wymaga jednak uzupełnienia, że jeżeli sąd określoną instytucję prawa materialnego może zastosować, to jej niezastosowanie nie może zostać skutecznie zakwestionowane zarzutem obrazy prawa materialnego, a zarzutem mającego wpływu ma treść wyroku błędu w ustaleniach faktycznych bądź zarzutem rażącej z art. 438 pkt 4 kpk. Powyższe oznacza, że zarzut obrazy prawa materialnego nie doprowadzi do wzruszenia zaskarżonego orzeczenia w przypadku kwestionowania w ten sposób instytucji art. 60 § 2 kk, określającą fakultatywną możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary w szczególnie uzasadnionych wypadkach, kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo byłaby niewspółmiernie surowa, w szczególności w trzech opisanych w tym artykule sytuacjach związanych z ekspiacyjno-retrybutywną postawą sprawcy.

Konfrontując powyższe z oceną pierwszego z zarzutów apelacji, oczywistym jest, że zarzut ten ma oczywiście chybiony charakter, gdyż :

- odwołując się do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego skarżący bynajmniej nie odwołał się do ustaleń poczynionych przez sąd meriti, ale negując ten ustalenia, przedstawił własne stanowisko, które określił mianem kilku uwag do uzasadnienia, co w oczywisty sposób wyklucza możliwość dalszej oceny zasadności tego zarzutu, tym bardziej jeżeli w dalszej części przybrał on postać polemiki z przedstawionymi w uzasadnieniu prawidłowymi ustaleniami faktycznymi Sądu Okręgowego co do zachowań oskarżonej dotyczących funkcjonowania spółki (...) S.A.

- zarzucił obrazę art. 60 § 2 kk, w sytuacji gdy przepis ten nie nakłada na sąd obowiązku stosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary,

- nie wykazał okoliczności uzasadniających tezę zarzutu, że w świetle niekwestionowanych ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy obraził przepis art. 60 § 3 kk poprzez jego niezastosowanie.

W tym ostatnim zakresie, podkreślenia wymaga, że ujawnienie w rozumieniu art. 60 § 3 kk oznacza przekazanie takich informacji, które według wiedzy informującego nie były znane dotychczas organom ścigania, a sprawca obowiązany jest przedstawić wszystkie znane mu istotne okoliczności sprawy, zaś informacje ich dotyczące nie mogą być przez sprawcę dozowane poprzez podawanie w trakcie kolejnych przesłuchań nowych istotnych informacji, zwłaszcza w miarę jak sprawca uświadamia sobie, że informacje te są już znane organowi prowadzącemu postępowanie. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości, że wyjaśnienia oskarżonej K. G., jakkolwiek obszerne charakteryzowały się przymiotem częściowej wiarygodności w zakresach opisanych w pkt.2.1 uzasadnienia zaskarżonego wyroku i jej brakiem w tak istotnych kwestiach jak np. kreowania siebie poza sferą decyzyjności w zakresie zdarzeń związanych z funkcjonowaniem spółek i prowadzonymi przez nie transakcjami i innych szczegółowo opisanych w pkt 2.2 uzasadnienia. Wszystko to oznacza, że postawa oskarżonej w toku procesu nie dostarczyła faktycznych i prawnych podstaw do zastosowania wobec niej instytucji art. 60§3 kk w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2023r., a w konsekwencji nie dostarczyła podstawy do uznania za miarodajny zarzuty obrazy przepisów prawa materialnego.

Z kolei, rażąca niewspółmierność kary, o jakiej stanowi art. 438 pkt 4 kpk zachodzi wówczas, gdy pomiędzy karą wymierzoną przez sąd a taką, która przy zastosowaniu dyrektyw wymiaru kary powinna być orzeczona, zachodzi taka dysproporcja, że ta orzeczona jest tak niesprawiedliwa, że wręcz nie daje się zaakceptować. Innymi słowy, tego rodzaju zarzut, jako należący do kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas: "gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą" (V KRN 178/85, OSNKW7-8/1985, poz. 60). Charakter omawianego zarzutu może polegać na wykazaniu, że okoliczności prawidłowo ustalone mają takie znaczenie i ciężar gatunkowy, których orzeczona kara bądź nie uwzględnia w ogóle, bądź uwzględnia je w stopniu niedostatecznym. Z orzecznictwa wynika, że niewspółmierność kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych nie odzwierciedla stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary określonych w art. 53 § 1 kk (WR 363/90 OSNKW 1991/7-9/39). Innymi słowy przy tego rodzaju zarzucie przedmiot zaskarżenia stanowi przedstawiona przez sąd ocena tych okoliczności, którą apelujący podważa.

W tym znaczeniu, podniesiony przez obrońcę oskarżonej zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej 5 lat pozbawienia okazał się o tyle zasadny, że doprowadził do zmiany zaskarżonego wyroku.

Uzasadniając wymierzoną oskarżonej w pkt I zaskarżonego wyroku jednostkową karę 4 lat pozbawienia wolności za przypisane jej przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 294 § 1 kk w zb. z art. 38 ust. 1 i 2 i art. 39 ust. 1 i 2 i art. 41 ustawy o obligacjach w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art.12 § 1 kk Sąd Okręgowy skupił się na ekspozycji przesłanek w postaci granicy ustawowego zagrożenia, ogólnych zasad wymiaru kary z położeniem akcentu na swobodne uznanie sędziowskie, a także dyrektywy wymiaru kary z art. 53 §1 kk. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika ponadto, że wymierzając tego rodzaju karę Sąd I instancji miał na uwadze okoliczności wymienione w art. 53 § 2 kk, a także okoliczności obciążające w postaci: rozmiaru działalności przestępczej i liczby przedsiębranych czynności przestępczych, wielości pokrzywdzonych, przemyślanego i metodycznego działania wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym P. K., rozmiaru wyrządzonej szkody, działania z chęci zysku, oraz kierujące nią pobudki w postaci chęci szybkiego zysku i znacznego wzbogacenia się w drodze popełniania przestępstw, a także okoliczności łagodzące w postaci niekaralności oskarżonej, jej młodego wieku i popełnienia przestępstw pod wpływem oskarżonego P. K..

Z kolei, wymierzając oskarżonej karę łączną 5 lat pozbawienia wolności Sąd Okręgowy powołał się na względy wychowawcze i zapobiegawcze, jakie kara łączna ma osiągnąć wobec oskarżonej, potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, a także podmiotowy i przedmiotowy związek pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami, ich liczbę oraz bliskość czasową między nimi i w dalszej kolejności rodzaj naruszonego dobra oraz formy podmiotowe w postaci rodzaju i formy winy, a także jej motywację i pobudki - co w sumarycznej ocenie doprowadziło do przekonania o wymierzeniu oskarżonej kary łącznej na zasadzie asperacji w wymiarze zbliżonym do wysokości najwyższej z kar.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, jakkolwiek przy wymiarze tych kar Sąd Okręgowy wziął pod uwagę wszystkie elementy sądowego wymiaru kary z art. 53 § 1 kk, to jednocześnie w dostateczny sposób nie uwzględnił podmiotowej, łagodzącej okoliczności, że popełniając przypisane jej czyny, w tym przede wszystkim przestępstwo opisane w pkt I części rozstrzygającej wyroku, oskarżona popełniła nie tyle pod dowodowo oczywistym wpływem współoskarżonego P. K., ale z poczucia autentycznej miłości do niego, czemu dała wyraz w chaotycznych i przepojonych emocjami wyjaśnieniach, które złożyła przed sądem odwoławczym ( k. 10 442-10 442). Jakkolwiek ze wskazanych wyżej powodów Sąd Okręgowy nie miał podstaw do zastosowania wobec oskarżonej instytucji art. 60 § 3 kk, to jednocześnie, przy wymiarze kary, w dostateczny sposób nie uwzględnił faktu złożenia przez oskarżoną wyjaśnień, które uznał za wiarygodne i które przyczyniły się do ustalenia stanu faktycznego niniejszej sprawy.

Jeżeli bowiem zasadą sądowego wymiaru kary, jest wyrażona w art. 55 kk zasada ich indywidualizacji odpowiedzialności karnej, to przy ocenie dotyczącej właściwego wymiaru orzekanej kary, w szczególności kary pozbawienia wolności, sąd nie może abstrahować od postawy i zachowania oskarżonego w toku procesu, od przyznania się do winy oraz wskazania okoliczności popełnienia zarzucanych przestępstw.

Zważywszy na te okoliczności, uznając częściową zasadność podniesionego zarzutu rażącej niewspółmierności kary, sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymierzoną oskarżonej w pkt. I zaskarżonego wyroku karę pozbawienia wolności obniżył do 2 lat pozbawienia wolności, a wymierzoną jej w pkt XII zaskarżonego wyroku karę łączną obniżył do 3 lat pozbawienia wolności, uznając że tak ukształtowana kara łączna spełnia cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonej oraz będzie realizować potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Wniosek

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonej za przypisane jej występki kary łącznej (pkt. XII wyroku) w niższym wymiarze, w szczególności z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania i oddanie jej pod dozór kuratora oraz uchylenie środka karnego (pkt. III wyroku) w zakresie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej o charakterze handlowym.

częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody uznania za niezasadny zarzutu obrazy przepisów prawa materialnego oraz uznania za częściowo zasadny zarzutu rażącej niewspółmierności kary wskazano wyżej, przy ocenie tych zarzutów środka odwoławczego oraz w pkt. 5.2

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie dotyczy

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W pkt II wyrok Sądu Okręgowego utrzymany został w mocy w pozostałej zaskarżonej części

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżonej w części dotyczącej orzeczenia o karze, nie stwierdzono okoliczności podlegających rozpoznaniu z urzędu

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonej K. G. w ten sposób, że:

a.  wymierzoną oskarżonej w pkt I zaskarżonego wyroku karę pozbawienia wolności obniżył do 2 lat pozbawienia wolności,

b.  wymierzoną w pkt XII zaskarżonego wyroku karę łączną obniżył do 3 lat pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

powody zmiany zaskarżonego wyroku szczegółowo opisano w pkt. 3.1 uzasadnienia przy charakterystyce i ocenie uznanego za częściowo zasadny zarzutu rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

Orzeczenie w kwestii kosztów postępowania odwoławczego wydano na podstawie art. 624 § 1 kpk mając na uwadze sytuację materialną i finansową oskarżonej oraz rodzaj orzeczonej kary, uznając, że uiszczenie tych kosztów byłoby dla nich zbyt uciążliwe.

7.  PODPIS

SSA Przemysław W. Radzik

SSA Dariusz Drajewicz SSA Sławomir Machnio

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej K. G.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 17 marca 2020 roku, sygn. akt XVIII K 287/13

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części, w jakiej oddalono wniosek

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego P. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 17 marca 2020 roku, sygn. akt XVIII K 287/13

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części, w jakiej oddalono wniosek

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana