Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 41/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2022 roku, sygn.akt XII K 155/17.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

------------------

------------------------------------------------------------------------

------------

---------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------

----------------------

------------------------------------------------------------------------

-----------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-----------

---------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------

--------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na bezzasadnym przyjęciu, że:

a)  opinia biegłego z dziedziny kryminalistycznej ekspertyzy pisma ręcznego J. S. nie budzi żadnych wątpliwości, a wszelkie zastrzeżenia oskarżonego do opinii zostały przez biegłego wyjaśnione w toku ustnego opiniowania, również te w kontekście braku kategoryczności co do rzekomego autorstwa paraf na umowie pożyczki i wekslu własnym, podczas gdy opinia biegłego nie jest kategoryczna, a biegły w ustnych wyjaśnieniach na rozprawie potwierdził tylko, że przy opinii niekategorycznej pewności nie ma, a parafy będące podpisami pod umową pożyczki jak i na wekslu własnym mógł nakreślić ktoś inny niż oskarżony;

b)  zeznania świadków J. A. i T. T. obciążające oskarżonego są całkowicie wiarygodne, logiczne i konsekwentne, wzajemnie ze sobą korespondują i się uzupełniają, podczas gdy świadkowie ci pozostają od wielu lat w przyjaźni i prezentują wersję zdarzeń pomijając bądź zasłaniając się niewiedzą czy niepamięcią w odniesieniu do blisko 2-letniej współpracy z oskarżonym, zarówno polegającej na świadczeniu przez oskarżonego na ich rzecz doradztwa prawnego jak i na podejmowaniu wspólnych inicjatyw gospodarczych;

c)  zeznania świadka P. P. korespondują i potwierdzają zeznania świadków J. A. i T. K. o braku realnej współpracy pomiędzy nimi a oskarżonym, podczas gdy zeznania tego świadka wskazują na współpracę biznesową ww. świadków z oskarżonym i znacznie bliższe są wersji zdarzeń prezentowanej przez oskarżonego;

2.  Naruszenie skutecznego prawa do obrony oskarżonego, poprzez oddalenie jego własnych wniosków o ponowne, uzupełniające przesłuchanie świadków T. K., P. P. oraz biegłego J. S., przy aktywnej postawie procesowej oskarżonego oraz niezawinionym przez oskarżonego niestawiennictwie na rozprawie w dniu 25.03.2021 r., na którym słuchani byli ww. świadkowie i biegły;

3.  rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu, jakkolwiek mieszczącej się w granicach ustawowego zagrożenia, to nieuwzględniającej w sposób właściwy faktycznego stopnia społecznej szkodliwości czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy zainicjowała kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia, która skutkowała zmianą przyjętej kwalifikacji prawnej, co w konsekwencji implikowało zmianę wysokości orzeczonej wobec oskarżonego kary.

Dostrzec jednocześnie należy, że wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku złożyli wyłącznie prokurator oraz pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, którzy wyroku Sądu I instancji nie zaskarżyli. Powoduje to, iż zakres niniejszego uzasadnienia ograniczono do okoliczności, które stanowiły podstawę do zmiany zaskarżonego wyroku. Fakt nieuwzględnienia przedstawionych przez obrońcę zarzutów pozostaje bowiem dla wnioskujących irrelewantny skoro wyrok Sądu I instancji zaakceptowali.

W kontekście wywiedzionej przez obrońcę apelacji zauważyć należy, iż podnosząc zarzut rażącej niewspółmierności kary skarżący wskazał na szereg cennych argumentów uzasadniających potraktowanie przypisanego mu czynu z art. 310 § 2 kk jako wypadku mniejszej wagi opisanego w art. 310 § 3 kk i taki też wniosek sformułował w konkluzji środka odwoławczego. Jednocześnie prawidłowego zarzutu, tj. błędu w ustaleniach faktycznych w tym zakresie nie podniesiono. Powyższe nie zwalniało jednak sądu apelacyjnego od rozważenia tej okoliczności przez pryzmat art. 440 kpk. Nadmienić bowiem trzeba, że możliwość przyjęcia kwalifikacji z art. 310 § 3 kk została przez Sąd I instancji zmarginalizowana wyłącznie do konstatacji, iż brak było okoliczności, które umożliwiałyby zastosowanie wypadku mniejszej wagi z art. 310 § 3 kk (vide: strona 9 uzasadnienia). Stwierdzenie to w realiach niniejszej sprawy należy uznać za niewystarczające.

W kontekście analizowanego problemu przypomnieć trzeba, że w judykaturze i doktrynie „wypadek mniejszej wagi” jest typem uprzywilejowanym, utworzonym przez dodanie do przepisu określającego typ podstawowy klauzuli „wypadku mniejszej wagi”. Jest on specyficznym znamieniem uprzywilejowującym, będącym zbiorem różnych elementów o charakterze przedmiotowym lub podmiotowym. Zwraca się uwagę, że przy kwalifikacji konkretnego czynu jako wypadku mniejszej wagi decydujące znaczenie mają te same okoliczności, które decydują o umieszczeniu w zestawie znamion typu pozostałych znamion modyfikujących, tj. okoliczności wpływające na ujemną treść danego czynu.

Mając powyższe na uwadze dostrzec trzeba, że zasadniczym celem oskarżonego było uzyskanie od pokrzywdzonego w przestępczy sposób pożyczki, zaś sfałszowanie weksla i posłużenie się nim stanowiło niejako spełnienie wymogów postawionych przez pokrzywdzonego. Podstawowe znaczenie w działaniach podsądnego miało zatem dążenie do uzyskania pieniędzy z pożyczki, zaś spełnienie „wymogów formalnych”, w tym przedstawienie weksla, było sposobem do realizacji podstawowego celu, jakim była chęć doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Tym samym załączony weksel stanowił jedynie półśrodek zapewniający, że pożyczka zostanie udzielona. Jednocześnie podrobienie niniejszego weksla było działaniem incydentalnym, pojedynczym ekscesem oskarżonego, albowiem w dacie popełnienia czynu był on osobą niekaraną. Nie bez znaczenia pozostaje także, iż przedmiotowy weksel został przez D. K. podrobiony w sposób niewyrafinowany, pozwalający na łatwą identyfikację przestępstwa. Podzielić przy tym trzeba spostrzeżenie obrońcy, iż w obrocie gospodarczym i finansowym kraju znaczenie weksli jest bardzo ograniczone i nie może być porównane z fałszowaniem i puszczaniem w obieg pieniądza. Weksel nie ma bowiem charakteru powszechnego, co wpływa na ocenę stopnia społecznej szkodliwości. Sąd Apelacyjny miał również na względzie wartość przestępstwa, tj. 240.000 złotych. O ile kwota ta nie może zostać uznana za niewielką, to istotnie w relacjach biznesowych wartość ta nie może zostać uznana jako wygórowana. W powyższych okolicznościach stopień społecznej szkodliwości czynów, jakkolwiek "z definicji" przyjętej przez ustawodawcę bardzo wysoki, w tym jednostkowym przypadku musiał zostać zredukowany.

Na tle powyższego uwzględniając fakt, że czyn oskarżonego fałszującego weksel i z jego wykorzystaniem wyrządzającego szkodę zagrożony był karą 5 lat pozbawienia wolności, zaś w pierwszej instancji D. K. wymierzono karę 5 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że jest to kara rażąco surowa. W okolicznościach dostrzeżonych w niniejszym uzasadnieniu należy dojść do przekonania, że nawet kara wymierzona w najniższej możliwej wysokości za popełnienie tego przestępstwa byłaby rażąco surowa, a przez to niesprawiedliwa. Taka konkluzja dała asumpt do stwierdzenia, że należy wobec oskarżonego zastosować instytucję nadzwyczajną w postaci złagodzenia kary, w sposób o którym mowa w art. 310 § 3 kk i art. 60 § 2 pkt 6 kk. Wypada przy tym dostrzec, że wypadki mniejszej wagi przewidziane są co do zasady w odrębnych przepisach, zawierających odrębne sankcje. Odmiennie jednak rzecz wygląda przy zastosowaniu art. 310 § 3 kk, który przewiduje wyłącznie możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary. W realiach niniejszej sprawy zastosowanie powyższego dobrodziejstwa, powodowało, że minimalna kara pozbawienia wolności z art. 310 § 1 kk, przy zastosowaniu nadzwyczajnego jej złagodzenia z art. 60 § 1 i § 6 pkt 2 kk mogła zostać wymierzona od roku i 7 miesięcy, a wobec popełnienia czynu przed 1 lipca 2015 roku i konieczności zastosowania art. 4 § 1 kk, zastosowanie znajdował art. 69 § 1 kk.

Mając na uwadze wszystkie okoliczności obciążające oraz łagodzące, dostrzeżone zarówno przez Sąd I instancji, jak i w niniejszym uzasadnieniu uznano, że określona w wyroku Sąd Apelacyjnego kara 2 lat pozbawienia wolności będzie karą właściwą uwzględniającą stopień winy, ale i stopień społecznej szkodliwości zachowania oskarżonego. Jednocześnie dostrzegając, iż popełniony przez oskarżonego czyn miał miejsce w okresie od 31 lipca 2013 roku do 7 sierpnia 2013 roku, a zatem blisko 11 lat temu, zaś oskarżony w momencie jego popełnienia był osobą niekaraną - Sąd Apelacyjny jako całkowicie zasadne uznał skorzystanie z dobrodziejstwa zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, wyznaczając oskarżonemu okres próby na 2 lata. Tak ukształtowana kara pozbawienia wolności wraz z dobrodziejstwem środka probacyjnego - zdaniem Sądu Apelacyjnego - sprosta dyrektywom kary, jednocześnie pozwalając monitorować zachowanie D. K. w okresie próby.

Wniosek

1.  zmiana wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego;

2.  zmiana wyroku poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu na przypadek mniejszej wagi i obniżenie wymiaru orzeczonej kary;

3.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadny okazał się wniosek obrońcy o zmianę wyroku poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu na wypadek mniejszej wagi i obniżenie wymiaru orzeczonej kary. Nastąpiło to jednak zasadniczo wskutek zastosowania art. 440 kk.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Wobec braku właściwego zarzutu Sąd Apelacyjny dostrzegając warunki do przyjęcia odmiennej kwalifikacji prawnej i zastosowania dobrodziejstwa nadzwyczajnego złagodzenia kary skorzystał z art. 440 kpk. Motywy tego działania przedstawione zostały w głównej części uzasadnienia.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Przedstawiono z głównej części uzasadnienia

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

-------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

-------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Przyjęto odmienną kwalifikację prawną czynu, tj. art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zb. art. 410 § 1 kk w zb. art. 310 § 2 kk w zb, z art. 310 § 3 kk w zw. z art. 4 § 1 kk. Nadto zastosowano nadzwyczajne złagodzenie kary z art. 60 § 6 pkt 2 kk, a przez to orzeczoną karę pozbawienia wolności złagodzono do 2 lat. Zastosowanie stanu prawnego sprzed 1 lipca 2015 roku pozwoliło także na warunkowe zawieszenie wykonania kary na okres 2 lat próby.

Zwięźle o powodach zmiany

Przedstawiono w głównej części uzasadnienia.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

Zasądzono wynagrodzenie na rzecz obrońcy za obronę oskarżonego w postępowaniu odwoławczym w kwocie 1200 złotych + VAT.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5 .

Dostrzegając sytuację materialną oskarżonego zwolniono go od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

Dorota Radlińska Anna Nowakowska Agnieszka Brygidyr-Dorosz

6.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w całości.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana