Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 44/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. XVIII K 236/21 z dnia 15.11.2021 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

x obrońca oskarżonych

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

x

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1/

Obrońcy oskarżonych W. K. (1) i M. K. (1) /poprzednio M./ pkt I/1-4 obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia, a to:

1/ art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny materiału dowodowego, z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez bezpodstawne uznanie, że zachowanie oskarżonych cechowało się widocznym przejawem sprzeniewierzenia przedmiotów leasingu, podczas gdy o zrealizowaniu znamion przywłaszczenia nie może stanowić sam fakt niewywiązywania się leasingobiorcy z postanowień zawartej umowy czy też zaprzestanie płacenia rat, jeżeli nie towarzyszy temu zamiar tzw. animus rem sibi habendi, a na podstawie wszystkich okoliczności sprawy nie sposób uznać, że oskarżeni działali z zamiarem popełnienia przestępstwa z art. 284 § 2 kk;

2/ art. 167 kpk w zw. z art. 170 § 1 pkt 2 kpk poprzez pominięcie i nierozpoznanie przez Sąd I instancji wniosku dowodowego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. G., w sytuacji gdy dowód ten stanowi realizację przez oskarżonego prawa do obrony i zmierzał do wykazania okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy poprzez wykazanie, iż pokrzywdzony i świadek J. F. (1) posiadali wiedzę o miejscu położenia przedmiotu leasingu;

3/ art. 167 kpk poprzez niepowołanie z urzędu dowodu z zeznań świadka E. G., będącego kierownikiem budowy, podczas gdy dowód ten był istotny dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem świadek J. F. (1) w zeznaniach powołuje się na kontakt z w/w świadkiem wskazując, iż oskarżony poinformował go o tym, że koparki przewiezione zostaną na budowę drogi (...) i w tym zakresie oskarżony podał mu nr telefonu do kierownika budowy, a zatem istotne jest ustalenie, czy w/w świadek kontaktował się z J. F. oraz czy informował/ był zobowiązany do poinformowania go o miejscu położenia minikoparek;

4/ art. 167 kpk poprzez niepowołanie z urzędu dowodu z zeznań świadka M. G., podczas gdy dowód ten był istotny dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem to świadek zawarł umowę dzierżawy gruntu w dniu 16.03.2020 r. oraz w imieniu spółki kontaktował się z przedstawicielami firmy (...) sp. z o.o. – a zatem sąd z urzędu winien przeprowadzić powyższy dowód celem ustalenia, czy świadek przekazywał informacje o położeniu koparek oraz kontaktował się ze spółką (...).

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Zauważyć należy, że proces karny musi gwarantować każdemu oskarżonemu możliwość realizacji jego prawa do obrony, zawartego wprost w art. 6 kpk. Ma to oczywisty związek z wypełnieniem podstawowych celów postępowania tj. aby sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności – zgodnie z art. 2 § 1 pkt 1 kpk. Szczegółowe unormowania zapewniają prawidłowy przebieg procesu, w tym przed Sądem I instancji. Respektowanie właściwych gwarancji procesowych jest także warunkiem rzetelnego procesu w rozumieniu art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji RP /porównaj np. A. Murzynowski, Zasada prawa do obrony str. 272-285 w: Istota i zasady procesu karnego, PWN 1994 r./.

b/ Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku /tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r. sygn. IV KK 104/18, lex nr 2498022/.

c/ W tym przypadku Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia prawa do obrony oskarżonych w ramach postępowania dowodowego na rozprawie, co ma związek z przeprowadzoną oceną materiału dowodowego i w rezultacie skutkuje dalszym naruszeniem przepisów art. 7 kpk i art. 410 kpk /zasadny zarzut z pkt I.1 apelacji/.

d/ W niniejszej sprawie Sąd I instancji w istocie uchylił się od przeprowadzenia dowodu i oceny wyjaśnień oskarżonej M. K. (1) – wobec niestawiennictwa oskarżonej na rozprawie w dniu 15.11.2021 r. w ogóle zaniechano odczytania jej wyjaśnień i za niewystarczający uznać należy zapis w protokole, że zgodnie z art. 405 § 2 kpk z chwilą zamknięcia przewodu sądowego ujawnione bez odczytania są wszystkie protokoły i dokumenty podlegające odczytaniu na rozprawie, które nie zostały odczytane. Art. 389 § 1 kpk nakazujący odczytanie wyjaśnień w przypadku niestawiennictwa osoby oskarżonej należy rozumieć ściśle i dokonać tej czynności procesowej wprost na rozprawie, kiedy może mieć to istotny wpływ na treść orzeczenia. Powyższe mogło zaś mieć oczywisty wpływ na treść zaskarżonego wyroku, skoro Sąd Okręgowy w sporządzonym pisemnym uzasadnieniu całkowicie pominął w/w wyjaśnienia oskarżonej i nie poddał ich żadnej analizie. Zatem nie wiadomo, z jakich przyczyn nie dano im wiary, niezależnie od tego, że M. K. nie przyznała się do winy i skorzystała z prawa do odmowy składania dalszych wyjaśnień. Należy pamiętać, że oskarżona nie ma obowiązku dowodzić swojej niewinności, a wręcz przeciwnie - to jej należy udowodnić sprawstwo i winę. Zauważyć należy, że w ten sposób Sąd orzekający dokonał niepełnej i wadliwej oceny materiału dowodowego, w ogóle pomijając ten istotny dowód i uchylając się od poczynienia szczegółowych ustaleń co do kwestii przywłaszczenia przedmiotowych koparek przez oskarżonych. Takie postąpienie jest jednoznacznie sprzeczne z podstawowymi zasadami procesu karnego i może prowadzić do nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego. Ma to także wpływ na sytuację procesową oskarżonego W. K. (1), skoro oskarżeni mieli działać wspólnie i w porozumieniu. Nadmienić jednak trzeba, że sytuacja obojga oskarżonych odnośnie zarzucanego im przywłaszczenia może nie być tożsama, ale dokonanie prawidłowych ustaleń wymaga ponownego przeprowadzenia postępowania w całości. Nie można zaakceptować zastępowania przez Sąd odwoławczy Sądu I instancji w przeprowadzeniu niemalże całego postępowania dowodowego, skoro na rozprawie przesłuchano tylko W. K. i 1 świadka /porównaj także np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22.06.2022 r. sygn. V KK 171/22, OSNK nr 11-12/2022 poz. 45; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.11.2023 r. sygn. II KS 47/23, L.; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22.05.2019 r., I KZP 3/19, OSNK nr 6/2019 poz. 31; D. Świecki Kodeks Postępowania Karnego, Komentarz tom II, W. 2017, tezy nr 21-22 do art. 437 kpk/.

e/ Ponadto Sąd I instancji naruszył prawo do obrony obojga oskarżonych i możliwość bezpośredniego zetknięcia się z dowodem poprzez nieprawidłowe oddalenie na rozprawie w dniu 15.11.2021 r. na mocy art. 350a kpk wniosku obrońcy o przesłuchanie na rozprawie świadka M. S., która niewątpliwie jest świadkiem obciążającym i jej zeznania dotyczą m.in. odmowy wydania koparek. Wskazała na to dodatkowo obrońca w piśmie z 11.03.2024 r. Zastosowanie tego przepisu jest możliwe tylko wtedy, gdy zeznania danej osoby nie są sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonych, a w tym wypadku pozostają one w takiej sprzeczności, przy tym według obrońcy miały dotyczyć także wiedzy pokrzywdzonej spółki o miejscu przebywania przedmiotowych maszyn.

f/ W tej sytuacji bezprzedmiotowe w myśl art. 436 kpk jest odnoszenie się do zarzutu pominięcia wniosku dowodowego o przesłuchanie świadka M. G. /pkt I.2 apelacji/, przy czym wniosek ten /zgodnie z niekwestionowanym protokołem/ został oddalony na rozprawie. Natomiast nie mogą być skuteczne zarzuty z pkt I.3-4 apelacji, gdyż Sąd Okręgowy nie miał obowiązku zastępowania profesjonalnego obrońcy i przeprowadzania z urzędu dowodów z zeznań świadków E. G. i M. G..

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

7.  PODPIS

Przemysław Filipkowski

Sławomir Machnio Piotr Maksymowicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonych W. K. (1) i M. K. (1) /poprzednio M./

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Punkty 1-3 sentencji zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

x

zmiana