Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 99/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. XII K 206/18 z dnia 1.02.2021 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

x oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

x na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

x

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

x

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

☐

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

P. Ż. (1)

Świadomość prawna oskarżonego.

Czyny zarzucane w pkt I i II.

Informacja z KRS

k.388-390

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

Informacja z Rejestru Przedsiębiorców KRS k. 388-390

Informacja z Rejestru Przedsiębiorców KRS samoistnie nie dowodzi, że oskarżony miał świadomość prawną tzn. wiedzę, że jest /bądź nie/ właścicielem spornej kolekcji zabytków pochodzącej od T. S. (1) – wynika z niej tylko, że jest współwłaścicielem (...) sp. z o.o., która zajmuje się m.in. działalnością prawniczą. W oczywisty sposób nie oznacza to, że P. Ż. przywłaszczył sobie w/w kolekcję, gdyż do takiego ustalenia niezbędna jest analiza pozostałych okoliczności sprawy.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1/

Pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego J. K. (1) lit. B pkt 1-3 obrazy przepisów prawa procesowego, mającej wpływ na treść orzeczenia, a to:

1/ art. 17 § 1 pkt 1 kpk poprzez przyjęcie, że czynów zabronionych nie popełniono, przy jednoczesnym nieumorzeniu postępowania;

2/ art. 4 kpk, art. 7 kpk i art. 92 kpk poprzez zastosowanie wyjątkowo wybiórczej oceny materiału dowodowego, w szczególności :

a/ braku oparcia wyroku na dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy sygn. akt Wa XI Ns RejZa (...) np. na umowach darowizn zbioru na rzecz Państwa K., umowie użytkowania zbioru z 15.08.2014 r. zawartej między oskarżonym a T. S. (1), piśmie oskarżonego z 30.07.2014 r. złożonym do akt Rejestru Zastawów;

b/ niewzięcie pod uwagę opinii biegłych sądowych /w tym (...)/ z akt sygn. Wa XI Ns RejZa (...), pomimo powoływania się na te akta;

c/ niewzięcie pod uwagę zdjęć stanowiących jeden z dowodów 20-letnich relacji rodziny K. z T. S. (1);

d/ niewzięcie pod uwagę zeznań T. S. (1) z postępowania rejestrowego oraz karnego, przy jednoczesnym uniewinnieniu oskarżonego z uwagi m.in. na brak możliwości jego przesłuchania;

e/ oparcie się na zeznaniach świadka M. S., podczas gdy ponad 30-krotnie odpowiada ona, że nie ma wiedzy w sprawie;

f/ niewzięcie pod uwagę dokumentów i informacji z postępowania spadkowego po T. S. (1), w szczególności co do uczestników tego postępowania oraz złożonych testamentów;

g/ niewzięcie pod uwagę dokumentów złożonych przez M. S. w postępowaniu o wydanie zbioru dzieł sztuki;

h/ niewzięcie pod uwagę odpowiedzi na akt oskarżenia, w której oskarżony stwierdził, że czeka na rozstrzygnięcie, kto jest właścicielem, podczas gdy już w 2014 r. zawierał umowy jak właściciel kolekcji;

3/ art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku, z jakich powodów sąd nie oparł się na konkretnych dowodach, a nawet nie przywołał w ogóle podstawowych dowodów zgromadzonych w sprawie.

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku /tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r. sygn. IV KK 104/18, lex nr 2498022/. Natomiast art. 4 kpk ustanawia ogólną dyrektywę nakazującą badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego – a więc przepis ten nie może samodzielnie stanowić podstawy zarzutu apelacyjnego i należy go powiązać z naruszeniem konkretnych regulacji czy uprawnień. Dotyczy to zaś tylko istotnych kwestii.

b/ W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy nie poczynił prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa i winy oskarżonego P. Ż. (1) a nadto nie wywiódł ich z właściwej oceny materiału dowodowego, przez co uchybił zasadzie swobodnej oceny dowodów z art. 7 kpk. Nie oparł się przy tym na całości przedstawionego mu materiału dowodowego oraz wobec tego odnośnie poczynionych ustaleń naruszył art. 410 kpk, ponieważ uchybienie normie zawartej w przepisie art. 410 k.p.k. może nastąpić właśnie w wypadku nieuwzględnienia przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej /tak np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26.03.2014 r. sygn. III KK 396/13, lex nr 1451526/. Zaznaczyć trzeba, że art. 92 kpk zawiera normę ogólną w stosunku do art. 410 kpk, który wprost dotyczy wyrokowania, a więc pełnomocnik wskazał w tym zakresie nieprawidłowy przepis. W ten sposób doszło także do obrazy art. 4 kpk /skuteczne zarzuty B.2 apelacji/.

c/ Natomiast niespełnienie wymogów z art. 424 kpk nie może stanowić samodzielnej podstawy zmiany lub uchylenia wyroku, skoro jest to uchybienie o charakterze procesowym /art. 438 pkt 2 k.p.k./, a więc wymaga wykazania możliwego wypływu na treść orzeczenia i dodatkowo treść art. 455a kpk wyklucza uchylenie wyroku z powodu niespełnienia przez uzasadnienie wymagań z art. 424 kpk. Jednakże w tym przypadku skarżący taki wpływ wykazał, skoro podniósł pominięcie w rozważaniach Sądu I instancji istotnych a ujawnionych dowodów i okoliczności, co świadczy o nieprawidłowym toku rozumowania. W tej sytuacji należało przyjąć, że doszło do naruszenia także art. 424 § 1 pkt 1 kpk /zasadny zarzut z pkt B.3 apelacji/.

d/ Natomiast art. 414 § 1 kpk zdanie 2-ie nakazuje, aby w razie stwierdzenia po rozpoczęciu przewodu sądowego okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 kpk sąd wydał wyrok uniewinniający. Wobec tego Sąd Okręgowy, zgodnie z tą regulacją wydał taki wyrok po przeprowadzeniu rozprawy, a nie orzeczenie o umorzeniu postępowania karnego /chybiony zarzut z pkt B.1 z apelacji/.

e/ Zauważyć należy, że Sąd Okręgowy dokonał niepełnej i wadliwej oceny materiału dowodowego, w ogóle pomijając istotne dowody i uchylając się od poczynienia ustaleń co do własności przedmiotowej kolekcji zabytkowych rzeczy, kwestii przywłaszczenia jej przez oskarżonego i złożenia co do tego fałszywych zeznań – mimo takiego obowiązku wynikającego z zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego, gdyż jedynie prawomocne rozstrzygnięcia sądu kształtujące prawo lub stosunek prawny są wiążące /art. 8 § 1 i 2 kpk/. Z niewiadomych powodów nie skonfrontował depozycji przesłuchanych osób z dostępną dokumentacją. Za dowolną i nieuzasadnioną uznać trzeba ocenę wyjaśnień oskarżonego P. Ż. (1), który zanegował swoją winę, ale podał, że T. S. (1) „nie zrobił formalnego ruchu w stosunku do niego” oraz wystarczały mu ustne „zapewnienia wuja, że jest właścicielem” kolekcji /k.213/ - czyli nie doszło do formalnego przekazania oskarżonemu prawa własności do zbioru, czego ten miał świadomość.

f/ Jak wynika z akt sprawy, dnia 30.03.2010 r. kolekcja została darowana przez T. S. (1) rodzinie K., ale mimo to pozostała w jego mieszkaniu i dyspozycji. 21.05.2010 r. wpłynął wniosek T. S. do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków o wpisanie kolekcji do rejestru zabytków i 24.06.2010 r. upoważnił on M. K. (1) do odbioru decyzji /k.261-264/. W dniu 24.02.2016 r. T. S. (1) złożył notarialne oświadczenie o odwołaniu darowizny z uwagi na rażącą niewdzięczność - Rep. A (...) /k.231-236, 494-499 akt 2 Ds. 1147.2018 Prokuratury Rejonowej W.-M./, a przyczyny wskazał w oświadczeniu z 3.03.2016 r. /k.240-241, 503 akt 2 Ds. (...).2018/. Nadto 30.05.2014 r. odwołał ofertę darowizny - Rep. A nr (...) /odpowiedź na pozew k.188 a.s., k. 237-239, 500-502 akt 2 Ds. (...).2018/, czyli miał jej świadomość, a późniejsze czynności podejmowane w celu odwołania darowizny wskazują na jej ważność i skuteczność w świetle prawa cywilnego. T. S. (1) wcześniej 24.01.2014 r. jako właściciel miał dokonać sprzedaży portretów trumiennych /umowy k.134-135 a.s./, czyli w tym zakresie, jak się wydaje, nie mogło dojść do przywłaszczenia rzeczy przez P. Ż. (1). Dokumentacja ta wskazuje na uprawnienia właścicielskie jedynie T. S. (1), a nie P. Ż. (1), do przedmiotowej kolekcji i jej skuteczne darowanie J. i M. K. (1), co Sąd I instancji niesłusznie zlekceważył i czego nie poddał analizie.

g/ Wedle zeznań M. S., po śmierci T. S. (1) postępowanie spadkowe było w toku, a oskarżony nie zwracał się o wydanie kolekcji /k.108 a.s./. Nadto jej pełnomocnik w odpowiedzi na pozew o wydanie kolekcji stwierdził, że stanowi ona element masy spadkowej /k.187-211 a.s./, a więc w/w uważali, że kolekcja stanowiła własność T. S. w chwili jego śmierci i koreluje z tym opisane zachowanie oskarżonego /słuszny zarzut z pkt B.2.g apelacji/.

h/ Skarżąca zasadnie zarzuciła pominięcie istotnych dokumentów ze sprawy Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy sygn. Wa XI Ns Rej.Za (...) i z akt śledztwa. Umowa darowizny z 30.03.2010 r. wskazuje na przekazanie własności przedmiotowego zbioru na rzecz J. i M. K. (1) oraz pozostawienie go w depozycie u T. S. /k.203-206, 475-476 akt 2 Ds. (...).2018 Prokuratury Rejonowej W.-M./. Akt notarialny – oferta darowizny z 7.05.2010 r. i oświadczenie o jej przyjęciu wskazują, że T. S. ponownie przekazał zbiór J. i M. K. /k.208-213, 477-481 w/w akt/. Ci z kolei darowali udziały po 1/50 części bliskim /k.214-217 w/w akt/. Natomiast pismo oskarżonego z 30.07.2014 r. dotyczące Rejestru Zastawów wprost świadczy, że podał się za wyłącznego właściciela kolekcji, a poprzednio jej właścicielem był T. S. /k.59-61, 394-396 akt 2 Ds. (...).2018/, ale akta nie zawierają żadnego dowodu własności P. Ż.. Natomiast pismo T. S. z 5.09.2014 r. i umowa użytkowania z 15.08.2014 r. wskazują, że ma być użytkownikiem zbioru dzieł sztuki od 15.08.2014 r. /k.87-92, 459-462 akt 2 Ds. (...).2018/. Jednakże wedle zbieżnych opinii biegłych, rękopis umowy darowizny i podpisy sporządził własnoręcznie T. S. /k. 268-276, 289-290, 575-586, 594-598 w/w akt/. Do tego Sąd Okręgowy całkowicie zlekceważył i pominął zeznania T. S. z tej sprawy i ze śledztwa, w których m.in. potwierdził zawarcie umowy darowizny z J. i M. K. i podał, że nie ma żadnego dokumentu, na podstawie którego P. Ż. nabył własność zbioru /k.304-318, 508-515, 534-541 w/w akt/ - zasadne zarzuty z pkt B.2.a, b i d.

i/ Rację należy przyznać pełnomocnik, że Sąd I instancji pominął także dokumenty i informacje z postępowania spadkowego po T. S. /k. 136-138/, w którym nie uczestniczył oskarżony, co przemawia za brakiem jego uprawnień do własności kolekcji /skuteczny zarzut pkt B.2.f/.

j/ Nie mają zaś znaczenia zdjęcia dotyczące wieloletniej relacji T. S. z rodziną K., gdyż z zeznań M. K. (1) /k.232/, J. K. (1) /k.235v/, J. K. (2) /k.276/ i R. K. /k.235/ jasno wynika, że od początku 2014 r. doszło do pogorszenia stosunków między T. S. a nimi /niezasadny zarzut z pkt B.2.c/.

k/ Uwzględnienie zeznań świadka M. S. należało do kompetencji Sądu Okręgowego, który na ich podstawie dokonał ustaleń w sprawie odnośnie znajomości T. S. (1) z oskarżonym i rodziną K.. Z jej relacji wynika, że T. S. chciał, aby kolekcja pozostała w rodzinie i zamierzał obdarować nią oskarżonego, ale nie wie ona, czy w ramach darowizny czy spadku. Brak szczegółowej wiedzy świadka co do innych okoliczności, w tym darowizny na rzecz rodziny K., nie wyklucza możliwości oparcia się na jej zeznaniach w pewnych kwestiach /niezasadny zarzut z pkt B.2.e/.

l/ Nie jest skuteczny zarzut z pkt B.2.h apelacji, dotyczący niewzięcia pod uwagę odpowiedzi oskarżonego na akt oskarżenia /k.68-69/. Pismo to w oczywisty sposób nie dowodzi winy P. Ż.. Nie zmienia oceny sytuacji jego stanowisko, że czeka na rozstrzygnięcie, kto jest właścicielem spornej kolekcji, gdyż wyraził je w piśmie z 21.06.2019 r. i stwierdził, że wcześniejsze działania w sprawie kolekcji podejmował w dobrej wierze. Zatem nie oznacza to jego świadomości bezprawności działań w 2014-2018 r. – taka świadomość wynika z innych informacji.

ł/ Całokształt powyższych okoliczności przemawia za przyjęciem, że oskarżony P. Ż. (1) dopuścił się /działając wspólnie i w porozumieniu z T. S./ przywłaszczenia przedmiotowego zbioru dzieł sztuki, ewentualnie z wyłączeniem portretów trumiennych. Jednakże poczynienie bliższych ustaleń i skazanie oskarżonego przez Sąd Apelacyjny nie jest możliwe z uwagi na zakaz z art. 454 kpk, gdyż oskarżony został uniewinniony przez Sąd I instancji.

Lp.

Zarzut

2/

Pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego J. K. (1) lit. C pkt 1-6 błędów w ustaleniach faktycznych, polegających na przyjęciu, że:

1/ oskarżony zwracał się do T. S. (1) dziadku bądź wujku, co stoi w sprzeczności z materiałem dowodowym i ma zasadnicze znaczenie dla ustalenia faktycznych relacji oskarżonego z T. S.;

2/ nie jest możliwe ustalenie, że oskarżony przypisał sobie tytuł własności kolekcji po zmarłym wuju, podczas gdy zarzut opiera się na przywłaszczeniu kolekcji jeszcze za życia wuja, co świadczy o niezrozumieniu meritum sprawy;

3/ P. Ż. (1) utrzymywał relacje z T. S. w tym samym czasie co Rodzina K., podczas gdy jest to niemożliwe, gdyż oskarżony był wtedy niemowlakiem;

4/ Zbiór stanowi własność T. S. /pkt 3 uzasadnienia/, podczas gdy co innego wynika z dokumentów i opinii biegłych z akt Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy sygn. akt Wa XI Ns RejZa (...) oraz z samego uzasadnienia Sądu „nie da się wykluczyć … że T. S. (1) … mówił, że przekazuje mu na własność kolekcję”;

5/ nie doszło do rozporządzeniem składnikami kolekcji, podczas gdy oskarżony rozporządził nimi zawierając mowę z wujem, a także wyprzedając obrazy z kolekcji;

6/ oskarżony nie władał kolekcją i nie dysponował nią.

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Ustalenia Sądu Okręgowego wynikają z analizy materiału dowodowego, która została nie przeprowadzona zgodnie z wymogami art. 7 kpk i art. 410 kpk, a zatem nie pozostaje pod ich ochroną. W istocie takie zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych mają wtórny charakter do zarzutów obrazy przepisów procesowych i wobec tego należy odesłać do powyższych rozważań dotyczących takich zarzutów.

b/ Nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, w jaki sposób oskarżony zwracał się do T. S. (1), gdyż nie zwalnia go to z odpowiedzialności karnej. Natomiast ustalenia w tym zakresie i odnośnie ich bliskich relacji częściowo w tym samym okresie, co stosunki T. S. z rodziną K., oparte są na wyjaśnieniach oskarżonego i zeznaniach świadka M. S. /chybione zarzuty z pkt C.1 i 3/.

c/ Nie można odmówić racji skarżącej, że w sprawie chodzi o przywłaszczenie kolekcji za życia T. S., a nie po jego śmierci /zasadny zarzut z pkt C.2/.

d/ Pełnomocnik słusznie podniosła, że Sąd I instancji w pkt 3 uzasadnienia stwierdził, że przedmiotowa kolekcja stanowi własność T. S., podczas gdy odmienna sytuacja – tj. prawo własności rodziny K. do zbioru opisanych rzeczy – wypływa z analizy dostępnej dokumentacji i opinii biegłych /skuteczny zarzut z pkt C.4/.

e/ Zgodzić się należy ze skarżącą, że oskarżony zadysponował i rozporządził zbiorem jak właściciel, zawierając umowę użytkowania z 15.08.2014 r. z T. S. /zasadne zarzuty z pkt C.5-6/.

Lp.

Zarzut

3/

Pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego J. K. (1) lit. A pkt 1-3 obrazy przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

1/ art. 284 § 1 kk poprzez przyjęcie, że oskarżony nie dopuścił się przestępstwa przywłaszczenia Zbioru wpisanego do Rejestru (...) pod nr (...), którego skład wymieniono w pkt I wyroku, podczas gdy prawidłowo oceniając należało przyjąć, że oskarżony dopuścił się tego czynu;

2/ art. 233 § 1 kk poprzez przyjęcie, że oskarżony nie dopuścił się przestępstwa fałszywych zeznań tj. zatajania prawdy i zeznawania nieprawdy, podczas gdy prawidłowo oceniając należało przyjąć, że oskarżony dopuścił się tego czynu;

3/ art. 53 § 12 kk /zapewne chodzi o § 1 i 2, gdyż w art. 53 kk brak jest § 12 – uwaga SA/ poprzez niewzięcie pod uwagę właściwości i warunków osobistych sprawcy /pkt 2.2 uzasadnienia wyroku/.

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Zauważyć trzeba, że skarżący w pkt 1 i 2 w istocie odwołuje się do oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie, a zatem takie zarzuty mają wtórny charakter do zarzutów obrazy przepisów procesowych i wobec tego należy odesłać do powyższych rozważań dotyczących takich zarzutów.

b/ Ponadto wydanie merytorycznej decyzji co do czynu z art. 233 § 1 kk jest niedopuszczalne z uwagi na brak skargi uprawnionego oskarżyciela – o czym szerzej niżej.

c/ Zarzut z pkt 3 jest niezasadny i bezprzedmiotowy, skoro art. 53 kk dotyczy zasad wymiaru kary a Sąd Okręgowy wydał wyrok uniewinniający i nie analizował okoliczności związanych z orzekaniem kary.

Wniosek

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego J. K. (1) wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

a/ Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji okazał się zasadny odnośnie czynu z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk – co wynika z powyższej analizy zarzutów apelacji.

b/ Natomiast wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji nie jest zasadny odnośnie czynu z art. 233 § 1 kk – co wynika z konieczności umorzenia postępowania w tej części, o czym niżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

W sprawie wystąpiła tzw. bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 kpk, nakazująca uchylenie zaskarżonego wyroku odnośnie czynu z art. 233 § 1 kk.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

W tym wypadku Policja w dniu 26.09.2018 r. sporządziła powtórne postanowienie o umorzeniu śledztwa, które prokurator zatwierdził w dniu 27.09.2018 r. /k. 600-601 akt 2 Ds. (...).2018 Prokuratury Rejonowej W.-M./. Poprzednie postanowienie o umorzeniu śledztwa zostało uchylone przez Sąd Okręgowy na skutek zażalenia pełnomocnika J. K. /k.549-583 w/w akt/. Jednakże to powtórne umorzenie dotyczyło w punkcie 1/ czynu z art. 233 § 1 kk, polegającego na złożeniu fałszywych zeznań w dniu 26.10.2016 r. przez T. S. (1) w postępowaniu sygn. akt Wa XI Ns RejZa (...) przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy, a nie na złożeniu fałszywych zeznań przez oskarżonego P. Ż. (1). Oznacza to brak skargi uprawnionego oskarżyciela – o czym szerzej niżej.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Nie dotyczy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

W sprawie wystąpiła tzw. bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 kpk, nakazująca uchylenie zaskarżonego wyroku odnośnie czynu z art. 233 § 1 kk.

x art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

a/ Stosownie do treści art. 55 § 1 kpk w brzmieniu obowiązującym w 2018 r., w razie powtórnego wydania postanowienia o umorzeniu postępowania w wypadku, o którym mowa w art. 330 § 2 kpk /tj. kiedy pokrzywdzony wcześniej zaskarżył pierwsze postanowienie o umorzeniu postępowania, które zostało uchylone przez sąd/, pokrzywdzony może w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu wnieść akt oskarżenia do sądu. Wedle art. 55 § 2 kpk, taki akt oskarżenia powinien być sporządzony i podpisany przez pełnomocnika.

b/ W tym wypadku Policja w dniu 26.09.2018 r. sporządziła powtórne postanowienie o umorzeniu śledztwa, które prokurator zatwierdził w dniu 27.09.2018 r. /k. 600-601 akt 2 Ds. (...).2018 Prokuratury Rejonowej W.-M./. Poprzednie postanowienie o umorzeniu śledztwa zostało uchylone przez Sąd Okręgowy dnia 6.06.2018 r. na skutek zażalenia pełnomocnika J. K. /k.549-583 w/w akt/. Jednakże to powtórne umorzenie dotyczyło w punkcie 1/ czynu z art. 233 § 1 kk, polegającego na złożeniu fałszywych zeznań w dniu 26.10.2016 r. przez T. S. (1) w postępowaniu sygn. akt Wa XI Ns RejZa (...) przed Sądem Rejonowym dla m. st. Warszawy, a nie przez oskarżonego P. Ż. (1). Punkt 2/ dotyczy zaś czynu z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, polegającego na przywłaszczeniu kolekcji dzieł sztuki na szkodę J., M., M. i J. K. (2). Zatem o ile czyn z pkt 2 jest tożsamy z czynem zarzuconym w pkt I w aktu oskarżenia skierowanym do Sądu Okręgowego, o tyle taka tożsamość nie zachodzi odnośnie w/w czynu z pkt 1. Czym innym jest przecież zarzucone w pkt II aktu oskarżenia przestępstwo złożenia fałszywych zeznań w dniu 18.02.2016 r. przez P. Ż. (1), którego popełnienia oskarżyciel subsydiarny nie mógł w tej sytuacji zarzucić. Wykluczona jest rozszerzająca interpretacja uprawnień oskarżyciela subsydiarnego i w konsekwencji nie jest możliwe merytoryczne rozstrzyganie przez sąd odnośnie czynu, co do którego brak powtórnej decyzji prokuratora o zaniechaniu ścigania w myśl obowiązującego wówczas art. 55 kpk.

c/ W rezultacie przyjąć trzeba, że odnośnie czynu z art. 233 § 1 kk z pkt II aktu oskarżenia brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela w rozumieniu art. 17 § 1 pkt 9 kpk, czyli występuje tzw. bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 kpk, która powoduje konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia postępowania karnego w tej części, niezależnie od wpływu tego uchybienia na treść orzeczenia. Nadto uchybienie to Sąd odwoławczy musi uwzględnić z urzędu i nie ma znaczenia, że skarżąca nie zamieściła takiego zarzutu w apelacji.

d/ Powyższe jednoznacznie wskazuje, że co do czynu polegającego na złożeniu fałszywych zeznań w dniu 18.02.2016 r. przez P. Ż. (1) brak jest końcowej decyzji prokuratora, a więc śledztwo w tym zakresie nie zostało w ogóle zakończone i powinno być kontynuowane – zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa obejmuje m.in. złożenie w/w fałszywych zeznań /k.2 akt 2 Ds. (...).2018 Prokuratury Rejonowej W.-M./.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

x art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Odnośnie czynu z art. 233 § 1 kk z pkt II aktu oskarżenia brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela w rozumieniu art. 17 § 1 pkt 9 kpk, czyli występuje tzw. bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 9 kpk, która powoduje konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i umorzenia postępowania karnego w tej części.

4.1.

Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego za czyn z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, ponieważ został uniewinniony przez Sąd I instancji.

x art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

a/ W niniejszej sprawie zachodzi przypadek, kiedy na podstawie prawidłowej oceny ujawnionych dowodów należałoby przyjąć, że oskarżony P. Ż. (1) popełnił przestępstwo przywłaszczenia rzeczy znacznej wartości z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk - co wypływa z rozważań w części 3 odnośnie zarzutów apelacyjnych pełnomocnika.

b/ Dodatkowo wystąpiła konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości odnośnie czynu z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, skoro doszło do tak istotnych uchybień w zakresie analizy i oceny materiału dowodowego.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy powinien przeprowadzić przewód sądowy w całości, po czym zobowiązany jest dokonać pełnej i rzetelnej oceny całości materiału dowodowego, a w tym ujawnionych dokumentów i zeznań T. S. (1) - mając na względzie powyższą analizę dotyczącą zarzutów apelacyjnych. W rezultacie Sąd winien rozważyć i przyjąć popełnienie czynu z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk, o ile nie zostaną stwierdzone inne nieznane okoliczności.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6. 

7.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Kosztami procesu za pierwszą i drugą instancję w części dotyczącej czynu zarzucanego w punkcie II z art. 233 § 1 k.k. obciążono Skarb Państwa – na mocy art. 632a § 1 kpk w zw. z art. 640 § 1 kpk, gdyż wystąpił wyjątkowy przypadek związany z rozpoznaniem przez Sąd Okręgowy sprawy pomimo braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

8.  PODPIS

Przemysław Filipkowski

Dorota Radlińska Piotr Maksymowicz

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego J. K. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Punkty I-III wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

x na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

x

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

x

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

☐

zmiana