VIII AKa 124/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2024-07-29
Sygn. akt VIII AKa 124/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 lipca 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie, VIII Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA Izabela Szumniak (spr.)
Sędziowie: SA Agnieszka Brygidyr - Dorosz
SA Dariusz Drajewicz
Protokolant: Olga Balcer
przy udziale prokuratora Szymona Liszewskiego
po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2024 roku sprawy:
z wniosku W. S.
na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 9 listopada 2022 r. sygn. akt XII Ko 24/23
I. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy ;
II. kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VIII AKa 124/23 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
|||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 9 listopada 2022 r. (sygn. akt XII Ko 24/22). |
||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☒ inny – pełnomocnik wnioskodawcy W. S. |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
Sąd apelacyjny nie przeprowadzał postępowania dowodowego. |
||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
|||||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
|||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
|||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
NIE DOTYCZY |
|||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
Pełnomocnik zaskarżonemu wyrokowi zarzucił: I. Naruszenie prawa materialnego, a mianowicie: 1. Art. 8 ust. 1 i ust. 4 ustawy lutowej poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie zasądzenia na rzecz W. S. zadośćuczynienia za przedmiotową izolację, podczas gdy niewątpliwie zadośćuczynienie jest należne skarżącemu ponad zasądzoną już wyrokiem z 1999 r. kwotę – w zakresie szkód niematerialnych – z uwagi na odosobnienie, przesłuchania, warunki osadzenia, fakt utraty zdrowia i szykany; 2. Art. 8 ust. 4 ustawy lutowej poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i niesłuszne oddalenie wniosku W. S. o uzupełniające zadośćuczynienie, podczas gdy rozstrzygnięcie Sadu Okręgowego nie ma podstaw faktycznych i prawnych, bowiem przedmiotowy wniosek dotyczył dalszego zadośćuczynienia z tytułu ustawy rehabilitacyjnej, uzasadnionego z uwagi na charakter sprawy, a niewątpliwie dalsze zadośćuczynienie jest należne skarżącemu, bowiem poziom przyznanego zadośćuczynienia na podstawie k.p.k. był rażąco niski; 3. Art. 552 k.p.k. w zw. z art. 558 k.p.k. oraz art. 445 § 1 i 2 k.c. i art. 6 k.c., poprzez błędną ich wykładnię i w konsekwencji nieprawidłowe uznanie, że wnioskodawcy nie należy się przedmiotowe zadośćuczynienie na skutek okoliczności wykazanych w lakonicznym uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji, co skutkowało błędnym oddaleniem wniosku II. Naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie: - art. 328 k.p.c. poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku, które w sposób lakoniczny i ogólnikowy uzasadnia decyzję podjętą w zakresie przedmiotowego roszczenia, podczas gdy winno ono być szczegółowym odwzorowaniem procesów motywacyjnych wydania wyroku określonej treści. Z ostrożności: - w oparciu o art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych, będący skutkiem naruszenia art. 7 k.p.k., poprzez nierozpoznanie istoty sprawy co do zadośćuczynienia z tytułu wskazanych zdarzeń, - obrazę prawa materialnego art. 8 ust. 4 w zw. z art. 8 ust 1 ustawy lutowej – polegającym na niezasadnym uznaniu, że uprzednie zasądzenie zadośćuczynienia w istocie wytworzyło stan rzeczy osądzonej (res iudicata), a w konsekwencji błędne wskazanie przez sąd na brak w niniejszej sprawie jakichkolwiek względów słuszności pozwalających na zasądzenie zadośćuczynienia. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny – zarzuty pełnomocnika |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Apelacja pełnomocnika wnioskodawcy nie mogła doprowadzić do zmiany kontrolowanego wyroku w postulowanym kierunku z uwagi na jej bezzasadność. Sąd Okręgowy słusznie wskazał, że zasadą postępowań sądowych jest nieorzekanie dwukrotnie w tej samej sprawie .Zasada ta powtórzona została w art. 8 ust. 4 ustawy lutowej, który brzmi: „Przepis ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli w wyniku rewizji nadzwyczajnej, kasacji lub wznowienia postępowania prawomocnie zasądzono odszkodowanie, chyba, że za jego zastosowaniem przemawiają względy słuszności”. Sąd I instancji przedstawił wypracowaną interpretację wyjątku, o którym mowa w przywołanym przepisie i doszedł do słusznej konkluzji, iż nie zachodzi on w przedmiotowej sprawie. Argumentacja sądu w tym zakresie jest logiczna, prawidłowa, poprowadzona w zwięzły, lecz wyczerpujący sposób. Sąd Apelacyjny w pełni ją podziela i przyjmuje za własną. Zarzuty apelacji pełnomocnika są wyłącznie polemiczne. Nie ma żadnych podstaw do uznania, że przyznane uprzednio wnioskodawcy odszkodowanie i zadośćuczynienie było rażąco niskie. Jak już wskazał Sąd meriti w uzasadnieniu swojego orzeczenia zasądzona w poprzednim postępowaniu kwota nie była dużo niższa od żądanej, a wnioskodawca, nie wywodząc apelacji od wyroku uznał ją za adekwatną. Nie może być również uznana za niską w odniesieniu do kwot aktualnie zasądzanych, biorąc pod uwagę zmniejszenie się wartości pieniądza od roku 1999. Co więcej, Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że średnie miesięczne wynagrodzenie w roku 1999, kiedy to zasądzono dochodzoną przez wnioskodawcę kwotę wynosiło 1706, 74 zł. Tym samym zasądzona kwota 5. 600 zł stanowiła niemal trzykrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia. Nie sposób zatem uznać jej za rażąco znikomą, czy jak ją określa pełnomocnik wnioskodawcy – symboliczną. Niezasadnie pełnomocnik przypisuje sądowi I instancji uznanie, że w stosunku do wnioskodawcy nie ma możliwości zastosowania ustawy lutowej z uwagi na zasadę res iudicata. Sąd Okręgowy wyczerpująco wyjaśnił w pisemnych motywach swojej decyzji, że w jego ocenie nie zachodzi wyjątek wskazany w ustępie 4 art. 8 tej ustawy w postaci zaistnienia względów słuszności dla skorygowania przyznanej już kwoty poprzez zasądzenie dodatkowych kwot pieniężnych. Sąd Okręgowy prawidłowo wskazał również na okoliczność, że nie budząca żadnych wątpliwości działalność niepodległościowa W. S. była uwzględniona przez Sąd Okręgowy w Warszawie przy wydawaniu wyroku z dnia 14 stycznia 1999 r. skoro wyłącznie z tego powodu postanowienie o warunkowym umorzeniu zostało uchylone, a tymczasowe aresztowanie uznane za niewątpliwie niesłuszne. Nie doszło do mającej wpływ na treść wyroku obrazy art. 424 § 1 k.p.k. poprzez zarzucone sporządzenie uzasadnienia w sposób lakoniczny i ogólnikowy, uniemożliwiający rzetelną weryfikację podjętej przez sąd decyzji. Błędnie również to rzekome uchybienie Sądu Okręgowego oceniono na gruncie przepisu art. 328 k.p.c., który w niniejszym postępowaniu nie miał zastosowania. W przedmiotowej sprawie wyrok, wbrew twierdzeniom skarżącego w pełni nadaje się do poddania go kontroli instancyjnej. Sąd Apelacyjny nie podziela zapatrywania pełnomocnika, że uzasadnienie Sądu meriti zawiera niepełne informacje o motywach podjętego rozstrzygnięcia. Wręcz przeciwnie, uzasadnienie, choć sporządzone zwięźle, spełnia wymogi określone w art. 424 k.p.k. i jest klarowne i usystematyzowane. Odnośnie zaś do uchybień związanych ze sporządzeniem uzasadnienia warto przypomnieć, że w obecnym stanie prawnym, z uwagi na treść art. 455 a k.p.k. nie jest możliwe uchylenie wyroku nawet w sytuacji gdyby uzasadnienie orzeczenia nie spełniało wymogów określonych w art. 424 k.p.k. Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w wyroku. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
Pełnomocnik wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie i przekazanie niniejszej sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu |
☐ zasadny – ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Wobec bezzasadności zarzutów podniesionych w apelacji pełnomocnika wnioskodawcy, nie dostrzeżono podstaw do uchylenia wyroku zgodnie z postulatem skargi apelacyjnej. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
NIE DOTYCZY |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Całość rozstrzygnięcia Sądu I Instancji. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
Jak wyżej. |
||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
NIE DOTYCZY |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
4.1. |
NIE DOTYCZY |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
NIE DOTYCZY |
||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
3 |
Zgodnie z art. 554 § 4 k.p.k. kosztami postępowania odwoławczego obciążono rachunek Skarbu Państwa. |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
Izabela Szumniak Agnieszka Brygidyr - Dorosz Dariusz Drajewicz |
1.3 Granice zaskarżenia |
|||||||
Wpisać kolejny numer załącznika 1☒ |
|||||||
Podmiot wnoszący apelację |
Pełnomocnik wnioskodawcy |
||||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Oddalenie wniosku |
||||||
1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
|||||
☐ |
co do kary |
||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||
1.3.2 Podniesione zarzuty |
|||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji. |
|||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||
☐ |
|||||||
☐ |
brak zarzutów |
||||||
1.4. Wnioski |
|||||||
☒ |
uchylenie |
☐ |
zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 23 września 2023 r. (sygn. akt XII Ko 14/22) w całości. |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Izabela Szumniak, Agnieszka Brygidyr-Dorosz , Dariusz Drajewicz
Data wytworzenia informacji: