Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 128/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z 26.10.2022 r. sygn. akt V Ko 353/21

1.1.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny – pełnomocnik reprezentanta Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji

1.1.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.1.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.  Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.1.  Ustalenie faktów

1.1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Nie dotyczy

1.1.1.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

Nie dotyczy

1.1.  Ocena dowodów

1.1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

1.1.1.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Pełnomocnika Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji:

1/ błędu w ustaleniach faktycznych, mającego wpływ na treść orzeczenia, polegającego na błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, że zasądzona kwota 3500 zł zadośćuczynienia z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania jest odpowiednia, podczas gdy zebrany materiał dowodowy wskazuje, że okoliczności zatrzymania, w tym czas zatrzymania, jak i znikoma intensywność doznanych krzywd uzasadniają oddalenie wniosku w całości;

2/ obrazy przepisów postępowania tj. art. 558 kpk w zw. z art. 232 kpc w zw. z art. 6 kc poprzez przyjęcie, że wnioskodawca wykazał, że w wyniku zatrzymania doznał krzywdy w rozmiarze uzasadniającym przyznanie mu kwoty w wysokości 3500 zł, podczas gdy zebrany materiał dowodowy nie uzasadniał przyznania zadośćuczynienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

a/ Zarzuty skarżącej odczytywane łącznie z wnioskami odnoszą się do zasadności i wysokości przyznanego zadośćuczynienia i są ze sobą ściśle powiązane, wobec czego należy je rozpoznać łącznie. Pełnomocnik podała, że zaskarża wyrok w całości, ale faktycznie dotyczy to jedynie punktu I, w którym zasądzono kwotę 3500 zł. Przy tym w istocie nie kwestionuje oceny dowodów przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy, a jedynie kwotę zadośćuczynienia.

b/ W sprawie nie podważono prawidłowości oceny zeznań wnioskodawcy M. G. (1) ani ujawnionych dokumentów, które nie budziły wątpliwości. Skarżąca nie wykazała, aby naruszono przepisy procesowe w tym zakresie. Podzielić trzeba pogląd, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., jeżeli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy /art. 410 k.p.k./ i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy /art. 2 § 2 k.p.k./, stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść wnioskodawcy, a także jest wyczerpująco i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - umotywowane w uzasadnieniu wyroku /art. 424 § 1 k.p.k./ /tak np. wyrok Sądu Najwyższego z 11.01.2022 r. sygn. I KA 10/21, lex nr 3342243/.

c/ Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może zostać skutecznie podniesiony tylko wtedy, gdy w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenia faktyczne nie mające jakiegokolwiek oparcia w przeprowadzonych dowodach albo gdy określonych ustaleń nie poczyniono, pomimo że z uznanych za wiarygodne dowodów określone fakty jednoznacznie wynikały /tak np. wyrok Sądu Najwyższego z 11.01.2022 r. sygn. I KA 10/21, lex nr 3342243/. Istotne jest, że nawet w przypadku stwierdzenia wystąpienia błędu w ustaleniach faktycznych, nie musi on prowadzić do konieczności zmiany bądź uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia, gdyż konieczne jest, aby miał on wpływ na jego treść.

d/ Zgodzić się należy z Sądem I instancji, że brak było uzasadnionych podstaw do zatrzymania M. G. (1). Zatrzymanie wnioskodawcy zostało uznane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia postanowieniem z 27.04.2021 r. sygn. II Kp 3129/20 za bezzasadne i nieprawidłowe. Nie można przyjąć, aby zachodziła obawa ukrycia się go, którą to obawę podano w protokole zatrzymania, gdyż nie przemawia za tym jakakolwiek okoliczność i skarżąca na to nie wskazuje. Niewątpliwie była znana jego tożsamość. Ponadto postanowieniem z 24.11.2020 r. sygn. PR 2 Ds. (...).2020.I umorzono dochodzenie w sprawie o czyn z art. 254 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k. wobec braku podstaw do skierowania aktu oskarżenia.

e/ W tej sytuacji słuszne jest stanowisko Sądu Okręgowego, iż w świetle dokonanych ustaleń faktycznych, poczynionych w oparciu o całokształt materiału dowodowego, wnioskodawca M. G. (1) został niewątpliwie niesłusznie zatrzymany w okresie od 30 października 2020 r. godz. 18.00 do 31 października 2020 r. godz. 16.22, z którego to tytułu przysługuje mu zadośćuczynienie od Skarbu Państwa. Takiego charakteru zatrzymania nie podważa także pełnomocnik.

f/ Sąd Apelacyjny podziela pogląd, że pojęcie sumy odpowiedniej dotyczącej zadośćuczynienia ma charakter nieokreślony. Niewątpliwie zadośćuczynienie ma mieć charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać ekonomiczną wartość. Jednocześnie wartość ta nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być stosownie do art. 445 § 1 k.c. „odpowiednia” w tym sensie, że powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom społeczeństwa i nie może prowadzić do nadmiernego bogacenia się. Natomiast kryterium przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa ma znaczenie pomocnicze /tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z 22.01.2015 r. III KK 252/14, L.; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16.03.2023 r. II AKa 393/21/.

g/ Nie jest zasadna argumentacja pełnomocnika co do błędnego wyważenia przez Sąd Okręgowy na etapie określania wysokości zadośćuczynienia, całokształtu ustalonych okoliczności dotyczących zatrzymania wnioskodawcy. Podnoszony czasokres pozbawienia wolności tj. ponad 22 godziny i jego warunki, doznany przez M. G. silny stres, wpływ tej sytuacji na funkcjonowanie wnioskodawcy - były dla niego niewątpliwie dolegliwe. Nie można uznać, aby intensywność doznanych krzywd była znikoma, jak twierdzi skarżąca. O ile pełnomocnik słusznie zauważa, że dochodzone roszczenie ma charakter cywilny, to nie wykazała naruszenia art. 232 kpc w zw. z art. 6 kc. Niewątpliwie Sąd Okręgowy dysponował wystarczającym materiałem dowodowym, który posłużył do poczynienia niekwestionowanych ustaleń. Nadmienić wypada, że wnioskodawca został przesłuchany i nie są podważane jego zeznania. Zatem nie można przyjąć, aby nie wykazał rozmiaru krzywdy. Nie należy pomijać, że w sprawie chodzi o niewątpliwie niesłuszne pozbawienie wolności człowieka. Pełnomocnik nie podnosi innych okoliczności, które przemawiałyby za oddaleniem wniosku o zadośćuczynienie lub obniżeniem zasądzonej kwoty. Postulowane odstąpienie od przyznania rekompensaty pieniężnej byłoby niczym nieuzasadnione.

h/ Powyższe rozważania w powiązaniu z pozostałymi, niekwestionowanymi przez skarżącą ustaleniami poczynionymi przez Sąd Okręgowy, prowadzą do wniosku, że w zaskarżonym wyroku nie doszło do niesłusznego przyznania bądź zawyżenia kwoty zadośćuczynienia należnego wnioskodawcy z tytułu niewątpliwie niesłusznego zatrzymania. Wskazać zarazem należy, że z zeznań wnioskodawcy nie wynika, aby przedmiotowe zdarzenie skutkowało koniecznością zasięgnięcia pomocy lekarskiej ani psychologicznej czy też poważnymi następstwami w jego życiu.

i/ Reasumując, całokształt poczynionych ustaleń w kontekście zarzutów podniesionych przez skarżącą prowadzi do przekonania, że kwota 3500 zł jest odpowiednia i współmierna w realiach sprawy. Nadmienić należy, że kwota zadośćuczynienia nie może być nadmierna w stosunku do krzywdy i nie może być źródłem nieuzasadnionej korzyści majątkowej. Jej wysokość jest adekwatna do czasokresu pozbawienia wolności, doznanych cierpień i negatywnych przeżyć psychicznych wnioskodawcy, jak również czyni zadość obecnym realiom społeczno-gospodarczym w Polsce, nie powodując nadmiernego wzbogacenia M. G..

Wniosek

Pełnomocnik Skarbu Państwa – Komendanta Stołecznego Policji wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I poprzez:

1/ oddalenie w całości zasądzonego zadośćuczynienia na rzecz wnioskodawcy M. G.;

2/ ewentualnie obniżenie kwoty przyznanego zadośćuczynienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W świetle rozważenia zarzutów pełnomocnika brak było jakichkolwiek podstaw do zmiany wyroku poprzez oddalenie żądania wnioskodawcy czy obniżenie wysokości przyznanego zadośćuczynienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.1.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

W punkcie I wyrok został utrzymany w mocy w zaskarżonej części.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody wynikają z rozważań w części 3.

1.1.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Nie dotyczy

Zwięźle o powodach zmiany

Nie dotyczy

1.1.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.1.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.1.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.1.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Wydatkami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążono Skarb Państwa zgodnie z art. 554 § 4 k.p.k.

7.  PODPIS

Przemysław Filipkowski

Michał Lasota Agnieszka Brygidyr - Dorosz

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik reprezentanta Skarbu Państwa - Komendanta Stołecznego Policji

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Punkt I zaskarżonego wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

Zmiana