Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 202/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. XII Ko 103/21 z dnia 07.03.2023 r.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny- pełnomocnik wnioskodawcy A. K.

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐ art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒ art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒ art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

1

------------------

---------------------------------------------------

-------------

-----------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-------

-----------------

----------------------------------------------------

-----------

-----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--------------

-------------------------------

---------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

-------------------------------

---------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik wnioskodawcy A. K. zarzucił:

1) obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 552 § 4 k.p.k. poprzez uznanie, że kwota 1 tysiąca złotych zamiast 12 tysięcy złotych zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie stanowi kwotę odpowiednią do rozmiaru krzywdy Wnioskodawcy i w pełni rekompensuje jemu negatywne przeżycia psychiczne, podczas gdy kwotą należycie uwzględniającą rozmiar krzywdy, co również wynika z przeprowadzonych dowodów w sprawie, jest kwota 12 000 zł,

2) błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na wynik sprawy, a mianowicie uznanie, że kwota 12 tysięcy złotych zadośćuczynienia za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanie, jest kwotą nadmiernie wygórowaną do zrekompensowania doznanych krzywd, a wystarczającą jest kwota 1 tysiąca złotych, podczas gdy całokształt okoliczności sprawy uzasadnia zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 12 złotych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu odwoławczego zarzuty skarżącego, w większości, nie są zasadne, aczkolwiek zmiany przeprowadzone na korzyść wnioskodawcy, wynikały z kierunku apelacji, częściowego uwzględnienia tez apelującego i zostaną omówione w dalszej części uzasadnienia.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż w odniesieniu do zarzutów dotyczących naruszenia art. 7 k.p.k. i 410 k.p.k. sąd odwoławczy nie podzielił tez skarżącego w tym względzie. Ocena dowodów przeprowadzonych w toku postępowania pozostaje pod ochroną prawa procesowego (art. 7 k.p.k.), gdyż została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy oraz wyczerpującego i logicznego, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, uzasadnienia przekonania sądu, zgodnie z wymogami określonymi w art. 424 k.p.k. W ocenie sądu odwoławczego analiza akt sprawy, zaskarżonego wyroku oraz uzasadnienia prowadzi do konstatacji, iż Sąd Okręgowy nie dopuścił się obrazy wskazanych wyżej przepisów. Postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w sposób dokładny i staranny, uzasadnienie zaś zaskarżonego orzeczenia jest klarowne, wskazuje logiczny proces, który doprowadził sąd do wniosku o konieczności zasądzenia zadośćuczynienia w określonej kwocie, aczkolwiek sąd odwoławczy podwyższył kwotę zadośćuczynienia do wysokości 2.000 złotych. Sąd I instancji poza tym, czytelnie wskazał w uzasadnieniu, jakie fakty uznał za ustalone, na czym opierał poszczególne ustalenia, a następnie, jakie wnioski wyprowadził z dokonanych ustaleń. Jeżeli skarżący kwestionuje dokonaną przez sąd ocenę dowodów, to zarzut obrazy art. 7 k.p.k. powinien sformułować w taki sposób, aby z jego treści wynikała istota obrazy tego przepisu w danej sprawie, tj. w treści zarzutu należy wskazać jaki konkretnie dowód (czy dowody) został przez sąd oceniony dowolnie oraz - co istotne - w czym ta dowolność się przejawiała. Analiza zarzutów prowadzi do wniosku, że apelujący nie zakwestionował skutecznie oceny dowodów przeprowadzonej przez sąd meriti.

Tym samym, nie można z nimi się w większości zgodzić, aczkolwiek sąd II instancji przyznał częściowo rację skarżącemu zwiększając kwotę zadośćuczynienia. Sąd I instancji przeprowadził bowiem staranne postępowanie dowodowe i dokonał zasadnych ustaleń faktycznych. Wbrew polemicznym twierdzeniom skarżącego nie pominął okoliczności dotyczących zatrzymania wnioskodawcy i nadał im co do zasady właściwą wagę uwzględniając, że zatrzymanie było bezzasadne, a użycie gazu łzawiącego rozpylonego w kierunku twarzy A. K., skucie go kajdankami, kilkugodzinne niecelowe zatrzymanie oraz ograniczenia w zakresie higieny osobistej i dostępu do wody oraz żywności, wpłynęło na zintensyfikowanie doznanej krzywdy.

Sąd Apelacyjny podziela zdanie, że pojęcie sumy odpowiedniej dotyczącej zadośćuczynienia ma charakter nieokreślony. W doktrynie i judykaturze przyjęte zostały kryteria, którymi należy kierować się przy określaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomiczną wartość. Jednocześnie wartość ta nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być stosownie do art. 445 § 1 k.c. „odpowiednia” w tym sensie, że powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom społeczeństwa, nie może prowadzić do nadmiernego bogacenia się. Natomiast kryterium przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa ma znaczenie pomocnicze (tak np. postanowienie Sądu Najwyższego z 22.01.2015 r. III KK 252/14, L.; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16.03.2023 r. II AKa 393/21).

Biorąc właśnie stwierdzone u wnioskodawcy cierpienia, lęki, poczucie niepokoju, sąd odwoławczy zwiększył kwotę zadośćuczynienia, uwzględniając także stopień zmiany siły nabywczej pieniądza od momentu orzekania przez sąd meriti do chwili rozstrzygania przez sąd odwoławczy.

Wniosek

Pełnomocnik wnioskodawcy A. K. wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w pkt 1 poprzez uwzględnienie wniosku o zadośćuczynienie w wysokości 11.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, co podwyższy łączną sumę zadośćuczynienia do łącznej kwoty 12.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku zasądzającego zadośćuczynienie do dnia zapłaty.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, materiał dowodowy jest pełny w sprawie i umożliwiał podjęcie decyzji także w postępowaniu odwoławczym. W sprawie został złożony wniosek o zasądzenie kwoty 12 000 złotych, co jest wnioskiem pozbawionym realnych podstaw. Zadośćuczynienie zawiera wprawdzie cechy kompensacyjne, jednak wysokość tego żądania musi być utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom życia i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa w Polsce. Kwota zadośćuczynienia nie może być nadmierna w stosunku do krzywdy i nie może być źródłem nieuzasadnionej korzyści majątkowej.

W aspekcie powyższego, w ocenie sądu odwoławczego, należało uwzględnić częściowo wniosek apelującego i podwyższyć kwotę zadośćuczynienia do wysokości 2.000 złotych. Na podwyższenie kwoty miały wpływ rozmiar krzywdy jakiej doznał wnioskodawca, do czego odniesiono się we wcześniejszej części uzasadnienia. Ukształtowana w ten sposób kwota stanowi realną wartość materialną, która oczywiście nie zniesie skutków niesłusznego zatrzymania, ale zadośćuczynienie takiego celu nie ma. Nie jest przecież możliwe ustalenie w kategoriach ekonomicznych ujemnych doznań wnioskodawcy, związanych z izolacja przez kilka godzin. W świetle analizy zarzutów pełnomocnika wnioskodawcy przeprowadzonej wyżej zasadne zatem było podwyższenie łącznej kwoty zadośćuczynienia do 2.000 złotych. Powyższa kwota, zdaniem sądu odwoławczego, uwzględnia krzywdę jaką doznał wnioskodawca, rozmiar jego cierpień i jest kwotą adekwatną, a nade wszystko sprawiedliwą.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy wyrok w pozostałej zaskarżonej części co do oddalenia wniosku w pozostałym niezmienionym zakresie, co do zasądzonych zwrotu kosztów zastępstwa prawnego oraz co do kosztów postępowania.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody wskazano szczegółowo w części 3.1. niniejszego uzasadnienia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższono do kwoty 2.000 złotych, orzeczoną w punkcie I kwotę tytułem zadośćuczynienia od Skarbu państwa wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Zwięźle o powodach zmiany

Podwyższenie wysokości zadośćuczynienia wynika z rozważań zawartych w części 3.1., a mianowicie z powodu uwzględnienia w części argumentów apelacji pełnomocnika wnioskodawcy.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

----------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

----------------------------------------------------------------

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

x art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

-------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Podstawą decyzji o zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz A. K. kwoty 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w związku z ustanowieniem w sprawie pełnomocnika z wyboru stanowiły przepisy art. 554 § 4 k.p.k. w zw. z § 11 ust. 6 i § 17 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

4.

Podstawą decyzji o obciążeniu Skarbu Państwa wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym był przepis art. 554 § 4 k.p.k.

7.  PODPIS

Izabela Szumniak

Dariusz Drajewicz Anna Gąsior - Majchrowska

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika ☒

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawcy A. K..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 07 marca 2023 r. sygn. akt XII Ko 103/21.

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana