Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 245/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie

z dnia 31 marca 2023 r. (sygn. akt V K 119/22)

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obrońca M. B. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę:

1.  Art. 7 k.p.k. poprzez nieobiektywne badanie dowodów, nieuwzględniającym okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, wyciąganiu wniosków na podstawie tylko części materiału dowodowego pomijając wszystkie kwestie, które budzą uzasadnione wątpliwości i nie pasują do przyjętej przez Sąd wersji zdarzeń, ocenie dowodów nie tylko sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania, ale i doświadczenia życiowego, a także przyjęciu na podstawę wyroku tylko wybiórczej części materiału dowodowego wyrażającej się w bezpodstawnym uznaniu, że oskarżony M. B. jest osobą widoczną na nagraniach z monitoringu, mimo że opinia biegłego z zakresu antropologii sądowej nie stwierdza kategorycznie, aby osobą posługującą się nożem widoczną na nagraniu był M. B.

2.  Art. 204 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez brak zagwarantowania w przesłuchaniu oskarżonego M. B. w postępowaniu przygotowawczym udziału tłumacza, którym posługuje się oskarżony, konsekwencją czego był błąd w ustaleniach faktycznych wyrażający się w uznaniu, ze M. B. dopuścił się czynu określonego w art. 280 § 2 k.k. w sytuacji gdy materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie temu oskarżonemu posługiwania się niebezpiecznym narzędzie, bądź świadomości, że pozostali sprawcy posługują się takim narzędziem.

3.  Naruszenie art. Ust. 2 w zw. z art.31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i art. 92 Konstytucji RP poprzez orzeczenie na rzecz adw. M. F. kwoty 1328,40 zł zamiast w wysokości jak dla obrońcy z wyboru w sytuacji gdy różnicowanie stawek adwokackich w zależności od tego w jakim trybie został ustanowiony narusza standardy konstytucyjne.

Obrońca N. A. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę:

1.  Art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegającą na przyjęciu, że przeprowadzone dowody i ustalenia na ich podstawie prowadzą do wniosku, że oskarżony dopuścił się czynu z art. 280 § 2 k.k.

2.  Rażącą niewspółmierność kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, gdy po stronie oskarżonego występowały okoliczności łagodzące, które zostały przez Sąd uwzględnione jedynie w niewielkim stopniu takie jak współpraca z organami ścigania, niekaralność, status młodocianego, nieposługiwanie się nożem.

Obrońca K. M. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił obrazę:

1.  Art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonych oraz zeznań Y. Y. i D. B. i ustalenie, że oskarżony był obecny w klubie (...) w dniu 8 grudnia 2021 r. oraz brał udział w zdarzeniu na klatce schodowej w budynku przy ul. (...) podczas gdy depozycje w/w osób nie zawierają potwierdzenia tych okoliczności, a wyjaśnienia K. M. i N. A. wprost temu przeczą

2.  Art. 167 w zw. z art. 170 w zw. z art. 193 i 366 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego zgłoszonego przez obrońcę o wydanie uzupełniającej opinii biegłego antropologa podczas gdy wniosek ten miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierzał do wyjaśnienia w istotnych okoliczności do czego jednak wymagane były wiadomości specjalne.

A w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przypisaniu oskarżonemu zarzucanego mu czynu.

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność kar pozbawienia wolności wymierzonych oskarżonym za przestępstwo z art. 280 § 2 k.k. polegającą na orzeczeniu kar pozbawienia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia podczas gdy bardzo wysoki stopień winy i społecznej szkodliwości czynu wynikający z postaci zamiaru i motywacji, brutalnego sposobu popełnienia przestępstwa, właściwości i warunków osobistych oskarżonych, a także potrzeba w zakresie prewencji szczególnej, jak również w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa przemawiają za wymierzeniem oskarżonym zdecydowanie surowszych kar.

Obrazę przepisów postępowania, tj. art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k. poprzez niezasadne zamieszczenie w opisie czynu za który oskarżeni zostali skazani zachowania innych osób niezwiązanych z czynem oskarżonych i polegającego na zwróceniu przez te osoby, po tymczasowym aresztowaniu oskarżonych przedmiotów skradzionych pokrzywdzonym przez oskarżonych oraz równowartości skradzionego telefonu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy zaznaczyć, iż zarzut z pkt. II apelacji oskarżonego N. A. oraz zarzut z pkt I apelacji obrońcy oskarżonego K. M., jak również zarzut I apelacji obrońcy M. B. dotyczący wadliwej oceny dowodów w postępowaniu zgromadzonych i niekwestionowanych przez strony, a zatem błąd naruszenia przepisów postępowania, który w niniejszej sytuacji procesowej jest błędem pierwotnym w stosunku do stawianego kolejno zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych będzie poddany wspólnej ocenie albowiem zarzuty apelacyjne oraz ich uzasadnienie sugerują, iż obrońcy wskazują na te same rzekome uchybienia, których dopuścił się Sąd Okręgowy, wobec czego tak rozumiane zarzuty apelacji obrońców należało rozważyć łącznie.

Biorąc pod uwagę powyższą konstatację Sąd Apelacyjny rozważy zarzuty apelacyjne zgodnie z ich istotą. Podzielić należy konsekwentne poglądy orzecznictwa, że przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k., jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11.04.2018 r. sygn. IV KK 104/18). W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie sprawstwa i winy oskarżonych: N. A., K. M. oraz M. B., a nadto wynikają one z właściwie ocenionego materiału dowodowego, która to ocena wypełnia wszystkie dyrektywy art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., o czym niżej. Zatem przedstawiona ocena dowodów została przeprowadzona prawidłowo i jako kompletna, nie wymagała korekty i uzupełnienia.

Kontrola odwoławcza przeprowadzona przez Sąd Apelacyjny pozwala na stwierdzenie, że zarzuty sformułowane przez obrońców oskarżonych oraz prokuratora w apelacjach nie zasługują na uwzględnienie. W niniejszej sprawie nie doszło do obrazy art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., jak również naruszenia art. 438 pkt. 4 k.p.k., ani innych przepisów, gdyż Sąd I instancji oparł się na całości przedstawionego mu materiału dowodowego, uzupełnił go w możliwym zakresie oraz słusznie uargumentował i uznał, że zarzucany oskarżonym czyn z art. 280 § 2 k.k. jest prawidłowy, zaś wymierzona kara jest sprawiedliwa i adekwatna do wymogów Rozdziału VI Kodeksu karnego.

Dla zasadności zarzutu naruszenia art. 7 k.p.k., którego w istocie dotyczą zarzuty wszystkich apelacji obrońców, na co wcześniej wskazywano, nie wystarczy zaprezentowanie przez stronę własnych wątpliwości, co do stanu dowodów ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego sygn. V KK 68/2018 z 04.04.2018 r.). W oczywisty sposób nie zostały naruszone przepisy art. 7 k.p.k. - tj. ogólne dyrektywy nakazujące uwzględniać okoliczności tak na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonych, a nadto nakaz oparcia rozstrzygnięć na prawdziwych ustaleniach faktycznych.

W niniejszej sprawie nie doszło do obrazy art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k., czy innych przepisów, która uniemożliwiałaby instancyjną kontrolę prawidłowości wyroku bądź nakazywała jego zmianę, co do oceny zachowania oskarżonego N. A. poprzez przyjęcie, że ewentualnie jedynie dokonał on przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. Skarżący obrońca nie wykazał uchybień, które miałyby wpływ na treść wydanego wyroku. Zatem wniosek apelacji o zmianę wydanego orzeczenia jest w oczywisty sposób bezzasadny.

Naruszenie art. 438 pkt 3 k.p.k. polega nie na popełnieniu błędu w dwóch płaszczyznach. Pierwsza dotyczy sprawstwa. Błąd w ustaleniach faktycznych, co do sprawstwa ma miejsce wówczas, gdy na podstawie prawidłowo przeprowadzonych i prawidłowo ocenionych dowodów sąd błędnie ustalił fakty. Wówczas ten błąd ma wpływ na treść orzeczenia. Jeśli dowód został nieprawidłowo oceniony, to następstwem błędnej oceny są błędne ustalenia faktyczne. W takim układzie procesowym uchybieniem pierwotnym, którego powinien dotyczyć zarzut, jest obraza przepisów postępowania, a jego następstwem są błędne ustalenia faktyczne, na co Sąd Apelacyjny wskazał powyżej. Druga płaszczyzna ustaleń faktycznych dotyczy przypisania przestępstwa. Błędne ustalenia faktyczne, co do opisu czynu mają wpływ na kwalifikację prawną czynu. Mogą one polegać na braku ustalenia określonych faktów, co prowadzi do zdekompletowania znamion przestępstwa, albo na błędnym ustaleniu faktów, co powoduje niewypełnienie znamion zarzucanego przestępstwa lub wypełnienie znamion innego przepisu ustawy karnej. Wówczas takie uchybienie ma wpływ na treść wyroku, co do kwalifikacji prawnej czynu.

Mając na uwadze to spostrzeżenie o charakterze generalnym należy odnieść się do zasadniczych uchybień procesowych, które miały stać się udziałem Sadu Okręgowego, a na które zwracają uwagę obrońcy oskarżonych - autorzy apelacji.

Wbrew twierdzeniom obrońców kontestujących ocenę materiału dowodowego, którzy zarzucili orzeczeniu obrazę art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k., nie sposób dostrzec, by Sąd meriti rozpoznający sprawę dopuścił się błędu w ocenie materiału dowodowego oraz orzekał w sprzeczności z zasadami logiki, prawidłowego rozumowania lub doświadczenia życiowego.

Sąd I instancji szczegółowo wskazał zakres materiału dowodowego, któremu przyznał walor wiarygodności oraz nakreślił, którym dowodom i z jakich przyczyn waloru tego odmówił. Na kartach 6 - 9 uzasadnienia znajduje się szczegółowa analiza przeprowadzonych w sprawie dowodów w postaci zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonych i zbędnym jest ponowne przywoływanie tych rozważań w uzasadnieniu Sądu odwoławczego albowiem Sąd Apelacyjny w całości je potwierdza i uznaje za zasadne.

Twierdzenia obrońców zawarte w uzasadnieniach apelacji pozostają oderwane od realiów postępowania i w istocie stanowią polemikę z prawidłowymi ustaleniami stanu faktycznego, których dokonał Sąd Okręgowy. W szczególności apelacje pomijają treść jednoznacznej i transparentnej opinii biegłego antropologa, który w sposób określany z bardzo wysokim prawdopodobieństwem stwierdził, że wizerunek oskarżonych został utrwalony na nagraniach z kamer monitoringu umieszczonych w miejscu zdarzenia, jak również z kamer zlokalizowanych w Klubie (...). Obecność wszystkich oskarżonych, czyli: M. B., N. A. oraz K. M. potwierdza porównawczy materiał fotograficzny zawarty na kartach 328 - 335., (...) - 1260 akt sprawy, gdzie osoby oskarżonych są wyraźnie widoczne zarówno w zakresie sylwetek jak i wizerunków twarzy, co stanowi główny, obiektywny i bezwpływowy dowód potwierdzający zarzut stanowiący podstawę skazania oskarżonych oraz ich obecność zarówno w Klubie (...), gdzie oskarżeni obserwowali pokrzywdzonych Y. Y. i D. M. B., jak również w budynku na ul. (...).

Twierdzenia skarżących, jakoby opinia ta nie była opinią kategoryczną jak też by była niepełną lub niejasną pozostają oczywiście bezzasadne, co wynika literalnie z treści samej opinii k.1239-1262). Oczekiwanie obrońców, że opinia biegłego antropologa będzie miała charakter kategoryczny oraz będzie zastępowała wydźwięk właściwy dla ustaleń faktycznych czynionych przez Sąd orzekający nie znajduje racji bytu w polskim systemie prawnym. Co więcej, taka konstrukcja samej opinii musiałaby prowadzić do jej wzruszenia przez Sąd odwoławczy z uwagi na fakt, że czynienie ustaleń faktycznych w sprawie jest prawem i obowiązkiem Sądu meriti, nie zaś biegłego, który ma wypowiedzieć się w przedmiocie pytań, dla których odpowiedź wymaga posiadania wiedzy specjalnej.

Twierdzenia obrońców niezasadnie wnioskujących o konieczności zastosowania art. 280 § 1 k.k. w miejsce art. 280 § 2 k.k. pozostają bezzasadne w stopniu oczywistym. Wnioski te w istocie wymykają się spod kontroli instancyjnej bowiem ograniczają się do wygłoszenia postulatu o konieczności dokonania korekty zaskarżonego wyroku w części kwalifikacyjnej czynu. Tezy te nie zostały jednak w żaden logiczny, dedukcyjny i pełny sposób uargumentowane. Ograniczenie się do abstrakcyjnego stwierdzenia, że sprawca nie wiedział o użyciu noża z przyczyn oczywistych nie wymaga dalszego uzasadnienia. Sam przebieg zdarzenia zarejestrowany na monitoringu wyklucza przyjęcie tezy forsowanej przez obrońców. Zapis monitoringu zawarty na płytach – k. 194, 194 jak również jego zdjęciowy zapis k. 172 verte, 173 verte oraz przebieg napaści zarówno na Y. Y., jak na D. M. B. w budynku na ul (...) bezspornie wskazują, iż napastnicy używają noży, przy czym użycie tych przedmiotów służy do osiągnięcia celu, jakim jest zabór mienia. Zatem kwalifikacja przyjęta przez Sąd Okręgowy wskazująca na zastosowanie art. 280 § 2 k.k. jest prawidłowa i zasadna. Wskazywany w apelacjach obrońców zarzut, iż brak jest dowodów na istnienie porozumienia w zakresie działania oskarżonych oraz ewentualnego użycia noża przez niektórych z nich nie zasługuje na uwzględnienie a argumentacja przywołana przez Sąd Okręgowy w zakresie tego aspektu sprawy na k. 13 uzasadnienia zasługuje na aprobatę Sądu Apelacyjnego. Fakt istnienia co najmniej akceptacji użycia noża względem pokrzywdzonych podkreślają sami pokrzywdzeni w swoich zeznaniach, gdzie pojawia się informacja o apelu jednego z napastników aby użycie noża przez drugiego z nich nie pozbawiło życia ofiary, co stanowi niepodważalny dowód na działanie z określonym zamiarem oskarżonych, zamiarem charakterystycznym dla kwalifikacji prawnej z art. 280 § 2 k.k. Wobec powyższego, za bezzasadny uznać należy także zarzut oddalenia wniosku dowodowego obrońcy K. M., który pozostaje w mylnym przekonaniu o niepełności materiału dowodowego i konieczności pozyskania opinii uzupełniającej antropologa w zakresie uczestniczenia jego klienta w przedmiotowym zdarzeniu.

O uczestnictwie wszystkich oskarżonych w zdarzeniu z dnia 8 grudnia 2021 r. świadczy również materiał dowodowy w postaci zapisu monitoringu ulicznego zgromadzony i zabezpieczony na k. 168 – 169 verte, gdzie wskazana jest trajektoria poruszania się samochodu S. koloru szarego, którego posiadanie przez K. M. potwierdza świadek A. B. – k. 243 verte.

Sąd poczynił trafne ustalenia faktyczne w zakresie stanu faktycznego niniejszej sprawy. Opis czynu oddaje w pełni zakres działania sprawców. Brak jest zatem podstaw do przychylenia się do wniosku prokuratora, jakoby opis działania sprawców wymagał korekty. Prokurator w sposób arbitralny twierdzi w swej skardze, że wskazany opis jest zbyt szeroki i wymaga ograniczenia, bowiem rozciąga się na osoby niezwiązane ze sprawą. Jest to twierdzenie mylne w stopniu oczywistym bowiem zdarzenie faktyczne i pozostałe elementy wyłożone w prokuratorskiej apelacji dotyczą czynu sensu stricte i Sąd Apelacyjny nie znajduje podstaw do uwzględnienia twierdzenia skarżącego w tym zakresie. Treść wyroku skazującego, stosownie do art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., musi zawierać opis czynu, za który wymierzono stosowną karę. W niniejszej sprawie kara został wymierzona z uwzględnieniem okoliczności objętych opisem czynu obejmującym także zwrot przedmiotów pochodzących z przestępstwa. Sąd Okręgowy skrupulatnie opisał działanie sprawców i nie znajdują się w tym uchybienia prawa. Podstawa do korekty lub zmiany zarzutu zachodzi wtedy, gdy nie zawiera on znamion kodeksowych określonych przepisami prawa materialnego, jest niepełny lub wadliwy funkcjonalnie (nie oddaje zawartości faktograficznej zdarzenia). Zawarcie w zarzucie elementów dodatkowych, poprawiających rozumienie zdarzenia i podstawy skazania nie może być uznawane za błąd proceduralny lub matrialnoprawny i nie stanowi podstawy do eliminacyjnej korekty podstawy skazania w niniejszej sprawie.

Obrońca M. B. wskazuje na błąd proceduralny, jakiego dopuścił się Sąd Okręgowy, a polegający na naruszeniu art. 204 § 1 k.p.k. i oparciu rozstrzygnięcia na wyjaśnieniach oskarżonego M. B., który nie miał zapewnionej asysty tłumacza języka azerskiego, którym się posługuje, co naruszało, zdaniem obrony, jego prawo do obrony. Analiza przesłuchania podejrzanego z k. 126 – 127 verte pozwala na stwierdzenie, iż oskarżony, a na ówczesnym etapie postępowania – podejrzany, w żadnym momencie tej czynnościowi procesowej nie sygnalizował jakichkolwiek problemów z tłumaczeniem komunikowanych mu treści lub rozumieniem znaczenia czynności procesowych dokonywanych z jego udziałem. Co więcej, protokół zawiera stwierdzenie, iż ze strony M. B. nie było żadnych zastrzeżeń co do przesłuchania, co w sposób oczywisty sugeruje, iż rozumiał on i miał pełna świadomość, co do treści jemu przedstawianych oraz deklarowanych przez niego. Jak słusznie zauważa Sąd Apelacyjny w Rzeszowie - wskazane w art. 72 w zw. z art. 204 § 1 pkt 2 k.p.k. prawo do skorzystania z pomocy tłumacza absolutnie nie oznacza spoczywającego na organie procesowym lub sądzie obowiązku zapewnienia tłumacza z języka ojczystego danej osoby, lecz wymóg jest spełniony już przy zapewnieniu tłumacza z języka, którym ta osoba posługuje się w stopniu wystarczającym. ( vide: wyrok SA w Rzeszowie z dnia 30 lipca 2020 r. II AKa 11/20). Oskarżony M. B. jest obywatelem G., gdzie się urodził (k. 126), zatem uznać należy, iż język gruziński jest tym, dla którego udział tłumacza jest konieczny do zapewnienia i co dla oskarżonego w toku całego postepowania zostało zapewnione.

Obrońca M. B. kontestujący wysokość kosztów zasądzonych na jego rzecz wobec sprawowania obowiązków obrończych pozostaje w błędzie twierdząc, że suma 1328,40 zł nie odpowiada prawu i powinna być zmieniona. Wspomnieć należy, że przywołane w apelacji orzeczenie uległo dezaktualizacji i w zakresie orzekania o kosztach w zakresie obrony z urzędu, na czas orzekania w spapranie tj. 31 marca 2023 r. sądy miały swobodę w kształtowaniu stawek dla Obrońców, z której to swobody orzekania skorzystał Sąd Okręgowy.

Zarzuty wymierzenia kary rażąco niewspółmiernej przyjęły zakres biegunowy. Prokurator bezzasadnie twierdzi, że kara 3 lat i 6 miesięcy wymierzona oskarżonym nosi cechy niewspółmiernej łagodności, zaś obrońcy skupiają się na twierdzeniu o niewspółmiernej surowości orzeczonych sankcji. Sąd Apelacyjny stwierdza, że zarówno jedno stanowisko, jak i drugie twierdzenia pozostają błędne.

W kontekście eksponowanego przez skarżących zarzutu w zakresie kary przypomnieć trzeba, że zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, zasługuje na uwzględnienie wówczas gdy pomiędzy karą orzeczoną przez sąd I instancji, a karą jaką należałoby orzec w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowo zastosowanych dyrektyw wymiaru kary, istnieje wyraźna, istotna, „ bijąca wręcz po oczach” różnica ( vide: wyrok SA w Warszawie z dnia 27.09.2021r., II AKa 252/20, LEX nr 3253561). Cech rażącej niewspółmierności, w realiach niniejszej sprawy, nie sposób przypisać wymierzonej przez Sąd meriti karze 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności względem każdego z oskarżonych. Niezasadna na tym tle okazała się argumentacja obrońców jakoby Sąd I instancji nienależycie ocenił okoliczności dotyczące czynu. Sąd Apelacyjny w całości podziela argumentację wskazaną w zakresie uzasadnienia o orzeczonej karze wskazaną na k. 14 – 15 uzasadnienia Sądu Okręgowego i ponowne przywoływanie tej argumentacji w niniejszym uzasadnieniu nie jest zasadne. Prawidłowo Sąd Okręgowy zwraca uwagę na fakt, iż N. A. oraz K. M. w chwili orzekania byli sprawcami młodocianymi, do tej kategorii osób zastosowanie znajduje w pierwszej kolejności dyrektywa zawarta w art. 54 k.k. Prawidłowa wykładnia art. 54 § 1 k.k. nie pozwala na rezygnację z ustawowych dyrektyw wymiaru kary, a jedynie na pierwszym miejscu spośród nich, stawia względy wychowawcze. Położenie akcentu na prewencję specjalną nie eliminuje zatem wcale ogólnego wymagania kierowanego do sądu, zgodnie z którym wymierzona sprawcy - również młodocianemu - kara powinna odpowiadać stopniowi jego winy i społecznej szkodliwości czynu, a także względom prewencji generalnej, rozumianej jako kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. Co więcej, cel wychowawczy nie może polegać na pobłażaniu sprawcy i traktowaniu go w sposób łagodniejszy. Orzeczona kara nadal musi być odpowiednio dolegliwa. Względy wychowawcze nie wyłączają bowiem funkcji represyjnej kary. ( vide: Wyrok SA w Łodzi z dnia 4 marca 2021 r. II AKa 326/20). Orzeczenie Sądu Okręgowego ten wymóg spełniło. Oskarżonym wymierzono kary bezwzględne, powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia. Orzeczenie w zakresie kary adekwatne jest do okoliczności sprawy, w tym bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonym. Sąd Okręgowy zwrócił należytą uwagę na wszystkie okoliczności popełnienia przestępstwa, a w szczególności zaplanowany sposób działania oskarżonych, sposób i natężenie użytej przez nich siły względem pokrzywdzonych przy jednoczesnym sposobie posłużenia się nożami przez poszczególnych sprawców. Sąd zwrócił uwagę na działanie sprawców z zamiarem bezpośrednim oraz z chęć zaspokojenia potrzeb majątkowych. Analiza okoliczności sprawy, prowadzi do wniosku, że tak orzeczona kara pozbawienia wolności nie jest karą rażąco łagodną ani surową i spełni ona wszystkie wymogi prewencji indywidualnej, jak też spełni oczekiwania względom społecznego oddziaływania kary, które przemawiają za orzeczeniem wobec oskarżonych kary izolacyjnej pozbawienia wolności. W niniejszej sprawie zasadnie zwrócić należy uwagę na niewielkie natężenie przemocy wobec pokrzywdzonych zastosowane przez sprawców oraz dotychczasową niekaralność oskarżonych. Odwołując się do zachowania po popełnieniu przestępstwa, wskazać należy, iż oskarżeni uciekli z miejsca zdarzenia nie używając względem pokrzywdzonych przemocy przewyższającej konieczność osiągnięcia celu w postaci dokonania zaboru mienia. Uznać zatem należy, iż wymierzona kara jest odpowiednia i wystarczająco wysoka, zauważając też, iż w takim lub zbliżonym wymiarze jest niejednokrotnie wymierzana za zbrodnię rozboju z użyciem noża, gdzie skutki dla pokrzywdzonych są daleko bardziej dotkliwe (np. rany cięte, kłute itp.). Przekładając wymiar kary do dokonanego przestępstwa uznać należy, że w perspektywie dyrektywy społecznego oddziaływania nie może być ona postrzegana jako nazbyt łagodna lub surowa.

Konkludując stwierdzić należy, iż w realiach niniejszej sprawy wymiar kary orzeczonej wobec N. A., K. M. oraz M. B. za przypisany im czyn z art. 280 § 2 k.k. w wymiarze 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, Sąd Okręgowy dokonał tego z należytym uwzględnienia wszystkich okoliczności podmiotowo-przedmiotowych kształtujących stopień zawinienia oskarżonych i społecznej szkodliwości czynu oraz skutków przestępczego działania sprawców, czyniąc przy tym zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

Należy również zwrócić uwagę na walor dotychczasowej niekaralności oskarżonych. Z punktu widzenia dyrektyw wymiaru kary ta okoliczność, w obliczu statusu sprawców młodocianych, stanowi istotny element w całościowej ocenie czynu oskarżonych. Jest to zatem jednorazowy konflikt sprawców z prawem, nie zaś działanie powtarzające się.

Omówione powyżej, kluczowe dla wymierzenia sprawiedliwej sankcji karnej aspekty, przemawiały więc za ocenieniem apelacji obrońców, jak i apelacji oskarżyciela publicznego w zakresie kary jako nietrafnych i ich nieuwzględnieniem. Sąd Apelacyjny utrzymał zatem zaskarżony wyrok w mocy w części dotyczącej orzeczenia o karze uznając orzeczenie w tym zakresie również za prawidłowe. Stwierdzić należy, że kara wymierzona oskarżonym jest w pełni proporcjonalna, zasłużona i sprawiedliwa. Nie może być mowy o jakiejkolwiek rażącej niewspółmierności. Sąd rozpoznający sprawę (s. 13-15 pisemnych motywów wyroku Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie) szczegółowo i przekonująco omówił przyczyny dla których kara 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności jest wobec oskarżonych karą sprawiedliwą. Ocena Sądu meriti oddaje w pełni wszystkie przesłanki podlegające uwzględnieniu, a zawarte w treści art. 115 § 2 k.k. i art. 53 k.k.. Wszelkie okoliczności ujawnione w sprawie zostały (jak już wspomniano) uwzględnione, a nadto nadano im prawidłową wartość z punktu widzenia oceny zachowania oskarżonych, jako całości z uwzględnieniem indywidualizacji wszystkich tych elementów specyficznych dla każdego z podsądnych.

Konkludując, Sąd Okręgowy wydał rozstrzygniecie słuszne, pozbawione cech dyskwalifikujących wyrok jako sprawiedliwy. Z tego względu, orzeczenie utrzymano w mocy również w zakresie wymierzonej oskarżonym kary.

Wniosek

Obrońca M. B. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przypisanie oskarżonemu czynu z art. 280 § 1 k.k. ewentualnie uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Obrońca N. A. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie zmianę kwalifikacji na czyn z art. 280 § 1 k.k., ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca K. M. wniósł o uniewinnienie oskarżonego ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonym kar w wymiarze po 5 lat pozbawienia wolności, zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez wyeliminowanie z opisu czynu za który oskarżeni zostali skazani sformułowania „przy czym po zdarzeniu doszło do zwrócenia Y. Y. azerbejdżańskiego prawa jazdy oraz kwoty 1500 zł stanowiącej równowartość utraconego przez niego telefonu, a D. B. uszkodzonego portfela, kwoty 400 zł oraz dokumentów, które znajdowały się w chwili zdarzenia w portfelu, a wyjątkiem karty Banku (...)”.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wskazanych w punkcie 3.1 niniejszego uzasadnienia, wnioski płynące z rozpoznawanych apelacji nie mogły zyskać aprobaty Sądu Apelacyjnego. Kontrolowany wyrok odpowiada prawu i brak jest podstaw do jego zmiany lub wydania orzeczenia o charakterze kasatoryjnym w instancji odwoławczej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa – Praga w Warszawie z dnia 31 marca 2023 r. w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn wskazanych w punkcie 3.1. niniejszych motywów wyroku, zaskarżone orzeczenie utrzymano w mocy w całości. Sąd Apelacyjny nie dostrzegł okoliczności podlegających zbadaniu i uwzględnieniu z urzędu (art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.) niezależnie od granic zaskarżenia.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2-4

Na podstawie obowiązujących przepisów Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz obrońców kwoty po 1476 zł w tym VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym z urzędu.

5

Sąd Apelacyjny zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego obciążając nimi rachunek Skarbu Państwa. Wyłożenie tych kosztów przez oskarżonych byłoby co najmniej znacznie utrudnione. Tym samym, należało orzec jak w punkcie 5 wyroku.

7. 

8.  PODPIS

Piotr Bojarczuk Przemysław Filipkowski Sławomir Machnio

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie w części co do kar wymierzonych oskarżonym

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca K. M.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie w całości na korzyść oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca N. A.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie w całości.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca M. B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie w całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana