Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 262/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie wydany w dniu 22 marca 2023 roku w sprawie V K 319/21.

Podmiot wnoszący apelację

x oskarżyciel publiczny

x oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

x obrońcy oskarżonych

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

x na niekorzyść

x w całości

x w części

☐

co do winy

x

co do kary

x

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

x

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

x

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

x zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

Adwokat P. K.- obrońca oskarżonego O. Al (...) wyrokowi zarzucił:

I.  W zakresie fragmentu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 1 zaskarżonego wyroku jako wypełniającego znamiona przestępstwa z art. 197 § 3 pkt 1 k.k., w odniesieniu do niekwestionowanych ustaleń faktycznych zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  Mającą wpływ na treść orzeczenia rażącą obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 197 § 3 pkt 1 k.k. poprzez jego błędną wykładnię i błędne uznanie, że ustalone przez Sąd zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona tego przestępstwa, w sytuacji, gdy prawidłowa ocena prawna zachowania oskarżonego i nieustalonych osób nie daje podstaw do przyjęcia, że doszło do przestępstwa zgwałcenia w rozumieniu przepisu art. 197 § 3 pkt 1 k.k.

2.  Mającą wpływ na treść orzeczenia rażącą obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 197 § 2 k.k. poprzez jego niewłaściwą interpretację, polegającą na błędnym uznaniu, że dla realizacji znamion czynu z art. 197 § 2 k.k., bez znaczenia pozostaje cel działania sprawcy w tym w szczególności fakt, że oskarżony wyłącznie groził pokrzywdzonemu zgwałceniem, nie godził w żaden sposób w jego wolność seksualną, a jego celem nie było zaspokojenie lub pobudzenie popędu płciowego, co w konsekwencji skutkowało błędnym przypisaniem oskarżonemu wypełnienia swoim zachowaniem znamion czynu z art. 197 § 3 pkt 1 k.k. jako typu kwalifikowanego względem przestępstwa określonego w art. 197 § 2 k.k.

II.  W odniesieniu do pozostałej części czynu przypisanego w pkt. 1 zaskarżonego wyroku oraz czynu opisanego w pkt 2 zaskarżonego orzeczenia, wyrokowi Sądu Okręgowego zarzucił mającą wpływ na treść orzeczenia rażącą obrazę przepisów postępowania, a mianowicie:

1.  Naruszenie przepisów art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. polegające na przekroczeniu przez Sąd Okręgowy granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie ustaleń w zakresie poszczególnych zachowań oskarżonego na podstawie wybiórczo ocenionego materiału dowodowego, jak również na skutek pominięcia bądź też zmarginalizowania szeregu okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, w szczególności w warunkach jakich:

a)  Sąd Okręgowy uznał za nieistotną okoliczność czy i w jakim zakresie pokrzywdzony okradał oskarżonego i jego żonę, pominął fakt co do wyrafinowanego sposobu działania pokrzywdzonego (pokrzywdzony korzystał z terminala podłączonego do rachunku swojej znajomej S. K. (1)), jak również pominął pokrętne zeznania pokrzywdzonego w tym zakresie pozostające w sprzeczności z innymi dowodami w sprawie, co w konsekwencji winno rzutować na ogólną ocenę wiarygodności pokrzywdzonego,

b)  Sąd Okręgowy pominął sprzeczności w zeznaniach pokrzywdzonego co do obecności oskarżonego na miejscu inkryminowanego zdarzenia i udziału w poszczególnych zachowaniach względem jego osoby, w sytuacji, gdy zeznania pokrzywdzonego ewaluowały w taki sposób, aby jak najbardziej obciążyć oskarżonego,

c)  Sąd Okręgowy pominął zeznania świadka S. A., w których wskazuje on, że był nakłaniany przez pokrzywdzonego do składania fałszywych i obciążających oskarżonego O. Al (...) zeznań w niniejszym postępowaniu, jak również w związku z treścią jego zeznań otrzymał on groźby od świadka A. H.- co w sposób oczywisty podważa wiarygodność pokrzywdzonego I. A. oraz intencje towarzyszące mu podczas składania zeznań w niniejszym postępowaniu,

d)  Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom O. Al (...) w zakresie w jakim wynika z nich, że nie był on obecny na miejscu zdarzenia podczas stosowania względem pokrzywdzonego przez nieustalone osoby przemocy polegającej na podtapianiu go oraz wkładania mu igły do ucha, w sytuacji, gdy pokrzywdzony w swoich zeznaniach na etapie postępowania przygotowawczego wskazywał, że oskarżony podczas pobytu pokrzywdzonego w domu w M. kilkakrotnie opuścił ten dom, w tym jeden raz na dłużej, w wyniku czego Sąd Okręgowy błędnie uznał, że oskarżony swoim zamiarem obejmował wszystkie zachowania nieustalonych osób wobec pokrzywdzonego, co miało wpływ na dokonanie przez Sąd błędnych ustaleń faktycznych w zakresie tego, że oskarżony O. Al (...) kierował wykonaniem całości czynu zabronionego i zachowań opisanych w pkt 1 wyroku, a tym samym wymiar kary zastosowany względem oskarżonego.

2.  Naruszenie przepisów art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 2 § 1 pkt 2 k.p.k. polegającą na bezpodstawnym oddaleniu na rozprawie w dniu 17 stycznia 2023 roku wniosku dowodowego obrony o przesłuchanie w charakterze świadka S. K. (1), w sytuacji, gdy przeprowadzenie tego dowodu miało na celu wszechstronne wyjaśnienie okoliczności niniejszej sprawy, w tym weryfikację wiarygodności oskarżonego oraz pokrzywdzonego.

3.  Naruszenie przepisów art. 167 k.p.k. w zw. z art. 2 § 1 pkt 2 k.p.k. na skutek zaniechania zwrócenia się przez Sąd Okręgowy w Warszawie do Prokuratury Rejonowej (...) o potwierdzenie informacji przekazanej przez obrońcę oskarżonego adwokata P. B. (1) odnośnie tego, że przedmioty w postaci telefonów i laptopa, które zostały zabrane pokrzywdzonemu, albowiem znajdowały się na nich dane dotyczące firmy oskarżonego i jego żony, jak również informacje związane z przestępczym procederem, który pokrzywdzony realizował w ich firmie, co niewątpliwie prowadziłoby do wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności niniejszej sprawy, jak również miałoby wpływ na orzeczony wobec oskarżonego środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody.

4.  Mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, polegający na przyjęciu, że oskarżony O. Al (...) kierował wykonaniem całości czynu zabronionego opisanego w pkt 1 wyroku oraz swoim zamiarem obejmował całość ustalonych zachowań względem pokrzywdzonego w sytuacji, gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że O. Al (...) w dniu 24 kwietnia 2021 roku, podczas zdarzenia kilkukrotnie opuszczał dom przy ul. (...) w M., w tym jeden raz na dłużej, a tym samym nie miał on jakiegokolwiek wpływu na działania podejmowane przez nieustalonych sprawców w stosunku do pokrzywdzonego, a polegające na podtapianiu go oraz wkładaniu mu igły do ucha, które to zachowania stanowiły eksces współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego- co miało wpływ na błędne ustalenia w zakresie zachowania oskarżonego z pkt 1 wyroku, jak i na wymiar kary zastosowany względem oskarżonego.

5.  Mający wpływ na treść orzeczenia błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, polegający na zaniechaniu przyjęcia, że czyn opisany w pkt 1 i 2 zaskarżonego orzeczenia stanowiło jedno zdarzenie historyczne (przestępstw trwałe), lecz przyjęciu, że czyn przypisany w pkt 2 zaskarżonego wyroku stanowił odrębne zdarzenie historyczne, w sytuacji, gdy wszystkie czyny zarzucane oskarżonemu w akcie oskarżenia stanowiły jedno zdarzenie historyczne, które winno zostać zakwalifikowane przy zastosowaniu kwalifikacji kumulatywnej jako wypełniające znamiona przepisów art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 189 § 3 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

III.  Niezależnie od powyższych zarzutów, z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na podstawie art. 438 pkt. 4 k.p.k. zarzut rażącej niewspółmierności kary polegający na wymierzeniu oskarżonemu kary rażąco surowej w odniesieniu do kary sprawiedliwej na skutek niewłaściwej oceny okoliczności czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 1 zaskarżonego wyroku, zmarginalizowanie zachowania pokrzywdzonego, które pchnęło oskarżonego do inkryminowanego działania, a także na skutek niewłaściwej oceny właściwości i warunków osobistych oskarżonego.

☐ zasadne

x częściowo zasadne

☐ niezasadne

Adwokat P. B. (1)- obrońca substytucyjny oskarżonego O. Al (...) :

I.  Obraza przepisów postępowania, mająca istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a to art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego sprawy w postaci zeznań pokrzywdzonego I. A., który w swojej relacji- wbrew przyjętemu przez sąd założeniu- nie był jednomyślny, konkretny i spójny, albowiem w rzeczywistości przedstawiał różne wersje przebiegu zdarzenia i udziału w nim oskarżonego, a które to sprzeczności w tej relacji nie dotyczą niewielkich szczegółów, które mogły wynikać z upływu czasu, lecz dotykają kluczowych kwestii w zakresie odpowiedzialności karnej oskarżonego, przez co nie sposób dowodu tego uznać za pełnowartościową podstawę wydania orzeczenia skazującego.

II.  Obraza przepisów postępowania, mająca istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a to art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego sprawy poprzez niezasadne uznanie wyjaśnień oskarżonego oraz współoskarżonego O. Al (...) za niewiarygodne i zmierzające do uniknięcia odpowiedzialności karnej, podczas gdy w rzeczywistości dowody te uzupełniały się wzajemnie- co do rzekomego udziału w czynie przestępnym na krzywdę pokrzywdzonego przez O. A. D., a także miały oparcie w zasadach logiki i doświadczenia życiowego oraz relacji innych świadków zeznających w sprawie, były jednolite i nie podlegały zmianom w zależności od sytuacji procesowej mającej miejsce w sprawie.

III.  Obraza przepisów postępowania, mająca istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a to art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego sprawy, poprzez obdarzenie jedynie częściowym walorem wiarygodności relację świadka I. A.- D. i przyjęcie, że zmierzała ona do pomocy oskarżonemu, w sytuacji, gdy relacja ww. świadka ma potwierdzenie w słowach oskarżonych, którzy w tym zakresie byli konsekwentni i szczegółowi, przez co brak jest powodów do jej negowania.

IV.  Błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że:

a)  podczas podróży samochodem z M. oskarżony wyzywał pokrzywdzonego oraz zadał mu kilka ciosów ręką w głowę,

b)  po przyjeździe na ul. (...) oskarżony udał się do mieszkania pokrzywdzonego wraz z nim i O. Al (...), gdzie zabrał poszczególne przedmioty, jak również nakazał pokrzywdzonemu napisanie kolejnego oświadczenia o sprzeniewierzeniu środków finansowych

w sytuacji, gdy materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia takiego założenia, w szczególności zaś względy logiki i doświadczenia życiowego stoją w opozycji do poszczególnych sformułowań i zachowań zarzucanych oskarżonemu.

☐ zasadne

x częściowo zasadne

☐ niezasadne

Prokurator zaskarżył wyrok w części dotyczącej O. Al (...), w zakresie odnoszącym się do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 sentencji wyroku w części dotyczącej wymiaru orzeczonej kary za przypisany oskarżonemu czyn oraz będącego tego konsekwencją, w zakresie odnoszącym się do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3 sentencji wyroku w części dotyczącej wymiaru kary łącznej orzeczonej w stosunku do ww. z zarzutem rażącej niewspółmierności orzeczonej w punkcie 1 sentencji wyroku kary 6 lat pozbawienia wolności za czyn z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 189 § 3 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zb. z art. 197 § 3 pkt 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. jako rażąco łagodnej, następstwem czego było orzeczenie wobec oskarżonego rażąco niewspółmiernej kary łącznej w wymiarze 6 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności zawartej w punkcie 3 sentencji wyroku, za oba przypisane O. Al (...) czyny, którą w ustalonych okolicznościach sprawy uznać należy za rażąco łagodną.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

x niezasadne

Adwokat D. S.- pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego I. A.

I.  W zakresie oskarżonego O. Al (...):

1.  Co do czynu z punktu 1. zaskarżonego wyroku (tj. I, II i III z aktu oskarżenia):

a)  obrazę prawa materialnego, tj. art. 197 § 4 k.k. poprzez jego niezastosowanie przy prawidłowo ustalonym stanie faktycznym, z którego wynika, że sprawca czynu zabronionego podczaj jego popełniania działał ze szczególnym okrucieństwem, na które składają się ustalone przez Sąd okoliczności przedmiotowo- podmiotowe, co winno skutkować przyjęciem względem oskarżonego kwalifikacji prawnej czynu z art. 197 § 4 k.k.,

alternatywnie, w razie niepodzielenia powyższego zarzutu

b)  rażącą niewspółmierność kary orzeczonej za czyny opisane w punkcie 1. zaskarżonego wyroku polegająca na wymierzeniu kary 6 lat pozbawienia wolności, która to kara- pomimo tego, że mieści się w granicach ustawowego zagrożenia- nie uwzględnia w sposób właściwy wszystkich występujących w sprawie okoliczności podmiotowo- przedmiotowych, takich jak finansowa motywacja sprawcy zasługująca na szczególne potępienie, bazowanie na zaufaniu pokrzywdzonego i podstępne zwabienie go w pułapkę, wcześniejsze przygotowania oskarżonego do popełnienia czynu zabronionego (w tym „wynajęcie” i opłacenie osób trzecich, zlecenie im popełnienia konkretnych czynów zabronionych, przygotowanie miejsca, przygotowanie przedmiotów, które miały być użyte podczas tortur, tj. krzesła, lin, ręcznika, a także kija), niewyjawienie organom ścigania tożsamości innych osób biorących udział w zdarzeniu, jak również widoczny po stronie oskarżonego całkowity brak skruchy i żalu, a także zupełny brak refleksji związanej z zaistnieniem przedmiotowego czynu zabronionego, nieprzyznanie się do winy, usiłowanie zatajenia przed organami ścigania faktu popełnienia czynu z art. 197 § 3 pkt. 1 k.k., w tym także próby przerzucenia odpowiedzialności na pokrzywdzonego za to, co się zdarzyło, a nadto także niedostateczne uwzględnienie przez sąd faktu nieposzanowania przez oskarżonego przynależnej każdemu człowiekowi wolności seksualnej i wolności od tortur, faktu utrwalenia przez niego nagiego wizerunku pokrzywdzonego przy użyciu telefonu oraz podania mu alkoholu, od którego stroni, co miało zapewne jeszcze bardziej pohańbić pokrzywdzonego, będącego wiary muzułmańskiej, gdzie ciało i kwestie związane z cielesnością i seksualnością są w tej kulturze wstydliwe i trudne do zaakceptowania, a bariera przestrzeni osobistej jest w tej religii mocno osadzona, która to kara w społecznym odczuciu jest karą rażąco niesprawiedliwą, krzywdzącą wręcz dla pokrzywdzonego i znacznie nie doszacowuje stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu,

2.  Co do czynu z punktu 2. zaskarżonego wyroku (tj. IV z aktu oskarżenia): rażącą niewspółmierność kary orzeczonej za czyn opisany w punkcie 2. zaskarżonego wyroku polegającą na wymierzeniu oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności przy jednoczesnym niedostatecznym uwzględnieniu przez Sąd przedmiotowo- podmiotowych okoliczności związanych popełnieniem tego czynu, tj. stosowanie wobec pokrzywdzonego przemocy, wyłącznie w celu egzekucji świadczeń pieniężnych, tj. będąc motywowanym wyłącznie kwestiami finansowymi, całkowity brak skruchy i żalu po stronie oskarżonego, a także tło sytuacyjne zasługujące na szczególne potępienie, w szczególności fakt popełnienia przedmiotowego czynu zabronionego bezpośrednio po zakończeniu kilkugodzinnych tortur, przewiezienie pokrzywdzonego do domu i wtargnięcie do środka mieszkania, jak również odebranie mu przedmiotów osobistych niezbędnych do codziennego funkcjonowania i pracy, w tym całkowite pozbawienie go dostępu do pieniędzy poprzez zabranie kart bankomatowych i zmuszenie do konieczności pożyczania ich od osób trzecich, co miało dodatkowy negatywny wpływ na funkcjonowanie pokrzywdzonego bezpośrednio po zdarzeniu.

3.  Co do rozstrzygnięcia w zakresie pkt 3. wyroku (dot. kary łącznej) rażącą niewspółmierność orzeczonej kary łącznej wynikającej z połączenia kar jednostkowych przy zastosowaniu zasady absorpcji, tj. sprowadzającej się do wymierzenia oskarżonemu kary łącznej na poziomie najwyższej z kar podlegających łączeniu, podczas gdy elementy podmiotowo- przedmiotowe popełnionych przez oskarżonego czynów objętych wyrokiem nie przemawiają za tego rodzaju „wynagradzaniem” oskarżonego, a za orzeczeniem kary łącznej będącej wynikiem zsumowania kar pozbawienia wolności.

4.  Co do rozstrzygnięcia w zakresie pkt 8. wyroku, tj. obowiązku naprawienia szkody, rażącą niewspółmierność orzeczonego środka karnego przejawiającą się w zasądzeniu od oskarżonego O. Al (...) na rzecz pokrzywdzonego I. A. kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, w sytuacji w której orzeczona kwota jest nieproporcjonalna i niewystarczająca w stosunku do krzywdy doznanej przez pokrzywdzonego, odczuwającego do dnia dzisiejszego negatywne następstwa wynikające z przebiegu zdarzenia, a nadto w sposób niedostateczny uwzględnia postawę oskarżonego zarówno przed popełnieniem przestępstwa, jak i po jego popełnieniu, jego możliwości zarobkowe, dotychczasowy wystawny tryb życia, jak również przedmiotowy stosunek do pokrzywdzonego oraz zupełny brak autorefleksji w kontekście popełnionych czynów.

II.  W zakresie oskarżonego O. Al (...) :

1.  Co do czynu z punktu 5. i 6. zaskarżonego wyroku (tj. V z aktu oskarżenia) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na stwierdzeniu, że orzeczenie względem oskarżonego kary pozbawienia wolności przy jednoczesnym warunkowym zawieszeniu jej wykonania na okres próby lat 3 będzie wystarczającym dla osiągnięcia wobec tego oskarżonego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa, w sytuacji w której zachowanie się oskarżonego po popełnieniu przestępstwa, w tym także przebieg samego czynu zabronionego, motywacja sprawcy zasługująca na szczególne potępienie nakazuje przyjąć, że wyłącznie kara pozbawienia wolności w przypadku tego oskarżonego będzie karą słuszną i sprawiedliwą.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

x niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1. Jako niezasadne ocenić należy zarzuty adw. P. K. zawarte w punkcie B.I. apelacji tej osoby.

Wbrew twierdzeniom skarżącego, ustalając, że O. Al (...) dopuścił się czynu kumulatywnie kwalifikowanego m.in. z art. 197 § 3 pkt 1 k.k. („ będącego typem kwalifikowanym zarówno w stosunku do § 1, jak i § 2”- str. 8 apelacji), sąd I instancji dokonał w tym zakresie w pełni prawidłowego przyporządkowania stanu faktycznego pod ww. normę prawną. Rozważania stanowiące podstawę tej decyzji nie budzą zastrzeżeń sądu odwoławczego. W dalszej części uzasadnienia, sąd odniesie się do tych ich fragmentów, które były kwestionowane przez skarżącego.

Na wstępie, za sądem I instancji wskazać należy, że przedmiotem ochrony przepisu art. 197 k.k. „są wolność seksualna (tzn. prawo jednostki do swobodnego dysponowania swoim życiem seksualnym) i obyczajność (która zakazuje niedobrowolnego obcowania płciowego oraz innych niedobrowolnych czynności seksualnych) (Budyn- Kulik, Kulik [w:] Królikowski, Zawłocki, Szczególna I, s.665)”. Przy czym, „ Typ podstawowy zgwałcenia i wszystkie jego odmiany to czyny o umyślnej stronie podmiotowej (…), które jednak z uwagi na wymagane przez art. 197 k.k. środki używane przez sprawcę w postaci przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu (mające zawsze charakter zachowania celowego) mogą być popełnione wyłącznie z zamiarem bezpośrednim. Zgwałcenie nie należy jednak do przestępstw kierunkowych, gdyż do znamion nie należy cel zachowania nagannego sprawcy, w szczególności nie jest wymagane, aby działał on w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych (popędu płciowego)” (V. Konarska-Wrzosek [w:] A. Lach, J. Lachowski, T. Oczkowski, I. Zgoliński, A. Ziółkowska, V. Konarska-Wrzosek, Kodeks karny. Komentarz, LEX/el. 2023, art. 197). Takie samo stanowisko, zgodne z literalnym brzmieniem przepisów art. 197 § 1 i 2 k.k., zajmuje też orzecznictwo, w tym wskazana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku teza postanowienia Sądu Najwyższego z 23 lipca 2015r. (II K 194/15; LEX nr 1778872) oraz inne judykaty, a w tym, odnoszące się ściśle do strony podmiotowej sprawcy dopuszczającego się „ doprowadzenia innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności” (vide m.in. wyroki Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 11 maja 2021 r., II AKa 102/20, LEX nr 3490326; Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 15 listopada 2018r., II AKa 195/18, LEX nr 2695232). Należy więc przyjąć, że celem działania sprawcy dopuszczającego się przestępstwa kwalifikowanego z art. 197 § 2 k.k. mogą być także inne zamiary, niż „ zaspokojenie lub pobudzenie popędu płciowego”. Przyjęcie stanowiska zawartego w apelacji prowadziłoby do zawężenia, w stosunku do treści przepisów art. 197 § 1 i 2 k.k., pola penalizacji o nierzadko, bardzo szkodliwe społecznie zachowania sprawców, które nie spełniałyby ww. wymogu kierunkowego działania, nastawionego wyłącznie na uzyskanie określonej formy satysfakcji seksualnej.

W przedmiotowej sprawie, przy obiektywnie seksualnym charakterze inkryminowanego zdarzenia („ włożenie pokrzywdzonemu drewnianego kija między pośladki”) sprawcom, w tym zwłaszcza O. Al (...), chodziło o wzbudzenie u swojej ofiary- I. A. strachu przed zgwałceniem oraz poczucia wstydu, („… co miało zapewne jeszcze bardziej pohańbić pokrzywdzonego, będącego wiary muzułmańskiej, gdzie ciało i kwestie związane z cielesnością i seksualnością są w tej kulturze wstydliwe i trudne do zaakceptowania..”; vide apelacja adw. D. S.), którego źródłem nie było tylko samo to zdarzenie ale i obawa o ujawnienie filmu z jego przebiegu i tym samym, zmuszenie go do zwrotu wierzytelności.

Niewątpliwie też, wbrew twierdzeniom obrońcy O. Al (...), doszło do godzenia w wolność seksualną pokrzywdzonego, który nie poddawał się przecież dobrowolnie takim działaniom sprawców.

Powyższe ustalenia umożliwiały przyjęcie za sądem I instancji, z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zrealizowania przez oskarżonego, działającego w tym zakresie wspólnie i w porozumieniu z trzema, nieustalonymi osobami, także znamion przestępstwa kwalifikowanego z art. 197 § 3 pkt. 1 k.k.

2.  Przechodząc do rozważań odnoszących się do zarzutów z punktu II.1. i II.4. apelacji adw. P. K. oraz do zarzutów z punktów I-IV apelacji adw. P. B., przyjąć należy, że w części zasługują one na uwzględnienie.

Na wstępie należy przyjąć, że ocena dowodów pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. pod następującymi warunkami:

a)  jest poprzedzona ujawnieniem wszystkich dowodów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia określonej kwestii, której dotyczą ustalenia faktyczne organu procesowego;

b)  jest rezultatem wszechstronnej analizy ujawnionych dowodów, uwzględniającej zarówno te z nich, które przemawiają na korzyść oskarżonego, jak i na jego niekorzyść;

c)  nie wykazuje błędów natury faktycznej lub prawnej, jest więc wyczerpująca i logiczna, zgodna z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego (por. wyroki SN: z 5.09.1974 r., II KR 114/74, OSNKW 1975/2, poz. 28; z 16.12.1974 r., Rw 618/74, OSNKW 1975/3–4, poz. 47; z 22.02.1996 r., II KRN 199/95, PiP 1996/10, s. 10)

(teza 2 do art. 7 k.p.k. w B. M. i in., Kodeks postępowania karnego. Komentarz; Opublikowano: LEX/el. 2023).

Warunki te, przez sąd I instancji, nie zostały w pełnym zakresie zrealizowane.

Należy przy tym zauważyć, w sytuacji podniesienia przez adw. P. K. w punkcie II.4. apelacji a przez adw. P. B. w punkcie IV apelacji zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych, których treść powiązana była z zarzutami obrazy przepisów postępowania, że podstawy odwoławcze mogą na siebie zachodzić przy czym, „ Jako zasadę trzeba przyjąć, że po pierwsze, zarzut odwoławczy formułuje się co do uchybienia, a więc jedno uchybienie to jeden zarzut, a po drugie, zarzut powinien dotyczyć uchybienia o charakterze pierwotnym, natomiast nie stawia się dodatkowo zarzutu w stosunku do jego następstw, czyli dalszych uchybień (uchybienia wtórne). Uchybienia wtórne, będące następstwem uchybienia pierwotnego, świadczą bowiem o istotności (relewantności) zarzutu pierwotnego, skoro jego zaistnienie powoduje dalsze konsekwencje. Z tego powodu uchybienia wtórne powinny zostać wykorzystane przez skarżącego jako podstawa do wykazania, że zarzucane uchybienie pierwotne mogło mieć wpływ na treść orzeczenia z uwagi na jego następstwa w sferze związanej z prawidłowością wydanego orzeczenia. Taki wymóg wykazania wpływu uchybienia na treść orzeczenia wynika z podstaw odwoławczych zawartych w art. 438 pkt 2 i 3” (D. Świecki [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023, art. 438).

Uchybieniem pierwotnym była, w omawianym układzie, obraza przepisów postępowania. Tym samym, podniesienie przez apelujących także zarzutów błędu w ustaleniach faktycznych, stanowić może li tylko o hipotetycznym zasadności poglądu, że obraza ta, w istocie wpłynęła na treść zaskarżonego wyroku.

3.  Nie miał racji adw. P. K. gdy twierdził o błędnym uznaniu przez sąd I instancji, „ iż oskarżonemu można przypisać sprawstwo kierownicze w odniesieniu do wszystkich zachowań, które zostały zwarte w opisie czynu”. Stanowisko skarżącego opierało się w tym zakresie na opuszczaniu przez O. Al (...) miejsca pozbawienia wolności I. A. w domu w M. w tych momentach, kiedy osoba ta była przenoszona przez bezpośrednich sprawców na krześle do wanny i tam podtapiania oraz podczas wkładania jej igły do ucha. Działania bezpośrednich sprawców miały mieć w tych warunkach charakter ekscesów. Tym samym, „ Stan dowodowy sprawy nie pozwala (…) na ustalenie, aby oskarżony na etapie stosowania przez nieustalonych sprawców (…) przemocy (…) miał władztwo nad realizacją tych zachowań, skoro nie był wówczas obecny w miejscu przetrzymywania pokrzywdzonego”.

4.  Wiązanie przez adw. P. K. formuły „ sprawstwa kierowniczego” z koniecznością obecności sprawcy kierowniczego w miejscu i czasie realizacji całego przestępstwa przez bezpośrednich wykonawców, jest pozbawione podstaw. Miał rację sąd I instancji wskazując pogląd z doktryny prawnej (k.1.455v, t.VIII), że zwrot „ „kieruje wykonaniem czynu zabronionego” oznacza panowanie nad czynem przez sprawcę kierowniczego i jego przewagę nad bezpośrednim wykonawcą”. Tak więc sprawca kierowniczy, jak słusznie wnioskował ten sąd, „ nie musi bezpośrednio realizować znamion czynu zabronionego”, przy czym, sytuacja taka nie jest wykluczona. Dodać bowiem należy, że „ różne role przestępne mogą być łączone (…) rola sprawcy kierowniczego może być łączona z braniem bezpośredniego udziału w realizacji znamion czynu zabronionego, a więc ze współsprawstwem. W takim przypadku będziemy mieli do czynienia z tzw. współsprawstwem kierowniczym” (V. Konarska-Wrzosek [w:] A. Lach, J. Lachowski, T. Oczkowski, I. Zgoliński, A. Ziółkowska, V. Konarska-Wrzosek, Kodeks karny. Komentarz, LEX/el. 2023, art. 18.).

5.  W przedmiotowej sprawie, oskarżony O. Al (...), początkowo przy pomocy trzech nieustalonych mężczyzn, doprowadził do sytuacji bezprawnego pozbawienia wolności pokrzywdzonego łączącego się ze szczególnym udręczeniem tej osoby oraz z jej zgwałceniem, a to wszystko w celu „ wymuszenia na pokrzywdzonym zwrotu wierzytelności”. Oskarżony ukształtował więc to przestępstwo i mimo krótkotrwałego opuszczania domu w M., gdzie do początkowego jego etapu doszło, kontrolował cały jego przebieg (vide cechy funkcjonowania sprawcy kierowniczego w: P. Kardas [w:] Kodeks karny..., t. 1, red. A. Zoll, 2012, s. 327). Ustalenie to oznaczało świadomość O. Al (...) co do rodzaju aktywności przestępczej realizowanej przez bezpośrednich sprawców (o czym będzie jeszcze mowa niżej), a następnie zadecydowanie przez tę osobę, wyraźnie niezadowolonej z dotychczasowych efektów, o kontynuowaniu akcji przestępczej, tym razem w mieszkaniu pokrzywdzonego. Sprzeczne z tymi rozważaniami i z zasadami doświadczenia życiowego byłoby więc przyjęcie, że O. Al (...) nie wiedział, jakie rodzaje przemocy zostały względem I.A. zastosowane. Dodać też należy, że nie istniała żadna inna przyczyna, niż podleganie kierownictwu oskarżonego, bezpośredniego brania w tym przestępstwie udziału przez te trzy, nieustalone osoby. Niewątpliwie przy tym, byli oni świadomi, jakiemu celowi służy przemoc wobec pokrzywdzonego, co wynikało choćby z cytowanych w apelacji zeznań tej osoby: „ Ciągle jeden z nich się pytał, ile ukradłem, gdzie są pieniądze”.

6.  Przechodząc do oceny zeznań pokrzywdzonego zaprezentowanych w apelacjach adw. P. K. i adw. P. B., to mieli rację ci skarżący wskazując na ich ewolucję. Zwrócenia uwagi wymagają następujące okoliczności.

Opisując przebieg zdarzeń w domu w M., I.A. już w trakcie pierwszego przesłuchania zeznał m.in., że tuż po przywiązaniu go do krzesła, „ Szef też mnie bił (…) W międzyczasie cały czas nazywał mnie złodziejem, a kiedy ja zaprzeczałem, to kazał tym mężczyzną robić ze mną wymienione rzeczy (tj. także podtapiania- przyp. sądu) (…) w pewnym momencie, gdy byłem przywiązany do krzesła jeden z tych mężczyzn wsadził mi igłę do lewego ucha” (k.5-6). Depozycje te nie pozostawiały wątpliwości, że oskarżony nie tylko był świadkiem stosowania określonego, ww. rodzaju przemocy wobec pokrzywdzonego, ale i w pewnym zakresie, to on ją stosował. Mieli przy tym rację skarżący, że zeznania te nie miały charakteru bardzo szczegółowego przedstawienia przebiegu zdarzeń i ten uzupełniany był w kolejnych depozycjach tej osoby. I tak, już w trakcie kolejnego przesłuchania tej osoby (k.78-84), których fragment zacytowany został w apelacji („ On widział, że zabierają mnie na tym krześle do wanny”), I.A. m.in. potwierdził, że do wbicia mu igły do ucha doszło w obecności oskarżonego („ Zanim zabrali mnie drugi raz do wanny (…) i szef był, to jedne z nich co dużo mówił (…) wyciągnął drugą igłę i wsadził mi w ucho (…) Szef mówił zrób mu z igłą i idziemy…”). Na uwzględnienie zasługuje stanowisko sądu I instancji tłumaczące powody, dla których, na tym etapie postępowania, pokrzywdzony nie opisywał „ wprowadzenia drewnianego kija pomiędzy pośladki”, czego niewątpliwie, biorąc pod uwagę także opinie z zakresu badań informatycznych (k.423-429) i fonoskopii (k.583-586, 594-596), dopuścił się O. Al (...). Wbrew więc twierdzeniom skarżących przyjąć należy, że o aktywnym udziale tego oskarżonego w zdarzeniach w domu w M., pokrzywdzony dość szczegółowo i konsekwentnie zeznawał już na etapie postępowania przygotowawczego i depozycje te nie odbiegały treściowo od tych, składanych na późniejszych etapach sprawy.

7.  W apelacji adw. P. B. został przedstawiony pogląd, że ewolucja zeznań pokrzywdzonego wiązała się z zapoznawaniem się przez tą osobę z relacjami świadków i wyjaśnieniami oskarżonych „ w szczególności (…) O. Al (...), który bardzo szczegółowo i obszernie opisał przebieg zdarzenia z kwietnia 2021 roku. To w oparciu o te relacje- nie zaś swoją pamięć, zeznania składał oskarżyciel posiłkowy…” (k.1.564).

Pogląd ten należy ocenić jako błędny. Sąd I instancji wskazał wiarygodne powody, dla których I.A. zeznawał z różnym stopniem szczegółowości i nie należały do nich dostosowywanie się do relacji innych osób. Sąd ten w pełni trafnie ocenił też wyjaśnienia O. Al (...) podnosząc, w oparciu o protokoły przesłuchania tego oskarżonego, że to one zmieniały się „ sukcesywnie wraz z pozyskiwaniem w toku prowadzonego postępowania nowego materiału dowodowego. Początkowo oskarżony negował swoje sprawstwo w całości, ażeby podczas rozprawy głównej potwierdzić swoje uczestnictwo w czynach opisanych w pkt. I i II aktu oskarżenia, oczywiście w sposób dla siebie jak najkorzystniejszy” (k.1.449). Wyjaśnienia te, nie mogły więc stanowić podstawy do zeznań składanych przez pokrzywdzonego, gdyż to właśnie ten dowód, powodował ewolucję ich treści. Stąd wynikało w pełni prawidłowe przyjęcie przez sąd I instancji, że wyjaśnienia te zostały uznane za wiarygodne „ jedynie w części w jakiej znalazły potwierdzenie w zeznaniach pokrzywdzonego (…) rozstrzygając przy tym niedające się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego” (k.1.449).

Skutecznej przeciwwagi dla zeznań pokrzywdzonego nie stanowią też wyjaśnienia drugiego z oskarżonych. Sąd I instancji trafnie zauważył, że O. Al (...) nie wypowiadał się w sposób konsekwentny, co do przyjechania do mieszkania tej osoby. W tych warunkach, sąd ten „ uznał wyjaśnienia oskarżonego O. Al (...) w części, w której znalazły one potwierdzenie w relacji pokrzywdzonego I. A. ”. Ustaleń tych nie podważają błędne uwagi adw. P. B. o sprzeczności z bliżej nieokreślonymi zasadami logiki oraz zasadami doświadczenia życiowego sytuacji zadawania komuś ciosów w samochodzie poprzez kopanie „ w sytuacji siedzenia za potencjalną ofiarą” oraz wątpliwość co do zadawania „ ciosów rękoma w samochodzie typu L. ”, z powodu utrudnienia „ ze względu na gabaryty pojazdu”. Uwag tych, właśnie w oparciu o zasady doświadczenia życiowego, sąd odwoławczy nie podziela.

Odnośnie z kolei wpływu, jaki na zeznania pokrzywdzonego miały wywrzeć zeznania świadków, wskazać należy, że poza I. Al (...), żaden inny świadek nie został przez adw. P. B. w takim kontekście wskazany. Nie sposób też nie zauważyć, że zeznania I. Al (...) różniły się częściowo z zeznaniami I.A. i sąd I instancji uznał, że w tym zakresie, w którym zeznania ojca oskarżonego O. Al (...) pozostawały w sprzeczności z depozycjami pokrzywdzonego, nie były one wiarygodne. Nie można więc twierdzić, że I. A. kierował się w trakcie przesłuchania tym, co mówił ten świadek.

Dodać przy tym należy, że argumenty podniesione w apelacji co do wiarygodności I. Al (...) były przekonujące. Świadek ten nie miał powodów, aby zeznawać nieprawdę, co do wizyty w jego domu pokrzywdzonego. Ten błąd sądu, nie miał jednak znaczenia dla ustaleń w sprawie. Jak słusznie zauważył skarżący, słowa świadka „ nie miały kluczowego charakteru dla sprawy” (k.1.564v). Oznacza to, że wskazane w apelacji rozważania, będące daleko idącymi konsekwencjami prawdziwości zeznań I.Al (...), pozbawione były podstaw.

Zwrócenia uwagi wymaga też okoliczność, że sąd I instancji oceniając zeznania pokrzywdzonego trafnie wskazał, że znajdują one potwierdzenie w zeznaniach określonych świadków (k.1.450v), z takim jednak zastrzeżeniem, że o przebiegu zdarzenia, wiedzieli oni właśnie głównie od tej osoby. Także więc i w tym wypadku, przepływ informacji przebiegać miał w odwrotnym kierunku, niż wskazanym przez ww. obrońcę.

Ważnym uzupełnieniem tych rozważań, w szczególności wobec zarzutów podniesionych przez adw. P. B., są też miarodajne, a przez to zasadne stanowiska zajęte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że „ Nawet drobne różnice występujące pomiędzy poszczególnymi relacjami świadka, dotyczące choćby kolejności podejmowanych przez sprawców działań czy wartości zabranych przez nich przedmiotów, nie wpływają na pozytywną ich ocenę, gdyż są to jedynie różnice o charakterze drugorzędnym, nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy” oraz, że „ we wszystkich najważniejszych dla rozstrzygnięcia sprawy elementach, tj. przede wszystkim roli obu oskarżonych w przedmiotowych zdarzeniach, relacje świadka są całkowicie jednakowe w treści” (k.1.451).

Na przeszkodzie takim ustaleniom nie stoi wyraźna i wzajemna niechęć pokrzywdzonego do oskarżonych, gdyż okoliczność ta, nie przekreślała możliwości wypowiadania się przez te osoby w procesie w sposób zgodny z prawdą.

Dowody z zeznań I.A. opisujące przebieg przedmiotowego przestępstwa, z niewielkimi zastrzeżeniami, słusznie więc zostały uwzględnione przez sąd I instancji jako wiarygodne przy dokonywaniu ustaleń faktycznych i w pełni prawidłowo, z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu wyroku, sąd ten odrzucił wyjaśnienia oskarżonych, w których, ci im zaprzeczali.

Tytułem podsumowania należy dodać, że rozważania sądu I instancji co do udziału O. Al (...) w przedmiotowym przestępstwie, a w tym zwłaszcza co do rodzaju podejmowanych przez tych oskarżonych aktywności przestępczych, z zastrzeżeniami, o których jest mowa w niniejszym uzasadnieniu, zasługiwały na uwzględnienie. Nie ma potrzeby i konieczności w tym miejscu ich powtarzania.

8.  Należy przyznać rację skarżącemu adw. P. K. gdy twierdził, że sąd I instancji „ de facto całkowicie pominął zachowania pokrzywdzonego, które doprowadziły do zdarzeń stanowiących przedmiot niniejszego postępowania, uznając, że okoliczności te są w zasadzie nieistotne dla niniejszego postępowania” oraz, że „ okoliczności te, stanowiące motyw działania oskarżonego, winny zostać wyjaśnione w kontekście zasady dążenia do wykrycia prawdy materialnej i wyjaśnienia wszystkich okoliczności niniejszej sprawy, jak również oceny zeznań pokrzywdzonego, który konsekwentnie twierdził, że zainstalowanie terminala podłączonego do rachunku bankowego S. K. (1) odbyło się za zgodą oskarżonego, a wiedzę o tym fakcie miało posiadać wielu pracowników”.

Zgodnie z art. 115 § 2 k.k., przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd winien m.in. wziąć pod uwagę sposób i okoliczności popełnienia czynu jak również motywację sprawcy. Ta nie budziła żadnych wątpliwości, czego wyrazem jest opis przypisanych oskarżonym czynów z określeniem, że działali oni w celu wymuszenia na pokrzywdzonym zwrotu wierzytelności na rzecz O. Al (...). Jakkolwiek sprawa domniemanego okradania tego oskarżonego przez I. A. toczy się na etapie postępowania przygotowawczego, co oznacza, że nie zostały w niej poczynione jakiekolwiek prawomocne ustalenia, to w związku z treścią przepisu art. 2 § 2 k.p.k., nie zwalniało to sądu I instancji z realizacji zasady określonej w art. 8 § 1 k.p.k., czyli samodzielnego rozstrzygania zagadnień faktycznych i prawnych z tą kwestią związanych. Sąd ten winien był więc na gruncie przedmiotowej sprawy ustalić, czy zarzut taki był uprawniony, czy też nie.

Istotną rolę w tym zakresie pełnić powinna ocena zeznań pokrzywdzonego, w których osoba ta mówiła o zabieraniu pieniędzy oskarżonemu, która jednak nie została przez sąd I instancji przeprowadzona. Należy zauważyć, że wskazany w apelacji adw. P. K. fragment depozycji I.A. oparty został na oczywiście sprzecznym z zasadami doświadczenia życiowego oraz z wyjaśnieniami O. Al (...) i zeznaniami jego żony wytłumaczeniu, że zainstalowanie terminala podłączonego do rachunku bankowego S. K. odbyło się za zgodą tego oskarżonego. Okoliczności tej nie potwierdzali też inni, przesłuchani w sprawie świadkowie. Należy dodać, że fragment ten pozostawał także w sprzeczności z treścią pierwszego przesłuchania I.A. w sprawie, podczas którego pokrzywdzony m.in. przyznał (k.5), że „ Faktycznie w barze był terminal połączony z moim kontem” oraz „ Kiedy (…) szef przestał nam wypłacać pieniądze na czas, to faktycznie pomiędzy styczniem a kwietniem 2021 roku część płatności było branych na moje konto. Jednak nie było to więcej niż 10% przychodów firmy. Potem i tak za te pieniądze kupowałem towar do baru”. We fragmencie tym nie ma mowy o zgodzie O. Al (...) na takie rozwiązanie. Znajduje się w nim natomiast potwierdzenie dysponowania na swoją rzecz, przez czas bliżej nieokreślony, bliżej nieokreślonej kwoty pieniężnej tego oskarżonego. Okoliczności te, co do swojej istoty, wynikały także m.in. z wyjaśnień oskarżonych i zeznań S. M. H. (k.324-325, 903v-909v) oraz K. Al (...) (k.332-334, 1.006v-1.011) co oznacza, że odpowiadały one prawdzie. Niezasadnie więc, dowód z zeznań żony O. Al (...) nie był w tym zakresie nawet oceniony (k.1.452). Należy też dodać, że złożone przez I. A. na rozprawie wyciągi z rachunku bankowego S. K. (1), uwzględniając zasadne uwagi adw. P. K. z k.1.501v-1.502, z pewnością nie są w tym zakresie w pełni miarodajnymi dowodami. Całokształt tych okoliczności, potwierdzających zasadność pretensji kierowanych pod adresem pokrzywdzonego, powinien więc zostać wzięty pod uwagę przez sąd I instancji. Nie sposób też nie dostrzec sytuacji opisanej w apelacji adw. P. K. związanej ze złożeniem zeznań przez S. A. i tego konsekwencjami w postaci grożenia temu świadkowi przez A. H., który to, jak trafnie wskazał ten skarżący, „ wiedzę o treści (…) zeznań mógł uzyskać wyłącznie od pokrzywdzonego”. Należy przy tym zauważyć, że sąd I instancji pominął omówienie zeznań pierwszej z tych osób, co stanowi istotne uchybienie proceduralne, które jednak w przedmiotowej sprawie, nie miało wpływu na treść orzeczenia. Z drugiej strony, sąd ten nie popełnił błędu oddalając wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka S. K. (1). Zarzut nr II.2. w apelacji adw. P. K. ocenić należy jako niezasadny. Fakt przekazywania na konto tej osoby pieniędzy O. Al (...) nie może budzić wątpliwości i ustalenie to wydaje się być wystarczającym dla prawidłowego zrekonstruowania stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie. Dodać należy, że adw. P. K. w pełni trafnie ocenił, że złożenie przez S. K. zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przez I. A. przestępstwa świadczy o tym, że osoba ta nie miała świadomości udziału w przestępczym procederze.

Podsumowując, I.A. nie dość, że sprowokował swoim zachowaniem oskarżonych do podjęcia przestępnych działań to następnie, w trakcie trwającego postępowania, starał się też wpłynąć na depozycje świadków, aby ci zeznawali na niekorzyść O. Al (...).

Okoliczności te powinny były wywrzeć niekorzystny wpływ na ocenę zeznań pokrzywdzonego, poprzez poddanie części z nich w wątpliwość a nawet odrzucenie jako niewiarygodnych.

9.  Przechodząc do zarzutu II.3 apelacji adw. P. K., to ocenić go należy jako zasadny w tym znaczeniu, że sąd I instancji winien był w tym zakresie uwzględnić okoliczność, potwierdzoną wystąpieniem obrońcy drugiego z oskarżonych na rozprawie apelacyjnej- adw. P. B. (2) („ wszystkie przedmioty, co do których oskarżeni zostali zobowiązani do naprawienia szkody, są w dyspozycji Prokuratury Rejonowej (...). Te przedmioty miały podlegać analizie…”) i jej przyznaniem przez pełnomocniczkę oskarżyciela posiłkowego (k.1.502). Pozostawała ona także w zgodności z wyjaśnieniami O. Al (...), że należących do pokrzywdzonego telefonów i laptopa nie zabrał w celu przywłaszczenia „ lecz dlatego, że były na nim przelewy bankowe”. Wyjaśnienia te należało więc uwzględnić jako odpowiadające prawdzie.

Należy dodać, że gdyby nie miał miejsca fakt przestępnego odebrania przez oskarżonych przedmiotów wskazanych w opisach czynów, co do których, zaskarżonym wyrokiem, zostało orzeczone odszkodowanie, powinny one zostać odebrane od I. A. przez organy ścigania, w sprawie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa złożonego przez K.Al (...), w której pełnomocnikiem tej osoby jest adw. P. B.. Po zakończeniu z nimi niezbędnych czynności, polegających na ustaleniu, czy stanowią one dowód na okradanie oskarżonego przez I. A., powinny one zostać zwrócone tej osobie, o ile, zgodnie z przepisem art. 44 k.k., nie nastąpi ich przepadek na rzecz Skarbu Państwa, co również nie powinno obciążać oskarżonych. Okoliczności te powinny były zostać uwzględnione przez sąd I instancji, zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym w doktrynie, że „ Możliwość zwrotu zabezpieczonej rzeczy lub innych wartości majątkowych uzyskanych z przestępstwa kosztem pokrzywdzonego musi być uwzględniona przy orzekaniu tego środka” (A. Marek, T. Oczkowski [w:] System Prawa Karnego, t. 6, red. M. Melezini, 2016, s. 879).

Tym samym, sąd I instancji nie powinien był nakładać w wyroku na oskarżonych obowiązku naprawienia szkody, poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego, kwoty 2.700 zł od O. Al (...) i solidarnie kwoty 2.100 zł od tego oskarżonego i O. Al (...). Rozstrzygnięcia te zostały przez sąd odwoławczy uchylone w pkt 3 wyroku.

10.  Miał rację adw. P. K. podnosząc zarzut opisany w II.5. apelacji. W istocie, „ pozbawienie człowieka wolności jest przestępstwem trwałym”, co oznacza, że „ Realizacja znamion rozciąga się (…) na cały czas, w którym ofiara pozbawiona jest wolności” (G. J. (red. Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz) oraz, że za czas ich popełnienia „ uważa się ostatni moment utrzymywania bezprawnego pozbawienia wolności” (Wróbel Włodzimierz (red.) Zoll Andrzej (red.) Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I, Komentarz do art. 177-211a) (k.1.502v).

Jak dalej słusznie zauważał adw. P. K., „… pokrzywdzony w treści swoich zeznań sam przyznał, że zwrócono mu wolność dopiero, kiedy oskarżony opuścił jego mieszkanie, stąd też prawidłowo ustalony stan faktyczny sprawy winien sprowadzać się do uznania, że wszystkie czyny zarzucane oskarżonemu (O. Al (...)- przyp. sądu) w akcie oskarżenia stanowiły jedno zdarzenie historyczne, które winno zostać zakwalifikowane przy zastosowaniu kwalifikacji kumulatywnej…” (k.1.502v).

W tych warunkach należało przyjąć, że przedmiotowe przestępstwo trwałe rozpoczęło się w momencie uwięzienia I.A. w domu w M., trwało nieprzerwanie aż do opuszczenia przez obu oskarżonych mieszkania pokrzywdzonego w W. przy ul. (...) i polegało na podejmowaniu wobec tej osoby szeregu, sprzecznych z prawem zachowań, opisanych w punktach 1 i 2 sentencji zaskarżonego wyroku.

Tak więc sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w taki sposób, że przyjął, że zachowania tego oskarżonego objęte opisami z punktów 1 i 2 sentencji wyroku, stanowią jedno przestępstwo, opisane w punkcie 2 sentencji wyroku sądu odwoławczego, kwalifikowane kumulatywnie z przepisów art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 189 § 3 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zb. z art. 197 § 3 k.k.

11.  W zakresie zarzutu I.1.a adw. D. S. oraz zarzutu w apelacji prokuratora rażącej niewspółmierność kary za czyn z punktu I sentencji wyroku, poprzez podkreślanie w nim, tożsamych z apelacją pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, okoliczności czynu dla oskarżonego niekorzystnych, stwierdzić należy, że nie zasługują one na uwzględnienie.

Znamię „ szczególnego okrucieństwa” z art. 197 § 4 k.k., oznacza (V. Konarska-Wrzosek [w:] A. Lach, J. Lachowski, T. Oczkowski, I. Zgoliński, A. Ziółkowska, V. Konarska-Wrzosek, Kodeks karny. Komentarz, LEX/el. 2023, art. 197.) zachowanie sprawcy cechujące się wyjątkową brutalnością, odrażające, nieludzkie, „ który zadaje ofierze dodatkowe, dotkliwe obrażenia fizyczne i/lub cierpienia psychiczne zupełnie niepotrzebne do dokonania zgwałcenia i seksualnego wykorzystania ofiary, połączone niekiedy z maltretowaniem ofiary (podcinaniem piersi, przypalaniem papierosem, użyciem niebezpiecznych przedmiotów) lub stosowaniem odrażających form kontaktów seksualnych. O szczególnym okrucieństwie zgwałcenia mogą przesądzać niekiedy właściwości ofiary” (M. Bielski [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Komentarz do art. 117–211a, cz. 1, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017, s. 698).

Realizując przestępstwo zgwałcenia, O. Al (...) nie działał w sposób „ szczególnie okrutny” w takim, jak wyżej zaprezentowanym, rozumieniu tego pojęcia.

W żadnym wypadku, tak jak czyni to skarżąca oraz prokurator, nie można więc twierdzić, że sposób działania tej osoby był wyjątkowo brutalny i zadający silny ból fizyczny.

Odnośnie przeżyć psychicznych pokrzywdzonego, zauważyć należy, że przestępstwo „ zgwałcenia” każdorazowo niesie ze sobą po stronie ofiary poczucie wstydu, wykorzystania, upokorzenia, które składają się na jej cierpienia psychiczne. Te z kolei, mogą być przeżywane przez taką osobę nawet dłuższy czas po czynie i przejawiać rozmaite postaci, a w tym te, wskazane w apelacji pełnomocniczki oskarżyciela posiłkowego. W przedmiotowej sprawie brak było takich zachowań sprawców, które powodowały wyjątkowo obciążające następstwa w psychice ofiary.

Wszelkie rozważania w apelacjach dotyczące uwarunkowań kulturowych, występujących w społeczności, do której należą i oskarżony i pokrzywdzony oraz w której występuje nietolerancja kontaktów seksualnych między mężczyznami, są niewątpliwie prawidłowe, ale w swojej istocie przestawiają stanowisko pełnomocniczki oskarżyciela posiłkowego i prokuratora, a nie I.A.. W omawianych środkach odwoławczych brak było więc powołania się na wiarygodne słowa tej osoby, który swoją psychiczną szkodę, „ prowadzącą do trwałego śladu w psychice” a zwłaszcza jej wyjątkowy charakter, uzasadniał tymi właśnie względami. Uznając także, że to właśnie uczucie wstydu, uniemożliwiło pokrzywdzonemu zeznanie o tym przestępstwie na początkowym etapie przesłuchań, przyjąć też należy, że niewątpliwie, zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego, gdyby omawiane działanie oskarżonego było wyjątkowo drastyczne, to I.A. zeznawałby o nim przy każdym przesłuchaniu, a nie starał się je przemilczeć.

Podsumowując, sąd nie przyjmuje jako elementów „ szczególnego okrucieństwa” przestępstwa „ zgwałcenia”, nastawienia psychicznego sprawcy do ofiary oraz jego działania z innymi osobami, pozbawienia wolności I.A., używania w określony sposób drewnianego kija, wiązania tej osoby, przebicia błony bębenkowej, upojenia tej osoby alkoholem, jego nagrywania w celu późniejszego rozpowszechnienia nagrania czy wreszcie spowodowania określonych obrażeń ciała. To są wszystko okoliczności obciążające w granicach opisu czynu przypisanego oskarżonemu, który realizował także znamiona typu czynu zabronionego kwalifikowanego z art. 197 § 3 pkt. 1 k.k.

12.  W zakresie zarzutu nr III. z apelacji adw. P. K. oraz co do apelacji prokuratora i adw. D. S. w zakresie wymiaru kar- jednostkowej i łącznej w stosunku do O. Al (...), należy zauważyć co następuje.

„ W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, że występuje wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo” (D. Świecki [w:] B. Augustyniak, K. Eichstaedt, M. Kurowski, D. Świecki, Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2023, art. 438.; por. wyroki SN: z 22.10.2007 r., SNO 75/07, LEX nr 569073; z 26.06.2006 r., SNO 28/06, LEX nr 568924; z 30.06.2009 r., WA 19/09, OSNwSK 2009, poz. 1255; z 11.04.1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985/7–8, poz. 60).

Odnosząc się do rozważań sądu I instancji w zakresie kar wymierzonych O. Al (...) należy przyznać rację obrońcy tej osoby, że nie uwzględniały one zachowania pokrzywdzonego, który swoim zachowaniem doprowadził do zaistnienia przestępstwa oraz w wystarczającym stopniu właściwości i warunków osobistych oskarżonego i sposobu życia przed jego popełnieniem. Odmówić racji należy natomiast argumentom przeciwnym, zawartym w apelacjach pełnomocniczki oskarżyciela posiłkowego i prokuratora, które okoliczności tych nie brały pod uwagę.

Należy w tym miejscu dodać, że z powodu połączenia w jeden czyn dotychczasowych czynów przypisanych O. Al (...) w punktach 1 i 2 sentencji wyroku, kwestia wymiaru kary łącznej stała się bezprzedmiotowa. Tak więc, sąd nie będzie się odnosił do argumentów apelacji, odnoszących się do tego właśnie rozstrzygnięcia sądu I instancji.

Idąc dalej, to oskarżony O. Al (...) w jakimś stopniu przyznał się ostatecznie do popełnienia przypisanego mu czynu a nadto, jak trafnie zauważał adw. P. K., znany był jako osoba niekarana, szlachetna, bezinteresowna, gościnna i ufna. To właśnie te cechy charakteru, w niewystarczający sposób uwzględnione przez sąd I instancji spowodowały, że polubił I.A. i obdarzył go bardzo dużym zaufaniem, przekazując mu prowadzenie własnego biznesu. Następnie doznał głębokiego rozczarowania uświadamiając sobie, że ten ostatni, wykorzystując zaistniałą sytuację, przez określony czas nadużywał tego zaufania poprzez prowadzenie z nim nieprawidłowych rozliczeń, a w zasadzie okradanie go. W efekcie tych zdarzeń, oskarżony podjął niewłaściwą decyzję o wymuszeniu od pokrzywdzonego zwrotu nienależnie pobranych środków i zrealizował ją, co stanowi przedmiot obecnego postępowania.

Miał więc rację adw. P. K. podnosząc, że okoliczności te „ jak również wyrafinowane metody, którymi posługiwał się pokrzywdzony okradając oskarżonego winny mieć znaczenie zarówno dla oceny stopnia zawinienia oskarżonego, jak i okoliczności popełnionego przez niego przestępstwa”. Należy więc odrzucić, jako oczywiście nieadekwatne, stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że O. Al (...) działał z „ błahego w sumie powodu”.

Z drugiej strony nie sposób nie uwzględnić uwag tego sądu, wskazujących na wysoki stopień społecznej szkodliwości przedmiotowego zachowania O. Al (...) (realizującego m.in. znamiona zbrodni z art. 189 § 3 k.k. i art. 197 § 3 pkt. 1 k.k.), wyrażający się podejmowaniem działań przestępnych w sposób zorganizowany i uprzednio przygotowany a nadto brutalny i agresywny (stosowanie tortur). Okoliczności te wskazywały na lekceważenie przez oskarżonego norm moralnych i prawnych a tym samym, na jego demoralizację według kryteriów przyjętych i powszechnie znanych w naszym kręgu kulturowym.

Jednocześnie, nie mieli racji pełnomocniczka oskarżyciela posiłkowego i prokurator, podnosząc wagę niektórych okoliczności wiążących się z zachowaniem oskarżonego i domagając się na tej podstawie surowszych kar dla tej osoby.

I tak, analizując argumenty zawarte w apelacji adw. D. S. poza tymi, które omówione zostały już wyżej, w związku z zarzutem obrazy przepisu art. 197 § 4 k.k. należy przyjąć, że nie może być mowy o wystąpieniu po stronie O. Al (...) finansowej motywacji zasługującej na szczególne potępienie. Dokonując przedmiotowego przestępstwa, oskarżony ten działał w celu, usprawiedliwionego okolicznościami sprawy, wymuszenia na pokrzywdzonym zwrotu wierzytelności. Mówiąc z kolei o nadużyciu zaufania w relacjach oskarżony- I.A., należy mieć na uwadze przede wszystkim jego nadużycie ze strony pokrzywdzonego. Wreszcie, na niekorzyść O. Al (...) nie można oceniać treści, składanych przez tę osobę wyjaśnień, w których nie miał on jakiegokolwiek obowiązku przyznawania się do winy, wyrażania skruchy i żalu czy wyjawienia wszystkich okoliczności łączących się z przestępstwem, a w tym danych identyfikujących osoby, które razem z nim brały w nim udział.

Odnośnie apelacji prokuratora wskazać należy, że autor tego środka odwoławczego w istocie nie przedstawiał żadnych nowych okoliczności poza tymi, które omówione zostały w rozważaniach sądu I instancji (powstanie u pokrzywdzonego obrażeń ciała wchodzi w skład szeroko pojętej społecznej szkodliwości czynu, ocenianego przez ten sąd jako bardzo wysoki) ale nadawał im bardziej obciążający dla O. Al (...) charakter twierdząc, że ich całokształt „ nakazuje uznać, że (…) wymierzona za nie kara winna oscylować w granicach zbliżonych do maksymalnego zagrożenia…”. (k.1.477). Tym samym, argumentacja ta stanowiła li tylko polemikę z rozważaniami sądu I instancji. Poza tym, w apelacji tej znalazły się również rozważania jego autora, omówione już we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia.

Uwzględniając całokształt powyższych uwag należało przyjąć, że karą, która spełni ustawowe kryteria jej wymiaru, a w tym zasady prewencji indywidualnej i ogólnej, oraz nie przekroczy stopnia winy O. Al (...), jest kara 5 lat pozbawienia wolności. Tym się kierując, sąd odwoławczy dokonał w tym zakresie zmiany zaskarżonego wyroku.

13.  Zarzut z punktu I.4. apelacji adw. D. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd I instancji uzasadnił kwestię przyznanego pokrzywdzonemu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w sposób bardzo szczegółowy i kompletny, uwzględniając szereg uwarunkowań, istotnych dla tego rodzaju rozstrzygnięcia.

Argumentacja zaprezentowana w apelacji, w istocie stanowiła nieskuteczną polemikę z rozważaniami tego sądu. W szczególności, dla kwestionowanego rozstrzygnięcia w przedmiocie przyznania zadośćuczynienia, nie ma znaczenia sytuacja majątkowa oskarżonego, która w tym środku odwoławczym oceniona została na „ ponadprzeciętnie dobrą”. Oparcie rozstrzygnięcia na tej okoliczności, niezależnej od wielkości wyrządzonej krzywdy i zasądzenie na jej podstawie wyższej kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia, prowadziłoby do bezpodstawnego wzbogacenia się pokrzywdzonego.

14.  Na uwzględnienie nie zasługuje wreszcie zarzut z punktu II.1. apelacji adw. D. S..

Także w tym zakresie, rozważania sądu I instancji ocenić należy jako bardzo szczegółowe, wielopłaszczyznowe i zgodne z przepisami prawa. Autorka apelacji ograniczyła się w istocie do zaprezentowania odmiennych od tego sądu poglądów co do wagi okoliczności, mających wpływ na wymiar kary dla O. Al (...). Nadto, osoba ta nie wskazała argumentów uzasadniających bezzasadność warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, mimo, że o uchylenie tego rozstrzygnięcia wnosiła.

Wnioski:

Adwokat P. K.- obrońca oskarżonego O. Al (...) wnioski o:

1.  Zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a)  wyeliminowanie z podstawy skazania art. 197 § 3 pkt. 1 k.k.,

b)  uznanie, że czyny zarzucane oskarżonemu w pkt I, II i III oraz IV aktu oskarżenia stanowiły jedno „zdarzenie historyczne” kwalifikowane kumulatywnie z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 189 § 3 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

c)  dokonanie zmiany opisu czynu poprzez wyeliminowanie z niego tych zachowań nieustalonych sprawców względem pokrzywdzonego, w których oskarżony nie uczestniczył, tj. polegających na włożeniu pokrzywdzonemu igły do lewego ucha oraz włożeniu go do wanny i polewaniu wodą;

a następnie wymierzenie oskarżonemu za tak ustalony czyn kary 3 lat pozbawienia wolności oraz obniżenie zadośćuczynienia do kwoty 20.000 zł oraz obniżenie zasądzonych od oskarżonego kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru i kosztów podróży

względnie zaś, o:

2.  Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

względnie zaś:

3.  Przy nieuwzględnieniu zarzutów dotyczących obrazy prawa materialnego w odniesieniu do fragmentu czynu zakwalifikowanego jako wypełniającego znamiona przestępstwa określonego w art. 197 § 3 pkt 1 k.k., jak również wadliwych ustaleń faktycznych w pozostałym zakresie, o obniżenie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności za czyn 1 do 4 i wymierzenie kary łącznej pozbawienia wolności za czyn 1 i 2 na zasadzie pełnej absorbcji w wymiarze 4 lat oraz obniżenie zadośćuczynienia do kwoty 20.000 zł oraz obniżenie zasądzonych od oskarżonego kosztów ustanowienia pełnomocnika z wyboru i kosztów podróży.

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Wnioski adw. P. B. (2): o zmianę wyroku w jego zaskarżonej części poprzez uniewinnienie oskarżonego O. Al (...) od stawianego mu zarzutu oraz uchylenie w konsekwencji rozstrzygnięć dotyczących środków karnych oraz osoby pokrzywdzonego I. A..

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Wnioski prokuratora o zmianę zaskarżonego orzeczenia w części dot. przypisanego oskarżonemu O. Al (...) w sentencji wyroku czynu wyczerpującego znamiona zbrodni z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 189 § 3 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zb. z art. 197 § 3 pkt 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 w zakresie wymierzonej mu za ten czyn kary i wymierzenie mu, w miejsce orzeczonej kary 6 lat pozbawienia wolności, kary 11 lat pozbawienia wolności i w konsekwencji powyższego o zmianę zaskarżonego orzeczenia, po uwzględnieniu podniesionego w niniejszej apelacji zarzutu odnoszącego się do kary jednostkowej orzeczonej za przypisany oskarżonemu czyn zabroniony w punkcie 1 sentencji skarżonego orzeczenia, w części dotyczącej orzeczenia o karze łącznej (punkt 3 sentencji wyroku) i orzeczenie jako kary łącznej kary oscylującej w granicach zbliżonych do maksymalnego ustawowego wymiaru tejże kary możliwej do orzeczenia w realiach niniejszej sprawy, tj. kary łącznej w wymiarze 11 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

x niezasadny

Wnioski adw. D. S.:

A. W zakresie oskarżonego O. Al (...) :

I. Co do czynu z pkt 1 zaskarżonego wyroku o zmianę poprzez zmianę opisu czynu oraz stosowną zmianę kwalifikacji prawnej i przyjęcie, że sprawca swym zachowaniem wypełnił znamiona czynu z art. 197 § 4 k.k., a następnie wymierzenie mu kary pozbawienia wolności w wymiarze przewidzianym w 4, w granicach zbliżonych do maksymalnego ustawowego wymiaru tej kary.

II. Alternatywnie, co do czynu z pkt 1 wyroku- w razie niepodzielenia zarzutu dotyczącego błędnej kwalifikacji prawnej, zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego O. Al (...) kary 11 lat pozbawienia wolności.

III.  III. Co do czynu z pkt 2 wyroku o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego O. Al (...) kary 2 lat pozbawienia wolności.

IV.  IV. Co do rozstrzygnięcia w zakresie kary łącznej, tj. w zakresie pkt 3 zaskarżonego wyroku, o orzeczenie wobec oskarżonego O. Al (...) kary łącznej będącej wynikiem zsumowania kar jednostkowych podlegających łączeniu.

V.  V. Co do rozstrzygnięcia z pkt 8 o zmianę wyroku poprzez podwyższenie orzeczonego wobec O. Al (...) środka karnego w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę do kwoty 70.000,00 zł.

B. W zakresie oskarżonego O. Al (...) : co do czynu z pkt 5 wyroku o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary 1 roku pozbawienia wolności, przy jednoczesnym wyeliminowaniu punktu 6 orzeczenia przewidującego warunkowe zawieszenie orzeczonej w punkcie 5 kary 1 roku pozbawienia wolności na okres 3 lat.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

x niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z przyczyn wskazanych we wcześniejszych częściach uzasadnienia, tylko część z wniosków adw. P. K. i adw. P. B. okazały się zasadne i skutkowały zmianą zaskarżonego wyroku. W pozostałym zakresie, wnioski przedstawione przez tych obrońców oraz w apelacjach pełnomocniczki oskarżycielki posiłkowej i prokuratora, nie zasługiwały na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie wydany w dniu 22 marca 2023 roku w sprawie V K 319/21 został zmieniony w następujący sposób:

a)  uchylone zostało rozstrzygnięcie z punktu 3 jego sentencji o wymierzeniu oskarżonemu O. Al (...) kary łącznej pozbawienia wolności,

b)  w ramach czynów przypisanych temu oskarżonemu w punktach 1 i 2 jego sentencji, został on uznany za winnego jednego czynu o charakterze trwałym, kwalifikowanego z art. 191 § 2 k.k. w zb. z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 189 § 3 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zb. z art. 197 § 3 pkt 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., w brzmieniu tych przepisów, zgodnie z art. 4 § 1 k.k., obowiązującym przed dniem 1 października 2023 roku i na podstawie tych przepisów, oskarżony ten został skazany a na podstawie art. 189 § 3 k.k., zgodnie z art. 4 § 1 k.k., w brzmieniu tego przepisu obowiązującym przed dniem 1 października 2023 roku w zw. z art. 11 § 3 k.k., wymierzona została temu oskarżonemu kara 5 lat pozbawienia wolności,

c)  uchylone zostały rozstrzygnięcia o obowiązku naprawienia przez oskarżonych, na rzecz pokrzywdzonego I. A., szkody wyrządzonej przestępstwem, to jest z punktu 8 jego sentencji o zasądzeniu z tego tytułu od O. Al (...) kwoty 2.700 złotych oraz punkt 9 tej sentencji.

Zwięźle o powodach zmiany.

Z przyczyn, jak wyżej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

III.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet wymierzonej kary pozbawienia wolności, O. Al (...) zostały zaliczone okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od 4 maja 2021 roku do 2 grudnia 2021 roku godzina 15:45 i od 12 grudnia 2021 roku godz. 15:45 do 15 października 2023 roku.

6.  Koszty Procesu

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

O. Al (...)

IV i V

6.  W trybie art. 13 ust. 2 Ustawy z 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz.U.2023.123 t.j. z dnia 16 stycznia 2023r.) od I. A. została zasądzona na rzecz Skarbu Państwa opłata za postępowanie odwoławcze w wysokości 200 złotych.

7.  W trybie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k., art. 633 k.p.k. oraz w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 3 i 5 i art. 10 ust. 1 ww. ustawy, O. Al (...) zostali obciążeni, po połowie od każdego z nich, wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym i jednocześnie, zasądzono na rzecz Skarbu Państwa od O. Al (...) tytułem opłaty sądowej za obie instancje kwotę 400 złotych i od O. Al (...) opłatę sądową za drugą instancję w kwocie 180 złotych.

Wobec tego, że apelacja pełnomocniczki oskarżyciela posiłkowego okazała się bezskuteczna, sąd na podstawie art. 636 § 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k., nie zasądzał na rzecz tego oskarżyciela kosztów procesowych związanych z ustanowieniem pełnomocnika.

7.  PODPISY

Adam Wrzosek Sławomir Machnio Anna Grodzicka

8.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie wydany w dniu 22 marca 2023 roku w sprawie V K 319/21.

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

x obrońca oskarżonego O. Al (...)

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

x

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

x

uchylenie

x zmiana

9.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie wydany w dniu 22 marca 2023 roku w sprawie V K 319/21.

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

x obrońca oskarżonego O. Al (...)

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

x na korzyść

☐ na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

x

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

x zmiana

10.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie wydany w dniu 22 marca 2023 roku w sprawie V K 319/21.

Podmiot wnoszący apelację

x oskarżyciel publiczny

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońcy oskarżonych

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

x na niekorzyść

☐ w całości

x w części

☐

co do winy

x

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

x zmiana

11.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa- Praga w Warszawie wydany w dniu 22 marca 2023 roku w sprawie V K 319/21.

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny

x oskarżyciel posiłkowy co do obu oskarżonych

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońcy oskarżonych

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

x na niekorzyść

x w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

x

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

x

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

x

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

x zmiana