VIII AKa 287/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2024-03-21

Sygn. akt VIII AKa 287/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 marca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VIII Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Adam Wrzosek

Sędziowie: SA – Sławomir Machnio

SO (del.) – Piotr Bojarczuk (spr.)

Protokolant: – Patryk Burak

przy udziale prokuratora: Tomasza Dziewa

po rozpoznaniu w dniu 01 marca 2024 r.

sprawy D. Ż. urodz. (...) w W., syna M. i G. z domu M.,

oskarżonego z art. 284 § 2 k.k. i inne.

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 18 maja 2023 r.

sygn. akt VIII K 114/20

I. wyrok, w zaskarżonej części, utrzymuje w mocy;

II. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 287/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 18 maja 2023 r. (sygn. akt VIII K 114/20)

1.1.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.1.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.1.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.1.  Ustalenie faktów

1.1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

NIE DOTYCZY

NIE DOTYCZY

NIE DOTYCZY

1.1.1.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

NIE DOTYCZY

NIE DOTYCZY

NIE DOTYCZY

1.1.  Ocena dowodów

1.1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

NIE DOTYCZY

1.1.1.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

NIE DOTYCZY

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa oraz w relacji do celów jakie kara ta winna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku nie potwierdziła stwierdzenia, że kara wymierzona oskarżonemu przez Sąd I instancji cechuje się rażąco niewspółmierną łagodnością.

Wobec faktu, że apelujący nie kwestionował żadnych elementów wyroku poza wymiarem kary, Sąd Apelacyjny poprzestanie na stwierdzeniu, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, oceny, wnioski i konkluzje, które legły u podstaw orzeczenia są w pełni trafne
i zasadne, a w konsekwencji słusznie przypisano oskarżonemu zarzucane mu przestępstwo.

Przypomnieć należy, co wielokrotnie podkreślano w licznych judykatach i w stanowisku doktryny, że rażąca niewspółmierność kary zachodzi wówczas, gdy Sąd I instancji dokona nieprawidłowego wartościowania rodzaju i wysokości kary w zestawieniu do okoliczności nakreślonych w przepisie art. 53 k.k., co skutkuje brakiem proporcjonalności kary w stosunku do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu.

Co więcej, rażąca niewspółmierność stanowi różnicę między wymiarem kary zasądzonej, a karą zasłużoną, tj. sprawiedliwą. Innymi słowy, niewspółmierność rażąca przejawia się niedającą się zaakceptować dysproporcją, widoczną na pierwszy rzut oka bez konieczności dokonywania pogłębionej analizy tej części orzeczenia. W innych przypadkach, Sąd odwoławczy nie jest władny do skorygowania orzeczenia Sądu I instancji w zakresie kary.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy wymierzył oskarżonemu karę proporcjonalną
i adekwatną do okoliczności przedmiotowej sprawy, co znajduje odzwierciedlenie
w szczegółowych i przekonujących pisemnych motywach wyroku.

W niniejszej sprawie Sąd rozpoznający sprawę mógł zastosować jeden z dwóch reżimów prawnych i trafnie dostrzegł, że stosownie do art. 4 k.p.k. ustawą względniejszą dla sprawy jest akt prawny obowiązujący do 23 czerwca 2020 r., albowiem w obowiązującym brzmieniu przepisów (art. 12 § 1 k.k. i art. 57b k.k.) sąd wymierza karę powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia do podwójnej wysokości górnej granicy kary przewidzianej za dane przestępstwo.

Uwzględniając nadto fakt braku uprzedniej karalności i motywację sprawcy uwzględniającą jego sytuację majątkową i osobistą (zakończenie procedury upadłości konsumenckiej)
w zestawieniu do wysokość szkody wyrządzonej przestępstwem oraz wpływ tejże szkody na sytuację finansową spółki - wymierzenie kary surowej w tym w szczególności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania prowadziłoby do nieuzasadnionych, zdecydowanie zbyt daleko idących konsekwencji, co z kolei kłóciłoby się z poczuciem sprawiedliwości społecznej, a nadto mogłoby w konsekwencji negatywnie wpłynąć na postawę oskarżonego i osób z nim związanych. Brak możliwości zarobkowania prowadziłby w sposób oczywisty do braku pozyskiwania środków finansowych, a w konsekwencji do braku możliwości uiszczenia grzywny oraz kosztów postępowania. W ocenie Sądu Apelacyjnego szczególnie doniosłym jest fakt, że do czasu popełnienia czynu objętego zaskarżonym wyrokiem, oskarżony przestrzegał porządku prawnego i prowadził uregulowany tryb życia. Pozostawał aktywny zawodowo i rodzinnie. Nie sposób również stwierdzić, że oskarżony pozbawiony jest refleksji nad swoim postępowaniem. Sąd Apelacyjny stoi zatem na stanowisku, że kara ukształtowana wyrokiem Sądu Okręgowego jest w pełni trafna. Grzywna, którą obciążono oskarżonego winna w sposób efektywny uzmysłowić D. Ż. naganność jego postępowania i nakłonić do pogłębionych przemyśleń wobec konieczności oddawania istotnej części comiesięcznego dochodu zasilającego domowy budżet. Innymi słowy, konieczność uiszczenia grzywny winna w ocenie Sądu spełnić funkcję wychowawczą poprzez zobrazowanie oskarżonemu dolegliwości związanej z uszczupleniem jego budżetu.

Co więcej, nie można również zapominać o prymacie kar wolnościowych wobec sprawców przestępstw. Trafnie podnosi się bowiem w literaturze, że niejednokrotnie kara izolacyjna przynosi skutek odwrotny od zamierzonego, a w niniejszej sprawie, wobec dotychczasowego sposobu życia oskarżonego, mogłoby dojść do takiej właśnie sytuacji.

Sąd I instancji zobowiązał D. Ż. do przedkładania półrocznych sprawozdań z okresu próby oraz oddał go pod dozór kuratora. Powyższe elementy pozwolą na szczegółowy wgląd w sytuację oskarżonego, a w szczególności pozwolą na weryfikację rzeczywistej postawy D. Ż.. W przypadku pozytywnego zachowania oskarżony może słusznie liczyć na szybsze zatarcie skazania i w pełni powrót do społeczeństwa jako osoba niekarana.

Sąd Okręgowy słusznie doszedł oraz przekonująca i zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem nie orzekł wobec D. Ż. obowiązku naprawienia szkody uznając, że orzeczeniu takiemu sprzeciwia się treść art. 415 § 1 k.p.k.. Roszczenie te było już przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu w ramach postępowania upadłościowego (XIX GU 354/12), w którym zapadło prawomocne postanowienie z dnia 11 czerwca 2019 r. ogłaszające upadłość D. Ż.. Następnie doszło do sporządzenia listy wierzycieli oraz utworzenia planu podziału masy upadłościowej, w ramach której stosowny ułamek przypadł także pokrzywdzonej spółce. Tym samym, orzeczenie o obowiązku naprawienia szkody na zasadzie art. 46 k.k. było niemożliwe do orzeczenia w myśl art. 415 § 1 k.p.k.

Konkludując, Sąd Okręgowy wydał rozstrzygnięcie słuszne, pozbawione cech dyskwalifikujących wyrok jako sprawiedliwy.

Wniosek

Pełnomocnik wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w zaskarżonej części poprzez znaczne zaostrzenie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, bez jej warunkowego zawieszenia oraz kary grzywny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacja okazała się niezasadna. Sąd Apelacyjny nie dostrzegł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie kary wymierzonej oskarżonemu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

NIE DOTYCZY

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

NIE DOTYCZY

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.1.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 18 maja 2023 r. (sygn. akt VIII K 114/20)
w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku nie potwierdziła zasadności zarzutu o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k.. Sąd Apelacyjny nie dostrzegł również okoliczności podlegających zbadaniu i uwzględnieniu z urzędu (art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k.). Wobec powyższego, zaskarżony wyrok należało w całości utrzymać w mocy.

1.1.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

NIE DOTYCZY

Zwięźle o powodach zmiany

NIE DOTYCZY

1.1.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.1.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

NIE DOTYCZY

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

NIE DOTYCZY

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

NIE DOTYCZY

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

NIE DOTYCZY

5.3.1.4.1.

NIE DOTYCZY

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

NIE DOTYCZY

1.1.1.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

NIE DOTYCZY

1.1.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

NIE DOTYCZY

NIE DOTYCZY

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami Skarb Państwa. W ocenie tut. Sądu wyłożenie rzeczonych kosztów przez oskarżonego wiązałoby się z nadmiernymi trudnościami. Za takim przyjęciem przemawia sytuacja finansowa D. Ż..

7.  PODPIS

SSA Adam Wrzosek

SSA Sławomir Machnio SSO (del.) Piotr Bojarczuk

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu I instancji w zakresie kary.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Renata Sieradzan
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Adam Wrzosek,  Sławomir Machnio
Data wytworzenia informacji: