Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 311/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 1 grudnia maja 2022 r., sygn. akt V K 55/20

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzuty

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego M. K.:

- obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie art. 7 k.p.k., szczegółowo opisana w petitum apelacji,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść, szczegółowo opisany w petitum apelacji.

Zarzuty zawarte w apelacji prokuratora:

I.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść, szczegółowo opisany w petitum apelacji,

II.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, mający wpływ na jego treść, szczegółowo opisany w petitum apelacji,

III.  rażąca niewspółmierność jednostkowych i łącznych kar pozbawienia wolności, postępowania, mająca wpływ na treść zaskarżonego wyroku, szczegółowo opisana w petitim apelacji,

IV.  obraza prawa materialnego, szczegółowo opisana w petitim apelacji.

☒ zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego M. K. nie są zasadne

☒ zarzuty zawarte w apelacji prokuratora są częściowo zasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego M. K. nie są zasadne. Częściowo zasadne są zarzuty zamieszczone w apelacji prokuratora.

W odniesieniu do zawartych w apelacji prokuratora zarzutów dotyczących rozstrzygnięcia z pkt I zaskarżonego wyroku (czyn z pkt 1 aktu oskarżenia).

Sąd Okręgowy trafnie ustalił, że A. D. i S. K. (1) nie wywiązali się z ciążących na nich zobowiązań pieniężnych wobec K. G.. Z uwagi na brak apelacji obrońców oskarżonych od rozstrzygnięcia przypisującego K. G., J. H. i M. K. popełnienie czynu z art. 191 § 2 k.k. należy przyjąć, że fakt pobicia pokrzywdzonego przez wyżej wymienionych w dniu 21 października 2019 r. nie jest kwestionowany. Art. 191 § 2 k.k. penalizuje zachowanie polegające na wymuszeniu zwrotu wierzytelności przy zastosowaniu przemocy lub groźby bezprawnej i ma ono charakter kierunkowy, co oznacza, że jego znamieniem jest działanie „w celu” zmuszenia innej osoby do określonego zachowania, tj. zwrotu wierzytelności.

Z zeznań A. D. wynika, że sprawcy po dobiegnięciu do niego zaczęli go bić, zadając uderzenia pięściami oraz kopali go. Podczas bicia zabrano mu plecak, w którym znajdowały się min. pieniądze w kwocie 600 zł i telefon komórkowy. Nadto K. G. groził mu wywiezieniem do lasu i pozbawieniem życia (zeznania pokrzywdzonego z postępowania przygotowawczego k. 2 – 3, 28 – 30 oraz zeznania złożone na rozprawie przed Sądem Okręgowym). W złożonych relacjach A. D. stwierdził: „(…) od razu doszło do rękoczynów i nie było żadnej rozmowy” (k. 1060) oraz: „Podczas bicia nie padły żadne słowa na temat oddania pieniędzy” (k. 1063). Koreluje to z depozycjami oskarżonych. Skoro zatem sprawcy po dobiegnięciu do pokrzywdzonego od razu przystąpili do bicia i podczas całego zdarzenia nie formułowali jakichkolwiek żądań dotyczących zwrotu pieniędzy, w tym terminu i warunków tego zwrotu, to brak jest podstaw do wyprowadzenia wniosku, że celem ich działania było wymuszenie na pokrzywdzonym zwrotu wierzytelności. Nie ma przy tym znaczenia, że zdaniem K. G. i pozostałych oskarżonych, pokrzywdzony po zobaczeniu K. G. krzyknął, iż nie ma pieniędzy. Jeśliby zamiarem oskarżonych było zmuszenie pokrzywdzonego, poprzez jego pobicie, do zwrotu pieniędzy, to byłoby to zamanifestowane werbalnie podczas zdarzenia, chociażby właśnie przez zakreślenie terminu i sposobu zwrotu należności. Charakterystycznym jest też to, że pomimo twierdzeń oskarżonych, iż spotkanie z pokrzywdzonym miało na celu przeprowadzenie z nim rozmowy, to od razu przystąpili oni do jego bicia, co wynika nie tylko z zeznań A. D. lecz także zeznań M. S. (k. 14 – 15), będącej przypadkowym świadkiem zdarzenia. Nie ulega zatem wątpliwości, że celem działania oskarżonych było pobicie pokrzywdzonego i nie było ono bezpośrednio ukierunkowane na wymuszenie zwrotu wierzytelności. Świadczy o tym również zabranie przez oskarżonych pałki. Z zeznań A. D. nie wynika, że był on nią bity przez sprawców. Nie mówi on o tym w zeznaniach złożonych zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i na rozprawie. Nadto na rozprawie stwierdził: „Nikt nie bił mnie za pomocą jakiegoś przedmiotu” (k. 1063). Nie stanowi to podstawy do wykluczenia użycia przez sprawców tego rodzaju narzędzia. Przypadkowi świadkowie zdarzenia widzieli bowiem, że pokrzywdzony był bity również pałką. A. B. zeznała: „(…) jeden z mężczyzn, który wybiegł z samochodu uderzył tego leżącego przedmiotem przypominającym pałkę w okolice bioder. Reszta kopała leżącego” (k. 11v.). Na rozprawie świadek nie była już w stanie dokładnie przedstawić przebiegu zdarzenia, z tym, że po odczytaniu zeznań złożonych w postępowaniu przygotowawczym potwierdziła ich treść (k. 1224 – 1226). M. S. zeznała z kolei: „Oni podbiegli do mężczyzny stojącego na przystanku i zaczęli go bić rękoma mężczyzna upadł, kopali go, widziałam u jednego z tych mężczyzn przedmiot przypominający kij bejsbolowy” (k. 14v.). Świadek M. S. po odczytaniu na rozprawie powyższych zeznań, w odniesieniu do kija bejsbolowego stwierdziła: „(…) nie wiem, czy ten mężczyzna robił coś z tym kijem” (k. 1228), co koresponduje z odczytaną jej relacją z postępowania przygotowawczego, w której nie powiedziała, aby widziała zadawanie uderzeń kijem. Dowodem jednoznacznie potwierdzającym zeznania A. B., że jeden ze sprawców zadawał pokrzywdzonemu ciosy pałką, są depozycje J. H., który stwierdził, iż M. K. bił A. D.: „(…) batonem po nogach” a „Baton to pałka metalowa rozkładana” (k. 143 - 144, a także 154 – 156). Odnosząc się do relacji A. D., o tym, że sprawcy nie używali pałki, należy zauważyć, że był on atakowany przez trzech sprawców, został przewrócony i miał w związku z tym ograniczone możliwości pełnej obserwacji zachowania każdego z nich. Użycia pałki nie widział też S. K. (1). Nie obserwował on jednakże całego zdarzenia. Po wyjściu ze sklepu zobaczył leżącego pokrzywdzonego, którego kopało – jak to określił – 4-5 mężczyzn. Następnie wrócił do sklepu z prośbą o powiadomienie przez obsługę Policji. Po ponownym wyjściu widział, że pokrzywdzony jest nadal kopany, po czym napastnicy odjechali (k. 163, podobnie k. 1391 – 1396).

W trakcie zdarzenia pokrzywdzonemu wyrwano plecak, w którym znajdowały się min. pieniądze i telefon komórkowy. O zabraniu plecaka mówi nie tylko pokrzywdzony lecz fakt ten potwierdziły także świadkowie A. B. i M. S.. A. D. na rozprawie wskazał, że plecak zabrano mu w początkowej fazie zdarzenia. W tym zakresie stwierdził: „Od razu zabrano mi plecak, od razu doszło do rękoczynów” (k. 1060). Z relacji A. B. i M. S. wynika, że po zabraniu plecaka sprawcy pobiegli do samochodu i odjechali (zeznania z postępowania przygotowawczego). Zabór plecaka potwierdzili też oskarżeni. J. H. już w postępowaniu przygotowawczym wskazał, że plecak zabrał K. G. i miało to miejsce wtedy, gdy M. K. bił pokrzywdzonego metalową pałką (k. 154 - 156). M. K. wyjaśnił, że plecak zabrał K. G. (k. 545, 935). K. G. w postępowaniu przygotowawczym nie przyznał się do zaboru plecaka (k. 98 – 99, 120 – 121). Na rozprawie wyjaśnił, że zabrał plecak, z tym, iż miało to miejsce „po bójce” (k. 934).

W świetle relacji J. H., A. B. i M. S. za bezsporne należy uznać, że zabranie pokrzywdzonemu plecaka miało miejsce w czasie, gdy był on bity. Osoby te nie miały bowiem interesu w nierzetelnym przedstawieniu tej części zdarzenia.

Z dowodów zgromadzonych w sprawie nie wynika, aby zachowanie M. K. w postaci bicia pokrzywdzonego metalową pałką oraz dokonanie przez A. D. zaboru plecaka należącego do pokrzywdzonego wywołało u pozostałych sprawców sprzeciw, bądź chociażby dezaprobatę co do tego rodzaju postępowania. Tym samym udział oskarżonych A. D., J. H. i M. K. w biciu oskarżonego podczas, którego jeden z oskarżonych zadawał uderzenia metalową pałką, a drugi dokonał zaboru mienia należącego do pokrzywdzonego wyczerpało znamiona przestępstwa rozboju z art. 280 § 2 k.k. Tych ustaleń nie zmienia ewentualne wyrzucenie plecaka przez oskarżonych, po pobieżnym przejrzeniu jego zawartości (vide: wyjaśnienia J. H. k. 443v., M. K. k. 545v., A. D. k. 932). Przez zabór mienia rozumie się bowiem wyjęcie rzeczy spod władztwa osoby nią władającej (właściciela, posiadacza, dzierżyciela) i objęcie jej przez sprawcę lub sprawców we własne władanie (teza 6 do art. 278 w Komentarzu do Kodeksu karnego A. M., 4 wydanie, (...) sp. z o.o., str. 506) co w niniejszej sprawie miało miejsce najpóźniej w momencie oddalenia się przez oskarżonych z plecakiem pokrzywdzonego z miejsca zdarzenia. Wyzbycie się skradzionych rzeczy poprzez ich porzucenie świadczy, że sprawcy postąpili z nimi jak z rzeczami stanowiącymi ich własność.

W tym stanie rzeczy należało dokonać zmiany rozstrzygnięcia zawartego w pkt II zaskarżonego wyroku w sposób wskazany w orzeczeniu Sądu odwoławczego. Rodziło to konieczność wymierzenia oskarżonym kary za przypisany im w tym zakresie czyn wyczerpujący znamiona art. 280 § 2 k.k. Przy wymiarze kary za ten czyn Sąd Apelacyjny w stosunku do oskarżonych J. H. i M. K. zaliczył:

1.  do okoliczności obciążających:

- wysoką społeczną szkodliwość czynu skierowanego przeciwko zdrowiu i mieniu,

- rażące lekceważenie porządku prawnego, o czym świadczy działanie przez oskarżonych w miejscu dostępnym dla innych osób,

2. do okoliczności łagodzących:

- to, że oskarżeni nie byli inicjatorami przestępnego zdarzenia,

- dotychczasową ich niekaralność,

- młody wiek, obaj oskarżeni są młodociani.

Wymierzone oskarżonym kary pozbawienia wolności są zgodne z określonymi w art. 53 i art. 54 § 1 k.k. zasadami wymiaru kary, uwzględniają cele wychowawcze kary, spełniają wymogi prewencji ogólnej i szczególnej kary oraz są sprawiedliwe w odczuciu społecznym.

W odniesieniu do apelacji obrońcy oskarżonego M. K..

Przez bójkę rozumie się starcie pomiędzy co najmniej trzema osobami, które atakują się wzajemnie, występując zarazem w roli napastników, jak i napadniętych. Pobiciem jest zaś napaść dwóch lub więcej osób na inną osobę lub osoby, przy czym w zdarzeniu tym występuje wyraźny podział ról na napastników i napadniętych (broniących się).

Obrońca oskarżonego M. K. wywodzi w apelacji, że zdarzenie z dnia 26 października 2019 r. było starciem dwóch przeciwstawnych grup i opiera się w tym zakresie na zeznaniach S. K. (1), złożonych w dniu 25 kwietnia 2022 r. oraz zeznaniach B. B. (2) z dnia 7 października 2019ł się r. Nadto obrońca podnosi, że zeznania W. B., iż po wyjściu z budynku niezwłocznie się wycofał kolidują z relacjami A. D. i S. K. (1).

Z zeznań S. K. (1) z dnia 27 stycznia 2020 r. (vide: k. 414 – 415), podobnie jak i innych jego relacji, wynika że nie widział on osobiście zdarzenia. Powoływanie się na zasłyszany przez S. K. (1) enigmatyczny opis zdarzeń, który miał mu przedstawić A. D., a mianowicie: „(…) dowiedziałem się od A., że była bójka, że A., B. i W. oraz K. i jego koledzy pobili się” (k. 1393) nie stanowi podstawy do oparcia na nim ustaleń faktycznych. Pozostaje on zresztą w opozycji do relacji A. D., który zeznał, że z mieszkania wybiegli B. B. (2) i W. B., przy czym ten ostatni wkrótce wrócił i powiedział żeby zamykać drzwi i dzwonić po Policję Świadek A. D. stwierdził, że przebiegu zdarzenia nie widział, a z domu wyszedł po przyjeździe Policji (k. 29 - 30). W. B. zeznał z kolei, że po wyjściu z domu: „Zobaczyłem, że jacyś goście stoją koło auta. Ja ich widziałem przez ułamek sekundy, od razu cofnąłem się do domu. Widziałem że B. biegnie w ich stronę ale nie wiedziałem czy do nich czy w krzaki. Ja się cofnąłem do domu i powiedziałem żeby zamknęli drzwi bo ich jest tam kilku” (przesłuchanie z dnia 26 października 2019 r., k. 95 – 96). Podobnej treści zeznania W. B. złożył na rozprawie (k. 1296 – 1298). Z zeznań S. K. (2), A. D. i W. B. wynika, że z domu wyszli B. B. (2) i W. B., z tym, że ten ostatni szybko wrócił i nie brał udziału w zdarzeniu.

Pokrzywdzony B. B. (2) w postępowaniu przygotowawczym zeznał, że wyszedł z A. D. w celu dokonania zakupów. Gdy szli podjechał samochód, z którego wysiadło czterech mężczyzn. Mężczyźni ci: „Od razu ruszyli do nas, nic nie mówili – przynajmniej ja nie pamiętam. Jeden miał w ręku jakąś siekierę lub tasak, bez słowa zaatakowali mnie. Pierwszym ciosem uciął mi lewego kciuka. Jak chciałem uciec, to drugi sprawca jakimś kołkiem lub kijem bejsbolowym uderzył mnie w lewą nogę, złamał mi piszczel. Po tym uderzeniu straciłem przytomność” (k. 39 – 40). Na rozprawie świadek stwierdził: „Wiele nie pamiętam. (…)Trochę wypiliśmy, wyszliśmy na ulicę, do sklepu mieliśmy iść, i zaczęła się bójka i tak się skończyło, że wylądowałem w szpitalu, więcej nie pamiętam. Do bójki doszło tak od słowa do słowa. (…) To wszystko co pamiętam” (k. 1366). Ta wypowiedź nie daje podstaw do twierdzenia, że w zdarzeniu wziął udział A. D. bądź pozostałe osoby, z którymi wcześniej on przebywał, a mianowicie S. K. (1) i W. B.. Następnie pokrzywdzony stwierdził, że biło go trzech lub czterech mężczyzn, którzy: „(…) mnie kopali, rękoma też mnie bili. Miałem bardzo liczne obrażenia, liczne rany cięte, odcięty kciuk, złamana szczęka, złamana noga. Nie pamiętam dokładnie czy posługiwali się jakimiś narzędziami, nie pamiętam czy coś mówili w trakcie. (…) Spotkaliśmy się na ulicy, 20 metrów od furtki, mniej więcej. Oni i tych dwóch kolegów, co ze mną byli, zaczęli, ja nie wiem, o co chodziło, nie znałem ich, od dwóch dni. Nie kojarzę, żebym uciekał. (…) Naprawdę bardzo mało pamiętam z tego zdarzenia. Wydaje mi się, że jeden z tych dwóch moich znajomych miał rurkę hydrauliczną. Oni ją wzięli, ja nie wiem w jakim celu” (k. 1366 – 1 367). Ta część wypowiedzi pokrzywdzonego również nie daje postaw do sformułowania jednoznacznych ustaleń o udziale w zdarzeniu osób wskazanych wyżej. Po odczytaniu zeznań z k. 39 – 40 pokrzywdzony B. B. (2) potwierdził ich treść i dodał, że z domu wyszli we trzech i A. miał rurkę (k. 1368). Stwierdzenie, że wychodząc do sklepu (...) wziął ze sobą rurkę pozostaje w sprzeczności z relacją pokrzywdzonego zawartą w odczytanych mu zeznaniach, a mianowicie: „Ja i A. jak wychodziliśmy z domu nie mieliśmy przy sobie żadnych narzędzi, noży, pałek” (k. 40v). W tej sytuacji w oparciu o powyższe twierdzenia pokrzywdzonego B. B. (2) nie można dokonywać ustaleń co do udziału A. D. w zdarzeniu i używania w jego trakcie rurki. Należy jednocześnie pamiętać, że B. B. (2) doznał niezmiernie poważnych obrażeń i już w postępowaniu przygotowawczym nie był w stanie dokładnie opisać przebiegu zdarzenia. Depozycje tego świadka, w szczególności z rozprawy, kiedy to wyraźnie podkreślał, że zdarzenia w dużej mierze nie pamięta, nie stanowią na tyle wartościowego materiału, aby stanowiły one podstawę ustaleń stanu faktycznego.

Wyjaśnienia złożone przez oskarżonych również nie dają podstaw do ustalenia, że w zdarzeniu brały udział inne osoby niż oskarżeni i pokrzywdzony. Sąd Okręgowy wykluczył też, że B. B. (2) lub inna osoba, z którą on wówczas przebywał dysponowała bronią białą, czego obrońca M. K. nie kwestionuje w złożonym środku odwoławczym (vide: pkt 2.1. uzasadnienia zaskarżonego wyroku).

Z depozycji J. H. i M. K. wynika, że K. G. potrącił samochodem pokrzywdzonego B. B. (2), a następnie J. H. zaatakował go pałką teleskopową. W dalszej części zdarzenia pokrzywdzonemu ciosy siekierą zadał M. K., a K. G. uderzył go kijem bejsbolowym w twarz. K. G. potwierdził, że J. H. i M. K. pobili pokrzywdzonego, nie precyzując bliżej zachowań każdego z nich. Potwierdził też, że na koniec podszedł i uderzył pokrzywdzonego kijem bejsbolowym. W żadnej mierze relacje oskarżonych nie dają podstaw do przyjęcia tezy skarżącego, że zdarzenie miało charakter bójki, a nie pobicia. Ustalenia Sądu Okręgowego, że z B. B. (2) wyszedł jedynie W. B., który bezzwłocznie wycofał się do budynku i nie brał udziału w zdarzeniu pozostają zatem pod ochroną art. 7 k.p.k.

Sąd Okręgowy zasadnie zakwalifikował, że działanie oskarżonych wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 159 k.k. w zb. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

W odniesieniu do zawartych w apelacji prokuratora zarzutów dotyczących niewspółmierności wymierzonych oskarżonym kar jednostkowych za czyn przypisany im w pkt II zaskarżonego wyroku (czyn z pkt 2 aktu oskarżenia) oraz kar łącznych.

Sąd odwoławczy mógłby dokonać korekty kar orzeczonych wobec oskarżonych w przypadku stwierdzenia, że są one rażąco niewspółmierne w rozumieniu, o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k. Ma to miejsce wtedy, gdy na podstawie okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary. Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenie co do wymiaru kary, ale o różnicę tak zasadniczą, iż karę wymierzoną nazwać można byłoby – również w znaczeniu potocznym – rażąco niewspółmierną, tj. niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować.

Z pola widzenia nie może oczywiście umknąć:

- z jednej strony wysoka społeczna szkodliwość przypisanego oskarżonym J. H. i M. K. czynu z art. 159 k.k. w zw. z art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., drastyczny jego przebieg, rażące lekceważenie obowiązującego porządku prawnego z uwagi na działanie w miejscu dostępnym dla innych osób,

- z drugiej strony dotychczasowa niekaralność oskarżonych, to, że są osobami młodocianymi i nie byli oni inspiratorami przedmiotowego zdarzenia.

Nie można też pominąć roli każdego z oskarżonych w trakcie zdarzenia. Obaj używali niebezpiecznych przedmiotów, co skutkowało przypisaniem im odpowiedzialności na podstawie art. 159 k.k. Tym niemniej oskarżony M. K. posługiwał się siekierą, a więc narzędziem o wiele bardziej niebezpiecznym niż pałka teleskopowa. Dlatego też Sąd Apelacyjny mając na uwadze wszystkie wyżej wskazane okoliczności, a także określoną w art. 54 § 1 k.k. szczególną dyrektywę w w postaci preferencji wychowawczego oddziaływania kary orzekanej wobec sprawców młodocianych - uznał, że kara wymierzona oskarżonemu M. K. jest rażąco niewspółmierna w rozumieniu wskazanym wyżej i ją podwyższył w sposób określony w wyroku odwoławczym. W stosunku do oskarżonego J. H. Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do dokonania zmian w tym zakresie.

Uwzględniając, że czyny przypisane oskarżonym zostały popełnione w zbliżonym okresie czasu Sąd Apelacyjny wymierzył w stosunku do J. H. karę łączną pozbawienia wolności w oparciu o zasadę pełnej absorpcji, a w stosunku do oskarżonego M. K. karę łączną pozbawienia wolności zbliżoną do zasady absorpcji, przy zastosowaniu przepisów obowiązujących w tym zakresie przed dniem 24 czerwca 2020 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.

W odniesieniu do zawartych w apelacji prokuratora zarzutów dotyczących obrazy art. 46 § 1 k.k.

Wniosek o zasądzenie na rzecz pokrzywdzonych A. D. i B. B. (2) zadośćuczynienia na podstawie art. 46 § 1 k.k. został złożony przez prokuratora po zamknięciu przewodu sądowego (k. 1429), a więc z przekroczeniem terminu określonego w art. 49a k.p.k., który ma charakter prekluzyjny. Tym samym powyższy wniosek nie skutkował obligatoryjnym zasądzeniem na rzecz pokrzywdzonych, w oparciu o wskazany wyżej przepis prawa materialnego, stosownego zadośćuczynienia. W terminie wskazanym w art. 49a k.p.k., a mianowicie w dniu 10 września 2020 r. (k. 996) został jednakże złożony przez pokrzywdzonego A. D. wniosek o zasądzenie środka kompensacyjnego w łącznej wysokości 50 000 zł, po 10 000 zł od każdego oskarżonego. Wniosek ten obligował Sąd pierwszej instancji do wydania rozstrzygnięcia określonego w art. 46 § 1 k.k., a jego brak uzasadniał podniesienie przez prokuratora, w odniesieniu do pokrzywdzonego A. D., zarzutu dopuszczenia się przez Sąd Okręgowy obrazy art. 46 § 1 k.k. Zważywszy na charakter przestępnego zachowania oskarżonych wobec A. D., wyczerpującego znamiona przestępstwa rozboju z art. 280 § 2 k.k. Sąd Apelacyjny uznał, że zasądzenie od oskarżonych solidarnie na rzecz A. D., wskazanej w apelacji prokuratora, kwoty 3 000 zł będzie właściwą rekompensatą za doznaną przez niego krzywdę.

Zasądzenie przez Sąd Okręgowy na rzecz pokrzywdzonego B. B. (2) środka kompensacyjnego w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, z uwagi na brak stosownego wniosku w terminie określonym w art. 49a k.p.k., nie było natomiast obligatoryjne lecz jedynie fakultatywne. Odstąpienie od zasądzenia fakultatywnego środka kompensacyjnego może być przedmiotem zarzutu odwoławczego, o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k. Przepis ten określa, że orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia min. niesłusznego zastosowania lub niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka, a więc również zastosowania lub niezastosowania środka kompensacyjnego. Należy zatem przyjąć, że w podstawą skargi apelacyjnej prokuratora w odniesieniu do zaniechania zasądzenia na rzecz pokrzywdzonego B. B. (2) zadośćuczynienia na podstawie art. 46 § 1 k.k., jest unormowanie zawarte w art. 438 pkt 4 k.p.k. Mając na uwadze, że wskutek działania oskarżonych B. B. (2) doznał rozległych i bardzo poważnych obrażeń, w tym min. otwartego złamania trzonu kości piszczelowej i strzałkowej lewej, otwartego złamania trzonu lewej kości promieniowej, złamania prawej kości szczękowej, złamania ściany przedniej i tylnobocznej prawej zatoki szczękowej, rany rąbanej ręki lewej z uszkodzeniem zginaczy, licznych ran ciętych kończyny górnej i dolnej lewej, skutkujących cierpieniem fizycznym i koniecznością długotrwałego leczenia, należało stwierdzić, że zaniechanie przez Sąd Okręgowy zasądzenia na jego rzecz zadośćuczynienia nie było sprawiedliwe i winno skutkować dokonaniem w tym zakresie zmiany zaskarżonego wyroku. Jednocześnie Sąd Apelacyjny uznał, że właściwą rekompensatę za krzywdę doznaną przez pokrzywdzonego stanowi, wskazana w apelacji prokuratora, kwota 10 000 zł, zasądzona solidarnie od oskarżonych.

Wnioski

Apelacja obrońcy oskarżonego M. K.:

- zmiana opisu czynu przypisanego oskarżonemu M. K. w sposób opisany w petitium apelacji,

- wymierzenie oskarżonemu kary łącznej jednego roku pozbawienia wolności.

Apelacja prokuratora:

- zmiana zaskarżonego wyroku w sposób opisany w petitium apelacji.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

☐ zasadne

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Powody zostały wskazane we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3 

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wskazany w treści wyroku Sądu Apelacyjnego.

Zwięźle o powodach zmiany.

Wskazane we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

J. H., M. K.

IV i VI

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonych kar łącznych pozbawienia wolności zaliczono oskarżonym okresy rzeczywistego pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 626 § 1, art. 627, art. 633 i art. 635 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 5 i art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 z późn. zm.) obciążono oskarżonych kosztami sądowymi w sprawie, w tym opłatą za obie instancje.

7.  PODPIS

Adam Wrzosek

Izabela Szumniak Sławomir Machnio

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego M. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie zawarte w pkt II i w pkt III zaskarżonego wyroku

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 2

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie zawarte w pkt I zaskarżonego wyroku, wysokość kar wymierzonych za czyn przypisany oskarżonym w pkt II tegoż wyroku, zaniechanie orzeczenia na rzecz pokrzywdzonych środka kompensacyjnego, o którym mowa w art. 46 § 1 k.k.

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana