Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Warszawie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VIII AKa 349/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 19 lipca 2023 r., sygn. akt XVIII K 136/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońcy oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości (apelacja adw. P. R.)

☒ w części

(apelacja r. pr. P. W.)

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja obrońcy oskarżonego adw. P. R.

Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 2 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) (...) z dnia 09 marca 2016 r. w sprawie wzmocnienia niektórych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym (Dz. U. UE.L.2016.65.1) poprzez jego pominięcie

Obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku, tj.

- art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną, ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, polegającą na uznaniu wyjaśnień oskarżonego za wiarygodne w zakresie, w jakim przyznaje się do popełnienia zarzucanych mu czynów i ujawnia nowe okoliczności oraz za niewiarygodne w zakresie w jakim ujawnia motywację oraz brak woli w popełnieniu przestępstwa, którego się dopuścił z uwagi na zachowanie i szantaż I. R. (1), a co miało wpływ na to, że oskarżony faktycznie nie miał zdolności pokierowania swoim postępowaniem, nadto, iż odstąpił od dalszego dokonywania nielegalnego procederu, podczas, gdy wyjaśnienia oskarżonego znajdują oparcie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie

- art. 7, 410 i 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez naruszenie zasady obiektywizmu i nieuwzględnieniu przy wyrokowaniu i w uzasadnieniu wyroku całości okoliczności ujawnionych w toku rozprawy sądowej poprzez uznanie za istotne jedynie okoliczności przemawiających na niekorzyść, a nie uwzględnienie okoliczności świadczących na jego korzyść (wyszczególnienie okoliczności jak w zarzucie w pkt a-f)

- art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku złożonego przez obrońcę oraz oskarżonego zmierzającego do wykazania wpływu, szantażu i agresji ze strony I. R. (1) oraz złego stanu psychicznego D. M. wynikającego z działania tej osoby, przy czym powyższa okoliczność jest kluczowa dla ustalenia stanu świadomości oskarżonego oraz faktycznego popełnienia zarzucanego mu czynu

- art. 170 § 3 k.p.k. poprzez nierozpoznanie przez Sąd I instancji wniosków dowodowych zgłoszonych przez obrońcę w piśmie z dnia 18 lipca 2023 r. oraz 1 lutego 2023 r. i nieprzeprowadzenie tych dowodów, podczas, gdy przeprowadzenie tych dowodów miało wpływ na ustalenia faktyczne związane z relacją łączącą oskarżonego z I. R. (1) oraz sprawstwo oskarżonego

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia (wynikający z błędnej oceny dowodów), a mający wpływ na jego treść (wyszczególnienie jak w pkt a-i)

Rażąca niewspółmierność orzeczonych kar jednostkowych, a w konsekwencji kary łącznej pozbawienia wolności.

Apelacja obrońcy oskarżonego r. pr. P. W.

Obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. i art. 4 k.p.k. poprzez dowolną, fragmentaryczną, dokonaną wyłącznie na niekorzyść oskarżonego ocenę materiału dowodowego w zakresie jego wyjaśnień złożonych w toku postępowania prowadzących do błędnego ustalenia, że D. M. nie popełnił przestępstwa pod silnym wpływem świadka I. R. (1)

Obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. i art. 4 k.p.k. poprzez dowolną, fragmentaryczną, dokonaną wyłącznie na niekorzyść oskarżonego ocenę materiału dowodowego w zakresie jego wyjaśnień złożonych w toku postępowania prowadzących do błędnego ustalenia, że D. M. popełnił przestępstwo dla osiągnięcia korzyści majątkowych, kiedy wszystkie korzyści ze sprzedaży przekazał świadkowi I. R. (1)

Obraza przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj. art. 366 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. i art. 193 § 1 k.p.k. poprzez niewyczerpanie inicjatywy dowodowej i pominięcie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego psychologa sądowego, jako dowodu umożliwiającego w sposób nie budzący wątpliwości ustalić czy oskarżony popełnił czyn zabroniony pod wyłącznym wpływem I. R. (1)

Obraza przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj. art. 366 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. i art. 193 § 1 k.p.k. poprzez niewyczerpanie inicjatywy dowodowej i pominięcie przeprowadzenie dowodu z analizy przelewów i ich wysokości z konta D. M. na konta I. R. (1) i jej syna D. R. celem wykazania, ze D. M. w okresie zarzucanego czynu, będąc pod wpływem I. R. (1) przekazywał jej całość zysków ze sprzedaży ziela konopi, brak zwrócenia się do Banku po wykaz przelewów, choć nie miał w tym własnego interesu

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść polegający na zaniechaniu poczynienia ustaleń faktycznych w zakresie zamiaru, jaki towarzyszył oskarżonemu celem produkcji i sprzedaży ziela konopi

Rażąca niewspółmierność orzeczonej kary za czyn z pkt I i III aktu oskarżenia w sytuacji, gdy okoliczności przedmiotowe oraz podmiotowe, a zwłaszcza działanie pod wpływem gróźb i szantaży ze strony I. R. (1), dobrowolne odstąpienie (przerwanie) zarzucanych czynów przez likwidację hodowli, wymówienie najmu nieruchomości wskazują, że oskarżony nie zamierzał dalej popełniać zarzucanych czynów.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny (co do kary)

☒ niezasadne (pozostałe zarzuty)

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Z podniesionych zarzutów jedynie ten dotyczący rażącej niewspółmierności (surowości) kary okazał się zasadny.

Podstawę zmiany wyroku w tym zakresie stanowiła jednak nie kwestia zaistnienia podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia kary w oparciu o przepis art. 60 § 1 k.k. lub art. 60 § 3 k.k., lecz niedostateczne uwzględnienie występujących w sprawie okoliczności łagodzących.

Słusznie wskazują obrońcy, że w realiach sprawy tak kary jednostkowe, jak i kara łączna pozbawienia wolności (w wymiarze 4 lat) jawią się jako zbyt surowe, przekraczające swoją dolegliwością stopień winy. Sąd pierwszej instancji nie uwzględnił w należytym stopniu okoliczności, w jakich doszło do popełnienia przypisanych czynów, a także tych dotyczących osoby sprawcy. Podstawę skazania stanowiły bowiem wyjaśnienia oskarżonego złożone w toku śledztwa i przed Sądem, w których nie tylko przyznał się do zarzuconych mu czynów, ale także wyczerpująco wyjaśnił sposób i okoliczności ich popełnienia (k. 106-109 i 351-354). Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że oskarżony ujawnił przed organami ścigania okoliczności czynu związanego z wytwarzaniem środków odurzających w postaci marihuany (wskazując miejsce prowadzenia nielegalnej uprawy), a także z odpłatnym ich udzielaniem innym osobom (k. 106-109). Skazanie nastąpiło zatem w oparciu o swoisty akt autodenuncjacji, co – w ocenie Sądu Apelacyjnego - przemawia za łagodniejszym potraktowaniem sprawcy. Postawa D. M. i jego zachowanie się po popełnieniu czynu zasługuje na uznanie, ma przy tym istotne znaczenie prognostyczne, gdyż wskazuje, że oskarżony jest w pełni świadomy naganności swojego postępowania, a wyrażona skrucha jest szczera. Wprawdzie Sąd Okręgowy dostrzegł te okoliczności uznając, że wpływają one łagodząco na wymiar orzeczonej kary, to jednak nie nadał im odpowiedniego znaczenia.

Dla wymiaru kary istotny jest również fakt, że oskarżony działał w szczególnej sytuacji motywacyjnej, gdyż pozostając (w okresie zarzutu) w związku partnerskim z I. R. (1), starał się sprostać jej żądaniom i oczekiwaniom, które sprowadzały się m. in. do założenia i prowadzenia wspólnej uprawy ziela konopi innych niż włókniste w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Wprawdzie okoliczność ta nie prowadzi do wyłączenia odpowiedzialności karnej oskarżonego (o czym poniżej), to jednak stanowi istotny element o charakterze łagodzącym, który winien znaleźć odpowiednie odzwierciedlenie w orzeczeniu o karze.

Uznając zatem omawiany zarzut za częściowo zasadny Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok obniżając jednostkowe kary pozbawienia wolności do 3 lat i 1 miesiąca (za czyn przypisany w pkt II wyroku) oraz do roku i 1 miesiąca (za czyn przypisany w pkt III wyroku). Dopiero tak orzeczone kary należy uznać za adekwatne do stopnia winy sprawcy i społecznej szkodliwości przypisanych mu czynów, uwzględniające dyrektywy, o których mowa w art. 53 § 1 i 2 k.k.

Wymiar kar jednostkowych rzutuje na granice i wymiar kary łącznej pozbawienia wolności, która w ocenie Sądu Apelacyjnego winna być ukształtowana na zasadzie pełnej absorpcji. Za takim rozstrzygnięciem przemawia ścisły związek podmiotowo-przedmiotowo zachodzący pomiędzy poszczególnymi czynami, które zostały popełnione w tym samym czasokresie, przy zachowaniu podobnej motywacji z uwzględnieniem, że czyn wyczerpujący dyspozycję art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii polegający na sprzedaży środków odurzających innym osobom był związany z uprzednim ich wytworzeniem na prowadzonej wspólnie z I. R. plantacji marihuany.

Orzekając karę łączną Sąd Apelacyjny miał również na uwadze cele kary zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do sprawcy, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W tym aspekcie Sąd uwzględnił postawę oskarżonego, który przyznał się do popełnienia zarzucanych czynów, wyraził żal i skruchę. Tak zaprezentowana postawa daje podstawę do ustalenia, że – pomimo uprzedniej karalności - stopień demoralizacji oskarżonego nie jest na tyle znaczny, by przemawiał za orzeczeniem kary surowszej. Prognoza społeczno - kryminologiczna jest pozytywna, a taką ocenę wspiera zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dotyczący osoby oskarżonego i jego funkcjonowania ( wywiad środowiskowy – k. 900-900v, opinia z jednostki penitencjarnej – k. 372-373).

Przy uwzględnieniu tych wszystkich aspektów Sąd Apelacyjny – na mocy art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym w dacie czynu w zw. z art. 4 § 1 k.k. - orzekł wobec oskarżonego karę łączną w wymiarze 3 lat i 1 miesiąca pozbawienia wolności. Tak orzeczona kara łączna w sposób prawidłowy spełnia i realizuje cele wychowawcze i zapobiegawcze, jakie winna osiągnąć wobec oskarżonego.

Pozostałe zarzuty okazały się niezasadne. Częściowa tożsamość zarzutów i opartej na nich argumentacji pozwala na łączne odniesienie się do nich przez Sąd odwoławczy.

Odnosząc się do kluczowej kwestii związanej z ustaleniem wpływu I. R. (1) na działania oskarżonego stwierdzić należy, że wnioski wyprowadzone przez Sąd pierwszej instancji w tym zakresie są prawidłowe.

Dowody przeprowadzone w sprawie pozwoliły na ustalenie przebiegu i charakteru relacji łączących oskarżonego z I. R. (1) nie dając podstawy do przyjęcia, że oskarżony dopuścił się czynów, które mu przypisano, w warunkach wyłączających odpowiedzialność karną, o których mowa w art. 26 § 1 k.k. lub art. 31 § 1 i 2 k.k.

O ile w realiach sprawy uprawniony jest wniosek, że zachowanie I. R. (1) wpływało destabilizująco na sytuację życiową oskarżonego, o tyle brak jest przesłanek do ustalenia, że z powodu zakłócenia czynności psychicznych nie mógł on w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.

Podstawę ustaleń w tym zakresie stanowi wydana w sprawie opinia sądowo-psychiatryczno-psychologiczna (k. 226-232), w której biegli dokonali oceny stanu zdrowia psychicznego oskarżonego i zdolności rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Z opinii wynika, że D. M. nie przejawia objawów choroby psychicznej ani upośledzenia umysłowego, rozpoznano u niego uzależnienie od alkoholu i substancji psychoaktywnych. Biegli zgodnie zaopiniowali, że stwierdzany u oskarżonego stan psychiczny nie znosił ani nie ograniczał jego zdolności rozpoznania znaczenia zarzucanego mu czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Poczytalność oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanego czynu, jak i w czasie postępowania nie budzi wątpliwości ( wnioski – k. 232).

Wbrew twierdzeniom obrońcy adw. P. R. przedmiotową opinię uznać należy za miarodajną dla potrzeb ustaleń. Opinia jest kompleksowa, została wydana przy współudziale biegłego psychologa. Dotyczy także oceny sprawności funkcji poznawczych oskarżonego, jego predyspozycji osobowościowych i procesu motywacyjnego, doprowadzającego do popełnienia czynu. Biegli sporządzili swoją opinię w oparciu o określony materiał dowodowy zawierający m. in. wyjaśnienia oskarżonego, w których wskazywał na charakter relacji łączącej go z I. R. (1) i motywację, jaka towarzyszyła podjętym przez niego jego działaniom (k. 106-109). Nie można zatem twierdzić – jak czyni to obrońca - że opinia jest niepełna, gdyż nie odnosi się w sposób rzetelny do wpływu I. R. (1) na działania oskarżonego.

Ocena opinii dokonana przez Sąd I instancji nie nasuwa żadnych zastrzeżeń. W konsekwencji również ustalenia faktyczne poczynione na jej podstawie w aspekcie poczytalności oskarżonego (przesłanki z art. 31 § 1 i 2 k.k.) należy uznać za prawidłowe. Niewątpliwie kwestia dotycząca zdolności rozpoznania znaczenia czynu przez oskarżonego i pokierowania swoim postępowania należy do oceny biegłych. Ocena ta jest bowiem związana z przesłankami klinicznymi dotyczącymi stanu zdrowia psychicznego, w jakim znajdował się oskarżony w chwili czynu. Obrońca nie może zatem na tej płaszczyźnie czynić samodzielnych ustaleń, czy też zastępować wniosków wynikających z opinii biegłych własnymi ocenami.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił dowód z opinii biegłych uznając tę opinię za pełną, jasną i pozbawioną wewnętrznych sprzeczności. Za bezzasadne należy zatem uznać twierdzenia obrońcy, który wywodzi, że opinia jest lakoniczna i niepełna, w szczególności nie odnosi się rzetelnie do wpływu I. R. (1) na działania oskarżonego.

Obrońca adw. P. R. lansuje ponadto tezę, że oskarżony działając pod wpływem gróźb i emocjonalnego szantażu ze strony I R. nie miał zamiaru popełnienia czynu polegającego na wytwarzaniu środków odurzających. Twierdzenia te nie zasługują na uwzględnienie. Analiza akt sprawy wskazuje, że oskarżony współdziałał z I. R. (1) w popełnieniu czynu, a określone czynności składające się na realizację znamion czynu podejmował ze świadomością jego bezprawności. Z wyjaśnień oskarżonego jednoznacznie wynika, że powziął zamiar popełnienia czynu zabronionego polegającego na wytwarzaniu środków odurzających i zamiar ten realizował na przestrzeni określonego czasu prowadząc uprawę konopi innych niż włókniste wspólnie z I. R. (1). Działanie to było ukierunkowane na osiągnięcie korzyści majątkowych. Zgodnie bowiem z art. 115 § 4 k.k. korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego. Nie ulega również wątpliwości, że oskarżony działał umyślnie. Zgodnie z art. 9 § 1 k.k. czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi. Należy przy tym odróżnić zamiar od motywacji, z jaką sprawca działa. Oceniając prawidłowość ustaleń poczynionych w tym aspekcie nie ulega wątpliwości, że zamiar popełnienia czynu przypisanego w pkt II wyroku słusznie został oskarżonemu przypisany.

Popełnienie przestępstwa pod wpływem innej osoby nie stanowi bowiem okoliczności wyłączającej odpowiedzialność karną. Nawet zaś w sytuacji, gdy osoba współdziałająca ze sprawcą wykorzystuje jego uzależnienie od siebie polecając mu wykonanie czynu zabronionego, nie zwalnia to sprawcy z odpowiedzialności karnej. Tak przy sprawstwie kierowniczym, jak i sprawstwie polecającym, współdziałający w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w graniach swojego zamiaru.

Odnosząc się do zarzutu wadliwej oceny wyjaśnień oskarżonego (pkt 1) stwierdzić należy, że jest on bezzasadny. Ocena ta spełnia kryteria, o których mowa w art. 7 k.p.k. i pozostaje pod ochroną tego przepisu. Okoliczność, że Sąd I instancji nie podzielił twierdzeń D. M. co do działania w stanie wyłączającym możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności karnej nie oznacza, że ocena wyjaśnień jest dowolna. Czyniąc ustalenia w kwestii stanu psychicznego i procesów motywacyjnych, które doprowadziły oskarżonego do popełnienia czynu Sąd opierał się przede wszystkim na opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej (k. 226-232), której walor dowodowy został już wyżej omówiony.

Zarzut z pkt 2 - obrazy art. 7, 410 i 424 § 1 pkt 1 k.p.k. - również należy uznać za bezzasadny. Podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej. Sąd miał zatem na uwadze charakter relacji łączących oskarżonego z I. R. (1) i wpływ jej zachowania na postępowanie oskarżonego. Słusznie przy tym uznał, że osoba ta była współsprawcą czynu z pkt II, który przypisano oskarżonemu, przy czym jego rola w tym czynie nie była marginalna. Obrońca twierdząc, że oskarżony nie był osobą mogącą zorganizować uprawę pomija wyjaśnienia D. M., który podał: „ Ja mimo tego, że wiedziałem, że I. R. (1) jest w stanie samodzielnie zajmować się uprawą marihuany w K. również tam bywałem i zajmowałem się czynnościami związanymi z uprawą, bo ja chciałem zaspokoić jej finansowe oczekiwania, a poza tym ona nie wiedziała dokładnie jak się zajmować uprawą. Poza tym jedna osoba nie jest w stanie zajmować się taką uprawą fizycznie, tam trzeba przenosić worki (…) ” (k. 353). Ponadto, z wyjaśnień oskarżonego wynika, że podjął świadomą decyzję odnośnie uprawy konopi innych niż włókniste ustalając z I. R. (1) warunki współpracy (k. 351v). Nie ulega wątpliwości, że uprawa marihuany była prowadzona przez nich wspólnie, w celu uzyskania określonych korzyści. Oskarżony wskazał przy tym, że w okresie zarzutu były dwa zbiory: jeden na przełomie stycznia i lutego 2022 r. oraz drugi w kwietniu (k. 353v), nadto potwierdził, że sprzedawał marihuanę uzyskaną z pierwszego zbioru innym osobom za pośrednictwem aplikacji Telegram (k. 108, 352, 353v). Odwołanie do treści wyjaśnień oskarżonego pozwala uznać zarzuty za chybione.

Obrońca marginalizuje te okoliczności, które wprost wynikają z wyjaśnień oskarżonego. Wypacza przy tym sens niektórych dowodów. Ustalenie, że w okresie zarzutu faktycznie doszło do dwóch zbiorów nie jest dowolne, gdyż znajduje oparcie w wyjaśnieniach oskarżonego. Opinia biegłego z zakresu (...). W. ( opinia uzupełniająca - k. 908) nie wyklucza prawdziwości tych twierdzeń. Biegły wskazał, że cały przeciętny cykl uprawy konopi od kiełkowania do zbiorów wynosi ok. 4-6 miesięcy. Uwzględniając czasokres czynu przyjęty w wyroku (od października 2021 r. do 30 kwietnia 2022 r.) ustalenie, że oskarżony uprawiał w dwóch kolejnych cyklach każdorazowo po 40 krzewów konopi innych niż włókniste (czyn przypisany w pkt II wyroku) należy uznać za prawidłowe.

Ustalenia co do sprzedaży środków odurzających również nie mogą być skutecznie kwestionowane. Wbrew twierdzeniom obrońcy wyjaśnienia D. M. pozwalają na poczynienie adekwatnych ustaleń tak co do ilości, ceny oraz ich faktycznej sprzedaży. Ustalenia w tym zakresie uznać należy za prawidłowe, wynikające z materiału dowodowego, w którym znajdują rzeczywiste oparcie.

Nie można zatem przyjąć, aby Sąd Okręgowy uchybił zasadzie obiektywizmu procesowego określonej w art. 4 k.p.k. Wbrew twierdzeniom obrońcy Sąd Okręgowy badał oraz uwzględnił okoliczności przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Sąd Okręgowy zetknął się ze wszystkimi dowodami bezpośrednio na rozprawie, które mógł swobodnie ocenić. Nie budzi zatem zastrzeżeń dokonana przez Sąd I instancji ocena wiarygodności poszczególnych dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonego D. M. oraz zeznań świadka I. R. (1).

Uksztaltowanie przekonania o winie oskarżonego nastąpiło na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.

Zarzut z pkt 3 apelacji obrońcy adw. P. R. jest bezzasadny. Oddalenie wniosku dowodowego obrony nie budzi zastrzeżeń. Sąd I instancji wskazał przyczyny przemawiające za oddaleniem wniosku i prawidłowo uzasadnił przyjęte stanowisko (k. 975-976). Brak jest podstaw do kwestionowania tej decyzji, która jawi się jako merytorycznie uzasadniona. W szczególności słusznie Sąd Okręgowy wskazał, że wnioskowane okoliczności nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, zaś te dotyczące charakteru relacji łączących oskarżonego z I. R. (1) oraz wpływu jej zachowania na sytuację życiową oskarżonego zostały już udowodnione zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy.

Chybiony jest także zarzut z pkt 4, gdyż jak wynika z akt sprawy wszystkie wnioski dowodowe, w tym te zgłoszone w piśmie r. pr. P. W. z dnia 1 lutego 2023 r. i 17 lipca 2023 r. zostały przez Sąd I instancji rozpoznane, o czym świadczy protokół rozprawy z dnia 19 lipca 2023 r. (k. 975-977).

Chybiony jest zarzut obrazy art. 6 ust. 2 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE (...) z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie wzmocnienia niektórych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym poprzez jego pominięcie. Wskazany przepis Dyrektywy znajduje zastosowanie o ile w danej sprawie występują wątpliwości co do winy. W sytuacji, gdy takich wątpliwości brak nie można mówić o naruszeniu w/w przepisu. Odwołując się do zasady procesowej określonej w art. 5 § 2 k.p.k. należy przypomnieć, że nie może ona stanowić podstawy do uproszczonego traktowania wątpliwości. Dotyczy bowiem nie wszystkich wątpliwości, jakie mogą pojawić się w toku prowadzonego postępowania, lecz jedynie tych, których nie sposób rozstrzygnąć w oparciu o treść zgromadzonych w sprawie dowodów, płynących z nich wniosków, zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. W przedmiotowej sprawie ustalenie określonych faktów nastąpiło w oparciu o prawidłowo przeprowadzone i ujawnione dowody, które oceniono zgodnie z kryteriami, o których mowa w art. 7 k.p.k. Wszelkie wątpliwości co do sposobu zachowania oskarżonego i zamiaru, jaki towarzyszył jego działaniom zostały usunięte poprzez dokonanie prawidłowej oceny dowodów.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych również ocenić należy jako bezzasadny. Sąd Apelacyjny nie stwierdził, aby Sąd I instancji dopuścił się błędu dowolności lub błędu braku. Kontestowane przez obrońców ustalenia zostały już omówione przy ocenie zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. Ustalenia faktyczne poczynione w sprawie wynikają z prawidłowo zgromadzonego i ocenionego materiału dowodowego oraz znajdują w nim rzeczywiste oparcie. Jedynie w części związanej z zarzutem rażącej niewspółmierności kary zasadne okazało się twierdzenie o braku ustalenia, że oskarżony działał w szczególnej sytuacji motywacyjnej.

Odnosząc się do zarzutu z pkt 3 apelacji r. pr. P. W. uznać należy, iż zarzut ten jest niezasadny. Sąd Apelacyjny, podobnie jak Sąd I instancji, nie dostrzega celowości przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego psychologa celem ustalenia czy oskarżony popełnił czyn pod silnym (względnie wyłącznym) wpływem I. R. (1). Ocena stanu psychicznego oskarżonego, jego predyspozycji osobowościowych oraz procesów decyzyjnych doprowadzających do popełnienia zarzuconych czynów nastąpiła w opinii sądowo-psychiatryczno-psychologicznej (k. 226-232). W opinii tej nie stwierdzono by ze względu na stan psychiczny oskarżonego zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem była zniesiona lub ograniczona. Nie budzi zatem zastrzeżeń stanowisko Sądu I instancji, który powołując się na treść art. 201 k.p.k., oddalił wniosek dowodowy w tym zakresie (k. 975).

Nie doszło zatem do obrazy art. 366 § 1 k.p.k. Przepis ten stanowi, że Przewodniczący kieruje rozprawą i czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem, bacząc aby zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności sprawy z punktu widzenia osiągniecia celów procesu określonych w art. 2 k.p.k. Wymóg dbałości o wyjaśnienie okoliczności sprawy nie oznacza, że należy przeprowadzić wszystkie dowody wskazane przez strony, lecz jedynie dowody o istotnym znaczeniu dla ustaleń w zakresie odpowiedzialności karnej oskarżonego. Z tych przyczyn nie było konieczne uzupełnienie materiału dowodowego o analizy przelewów z ustaleniem ich wysokości celem wykazania, że oskarżony przekazywał I. R. (1) środki ze sprzedaży ziela konopi, co oznacza, że zarzut z pkt 4 apelacji jest także bezzasadny. Dostrzec należy, że okoliczność związana z przekazywaniem środków pochodzących ze sprzedaży marihuany wynikała z innych przeprowadzonych w sprawie dowodów, stąd też nie było rzeczywistej potrzeby uzupełnienia materiału dowodowego w tym zakresie.

Nie mają zatem racji obrońcy wskazując na uchybienia w procesie gromadzenia dowodów. Postępowanie dowodowe należy uznać za kompletne, nie wymagające uzupełnienia.

Do kwestii zamiaru i pozostałych zagadnień poruszonych w apelacji r. pr. P. W. Sąd Apelacyjny odniósł się już w uzasadnieniu wyroku, a zatem zarzut obrazy przepisów postępowania (ujęty w pkt 1 i 2) oraz błędu w ustaleniach faktycznych (ujęty w pkt 5) uznać należy za chybiony.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, z ostrożności zmianę wyroku poprzez obniżenie wymiaru kary pozbawienia wolności i wymierzenie oskarżonemu kary łącznej z zastosowaniem zasady możliwie pełnej absorpcji ewentualnie zmianę wyroku i zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary – apelacja adw. P. R. .

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmianę opisu czynu i wyeliminowanie w pkt II orzeczenia sformułowania „wspólnie i w porozumieniu” i zastąpienie sformułowaniem „pod kierownictwem I. R. (1)”, wymierzenie za czyn I i II kar zdecydowanie łagodniejszych, zwolnienie oskarżonego od kosztów sądowych za II instancję – apelacja r. pr. P. W..

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny (co do kary)

☒ niezasadne (pozostałe wnioski)

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec zasadności zarzutu rażącej niewspółmierności kary uwzględniono wniosek o jej złagodzenie. Brak podstaw do uwzględnienia pozostałych wniosków.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie stwierdzono okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sprawstwo i wina - skazanie za czyny przypisane w pkt II i III wyroku. Pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyroku z wyłączeniem orzeczenia o karze pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Prawidłowość ustaleń w tym zakresie. Brak okoliczności wyłączających odpowiedzialność karną. Niezasadność zarzutów podniesionych w apelacjach obrońców oskarżonego. Brak uchybień określonych w art. 439 § 1 k.p.k. i 440 k.p.k. podlegających uwzględnieniu przez Sąd odwoławczy z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Rozstrzygnięcie o karze pozbawienia wolności. Obniżenie kar jednostkowych za czyny przypisane w pkt II i III wyroku oraz orzeczenie kary łącznej w wymiarze 3 lat i 1 miesiąca przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji.

Zwięźle o powodach zmiany

Częściowa zasadność apelacji obrońców oskarżonego w zakresie zarzutu rażącej niewspółmierności (surowości) kary.

Argumentacja jak w punkcie 3.1. uzasadnienia wyroku.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt III

Zaliczenie okresu pozbawienia wolności na poczet kary łącznej w związku z tymczasowym aresztowaniem – art. 63 k.k.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt IV

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., z uwagi na sytuację osobistą i majątkową oskarżonego, który jest pozbawiony wolności zwolniono go od kosztów sądowych za II instancję w całości.

7.  PODPISY

SSA Izabela Szumniak SSA Adam Wrzosek SSO del. Anna Grodzicka

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego adw. P. R.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

Uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego r. pr. P. W.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Opis czynu z pkt II wyroku. Rozstrzygnięcie o karze (za czyny z pkt I i II). Ustalenie, że oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z I. R. (1) w sytuacji, gdy działał pod jej kierownictwem.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana