VIII AKa 357/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2024-04-03
Sygn. akt VIII AKa 357/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 kwietnia 2024 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie VIII Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSA – Adam Wrzosek
Sędziowie: SA – Izabela Szumniak
SO (del.) – Anna Grodzicka - spr.
Protokolant: Klaudia Kulbicka
przy udziale prokuratora Anny Filimoniuk
po rozpoznaniu w dniach 30 stycznia 2024 r. i 20 marca 2024 r.
sprawy M. K., syna K. i E. z domu M., urodzonego (...) w W.
oskarżonego o czyny z art. 258 § 3 k.k. (x 1), art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (x 31), art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (x 1), art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (x 2) oraz z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. (x 1)
na skutek apelacji, wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie
z dnia 13 lipca 2023 r., sygn. akt V K 56/22
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
II. zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze ustalając, że wchodzące w ich skład wydatki ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VIII AKa 357/23 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
2 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 13 lipca 2023 r., sygn. akt V K 56/22 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
M. K. |
Sprawstwo czynu z art. 299 k.k., który został przypisany oskarżonemu w pkt 31 wyroku. |
Materiały niejawne sprawy (...)-1 Ds. 29.2022 pozyskane w trakcie kontroli operacyjnej wskazane w postanowieniu – k. 1495. |
Całość materiałów |
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.1.1.1. |
Materiały niejawne sprawy (...)-1 Ds. 29.2022 pozyskane w trakcie kontroli operacyjnej wskazane w postanowieniu – k. 1495. |
Brak podstaw do kwestionowania autentyczności i rzetelności dokumentów pozyskanych w trakcie kontroli operacyjnej. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Apelacja obrońcy oskarżonego W zakresie czynów przypisanych w pkt 1, 8, 13, 19, 31 wyroku obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a to art. 7 k.p.k. poprzez : Czyn z pkt 1 wyroku - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania wyjaśnień oskarżonego jedynie w części za wiarygodne, podczas gdy oskarżony w swych wyjaśnieniach podał w sposób spójny i konsekwentny przebieg zdarzeń nie pozwalający na przyjęcie, ze kierował on zorganizowaną grupą przestępczą o charakterze zbrojnym wobec braku okoliczności dostatecznie wskazujących na popełnienie zarzucanego mu czynu - oparcie ustaleń w zakresie częściowej wiarygodności wyjaśnień oskarżonego na depozycjach P. W. (1) oraz D. S. (1), których treść nie pozwala na przyjęcie, że wyjaśnienia oskarżonego nie są prawdziwe Czyn z pkt 8 wyroku - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania wyjaśnień oskarżonego jedynie w części za wiarygodne, podczas gdy oskarżony w swych wyjaśnieniach w sposób spójny i konsekwentny odniósł się do przedstawionych mu zarzutów, nie przyznając się do popełnienia zarzucanego mu czynu wobec braku dostatecznych dowodów na okoliczność jego popełnienia - oparcie ustaleń w zakresie częściowej wiarygodności wyjaśnień oskarżonego na depozycjach P. W. (1) oraz M. S., których treść nie pozwala na przyjęcie, że wyjaśnienia oskarżonego nie są prawdziwe jedynie w części, a nie w całości Czyn z pkt 13 wyroku - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania wyjaśnień oskarżonego jedynie w części za wiarygodne, podczas gdy oskarżony w swych wyjaśnieniach w sposób spójny i konsekwentny odniósł się do przedstawionych mu zarzutów, nie przyznając się do popełnienia zarzucanego mu czynu wobec braku dostatecznych dowodów na okoliczność jego popełnienia - oparcie ustaleń w zakresie częściowej wiarygodności wyjaśnień oskarżonego na depozycjach P. W. (1) oraz P. C., których treść nie pozwala na przyjęcie, że wyjaśnienia oskarżonego nie są prawdziwe jedynie w części, a nie w całości Czyn z pkt 19 wyroku - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania wyjaśnień oskarżonego jedynie w części za wiarygodne, podczas gdy oskarżony w swych wyjaśnieniach w sposób spójny i konsekwentny odniósł się do przedstawionych mu zarzutów, nie przyznając się do popełnienia zarzucanego mu czynu wobec braku dostatecznych dowodów na okoliczność jego popełnienia - oparcie ustaleń w zakresie częściowej wiarygodności wyjaśnień oskarżonego na depozycjach M. R. oraz D. S. (1), których treść nie pozwala na przyjęcie, że wyjaśnienia oskarżonego nie są prawdziwe jedynie w części, a nie w całości Czyn z pkt 31 wyroku - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania wyjaśnień oskarżonego jedynie w części za wiarygodne, podczas gdy oskarżony w swych wyjaśnieniach w sposób spójny i konsekwentny odniósł się do przedstawionych mu zarzutów, nie przyznając się do popełnienia zarzucanego mu czynu wobec braku dostatecznych dowodów na okoliczność jego popełnienia - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania dowodu z zeznań B. M. oraz A. J. za niewiarygodne, nieszczere, a tym samym nieprawdziwe, podczas gdy świadkowie posiadali dokładną wiedzę w zakresie zakupu mieszkania przy ul. (...) - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania, że M. K. przekazał pieniądze pochodzące z przestępstwa J. M. na zakup nieruchomości przy ul. (...), podczas, gdy zgodnie z zeznaniami świadka złożonymi przed Sądem Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie na rozprawie w dniu 10 lutego 2023 r. w sprawie V K 56/22 negocjowała ona wręcz obniżkę ceny nieruchomości, co stanowi, że to ona była zainteresowana jej zakupem i ona sfinansowała ten zakup ze środków własnych - dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego w postaci bezpodstawnego uznania, że okoliczność jakoby M. K. miał przekazać 10 000 zł na rzecz D. F. (1) tytułem umowy rezerwacyjnej miało stanowić o finansowaniu przez niego zakupu całej nieruchomości przy ul. (...), podczas, gdy to J. M. sfinansowała zakup nieruchomości W zakresie pozostałych czynów rażąca niewspółmierność kar jednostkowych W zakresie pkt 33 wyroku (kara łączna) rażąca niewspółmierność kary poprzez orzeczenie zbyt dolegliwej represyjnej kary łącznej z całkowitym pominięciem okoliczności łagodzących, tj. niezakłócanie postępowania przez oskarżonego, wyrażenie skruchy. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzuty apelacji okazały się niezasadne. Odnosząc się do obrazy przepisów postępowania, w szczególności art. 7 k.p.k., wskazać należy, że prawidłowość rozstrzygnięcia sprawy zależy od należytego wykonania przez sąd dwóch podstawowych obowiązków. Pierwszy z nich dotyczy postępowania dowodowego i sprowadza się do prawidłowego - zgodnego z przepisami postępowania karnego - przeprowadzenia dowodów, tak z urzędu jak i na wniosek stron, niezbędnych do wyjaśnienia okoliczności sprawy i oceny zasadności stawianego zarzutu. Drugi obowiązek sprowadza się do prawidłowej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, co oznacza, że sąd ma obowiązek badać i uwzględnić wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia w zakresie odpowiedzialności karnej oskarżonego. Zatem podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, zaś w uzasadnieniu sąd ma obowiązek wskazać jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Na sądzie orzekającym ciąży przy tym obowiązek badania oraz uwzględniania w toku procesu okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, a korzystając z prawa swobodnej oceny dowodów, przekonanie o winie w zakresie przypisanego oskarżonemu czynu sąd powinien logicznie i przekonująco umotywować w uzasadnieniu wyroku. Uzasadnienie więc winno logicznie wskazywać na jakich na jakich dowodach oparł sąd orzekający ustalenie każdego istotnego dla sprawy faktu, a także należycie rozważać i oceniać wszystkie dowody przemawiające za przyjętymi przez sąd ustaleniami faktycznymi lub przeciwnie, wyjaśniać istotne wątpliwości w sprawie i sprzeczności w materiale dowodowym oraz się do nich ustosunkować. Analizując zaskarżony wyrok z tej perspektywy stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy nie uchybił regułom rzetelnego procesu. Sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe oraz wszechstronnie rozważył i ocenił zebrane dowody przemawiające za przyjętymi ustaleniami faktycznymi trafnie uznając, że oskarżony M. K. dopuścił się przypisanych mu czynów. W zakresie czynu z pkt 1 wyroku Sąd Okręgowy słusznie uznał, że oskarżony M. K. dopuścił się przestępstwa z art. 258 § 3 k.k. przyjmując za podstawę dowodową ustaleń zeznania świadków P. W. (1) i D. S. (1), zapisy zarejestrowanych rozmów telefonicznych, a częściowo także wyjaśnienia samego oskarżonego. W świetle analizy materiału dowodowego wnioski wyprowadzone przez Sąd I instancji co do tego, że oskarżony działając wspólnie i w porozumieniu z ustalonymi i nieustalonymi osobami podającymi się za funkcjonariuszy Policji kierował zorganizowaną grupą przestępczą mającą na celu popełnianie przestępstw przeciwko mieniu z art. 286 § 1 k.k. należy uznać za prawidłowe. W opisie przypisanego czynu wskazano na czym polegały czynności sprawcze oskarżonego, który werbował osoby do odbioru mienia od pokrzywdzonych, kierował je do miejsc odbiorów, odbierał mienie od tych osób oraz podejmował decyzje co do podziału uzyskanych kwot pieniędzy pomiędzy osobami biorącymi udział w dokonaniu tych czynów. Jak słusznie ustalił Sąd I instancji oskarżony kierował na terenie W. zorganizowaną grupą przestępczą, która miała określoną strukturę i podział zadań, sprawował rzeczywistą kontrolę nad wydzieloną na terenie Polski częścią działalności. Oskarżony werbował, nadzorował tzw. logistyków, którzy organizowali osoby odbierające pieniądze od pokrzywdzonych, koordynował ich działania, przekazywał informacje konieczne do realizacji zmierzonych celów, które otrzymywał od osób tworzących część grupy na terenie Wielkiej Brytanii. Oskarżony odpowiadał za prawidłowe i sprawne funkcjonowanie grupy, wydawał polecenia innym członkom grupy, a także czuwał nad przepływem odbieranych od logistyków pieniędzy. Z analizy zeznań świadków P. W. i D. S. wynika, że rola oskarżonego była wiodąca. Uwzględniając charakter działań oskarżonego i zakres jego „kompetencji” słusznie Sąd Okręgowy ustalił, że kierował on zorganizowaną grupą przestępczą. W uzasadnieniu wyroku przedstawiono logiczny wywód w tym zakresie wskazując na czym polegało sprawowanie funkcji kierowniczej przez oskarżonego. Odpowiedzialność oskarżonego na gruncie art. 258 § 3 k.k. nie budzi zatem wątpliwości. Wskazać należy na następujące elementy charakteryzujące odpowiedzialność przy wykorzystaniu konstrukcji określonej w art. 258 § 1 k.k.: strukturalny – dotyczący poziomu zorganizowania grupy, który już przez samo kierowanie grupą zapewnia warunki do dokonywania takich przestępstw, których dokonanie przekraczałoby możliwości jednego sprawcy; dynamiczny – uwzględniający możliwe formy sprawowania przywództwa w grupie (kolegialne, jednoosobowe), sposoby kierowania (całą grupą, bądź jedynie konkretnymi, poszczególnymi działaniami grupy), charakter kierownictwa (przejściowy lub stały) oraz różnorodność i zmienność mogących występować czynności sprawczych określonych jako „branie udziału”, czyli przynależność, wykonywanie określonych poleceń i zadań, udział w planowaniu przestępstw, obmyślanie sposobu działania, bezpośredni udział w ich popełnieniu, zabezpieczenie działalności grupy, kamuflaż, finansowanie jej działalności ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 23 lipca 2002 r., II AKa 148/01, Prok, i Pr. 2003, z. 4, poz. 20). Kierowanie polega na faktycznym sprawowaniu kontroli nad działalnością grupy, możliwości wydawania poleceń i podejmowania zasadniczych decyzji. Jeżeli struktura grupy jest bardziej złożona odpowiedzialność za kierowanie powstaje już wtedy, gdy kierujący odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie nawet tylko samodzielnego fragmentu tej struktury. Dla odpowiedzialności nie jest konieczne kierowanie całym związkiem lub grupą przestępczą. Funkcję kierowniczą sprawuje nie tylko kierujący grupą jednoosobowo, ale i osoby kierujące doniosłymi odcinkami działalności grupy choćby krótkotrwale, a nawet jednorazowo przy realizacji zadania ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 2 listopada 2004 r., II AKa 119/04, KZS 2005, z. 3, poz. 24). Jedynym kryterium weryfikacji tego czy sprawca kieruje grupą przestępczą jest ustalenie czy sprawuje on faktyczną kontrolę nad działalnością grupy, czy w jego gestii leży podejmowanie zasadniczych dla funkcjonowania grupy decyzji oraz czy ma możliwość wydawania poleceń członkom grupy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 stycznia 2008 r., II AKa 396/07, Prok. i Pr. 2008, nr 9, poz. 28). Takie ustalenia poczyniono w niniejszej sprawie, co daje podstawę do przypisania oskarżonemu odpowiedzialności na gruncie art. 258 § 3 k.k. Odnosząc się do uwag obrońcy w zakresie oceny materiału dowodowego wskazać należy, iż ocena ta jest prawidłowa zgodna z wymogami, o których mowa w art. 7 k.p.k. Słusznie Sąd Okręgowy obdarzył wiarą depozycje świadków P. W. (1), D. S. (1) i M. S. uznając je za spójne, logiczne, korelujące z zapisami rozmów telefonicznych i zeznaniami pokrzywdzonych. Brak jest podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań świadków. Analiza zeznań świadków ze wskazaniem na ich wzajemną korelację i szczerość wypowiedzi przemawia za uznaniem ich za w pełni wiarygodne. Świadkowie wskazywali na sprawowanie przez oskarżonego kierowniczej roli w strukturach grupy przestępczej nie umniejszając swojego udziału w dokonaniu poszczególnych przestępstw. Z treści apelacji w istocie nie wynika w czym obrońca upatruje wadliwość tej oceny. Nie budzi także zastrzeżeń ocena wyjaśnień oskarżonego. Wyjaśnienia oskarżonego podlegały częściowo krytycznej ocenie jako że pozostawały w sprzeczności z uznanymi za wiarygodne depozycjami świadków, czy też treścią zarejestrowanych rozmów telefonicznych. Sąd I instancji dokonał prawidłowej analizy wyjaśnień M. K. z uwzględnieniem dyrektyw, o których mowa w art. 7 k.p.k. Twierdzenia oskarżonego, który zaprzeczał aby dopuścił się czynu z art. 258 § 3 k.k. kierując zorganizowaną grupą przestępczą, uznać należy za nieprzekonujące. Przy uwzględnieniu całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności, mając na uwadze wskazania wiedzy, zasady logiki i doświadczenia życiowego, zasadnym jest wniosek, że oskarżony sprawował faktyczną kontrolę nad poszczególnymi działaniami grupy. Nie budzi zatem zastrzeżeń stanowisko Sądu I instancji, który dokonując oceny dowodów stwierdził, że prezentowana przez oskarżonego wersja stanowi przyjętą w sprawie linię obrony. Jak słusznie dostrzegł Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku, sprawowanie funkcji kierowniczej nie musi się odbywać jednoosobowo, lecz może mieć miejsce również, gdy w danej grupie są osoby kierujące doniosłymi odcinkami jej działalności, wydzieloną jej częścią, czyli jej częścią składową, co miało miejsce w niniejsze sprawie. W zakresie czynów z punktu 8, 13 i 19 wyroku ustalenia również uznać należy za prawidłowe. Sąd pierwszej instancji wskazał na jakich dowodach (z zeznań świadków oraz analizy materiałów z kontroli operacyjnej) oparł swoje przekonanie o winie oskarżonego. Dowody zostały ocenione prawidłowo z uwzględnieniem wskazań, o których mowa w art. 7 k.p.k. Depozycje świadków M. S. i P. W. (1) (czyn z pkt 8), P. W. (1) i P. C. (czyn z pkt 13) oraz M. R. i D. S. (1) (czyn z pkt 19) w powiązaniu z treścią zarejestrowanych rozmów (materiały kontroli operacyjnej – k. 70v-75, 201v-207, 563v-576v1248v- (...)) wskazują na fakt popełnienia przez oskarżonego tych czynów w ramach działania w zorganizowanej grupie przestępczej we współdziałaniu z w/w osobami. Brak jest podstaw do zakwestionowania wiarygodności zeznań świadków, którzy wskazywali, że oskarżony koordynował działania związane z odbiorem pieniędzy uzyskanych od pokrzywdzonych, osobiście je przejmował, a także był informowany przez logistyków o rozliczeniach z tzw. odbierakami, co dawało wystarczającą podstawę do powiązania oskarżonego z tymi zdarzeniami. Obrońca marginalizuje znaczenie tych dowodów opierając się na wyjaśnieniach oskarżonego, które słusznie zostały uznane za niewiarygodne. To, że M. K. w toku procesu konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia tych czynów nie oznacza, że twierdzenia te należy zaakceptować. Okoliczność, że osoby pokrzywdzone tymi czynami nie zostały zidentyfikowane nie oznacza, że ustalenia są wadliwe. Informacje dotyczące okoliczności czynu wynikają przecież z innych przeprowadzonych w sprawie dowodów, które co do swej wiarygodności nie zostały skutecznie zakwestionowane. Wbrew twierdzeniom obrońcy dowody uznane przez Sąd za wiarygodne dawały podstawę do przypisania oskarżonemu sprawstwa w przypisanych czynach. Nie można zatem uznać, że brak jest dowodów świadczących o winie oskarżonego. W tej sytuacji zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. uznać należy za chybiony, gdyż wszelkie wątpliwości co do udziału oskarżonego w tych zdarzeniach zostały usunięte poprzez dokonanie prawidłowej, zgodnej z art. 7 k.p.k., oceny dowodów. Uznając za wiarygodne zeznania świadków oraz odmawiając w zakresie tych czynów wiary wyjaśnieniom oskarżonego Sąd Okręgowy działał w ramach sędziowskiej swobody ocen. W toku kontroli instancyjnej wyroku Sąd Apelacyjny nie stwierdził, aby ramy te zostały przekroczone. Odnosząc się do podstawy dowodowej wyroku wskazać należy, że na sądzie ciąży powinność włączania do podstawy wyroku jedynie ustaleń wyprowadzonych z dowodów ocenionych jako wiarygodne. Sąd ma zatem prawo oprzeć się na jednych dowodach (grupie dowodów) a odrzucić inne, gdy ich treść jest rozbieżna. W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał na jakich przesłankach oparł swoje przekonanie o wiarygodności jednych dowodów i dlaczego nie dał wiary pozostałym dowodom. Brak jest zatem podstaw do kwestionowania prawidłowości poczynionych ustaleń faktycznych. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego sprawstwo czynu przypisanego oskarżonemu w punkcie 31 wyroku również nie budzi wątpliwości. Ocena dowodów (spełniająca kryteria z art. 7 k.p.k.) i dokonane w jej rezultacie ustalenia faktyczne należy uznać za prawidłowe. Podstawę wydania wyroku skazującego stanowiły w tym zakresie dowody z zeznań świadków (K. K., A. G. i D. F.) oraz dokumentów (wyszczególnione w wyroku), a częściowo także wyjaśnienia oskarżonego (k. 1382-1383v, 1929-1933). Nadesłane materiały o charakterze niejawnym wzmacniają jedynie przekonanie o winie oskarżonego. Wszystkie dowody zostały ocenione z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Okręgowy przedstawił w uzasadnieniu wyroku staranną analizę zebranych dowodów, jak też trafnie ocenił wynikające z nich okoliczności. W toku postępowania zgromadzono takie dowody, które w powiązaniu logicznym ze sobą dawały podstawę do przyjęcia, że oskarżony M. K. dopuścił się zarzucanego mu przestępstwa z art. 299 § 1 k.k. Ustalenia, że oskarżony zakupił na dane J. M. lokal mieszkalny przy ul. (...) w W., w tym za środki uzyskane z popełnionych przestępstw, są w pełni prawidłowe. Wnioski wyprowadzone przez Sąd I instancji wynikają z całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności. Te okoliczności, w logicznym powiązaniu ze sobą, dowodzą sprawstwa czynu przypisanego wyrokiem. Twierdzenia obrony, że J. M. sfinansowała zakup przedmiotowego mieszkania ze środków własnych nie mogą zostać uznane za logiczne i przekonujące w świetle takich ustaleń jak korzystanie przez w/w z pomocy opieki społecznej, brak stałego zatrudnienia, dochodów i ujawnionych oszczędności. Okoliczności te trafnie dostrzegł Sąd I instancji i prawidłowo je ocenił. Sąd Okręgowy zwrócił również uwagę na takie aspekty jak to, że po sfinalizowaniu transakcji lokal znajdował się w faktycznym posiadaniu oskarżonego i członków jego rodziny, którzy w nim zamieszkiwali ponosząc opłaty z tym związane. Mieszkanie pozostawało zatem w dyspozycji oskarżonego i jego rodziny, co dodatkowo wspiera trafność ustaleń, że J. M. jedynie formalnie figurowała w umowie jako nabywca mieszkania. Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu, że racjonalna, zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocena, prowadzi do przekonania, że J. M. była jedynie figurantką, zaś faktycznym inwestorem i beneficjentem był oskarżony M. K.. W konsekwencji za prawidłowe należy uznać ustalenia, że oskarżony w celu zawarcia umowy sprzedaży przekazał J. M. środki pieniężne uzyskane m. in. z popełnienia przypisanych mu przestępstw, które ta wpłaciła na założony do tego celu rachunek bankowy. Wprawdzie w aktach sprawy brak jest dokumentów wprost świadczących o przekazaniu przez oskarżonego pieniędzy na zakup nieruchomości, jednakże powyższy wniosek wynika z zasad logiki i racjonalnej analizy całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności. Nie zasługują zatem na uwzględnienie wyjaśnienia oskarżonego, który utrzymywał, że jego ciotka posiadała wystarczające środki na zakup mieszkania, a jego rola sprowadzała się wyłącznie do udzielenia wsparcia przy dokonywaniu przedmiotowej transakcji. Wbrew twierdzeniom obrońcy ujawnione w sprawie okoliczności faktyczne, które dostrzegł i trafnie wyeksponował Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, świadczą o tym, że oskarżony M. K. dopuścił się zarzuconego mu występku. W zakresie przypisanego czynu ocena materiału dowodowego nie nasuwa żadnych zastrzeżeń, co pozwala uznać zarzut obrazy art. 7 k.p.k. za chybiony. Zarówno ocena wyjaśnień oskarżonego, jak i wspierających prezentowaną przez niego wersję zdarzenia, zeznań świadków B. M. i A. J., jest w pełni prawidłowa. W świetle zgromadzonych dowodów, kierując się wskazaniami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego słusznie Sąd Okręgowy odmówił wiarygodności tym depozycjom. Ocena materiału dowodowego nie wykracza poza ramy sędziowskiej swobody ocen. Nie doszło również do naruszenia art. 4 k.p.k., albowiem Sąd Okręgowy dochował zasady obiektywizmu procesowego badając oraz uwzględniając okoliczności przemawiające tak na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Wnioski wyprowadzone z analizy materiału dowodowego są prawidłowe, zaś ustalenia faktyczne zasługują na aprobatę również przez wzgląd na zasady doświadczenia życiowego. Apelacja wywiedziona przez obrońcę nie zawiera konkretnych, rzeczowych argumentów dających podstawę do podważenia logiki wywodów Sądu I instancji zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Stanowi ona jedynie opartą na wyjaśnieniach oskarżonego nieuprawnioną polemikę z ustaleniami Sądu. Skarżąca formułując zarzut obrazy art. 7 k.p.k. nie wskazała żadnych konkretnych przesłanek, które mogły świadczyć o przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów. Okoliczności, na które powołuje się obrońca w apelacji mają charakter ogólny, z których nie można wyprowadzić wniosku o zaistnieniu uchybienia z art. 438 pkt 2 k.p.k. Okoliczności wskazane przez obrońcę w treści zarzutów oraz uzasadnieniu środka odwoławczego w żadnym razie nie mogą doprowadzić do podważenia dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń i wniosków. Konkludując stwierdzić należy, że Sąd I instancji nie dopuścił się mogącej rzutować na treść wyroku obrazy przepisów postępowania, zwłaszcza zaś w zakresie oceny dowodów. Dokonał logicznego i bezstronnego ich wartościowania, właściwie ustalił stan faktyczny, a ze zgromadzonego i ujawnionego materiału dowodowego - trafnie ocenionego w ramach uprawnień wynikających z art. 7 k.p.k. – wyprowadził słuszne wnioski. Swoje stanowisko w tej mierze Sąd I instancji wyraził w uzasadnieniu wyroku, który to dokument w pełni odpowiada wymogom określonym w art. 424 k.p.k. w zw. z art. 99 § 1a k.p.k. Sąd Okręgowy w pisemnych motywach orzeczenia zaprezentował rzeczową analizę materiału dowodowego, której nie może podważyć argumentacja przytoczona w środku odwoławczym. W tym stanie rzeczy zarzut obrazy przepisów postępowania i opartą na nim argumentację uznać należy za niezasadne. Brak podstaw do uwzględnienia zarzutu rażącej niewspółmierności kary, o którym mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k. Zarówno kary jednostkowe (orzeczone za poszczególne przestępstwa), jak i kara łączna (w wymiarze 11 lat pozbawienia wolności) nie noszą cech rażącej niewspółmierności. Kary jednostkowe są adekwatne do wagi czynu i stopnia zawinienia oskarżonego, który działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim, z niskich pobudek, dopuszczając się wielu poważnych przestępstw w sytuacji uprzedniej karalności. Sąd pierwszej instancji uwzględnił wszystkie okoliczności rzutujące na wymiar kary kierując się dyrektywami określonymi w art. 53 § 1 i 2 k.k. Miał na uwadze okoliczności i sposób popełnienia poszczególnych przestępstw, rozmiar wyrządzonej szkody, uwzględniając fakt kierowania zorganizowaną grupą przestępczą, działania w warunkach powodu do przestępstwa (czyny z art. 286 § 1 k.k.) z uczynieniem sobie stałego źródła dochodu z popełnianych przestępstw. Dolegliwość sankcji karnej nie przekracza stopnia winy sprawcy. Uwzględniając nagromadzenie okoliczności obciążających nie można uznać by orzeczone kary jednostkowe były rażąco surowe. Sąd pierwszej instancji uwzględnił także postawę i zachowanie oskarżonego po popełnieniu przestępstwa, który - w zasadniczej części - przyznał się do ich popełnienia, wyraził żal i skruchę. Te okoliczności nie są jednak w stanie zrównoważyć tych o charakterze obciążającym prowadząc do przekonania, że wymiar kary jest prawidłowy. Nie zachodzą zatem podstawy do złagodzenia kary pozbawienia wolności poprzez jej orzeczenie w granicach postulowanych przez obrońcę. Brak jest również podstaw do zmiany orzeczenia w zakresie kary łącznej, która – przy uwzględnieniu skali przestępczej działalności i cech osobistych sprawcy - jawi się jako sprawiedliwa. |
||
Wniosek |
||
Wniosek o zmianę zaskarżonego i uniewinnienie oskarżonego od czynów zarzucanych mu w punktach 1, 8, 13, 19 i 31, ewentualnie z ostrożności procesowej uchylenie wyroku w tym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie pozostałych przypisanych czynów poprzez wymierzenie możliwe najłagodniejszej kary, w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Wniosek o zmianę pkt 33 wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu możliwie najłagodniejszej kary łącznej, przy zastosowaniu systemu absorpcji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Niezasadność zarzutów apelacji. Brak przesłanek przemawiających za uniewinnieniem oskarżonego od popełnienia czynów z pkt 1, 8, 13, 19 i 31 wyroku. W świetle zgromadzonych dowodów sprawstwo czynu i winę oskarżonego należy uznać za udowodnione. Brak podstaw do uchylenia w tej części zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Brak podstaw do złagodzenia kar jednostkowych orzeczonych za poszczególne przestępstwa. Rozstrzygnięcie o karze jest prawidłowe, zostało wydane z uwzględnieniem dyrektyw określonych w art. 53 § 1 i 2 k.k. Decydujące znaczenie przy wymiarze kary ma wgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, zaś popełnienie przestępstwa o znacznym ciężarze gatunkowym, w wyniku którego doszło do pokrzywdzenia wielu osób (jak w niniejszej sprawie), jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzeczeniem kary surowszej niż oscylująca w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Brak przesłanek do obniżenia wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasady absorpcji. |
||
3.2. |
Apelacja prokuratora Obraza prawa materialnego, tj. art. 46 § 1 k.k. poprzez nie orzeczenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych H. B. i J. N. obowiązku naprawienia szkody. Obraza przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. poprzz brak wszechstronnej oceny dowodu z zeznań D. S. (1), E. P. oraz materiałów kontroli operacyjnej Z-XIX-1-DZIK, czego skutkiem było dokonanie błędnych ustaleń faktycznych w zakresie czynu z pkt 30 aktu oskarżenia (pkt 32 wyroku), czego skutkiem było uniewinnienie oskarżonego. Rażąca niewspółmierność (łagodność) orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze 11 lat. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzut okazały się niezasadne. Wobec braku wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku pochodzącego od strony skarżącej Sąd Apelacyjny odstąpił od szczegółowego odnoszenia się do zarzutów i twierdzeń prokuratora ograniczając zakres uzasadnienia do zarzutów apelacji obrońcy. Podnieść jedynie należy, że stanowisko Sądu Okręgowego w zakresie uniewinnienia oskarżonego od popełnienia czynu z pkt 30 aktu oskarżenia jest prawidłowe. Motywy uniewinnienia są przekonujące, gdyż istotnie brak jest w sprawie dowodów przemawiających za ustaleniem sprawstwa. Ocena dowodów i wnioski wyprowadzone z ich analizy nie nasuwają zastrzeżeń. Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji w tym zakresie zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Brak jest w sprawie dowodów wskazujących na fakt udziału oskarżonego w zarzucanym czynie. Zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej niezasadny z przyczyn omówionych przy ocenie apelacji obrońcy. W ocenie Sądu Apelacyjnego orzeczona wobec oskarżonego kara łączna w wymiarze 11 lat pozbawienia wolności nie nosi cech rażącej łagodności w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. |
||
Wniosek |
||
Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku jak w petitum apelacji |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Niezasadność zarzutów apelacji. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Całość wyroku. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu I instancji. Brak stwierdzenia uchybień wskazanych w środkach odwoławczych. W tym stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny nie stwierdzając uchybień, o których mowa w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k. podlegających uwzględnieniu z urzędu, nie miał podstaw do zdyskwalifikowania zaskarżonego wyroku. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
--------------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|||
5.3.1.4.1. |
----------------------------------------------------------------- |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
pkt II |
Zwolnienie oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uzasadnia przepis art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz. 223 z poźn. zm.). Sąd Apelacyjny miał na uwadze aktualną sytuację osobistą i majątkową oskarżonego, który jest pozbawiony wolności. |
7. PODPISY |
SSA Izabela Szumniak SSA Adam Wrzosek SSO del. Anna Grodzicka |
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Skazanie za czyny z pkt 1, 8, 13, 19 i 31 wyroku i rozstrzygnięcie o karze. |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
Uchylenie |
☒ |
Zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Uniewinnienie czyn z pkt 32 a.o. Rozstrzygnięcie o karze łącznej i obowiązku naprawienia szkody. |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☒ |
Uchylenie |
☒ |
Zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Adam Wrzosek, Izabela Szumniak
Data wytworzenia informacji: