I ACa 666/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2025-02-05

Tytuł:
Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2025-02-05
Data orzeczenia:
5 lutego 2025
Data publikacji:
17 marca 2025
Data uprawomocnienia:
5 lutego 2025
Sygnatura:
I ACa 666/23
Sąd:
Sąd Apelacyjny w Warszawie
Wydział:
I Wydział Cywilny
Przewodniczący:
Sędzia Marzena Konsek-Bitkowska
Protokolant:
Weronika Kucharczyk
Hasła tematyczne:
Potrącenie ,  Klauzule niedozwolone
Podstawa prawna:
art. 2031kpc, art. 498 k.c., art. 3851 k.c.
Teza:
Nic w treści art. 203 (1) k.p.c. nie wskazuje na to, aby S 2 miał mieć zastosowanie nie tylko do czynności podejmowanych przez pozwanego, ale także do takich przypadków, gdy potrącenia w toku postępowania dokonuje strona powodowa, doprowadzając w ten sposób do umorzenia całości lub części dochodzonego przez nią roszczenia pieniężnego, nie cofa ona jednak pozwu w tym zakresie. W świetle brzmienia art. 203(1) k.p.c. oraz celu, jaki przyświecał ustawodawcy, nie powinno budzić wątpliwości to, że wskazany przepis nakłada ograniczenia czasowe a także przedmiotowe (co do rodzaju potrącanych wierzytelności) wyłącznie w odniesieniu do potrącenia dokonywanego przez pozwanego w ramach podjętej przez niego obrony. W ocenie Sądu Apelacyjnego, za niedopuszczalną należy uznać wykładnię, w wyniku której zarzut potrącenia prowadziłby do oddalenia powództwa banku o zwrot kapitału (w umorzonej przez potrącenie części), ale jednocześnie w sporze z powództwa konsumentów o zwrot świadczeń pozostawałby bez wpływu na wynik sprawy jako zarzut złożony poza tym postępowaniem i nie wywołujący potrzeby oceny, czy w jego wyniku doszło do umorzenia wierzytelności konsumentów. Taka wykładnia nie respektuje bowiem w należytym stopniu podlegających ochronie praw drugiej strony nieważnej umowy kredytu. W ocenie Sądu tak istotne ograniczenie pozwanego w jego prawie do obrony musiałoby wynikać wprost z przepisów, tymczasem Kodeks postępowania cywilnego przepisu wprowadzającego taką normę prawną nie zawiera. Jeżeli zarzutem potrącenia objęto wzajemne wierzytelności, które są przedmiotem dwóch oddzielnych postępowań, jednego z powództwa kredytobiorcy i drugiego z powództwa kredytodawcy, to skutek potrącenia musi być oceniany i uwzględniany w obu tych sprawach. Dostrzegając mankamenty rozwiązania prowadzącego do tego, że w praktyce skutki zarzutu potrącenia będą najpierw oceniane w sprawie, w której strona podnosząca ten zarzut jest powodem, a nie w sprawie, w której jako pozwany zgłosiła zarzut, Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że zaproponowana w niniejszej sprawie wykładnia respektuje prawo materialne (art. 498 k.c., art. 499 k.c., art. 61 S k.c.) oraz właściwe przepisy procesowe, w tym w szczególności obowiązek uwzględnienia stanu faktycznego istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy apelacyjnej (art. 316 par. 1 k.p.c. w zw. z art. 391 par. 1 k.p.c.), nie narusza art. 203(1) k.p.c., a jednocześnie umożliwia zapewnienie należnej ochrony sądowej obu stronom nieważnej umowy kredytu.
Istotność:
Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Cyran
Podmiot udostępniający informację:  Sąd Apelacyjny w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Marzena Konsek-Bitkowska
Data wytworzenia informacji: